คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #1 : ว่าด้วย -ขอม- และ -เขมร-
่อนที่เราะมาศึษาันถึรายระเอียทาประวัิศาสร์และวามเป็นมาออมโบราันนั้น ำเป็นอย่ายิ่ที่เราะ้อมีวามรู้วามเ้าใเี่ยวับำว่า “อม” และ “เมร” ันเสีย่อนนะรับ ไม่ั้นเมื่อว่าในรายละเอียอาะเิารสับสนไ้รับ
ในทุวันนี้ เวลาที่เราะอ้าอิถึาวัมพูา เรา็มัะเรียันอย่าิปาว่าเป็นาว “เมร” แ่หาะล่าวอ้าถึสิ่ที่เี่ยวับศิลปะ-วันธรรมอาวับพูา โยเพาะที่ปราบริบทในสมัยโบราแล้ว เรา็มัะเรียันิปาว่าเป็น “ภาษาอม”,“ศิลปะอม”,“วันธรรมอม” หรือแม้ระทั่ “ประวัิศาสร์อม” ึ่แท้ริแล้วำทั้สอำนี้มีที่มาและวามหมายที่แ่าันหรือไม่ ? อย่าไร ?
ปัหาัล่าว้า้นูเหมือนะเป็นหนึ่ในประเ็นถเถียที่เรียไ้ว่า “ลาสสิ” อีประเ็นหนึ่ในารศึษาประวัิศาสร์ วามเป็นมาอัมพูาเลยทีเียวรับ.....
“อม” และ “เมร” ะเป็นนลุ่มเียวันหรือไม่นั้น ทุวันนี้นัประวัิศาสร์และนัโบราี็ยัถเถียันอยู่ยัไม่เป็นที่ยุิรับ ึ่า้อมูลที่ไ้าารึโบราทำให้เราไ้ทราบว่าผู้นที่อาศัยอยู่ในประเทศัมพูาในปัุบันนี้ในสมัยอีั้แ่ราวพุทธศวรรษที่ 11 เป็น้นมา ไ้เรียนเอว่าเป็นาว “ัมพุ” ผู้ึ่อาศัยอยู่ในินแนที่เรียว่า “ัมพุเทศ หรือ ัมพุเทศ” (อันเป็น้นเ้าอำว่าัมพูาในปัุบัน) โยที่ในเอสารีนโบรามัะเรียผู้นที่อาศัยอยู่ในบริเวประเทศัมพูาในปัุบันนี้ว่า “เนละ” อยู่เป็นประำ
ส่วนำว่า “เมร” เพี้ยนมาาำภาษาเมรว่า “แมร์ (ะ-แม)” ึ่เป็นำที่าวัมพูาในปัุบันใ้เรียานลุ่มาิพันธุ์ ภาษาและวันธรรมอนนั้น าผลารศึษาทา้านารึอ ศ.อร์ เเส์ ปรา์าวฝรั่เศส ผู้เี่ยวาทา้านประวัิศาสร์และโบราีอัมพูานั้น ไ้ระบุว่า ในำนวนารึในวันธรรมอมโบราที่ไ้มีาร้นพบนั้น ารึที่ไ้เ่าที่สุที่มีารออนามเรียประานว่า “แมร์” นั้น ไม่เ่าไปว่ารัาลอพระเ้าัยวรมันที่ 7 (ประมาพ.ศ. 1724-1760)[1] แ่ท่านอาารย์เเส์็ยัไ้ให้้อสัเุที่น่าสนใไว้ว่า ำนี้อามีารใ้มา่อนหน้านี้็เป็นไ้ เพียแ่ไม่ไ้มีบริบทที่ล่าวถึในารึ หรือหาล่าวถึ ็อาะเลี่ยไปใ้ำอื่นเ่น “ัมพุ” แทน็เป็นไ้
ส่วนำว่า “อม” นั้น นับว่าเป็นเรื่อที่น่าแปลอยู่ประารหนึ่ว่า แม้ำนี้ะเป็นที่ใ้แพร่หลายยิ่ในินแนที่เป็นประเทศไทยในปัุบันมาอย่า้านาน หาแ่เท่าที่มีาร้นพบในปัุบัน ปราว่าไม่เยพบารึในประเทศัมพูาแม้เพียสัหลัเียวที่ะปราใ้ำว่า “อม” ไม่ว่าะในบริบทใ ทว่าำว่า “อม” นี้ไ้ปราอยู่ทั่วไปในำนาน พระราพศาวารและารึึ่้นพบในบริเวที่เป็นประเทศไทยในปัุบันเท่านั้น
หลัานทาประวัิศาสร์และโบราีที่สำัอไทยที่มีบริบทารใ้ำว่า “อม”นั้น ที่สำัไ้แ่ ารึหลัที่ 2 วัศรีุมึ่มีบริบทที่ว่า้วย “ ...พระธาุหลว่อใหม่เ่า้วยสูไ้ร้อยสอวา อมเรีย พระธมนั้นแล...”[2] ในประเ็นนี้ ศ. ร .ม.ร.ว. สุริยวุิ สุสวัสิ์ ไ้ให้้อสัเไว้ว่า า้อวามในารึ ทำให้อาล่าวไ้ว่า เนื่อานาิอมไ้ใ้ำว่า “พระธม” ึ่เป็นภาษาเมรอันแปลว่าให่หรือหลว ันั้นน่าะเป็นไปไ้ว่า “อม” ในที่นี้น่าะหมายถึเมร้วย[3]
รั้นล่วมาถึสมัยรุศรีอยุธยานั้นไ้ปราวามในพระราพศาวารบับ่าๆ ที่มีบริบทล่าวถึำว่า “อม” ทั้ พระราพศาวารรุศรีอยุธยาบับสมเ็พระพนรัน์ วัพระเุพน และบับพันันทนุมาศ วามว่า ในรัาลสมเ็พระรามาธิบีที่ 1 (พระเ้าอู่ทอ) นั้น “…อมแปรพัร์ะให้ออไประทำเสีย พระราเมศวรไ้ฤษ์ ยพลห้าพันไปถึรุัมพูาธิบี…”[4] เป็น้น หาแ่หลัานทั้สอแม้ะมีารล่าวถึบริบทำว่า “อม” ็ริอยู่ หาแ่หลัานทั้สอบับนั้น็ัเป็น “หลัานั้นรอ” (Secondary Source) เนื่อาเป็นหลัานที่เียนึ้นในภายหลัาที่เิเหุาร์นี้เป็นเวลานาน (เหุาร์เิในสมัยสมเ็พระรามาธิบีที่ 1 แ่พระราพศาวารบับพันันทนุมาศ และบับสมเ็พระพนรัน์ วัพระเุพนนั้นเียนึ้นในรันโสินทร์ ึ่ห่าา่วเวลาที่เิเหุาร์ริว่า 400 ปี) วามน่าเื่อถืออหลัานึลลในระับหนึ่เนื่อาอาะมีารแ่เสริมและใ้ถ้อยำามบริบทที่ใ้ันอยู่ในะที่เียนนั้นเ้ามาแทรในบริบทอ้อวามไ้รับ
แ่ถึหลัาน้า้นมีวามเป็นไปไ้ว่าอาะมีารเสริมแ่ แ่็มี “หลัานั้น้น” (Primary Source : ึ่็ือหลัานที่เียนึ้นร่วมสมัยับเหุาร์ที่ล่าวถึ หรือเป็นหลัานที่เียนึ้นในสมัยที่ใล้เียับบริบทอารเิเหุาร์ที่ไ้ล่าวถึมาที่สุ มาว่าหลัานิ้นอื่นใ) ิ้นหนึ่ที่มีบริบทารใ้ำว่า “อม” อยู่้วย นั่น็ือ “พระราพศาวารรุเ่าบับหลวประเสริอัษรนิิ์” รับ ึ่เอสารบับนี้เป็นหลัานั้น้นที่มีวามสำัมาบับหนึ่ในารศึษาประวัิศาสร์สมัยอยุธยา เพราะเป็นเอสารที่บอเล่าเรื่อราวในประวัิศาสร์อสมัยอยุธยา และไ้เียนึ้นั้แ่รั้ที่รุศรีอยุธยายัเป็นราธานี โยมีารระบุไว้ที่ “บานแผน” หน้า้นสมุไทย (็ล้ายๆับ “ำนำ” ในหนัสือสมัยปัุบันนี้แหละรับ) ว่าไ้เียนึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2223 ในรัาลสมเ็พระนาราย์มหาราและนับเป็นเอสารหลัานที่น่าเื่อถือมาที่สุบับหนึ่ในารศึษาประวัิศาสร์สมัยอยุธยา
โยในพระราพศาวารรุศรีอยุธยาบับหลวประเสริอัษรนิิ์ ไ้มีบริบทที่ล่าวถึำว่า “อม” อยูว่า “…ศัราไ้ 965 เถาะศ (พ.ศ. 2146) ทัพพระเ้าฝ่ายหน้า (ือสมเ็พระเอาทศรถ พระอนุาอสมเ็พระนเรศวรมหารา) เส็ไปเอาเมืออมไ้…”[5] ึ่ เมือ “อม” ในบริบทัล่าว้า้นนี้ ะหมายวามถึ “รุัมพูาธิบี” ามวามในพระราพศาวารรุศรีอยุธยาบับพันันทนุมาศ ัที่ไ้อ้าถึไปแล้ว่อนหน้า
า้อวามที่ไ้ล่าวอ้ามาทั้หม้า้น ทำให้น่าเื่อไ้ว่า “อม” ที่ล่าวถึในบริบทอเอสารหลัานในสมัยรุศรีอยุธยา น่าะรับบริบทำว่า “อม” ในศิลาารึหลัที่ 2 วัศรีุม ึ่ะหมายวามรันว่า หมายถึ าวัมพูา (าวเมร) นั่นเอ ทั้นี้็เนื่อ้วย เมื่อสืบ้นบริบททาประวัิศาสร์มาประอบารีวามแล้วปราว่า ทั้ในรัาลอสมเ็พระรามาธิบีที่ 1 (พระเ้าอู่ทอ) และรัาลอสมเ็พระนเรศวรมหารานั้น ่า็ปราหลัานารยทัพอรุศรีอยุธยาออไปรุีินแนที่เป็นประเทศัมพูาในปัุบันทั้สิ้น ันั้นบริบทที่ล่าวถึ “อม” นั้นยอมเป็นไปไ้มาว่าน่าะหมายถึ ประเทศและประานาวัมพูานั่นเอ
นอานั้น เมื่อพิาราในทาภาษาศาสร์ะพบว่า ำว่า “อม” น่าะร่อนเสียมาาำว่า “รอม” ในภาษาเมร ึ่แปลว่า ่ำ หรือ ล่า (เนื่อ้วยพยันะวบ “ร” ในภาษาไทยสามารถร่อนเป็น “” ไ้โย่ายนั่นเอรับ ) ึ่ำว่า รอม หรือ อมนี้อาะถูย่อมาาำเ็มที่ว่า แมร์รอม ที่แปลว่า “เมร่ำ” ( เมร่ำ ็ือ ินแนที่เป็นประเทศัมพูาในปัุบันรับ ส่วนินแนในภาะวันออเียเหนืออไทยในปัุบัน แ่โบรามาเรียว่า “แมร์เลอ” หรือ เมรสูรับ ทั้นี้็เป็นไปามสภาพทาภูมิศาสร์ที่ ินแนเมร่ำอยู่บริเวที่ราบลุ่มรอบๆทะเลสาบเมร ส่วนินแนเมรสูนั้นอยู่ถัึ้นมาทาอนเหนืออเทือเาพนมเร็ ึ่เป็นบริเวที่เป็นที่ราบสูเสียส่วนให่รับ) ันั้นำว่า “รอม” หรือ “อม” นั้นอาะเป็นำที่นที่อาศัยอยู่ในบริเวที่เป็นประเทศไทยในปัุบัน เรียาวัมพูาึ่ั้อยู่ในินแนที่อยู่่ำลไป หรืออยู่ล่าลไปทาทิศใ้็เป็นไ้
หาแ่้อถเถียเรื่อที่มาอำว่า “อม” นี้็ยัไม่เป็นที่ยุิ นัวิาารบาท่าน็ไ้เสนอว่า “อม” ับ “เมร” เป็นนละเผ่าพันธุ์ัน เนื่อ้วยวามเป็น “อม” (อารยธรรมสมัยเมือพระนร ทั้หลาย ) ไม่ไ้ถูสืบทอ่อโยนาิที่เรียนเอว่า “เมร” เลยใน่วหลัรัาลพระเ้าัยวรมันที่ 7 เป็น้นมา (ึ่เป็น่วที่ปราบริบทารใ้ำว่า “เมร”เป็นรั้แร) แ่นัวิาารส่วนมา่าเื่อว่า บริบทวามหมายอำว่า “อม” และ “เมร” นั้นะเป็นบริบทเียวัน ือ ใ้หมายถึ ผู้นที่มีถิ่นอาศัยอยู่ในประเทศัมพูาในปัุบัน ึ่อย่าน้อยั้แ่รัาลอพระเ้าัยวรมันที่ 7 เป็น้นมาไ้เรียนเอว่าเป็นาว “เมร” (ในะที่ผู้นาวไทยในสมัยสุโทัยและอยุธยา ็ยัเรียาวัมพูาเหล่านั้นว่า “อม”ามเิม)
็หวัว่าในประเ็นเรื่อ “อม”และ “เมร”นี้ ะเป็นที่ระ่าแ่ใอท่านผู้อ่านทุท่านในระับหนึ่นะรับ ในบท่อไป่อนที่ะเ้าสู่เนื้อหาประวัิศาสร์ “อม” โบรานั้น ผม็ะออธิบายถึารแบ่ยุสมัยทาประวัิศาสร์ออมโบรา่อนเพื่อเป็นารให้วามรู้พื้นาน่อนสัเล็น้อยรับ
สำหรับบทแร็อบเพียเท่านี้...
อราบอบพระุทุท่านเป็นอย่าสูที่ไ้รุาอ่านมานถึบรรทันี้รับ
CONSTANTINE XII PALAEOLOGUS :
Grand Master of the Order of the Knight Historical Hospitallers.
[1] สุริยวุิ สุสวัสิ์, รศ.ร.ม.ร.ว., ศิลปะร่วมแบบเมรในประเทศไทย : ภูมิหลัทาปัา-รูปแบบทาศิลปรรม (รุเทพฯ : มิน, 2537), หน้า 3
[2] ประุมพศาวารบับานาภิเษ เล่ม 3 (รุเทพฯ : อวรรรรมและประวัิศาสร์ รมศิลปาร, 2542), หน้า 57
[3] สุริยวุิ สุสวัสิ์, รศ.ร.ม.ร.ว., เรื่อเียวัน, หน้า 4
[4] ประุมพศาวารบับานาภิเษ เล่ม 3, หน้า 213
[5] พระราพศาวารรุเ่า บับหลวประเสริอัษรนิิ์ (รุเทพฯ : มหาวิทยาลัยสุโทัยธรรมาธิรา, 2547), หน้า 69
ความคิดเห็น