วรรณคดีสไตล์เกรียน

ลำดับตอนที่ #165 : ลำดับกษัตริย์กรุงเก่าคำฉันท์

พระ     ยาใหญ่ไทยแต่งตั้ง.........อาสา

ทัศ      สิบหมู่บัญชา................ชอบชี้

จัด      เรื่องสืบกษัตรา.............ผ่านอยุธ  เยศแฮ

แสดง   พจน์นิพนธ์นี้..............เสนาะล้ำคำฉันท์

อยุธยา เมืองเก่าของเราแต่ก่อน แตมแต่มแต้ม.... 

อาณาจักรอยุธยา (Ayutthaya) เป็นอาณาจักรในอดีตที่มีความยิ่งใหญ่ และรุ่งเรืองทั้งการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม ศาสนาและวัฒนธรรมที่หล่อหลอมและสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

ลำดับกษัตริย์กรุงเก่าคำฉันท์ แต่งเป็นกาพย์ฉบัง 16 [ชื่อเรื่องคำฉันท์แต่แต่งด้วยคำกาพย์ งงงงพ่ะย่ะค่ะ] โดยพระยาทัศดาจัตุรงค์ 

เนื้อเรื่องกล่าวถึงลำดับการครองราชย์ของพระมหากษัตริย์ในสมัยอยุธยา จนถึงพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1) กรุงรัตนโกสินทร์ รวมทั้งสิ้น 34 พระองค์

ความจริง อาณาจักรอยุธยามีกษัตริย์ปกครองทั้งหมด 34 องค์ แต่ผู้แต่งไม่ได้กล่าวถึงพระเจ้าทองลัน และข้ามรัชกาลของพระรัษฎาธิราชกุมารไป 

นอกจากลำดับกษัตริย์แล้ว  ผู้แต่งได้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจ หรือเหตุการณ์สำคัญในแต่ละรัชกาล

.

.

ลำดับกษัตริย์อยุธยาจนถึงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ปรากฎรายพระนามดังนี้....

ราชวงศ์อู่ทอง (ครั้งที่ 1)

1. สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (Uthong --> พระเจ้าอู่ทอง)

ครองราชย์ : พ.ศ. 1893 - 1912 

ระยะเวลา  :  20 ปี

เหตุการณ์ :

- ก่อตั้งอาณาจักรอยุธยา

- ได้อาณาจักรเขมรเป็นประเทศราช

.

.

2. สมเด็จพระราเมศวร (Ramesuan)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ (ครั้งที่ 1) : พ.ศ. 1912 - 1913 

ระยะเวลา  : 1 ปี

เหตุการณ์ :

- สละบัลลังก์ให้ขุนหลวงพะงั่วแห่งตระกูลสุพรรณภูมิ 

ราชวงศ์สุพรรณภูมิ (ครั้งที่ 1)

3. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 (Borommaracha I --> ขุนหลวงพะงั่ว)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลุง

ครองราชย์ : พ.ศ. 1913- 1931

ระยะเวลา  :  18 ปี

เหตุการณ์ :

- ได้อาณาจักรสุโขทัยเป็นประเทศราช

.

.

4. สมเด็จพระเจ้าทองลัน (Thong Lan) [ไม่ได้ปรากฏอยู่ในคำฉันท์]

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 1931

ระยะเวลา  :  7 วัน

เหตุการณ์ :

- ถูกราเมศวรแห่งตระกูลอู่ทองกลับมา "ทวงคืน" ราชบัลลังก์

ราชวงศ์อู่ทอง (ครั้งที่ 2)

2. สมเด็จพระราเมศวร (Ramesuan)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูกพี่ลูกน้อง

ครองราชย์ (ครั้งที่ 2) : พ.ศ. 1931 - พ.ศ. 1938

ระยะเวลา  : 7 ปี

.

.

5. สมเด็จพระรามราชาธิราช (Ramracha)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 1938 - 1952

ระยะเวลา  :  15 ปี

เหตุการณ์ :

- ถูกนครอินทร์แห่งตระกูลสุพรรณภูมิกลับมา "ทวงคืน" ราชบัลลังก์

.

.

ราชวงศ์สุพรรณภูมิ (ครั้งที่ 2)

6. สมเด็จพระอินทราชา (Intharacha --> เจ้านครอินทร์)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูกพี่ลูกน้อง

ครองราชย์ : พ.ศ. 1952 - 1967

ระยะเวลา  :  16 ปี

เหตุการณ์ :

- ไกล่เกลี่ยความขัดแย้งในอาณาจักรสุโขทัย

- ค้าขายกับประเทศจีน

.

.

7. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (Borommaracha II --> เจ้าสามพระยา)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 1967 - 1991

ระยะเวลา  :  24 ปี

เหตุการณ์ :

- เจ้าอ้ายพระยา เจ้ายี่พระยาชนช้างจนตายทั้งคู่ เจ้าสามพระยาจึงเป็นกษัตริย์

- รวมสุโขทัยกับอยุธยา

.

.

8. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (Trailokanat)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 1991 - 2031

ระยะเวลา  :  40 ปี

เหตุการณ์ :

- ปฏิรูปการปกครอง รวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลาง

- กำหนดระบบศักดินา

- ตรากฎมณเฑียรบาล

.

.

9. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 (Borommaracha III)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2006 - 2034

ระยะเวลา  :  39 ปี

เหตุการณ์ :

- เมื่อพระบิดา (พระบรมไตรโลกนาถ) ย้ายไปพิษณุโลก จึงดูแลกรุงศรีอยุธยาแทนเป็นเวลา 25 ปี

.

.

10. สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 (Ramathibodi II)

สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 -- > พิศาล อัครเศรณี (สุริโยไท พ.ศ. 2544)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : น้อง

ครองราชย์ : พ.ศ. 2034 - 2072

ระยะเวลา  :  38 ปี

เหตุการณ์ :

- เจริญสัมพันธไมตรีกับโปรตุเกศ

- จัดระเบียบกองทัพ

- แต่งตำราพิชัยสงคราม

.

.

11. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (Borommaracha IV)

สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 -- > สุเชาว์ พงษ์วิไล (สุริโยไท พ.ศ. 2544)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2072 – 2076

ระยะเวลา  :  4 ปี

.

.

12. สมเด็จพระรัษฎาธิราช (Ratsadathirat) [ไม่ได้ปรากฏอยู่ในคำฉันท์]

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2076 - 2077

ระยะเวลา  :  5 เดือน

เหตุการณ์ :

- ครองราชย์ตอน 5 ชันษา

- ถูกพระไชยราชา "เทคโอเวอร์" บัลลังก์

.

.

13. สมเด็จพระไชยราชาธิราช (Chairachathirat)

สมเด็จพระไชยราชาธิราช -- > พงษ์พัฒน์ วชิรบรรจง (สุริโยไท พ.ศ. 2544)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : อา

ครองราชย์ : พ.ศ. 2077 - 2089

ระยะเวลา  :  13 ปี

เหตุการณ์ :

- first war กับพม่า

- ถูกลอบปลงพระชนม์พระองค์ด้วยยาพิษ by ท้าวศรีสุดาจันทร์ & ขุนวรวงศาธิราช

.

.

14. สมเด็จพระยอดฟ้า (Yotfa)

สมเด็จพระยอดฟ้า -- > ปรมัติ ธรรมมล (สุริโยไท พ.ศ. 2544)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2089 – 2091

ระยะเวลา  :  2 ปี

เหตุการณ์ :

- ถูกลอบปลงพระชนม์ by ขุนวรวงศาธิราช

.

.

15. ขุนวรวงศาธิราช (Worawongsathirat)

ขุนวรวงศาธิราช -- > จอนนี่ แอนโฟเน่ (สุริโยไท พ.ศ. 2544)

ครองราชย์ : พ.ศ. 2091

ระยะเวลา  :  42 วัน

เหตุการณ์ :

- ถูก "ล้มบัลลังก์" โดยขุนพิเรนทรเทพ (พระมหาธรรมราชา)

.

.

16. สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ (Maha Chakkraphat)

สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ -- > ศรัณยู วงศ์กระจ่าง (ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2550 - 2558)

ครองราชย์ : พ.ศ. 2091 - 2111

ระยะเวลา  :  20 ปี

เหตุการณ์ :

- ศึกพระสุริโยทัยขาดคอช้าง

- สงครามช้างเผือก

.

.

17. สมเด็จพระมหินทราธิราช (Mahinthrathirat)

สมเด็จพระมหินทราธิราช -- > สันติสุข พรหมศิริ (ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2550 - 2558)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ (ครั้งที่ 1) : พ.ศ. 2106 - 2011

ครองราชย์ (ครั้งที่ 2) : พ.ศ. 2011 - 2112

ระยะเวลา  :  7 ปี

เหตุการณ์ :

- ขัดแย้งกับพระมหาธรรมราชาแห่งตระกูลพระร่วง

- เสียกรุงครั้งที่ 1

ราชวงศ์สุโขทัย

18. สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช (Mahathammarachathirat)

สมเด็จพระมหาธรรมราชา -- > ฉัตรชัย เปล่งพานิช (ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2550 - 2558)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : พี่เขย

ครองราชย์ : พ.ศ. 2112 - 2133

ระยะเวลา  :  21 ปี

เหตุการณ์ :

- พระนเรศวรประกาศอิสรภาพ

- ศึกพระยาพะสิม กับพระเจ้าเชียงใหม่

- ศึกนันทบุเรง

.

.

19. สมเด็จพระนเรศวรมหาราช (Naresuan)

สมเด็จพระนเรศวรมหาราช -- > พันโทวันชนะ สวัสดี (ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2550 - 2558)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2133 - 2148 

ระยะเวลา  :  14 ปี

เหตุการณ์ :

- ยุทธหัตถี

.

.

20. สมเด็จพระเอกาทศรถ (Ekathotsarot)

สมเด็จพระเอกาทศรถ -- > พันเอกวินธัย สุวารี (ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2550 - 2558)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : น้อง

ครองราชย์ : พ.ศ. 2148 - 2153

ระยะเวลา  :  5 ปี

เหตุการณ์ :

- อาณาจักรสงบสุข ไม่มีข้าศึกเข้าประชิดพระนคร

- ต่างชาติเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารมากขึ้น

- ส่งทูตไปโปรตุเกส ฮอลันดา

.

.

21. สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ (Si Saowaphak)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2153 - 2154

ระยะเวลา  :  2 ปี

เหตุการณ์ :

- ถูกพระศรีศิลป์ + จมื่นศรีเสารักษ์ (พระเจ้าปราสาททอง) "เทคโอเวอร์" บัลลังก์

.

.

22. สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม (Songtham)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : น้อง

ครองราชย์ : พ.ศ. 2154 - 2171

ระยะเวลา  :  17 ปี

เหตุการณ์ :

- ค้นพบรอยพระพุทธบาท สระบุรี

- จัดตั้งกรมอาสาญี่ปุ่น

.

.

23. สมเด็จพระเชษฐาธิราช (Chetthathirat)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2172

ระยะเวลา  :  1 ปี

- ถูก "ล้มบัลลังก์" โดยเจ้าพระยากลาโหม (พระเจ้าปราสาททอง)

.

.

24. สมเด็จพระอาทิตยวงศ์ (Athittayawong)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : น้อง

ครองราชย์ : พ.ศ. 2172

ระยะเวลา  :  36 วัน

- ถูก "ถอน" ออกจากบัลลังก์ โดยเจ้าพระยากลาโหม (พระเจ้าปราสาททอง)

ราชวงศ์ปราสาททอง

25. สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง (Prasat Thong)

สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง -- > ฐากูร การทิพย์ (ขุนศึก พ.ศ. 2555)

ครองราชย์ : 

พ.ศ. 2172 - 2199

ระยะเวลา  :  26 ปี

เหตุการณ์ :

- สร้างวัดไชยวัฒนาราม

- รวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลาง เพื่อถ่วงดุลการถืออำนาจทางการทหาร

- การค้าขายกับฮอลันดาขยายตัวมากขึ้น ฮอลันดาจึงได้รับสิทธิ์ขาดในการส่งออกหนังสัตว์

.

.

26. สมเด็จเจ้าฟ้าไชย (Chai)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2199

ระยะเวลา  :  9 เดือน

เหตุการณ์ :

-  ถูก "ล้มบัลลังก์" โดยพระศรีสุธรรมราชา & พระนารายณ์

.

.

27. สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา (Si Suthammaracha)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลุง

ครองราชย์ : พ.ศ. 2199

ระยะเวลา  :  2 เดือน

เหตุการณ์ :

- ถูกพระนารายณ์ "เทคโอเวอร์" บัลลังก์

.

.

28. สมเด็จพระนารายณ์มหาราช (Narai)

สมเด็จพระนารายณ์มหาราช -- > ปราปต์ปฎล สุวรรณบาง (บุพเพสันนิวาส พ.ศ. 2561)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : หลาน

ครองราชย์ : พ.ศ. 2199 - พ.ศ. 2231

ระยะเวลา  :  32 ปี

เหตุการณ์ :

- การค้าขายรุ่งเรือง

- เจริญสัมพันธไมตรีกับพระเจ้าหลุยส์ที่ 14

- ศรีปราชญ์ กับพระโหราธิบดีก็อยู่ในรัชสมัยนี้

ราชวงศ์บ้านพลูหลวง

29. สมเด็จพระเพทราชา (Phetracha)

สมเด็จพระเพทราชา -- > สมภพ เบญจาธิกุล (พันท้ายนรสิงห์ พ.ศ. 2559)

ครองราชย์ : 

พ.ศ. 2231 - 

2246

ระยะเวลา  :  15 ปี

เหตุการณ์ :

- ขับไล่ทหารฝรั่งเศสออกไปจากกรุงศรีอยุธยา 

30. สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 (Suriyenthrathibodi --> พระเจ้าเสือ)

สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 -- > เรืองศักดิ์ ลอยชูศักดิ์ (ศรีอโยธยา พ.ศ. 2560)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูกเลี้ยง

ครองราชย์ : พ.ศ. 2246 - 2251

ระยะเวลา  :  5 ปี

เหตุการณ์ :

- ปลอมพระองค์ออกมาดูความเป็นไปในบ้านเมือง

- ขุดคลอง

- สร้างวัดโพธิ์ประทับช้าง

31. สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 (Thai Sa --> พระเจ้าท้ายสระ)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2251 - 2275

ระยะเวลา  :  24 ปี

เหตุการณ์ :

- โปรดเสวยปลาตะเพียนมาก จึงออกพระราชกำหนดห้ามราษฎรจับหรือรับประทานปลาตะเพียน 

.

.

32. สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ (Borommakot)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : น้อง

ครองราชย์ : พ.ศ. 2275 - 2301

ระยะเวลา  :  27 ปี

เหตุการณ์ :

- ทำนุบำรุงบ้านเมืองจนกล่าวเป็น "ยุคทอง"

- เจ้าฟ้ากุ้ง เจ้าฟ้ากุณฑล กับเจ้าฟ้ามงกุฎก็อยู่ในรัชสมัยนี้

.

.

33. สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร (Uthumphon --> ขุนหลวงหาวัด)

สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร -- > เพ็ญเพ็ชร เพ็ญกุล (ศรีอโยธยา พ.ศ. 2560)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : ลูก

ครองราชย์ : พ.ศ. 2301

ระยะเวลา  :  2 เดือน

เหตุการณ์ :

- ปราบกบฏเจ้าสามกรม (กรมหมื่นจิตรสุนทร กรมหมื่นสุนทรเทพ และกรมหมื่นเสพภักดี)

.

.

34. สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์ (Ekkathat --> พระเจ้าเอกทัศน์)

สมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์ -- > นพชัย ชัยงาม (ศรีอโยธยา พ.ศ. 2560)

ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน : พี่

ครองราชย์ : พ.ศ. 2301 - 2310

ระยะเวลา  :  9 ปี

เหตุการณ์ :

- เสียกรุงครั้งที่ 2

กรุงธนบุรี

สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี (Taksin --> สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช)

สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี -- > อธิชาติ ชุมนานนท์ (หนึ่งด้าวฟ้าเดียว พ.ศ. 2561)

ครองราชย์ : พ.ศ. 2310 - 2325

ระยะเวลา  :  14 ปี

กรุงรัตนโกสินทร์

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (Rama I)

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช -- > ธีรภัทร์ สัจจกุล (ศรีอโยธยา พ.ศ. 2560)

ครองราชย์ : พ.ศ. 2325 - 2352

ระยะเวลา  :  27 ปี