พระลอตามไก่

ข้อมูลเบื้องต้น

พระลอเป็นเจ้าชายรูปงามแห่งเมืองแมนสรวง พระราชบิดาและพระมารดามีพระนามว่า ท้าวแมนสรวงและพระนางบุญเหลือ หลังจากท้าวแมนสรวงได้ไปรุกรานเมืองสรวงและมีชัยชนะ ถึงไม่สามารถยึดเมืองสรองได้ก็ทำให้กษัตริย์ของเมืองสรองคือพระเจ้าพิมพิสาครต้องสิ้นพระชนม์ในการยุทธ์ พระลอได้อภิเษกกับพระนางลักษราวดี ต่อมาเมื่อพระบิดาสิ้นพระชนม์ พระลอก็ได้สืบราชสมบัติแทน เมืองสรวงเมื่อสิ้นพระประมุขคือท้าวพิมพิสาครไป  ก็ได้พระราชโอรสชื่อท้าวพิชัยพิษณุกรขึ้นครองราชย์แทน  ทรงอภิเษกกับพระนางดาราวดีมีพระธิดาสองพระองค์รูปร่างงดงามชื่อพระเพื่อนกับพระแพงกิตติศัพท์ความงามของพระลอร่ำลือไปถึงเมืองสรอง ทำให้พระเพื่อนพระแพงอยากได้เห็นพระลอมาก นางรื่นนางโรยผู้เป็นพระสนมจึงได้ไปหาปู่เจ้าสมิงพราย ขอให้ทำเวทย์มนต์ดลใจให้พระลอมาพบพระเพื่อนพระแพงที่สวนขวัญในเมืองสรอง ปู่เจ้าสมิงพรายเล็งเห็นว่าพระลอ พระเพื่อนพระแพงเคยมีกรรมเวรมาแต่ชาติปางก่อน และต้องมาใช้กรรมชาตินี้ร่วมกันจึงทำเวทย์มนต์ให้พระลอเคลิบเคลิ้ม จนตัดพระทัยจากพระมารดาและพระมเหสีเพื่อไปหาพระเพื่อนพระแพงตามเส้นทางแม่น้ำกาหลง ตามไก่ป่าที่ปู่เจ้าสมิงพรายเสกมานำทาง ก่อนเดินทางพระลอได้รับคำทักท้วงจากพระมารดาและพระชายาแต่ก็ตัดใจจาก ทั้งๆที่พระลอทรงทราบว่าจะไม่มีโอกาสเดินทางกลับพระนคร เนื่องจากคำอธิษฐานของพระองค์ที่ขอคืนสู่พระนครสรวงไม่เป็นผล การเดินทางของพระลอมีช้างทรงชัยนุภาพและมหาดเล็กผู้จงรักภักดีคือนายแก้วและนายขวัญ....พระลอได้พบพระเพื่อนและพระแพงที่สวนขวัญและได้เสพสมอภิรมย์รักกันสมพระทัยและตามกรรมบันดาล นายแก้วนายขวัญก็ได้ร่วมคู่ชู้ชื่นกับนางรื่นและนางโรยไปด้วยความทราบถึงพระราชบิดาของพระเพื่อนพระแพง พระองค์ทรงพิโรธและเสด็จไปพบพระลอที่สวนขวัญ  แต่เมื่อเห็นพระรูปโฉมและพระจริยาวัตรอันงดงามของพระลอ ก็ทรงหายโกรธหายรังเกียจอุปสรรคความรักของพระลอกับพระเพื่อนพระแพงมิได้หมดไปสมคำทำนาย พระเจ้าย่าผู้สูญเสียพระโอรสคือท้าวพิมพิสาครไปถือโอกาสล้างแค้น โดยสั่งให้ทหารไปลอบปลงพระชนม์พระลอกับพวกที่สวนขวัญพระลอได้ทรงต่อสู้กับหมู่ทหารอย่างองอาจจนสิ้นพระชนม์เคียงข้างกับพระเพื่อนพระแพงที่เข้ามาร่วมตายด้วย รวมทั้งนายแก้วนายขวัญนางรื่นนางโรยก็พลีชีพในการลอบสังหารครั้งนี้ เมื่อพระราชบิดาของพระเพื่อนพระแพงทราบก็เสียพระทัยและโกรธกริ้วมาก หลอกทหารที่ทำการครั้งนี้ให้เข้าบเพื่อปูนบำเหน็จ แล้วจับทหารที่ทำการทั้งหมดประหารชีวิตอย่างทารุณ...การสิ้นพระชนม์ของพระลอและพระเพื่อนพระแพงก่อความวิปโยคให้กับราขวงศ์ของสองนครคู่อริเป็นอย่างยิ่ง การปลงพระศพและเก็บอัฐิของพระลอ พระเพื่อนพระแพงเป็นที่ระลึกได้กระทำร่วมกันระหว่างสองราชวงศ์ เป็นผลให้สองนครได้กลับคืนสู่สัมพันธไมตรีกันอีกครั้งหนึ่ง