กษัตริย์ในสมัยกรุงสุโขทัย

ลำดับตอนที่ #2 : พ่อขุนศรีอินทราทิตย์

พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ หรือพระราชทินนามเต็ม กำมรเตงอัญศรีอินทรบดินทราทิตย์ พระนามเดิม พ่อขุนบางกลางหาว (ไม่ใช่ "กลางท่าว") ปฐมกษัตริย์ในราชวงศ์พระร่วงแห่งอาณาจักรสุโขทัย ครองราชสมบัติ ตั้งแต่ พ.ศ. 1782 (คำนวณศักราชจากคัมภีร์สุริยยาตรตามข้อเสนอของ ศ. ประเสริฐ ณ นครและ พ.อ.พิเศษ เอื้อน มณเฑียรทอง) แต่ไม่ปรากฏหลักฐานว่าพ่อขุนศรีอินทราทิตย์สิ้นพระชนม์หรือสิ้นสุดการครองราชสมบัติปีใด มีผู้สันนิษฐานที่มาของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ จากคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์ว่าบ้านเดิมของพระองค์อาจอยู่ที่ "บ้านโคน" ในจังหวัดกำแพงเพชร
การสถาปนาอาณาจักรสุโขทัย

พ่อขุนศรีอินทราทิตย์เมื่อครั้งยังเป็นพ่อขุนบางกลาวหาวได้ร่วมกับพ่อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราดแห่งราชวงศ์ศรีนาวนำถุม (พ.ศ. 1762 - พ.ศ. 1792) ซึ่งเป็นราชวงศ์ก่อนหน้าราชวงศ์พระร่วง รวมกำลังพลกันขับไล่ขอม โดยพ่อขุนบางกลางหาวตีเมืองศรีสัชนาลัยและเมืองบางขลงได้และยกทั้งสองเมืองให้พ่อขุนผาเมือง ส่วนพ่อขุนผาเมืองตีเมืองสุโขทัยได้ก็ได้มอบเมืองสุโขไทยให้พ่อขุนบางกลาวหาวพร้อมพระขรรค์ชัยศรีและพระนาม "ศรีอินทรบดินทราทิตย์" ซึ่งได้นำมาใช้เป็นพระนามโดยตัดคำว่า "บดินทร" ออกเพื่อเป็นการแสดงว่ามิได้อยู่ภายใต้อิทธิพลของขอม (เมืองอินทรปัตของขอม) อีกต่อไป

ราชวงศ์ศรีนาวนำถุมสิ้นสุดลงเมื่อ พ.ศ. 1792 ในขณะที่ราชวงศ์พระร่วงมีอิทธิพลเข้มแข็งมากขึ้นและได้แผ่ขยายดินแดนกว้างขวางมากออกไป ทางใต้ขยายลงไปถึงเมือง "พระบาง" (นครสวรค์ในปัจจุบัน) ซึ่งเป็นปลายเขตดินแดนของราชวงศ์ศรีนาวนำถุม ด้วยพระปรีชาสามารถของพระโอรสองค์เล็กคือพ่อขุนรามคำแหงมหาราช พระองค์ทรงนำชนชาติไทยต่อสู้กับอิทธิพลขอมซึ่งเป็นใหญ่อยู่ในสุวรรณภูมิ อันเป็นที่ตั้งของประเทศไทยส่วนใหญ่ในปัจจุบัน ทรงได้ชัยชนะและประกาศอิสรภาพ ตั้งราชอาณาจักรสุโขทัยขึ้นและทรงเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชอาณาจักรไทย

 การศาสนาและการติดต่อค้าขาย

ในรัชสมัยของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ได้มีการติดต่อกับนครศรีธรรมราชในด้านพุทธศาสนาสายลังกาและได้รับพระพุทธสิหิงค์มายังกรุงสุโขทัยประมาณปี พ.ศ. 1800 ด้านการค้ามีหลักฐานบ่งบอกว่ามีการค้ากับต่างประเทศเป็นสินค้าประเภทของป่าและเครื่องปั้นดินเผาเพราะมีหลักฐานว่าเตาทุเรียงในอาณาบริเวณสุโขทัยและศรีสัชนาลัยมีมาก่อนสมัยสุโขทัยหลายร้อยปี

พระราชวงศ์

พ่อขุนศรีอินทราทิตย์มีพระราชโอรสและพระธิดารวม 5 พระองค์ ได้แก่

1. พระราชโอรสองค์โต (ไม่ปรากฏนาม)เสียชีวิตตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์
2. พ่อขุนบานเมือง
3. พ่อขุนรามคำแหงมหาราช (พระนามขณะที่ยังทรงพระเยาว์ไม่ปรากฏ)
4. พระธิดา (ไม่ปรากฏนาม)
5. พระธิดา (ไม่ปรากฏนาม)

แม้ไม่ทราบแน่นอนว่าพระองค์สิ้นพระชนม์ในปีใด แต่ค่อนข้างแน่ชัดว่าเกิดขึ้นหลังการขึ้นครองราชย์ของพระราชโอรส คือพ่อขุนบานเมือง

รัชสมัยก่อนหน้า: ขอมสบาดโขลญลำพง ไม่มีราชวงศ์-ขุนนางละโว้

พระมหากษัตริย์ไทย อาณาจักรสุโขทัย ราชวงศ์พระร่วง ๑๘๐๐ – (ไม่ทราบปี)

รัชสมัยถัดไป: พ่อขุนบานเมือง ราชวงศ์พระร่วง