วรรณคดีสไตล์เกรียน

ลำดับตอนที่ #167 : รายนามบ้านเมืองใน "อิเหนา"

เกาะชวา (Java island) เป็นชื่อเดิมของหมู่เกาะที่ตั้งอยู่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ปัจจุบันคือประเทศอินโดนีเซีย และเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงจาการ์ตา (Jakarta) เป็นเกาะที่มีเนื้อที่ 132,000 ตารางกิโลเมตร ประชากรประมาณ 127 ล้านคน

ชวาเป็นอาณาจักรที่มีประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน อาณาจักรที่เก่าแก่ที่สุดมีชื่อว่า ตรุมานคร (Tarumanagara) มีราชาที่เข้มแข็งนามว่า ปูรณวรมัน (Purnawarman) แต่เรื่องราวของอาณาจักรนี้ยังไม่ปรากฎเป็นที่แน่ชัด

ต่อมา ชวาตกเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรศรีวิชัย (Srivijaya) ในราวพุทธศตวรรษที่ 13 กษัตริย์แห่งราชวงศ์ไศเลนทร (Shailendra dynasty) ได้สร้างมหาสถูปยิ่งใหญ่เรียกว่า บุโรพุทโธ (Borobudur) (สันนิษฐานว่าอาจเลือนมาจากคำว่า “บรมพุทโธ”) 

ต่อมา พระเจ้าสิณฑก (Mpu Sindok) ได้ทำการสลัดระบอบของศรีวิชัยออกไป ขนาดอาณาจักรเจ้าตัวยังต้องเกรงใจไม่มาปราบปรามกันเลยทีเดียว จนถึงสมัยพระเจ้าธรรมวงศ์ (Dharmawangsa) ได้แผ่ยขยายอาณาจักรออกไปถึงเกาะสุมาตราเกือบสำเร็จ...

และนั้น ทำให้อาณาจักรศรีวิชัยต้องถึงคราวบวกก่อนได้เปรียบบ้าง ศรีวิชัยบุกจนมาถึงราชธานี พระเจ้าธรรมวงศ์สิ้นพระชนม์ในสนามรบ

ต่อมา พระเจ้าไอรลังคะ (Airlangga) หลานตาของพระเจ้าธรรมวงศ์ได้รวมกำลังฟื้นอาณาจักรให้เข้มแข็งอีกครั้ง จนชาวชวายกย่องนับถือ คนไทยมาแปลความว่าเป็น ปะตาระกาหลา อันเป็นนามของพระศิวะไป

พระเจ้าไอรลังคะไม่มีโอรสที่เกิดจากมเหสี มีแต่เพียงพระธิดาซึ่งไปบวชเป็นชี จึงได้แบ่งอาณาจักรคือ กุเรปัน (Kahuripan) กับ ดาหา (Kediri) และให้โอรสที่เกิดจากนางสนม 2 องค์ไปครอง 

กระทั่ง เมืองดาหามีโอรสคือ กาเมศวร (Kameshwara) ทางกุเรปันมีธิดานามว่า จินตะหรา (Kirana) พระเจ้าป้าผู้บวชเป็นชีจึงแนะให้ทั้งสองแต่งงานกัน เพื่อจะได้รวมอาณาจักรกลับมาเป็นหนึ่งเดียวกันอีกครั้ง

ราชวงศ์อิเหนาเจริญรุ่งเรืองมาได้ 200 ปี จนกระทั่งเกิดอาณาจักรน้องใหม่นาม สิงหสารี (Singhasari) ด้วยอำนาจอันยิ่งใหญ่ของสิงหสารีที่ขนาดปราบกุเรปันและดาหาลงได้ ทำให้เป็นที่สนใจของกุบไลข่าน (Kublai Khan) ยิ่งนัก 

เมืองจีนจึงส่งทูตมาขอเครื่องราชบรรณาการ (จิ้มก้อง) แต่พระเจ้ากฤตนคร (Kertanegara) กลับห้าวเป้งจับตัวทูตจีนมาตัดหู ทำให้เมืองจีนเตรียมจะส่งทหารไปบวก 

แต่ระหว่างนั้นเอง อาณาจักรดาหากลับมาลุกฮือขึ้นอีกครั้ง จนพระเจ้ากฤตนครสิ้นพระชนม์ในสนามรบ ระเด่นวิชัย (Raden Wijaya - Kertarajasa) โอรสได้หนีไปซ่องสุมผู้คน และได้เข้าร่วมกับกองเรือของจีน กลับมาโจมตีอาณาจักรดาหา 

จากนั้นระเด่นวิชัยก็ได้ขับไล่ทหารจีนออกไปจากชวา แล้วย้ายไปสร้างอาณาจักรใหม่นามว่า มัชปาหิต (Majapahit) หรือ หมันหยาปาเอ็ด ในเรื่องดาหลัง (คือเมืองหมันหยานี้แล)

.

.

.

.

.

ที่นี้ เรามาดูเมืองต่างๆที่ปรากฎอยู่ในวรรณคดี อิเหนา (ฉบับรัชกาลที่ 2) กันดีกว่า....

เริ่มจากสี่ราชธานีของสี่พี่น้องบอยแบรนด์แห่งชวา

1. กุเรปัน (Kahuripan)  =  นครแห่งความรื่นรมย์

2. ดาหา (Kediri)  =  นครซึ่งให้โลกยังฉงน

3. กาหลัง (Janggala)  =  ขั้ว / กากบาท ปัจจุบันเป็นตำบลชื่อ เกหลัง

4. สิงหสารี (Singhasari)  =  นครที่เข็มแข็งเหมือนสิงห์ และหอมหวนเพียงดอกไม้

และตามมาด้วยเมืองต่างๆทั้งหลายแหล่

5. หมันหยา (Majapahit)  

6. จรกา 

7. ปันจะรากัน

: สการะวาตี [มะเดหวีฝ่ายขวา เด็กในสังกัดของอิเหนา]

8. ปักมาหงัน

: มาหยารัศมี [มะเดหวีฝ่ายซ้าย เด็กในสังกัดของอิเหนา]

  สังคามาระตา [ทหารในสังกัดของอิเหนา]

9. บุศสิหนา

: ระตูบุศสิหนา [ตายเพราะไฝว้กับอิเหนา]

  ดรสา [ตายตามสวามี]

10. กะหมังกุหนิง 

: วิหยาสะกำ

11. ปาหยัง

: ระตูปาหยัง [น้องกะหมังกุหนิง]

  รัตนาระติกา [ลิกูฝั่งขวา เด็กในสังกัดของอิเหนา]

  รัตนาวาตี [เด็กในสังกัดของอิเหนา]

12. ประหมันสลัด

: ระตูประหมันสลัด [น้องกะหมังกุหนิง]

  บุษบาวิลิศ [มะโตฝั่งขวา เด็กในสังกัดของอิเหนา]

  วิหรากะระตา [ทหารในสังกัดของอิเหนา]

13. ปะตาหลำ

: หงอรสา [ลิกูฝั่งซ้าย เด็กในสังกัดของอิเหนา]

  หงสกัน [เด็กในสังกัดของอิเหนา]

14. วังกัน

: บุษบากันจะหนา [มะโตฝั่งซ้าย เด็กในสังกัดของอิเหนา]

15. ปะตาหลัง

: หงยาหยา [เหมาหลาหงีฝ่ายซ้าย เด็กในสังกัดของอิเหนา]

16. วละหงิด

: สุหรันกันจาส่าหรี [เหมาหลาหงีฝ่ายขวา เด็กในสังกัดของอิเหนา]

17. ตะมาแส

: ยาหยาส่าหรี [เด็กในสังกัดของอิเหนา]

  วิยาหยา [เด็กในสังกัดของอิเหนา]

18. สะมารัง

: กุดาปาตี [ทหารในสังกัดของอิเหนา]

  กุดาวาหะ [ทหารในสังกัดของอิเหนา]

  กุดารัศมี [ทหารในสังกัดของอิเหนา]

19. กุระบุหมี

: อรสา [เด็กในสังกัดของอิเหนา]

20. กะปาหงัน

: สุหราวาตี [เด็กในสังกัดของอิเหนา]

  สุหรันกิหราหนา [เด็กในสังกัดของอิเหนา]

21. มะละกา (Melaka)

22. กะปาหลัน

: ระตูกะปาหลัน [ตายเพราะไฝว้กับอิเหนา]

23. จะมาหรา

: ระตูจะมาหรา [น้องกะปาหลัน ตายเพราะไฝว้กับอุณากรรณ]

24. มะงาดา

: ระตูมะงาดา

  สุหราปาตี [น้องของระตูมะงาดา]

  ดะราหวัน [มะเดหวี เด็กในสังกัดของสียะตรา]

25. ประมอตัน

: ท้าวประมอตัน [พ่อเลี้ยงอุณากรรณ]

26. ล่าสำ

: ระตูล่าสำ [พี่จรกา]

  กุสุมา [เด็กในสังกัดของสังคามาระตา]

27. วะละหงิด

: จินดารัศมี [เด็กในสังกัดของอุณากรรณ

                           มะโต เด็กในสังกัดของสียะตรา]

   จินดาอรสา [เด็กในสังกัดของอุณากรรณ

                    ลิกู เด็กในสังกัดของสียะตรา]

28. สัดดะกัน

: รัตนาวาตี [เด็กในสังกัดของอุณากรรณ

                 เหมาหลาหงี เด็กในสังกัดของสียะตรา]

29. สัจหนู

: กะระตาวิยาหยา [เด็กในสังกัดของอุณากรรณ]

  ยาหยาสัตรา [เด็กในสังกัดของอุณากรรณ]

30. ปะตาหรำ

: ระตูปะตาหรำ [เด็กในสังกัดของอุณากรรณ]

31. บุหราตันหยง

: หงสุหวัน [เด็กในสังกัดของอุณากรรณ]

  สุหรันอะระสา [ลูกเลี้ยงของอุณากรรณ]