วรรณคดีสไตล์เกรียน

ลำดับตอนที่ #248 : แม่ซื้อ กับลำพองราหู

ที่ศาลาแม่ซื้อ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) ปรากฏจารึกและภาพจิตรกรรมฝาผนังเกี่ยวกับแม่ซื้อและลำบองราหู ซี่งเป็นภูมิปัญญาที่ได้รับการถ่ายทอดมาตั้งแต่อดีต

.

.

.

.

.

แม่ซื้อ คือเทวดา / ผีที่คอยดูแลรักษาเด็กทารก คนในอดีตเชื่อกันว่าเด็กทุกคนเกิดมาต้องมีแม่ซื้อประจำวันเกิดคอยดูแล เพื่อคุ้มครองไม่ให้เด็กเจ็บไข้ได้ป่วย มี 7 ตนอยู่ประจำวันได้แก่

วันอาทิตย์ - วิจิตรมาวรรณ

มีหัวเป็นสิงห์ ผิวกายสีแดง มีถิ่นอาศัยอยู่จอมปลวก

วันจันทร์ - วรรณนงคราญ

มีหัวเป็นม้า ผิวกายสีขาวนวล มีถิ่นอาศัยอยู่บ่อน้ำ 

วันอังคาร - ยักษบริสุทธิ์

มีหัวเป็นควาย ผิวกายสีชมพู มีถิ่นอาศัยอยู่ศาลเทพารักษ์ 

วันพุธ - สามลทัศ

มีหัวเป็นช้าง ผิวกายสีเขียว มีถิ่นอาศัยอยู่ต้นมหาโพธิ์

วันพฤหัสบดี - กาโลทุกข์

มีหัวเป็นกวาง ผิวกายสีเหลืองอ่อน มีถิ่นอาศัยอยู่สระน้ำ 

วันศุกร์ - ยักษ์นงเยาว์

มีหัวเป็นโค ผิวกายสีฟ้าอ่อน มีถิ่นอาศัยอยู่ต้นไทรใหญ่

วันเสาร์ - เอกาไลย์

มีหัวเป็นเสือ ผิวกายสีดำ มีถิ่นอาศัยอยู่ศาลพระภูมิ

.

.

.

.

.

นอกจากนี้ “แม่ซื้อ” ยังเป็นชื่อโรคที่เกิดแก่ทารกตั้งแต่แรกคลอดจนถึงอายุ 12 เดือน มีชื่อเรียกและอาการของโรคแตกต่างกัน 4 ประการ คือ

.

.

1. ปักษี / ปีศาจ จำแนกได้ 4 ชนิดคือ

1.1. นนทปักษี - ไข้จับเวลาเช้า สร่างเวลาค่ำ

: มีอาการท้องขึ้น ท้องเฟ้อ เบื่ออาหาร อาเจียน มักเกิดขณะที่มารดาอยู่เรือนไฟ

1.2. กาฬปักษี - ไข้จับเวลาค่ำ สร่างเวลาเช้ามืด

: มีลมในลำไส้ ท้องขึ้น ร้องไห้ อาเจียนทางปากและจมูก มักเกิดเมื่อออกจากเรือนไฟได้ 5 เดือน 

1.3. อสุนนทปักษี - ไข้จับเวลาเที่ยววัน สร่างเวลาเที่ยงคืน

: สะดุ้งผวาตกใจและร้องขึ้นในตอนหลับ นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร

1.4. เทพปักษี - ไข้จับเวลาเย็น สร่างเวลาก่อนพระอาทิตย์ขึ้น

: ง่ามือง่าเท้าเหลือกตาซ้ายขวา ท้องขึ้น มือเท้าเย็น เป็นเหน็บ

.

.

2. ลำบองราหู อาการของโรคตามอายุของเด็ก

ลำบองราหู เดือน 1

: มีผื่นขึ้นทั้งตัว พิษของเม็ดผื่นนั้นทำให้เจ็บไปทุกขุมขน

ลำบองราหู เดือน 2

: เจ็บคอ อ้าปากร้องหรือกลืนอาหารไม่ได้

ลำบองราหู เดือน 3

: ท้องขึ้น ท้องพองเหลือกำหนด อึดอัด หายใจไม่สะดวก

ลำบองราหู เดือน 4

: นัยน์ตาเหลือง กำมือเคลื่อนไหวร่างกายไม่ได้ เกร็งไปทั้งตัว

ลำบองราหู เดือน 5

: มีไข้ ตัวร้อน ท้องขึ้น ท้องพอง

ลำบองราหู เดือน 6

: มือเท้าเย็น ท้องขึ้น ตาเหลือง สันหลังแข็ง

ลำบองราหู เดือน 7

: บิดตัว ตาเหลือกขึ้นบน มือกำ เท้างอ

ลำบองราหู เดือน 8

: ปากเปื่อย ยิงฟันเป็นนิจ เบื่ออาหาร

ลำบองราหู เดือน 9

: หนาวสะท้าน หดมือ หดเท้า

ลำบองราหู เดือน 10

: ตัวร้อนจัด นอนสะดุ้งผวา ร้องไห้ไม่หยุด

ลำบองราหู เดือน 11

: ตัวร้อน มีเม็ดพิษขึ้นที่ราวนมและรักแร้ กางแขนอ้ารักแร้ตลอดเวลา

ลำบองราหู เดือน 12

: เป็นไข้ชัก ตัวเย็น เป็นเหน็บ ร้องไห้ไม่ออก หมดสติ

.

.

3. อัคคมุขี อาการของโรคเกิดพิษไข้ตัวร้อน ท้องขึ้น อาเจียน ชักมือกำ เท้างอ

.

.

4. สะพั้น / ตะพั้น อาการของโรคเกิดพิษไข้ตัวเย็นจัด ท้องขึ้น ชักมือกำ เท้างอ