กษัตริย์ในสมัยกรุงสุโขทัย

ลำดับตอนที่ #1 : ราชวงศ์ พระร่วง

ราชวงศ์พระร่วง เป็นราชวงศ์ในอาณาจักรสุโขทัย ซึ่งมีสัญลักษณ์แห่งราชวงศ์ คือ พระบรมรูปหล่อจำลองพระร่วง พระลือ ในซุ้มพระร่วงพระลือที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุเชลียงราชวรวิหาร เมืองศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ตามความเชื่อของคนรุ่นเก่าแก่ในจังหวัดสุโขทัย ระบุว่า ที่นี่คือนิวาสถานดั้งเดิมหรือต้นกำเนิดของราชวงศ์โบราณในประวัติศาสตร์แห่งกรุงสุโขทัยในอดีต

บุคคลตามจารึกในประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวพันกับราชวงศ์พระร่วง ก่อนการสถาปนากรุงสุโขทัยในพุทธศักราช 1781 ได้แก่

1. ปู่ขุนจิต-ขุนจอด (จารึกสาบานพบที่วัดมหาธาตุสุโขทัย ระบุว่าเป็นบรรพบุรุษของราชวงศ์พระร่วง)
2. พ่อขุนศรีนาวนำถม (พ่อขุนน้ำท่วม) ณ เมืองเชลียง (ก่อนขยายไปสร้างศรีสัชนาลัย)
3. พ่อขุนผาเมือง (โอรสพ่อขุนศรีนาวนำถม)
4. นางเสือง

พระมหากษัตริย์ ในราชวงศ์มี 9 พระองค์ (ช่วงที่แคว้นสุโขทัยเป็นอิสระประมาณ 200 ปี จากพุทธศักราช 1781-1893) คือ

1. พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พระนามเดิม ขุนบางกลางท่าว / บางกลางหาว
2. พ่อขุนบาลเมือง
3. พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ตามจารึก (ยกเว้นหลักที่ 1) เรียกท่านว่า "รามราช" อ่าน ราม-ราด หรือ เจ้ารามราช
4. พญาเลอไท
5. พญางั่วนำถุม--------- เชื้อสายทางพ่อขุนผาเมือง
6. พระมหาธรรมราชาที่ 1 ลิไท ช่วงยุคทองของสุโขทัยในด้านพุทธศาสนา และศิลปวัฒนธรรม
7. พระมหาธรรมราชาที่ 2 ลือไท
8. พระมหาธรรมราชาที่ 3 ไสยลือไท (ตกเป็นประเทศราชของอยุธยาในปี พ.ศ. 1921)
9. พระมหาธรรมราชาที่ 4 บรมปาล (แคว้นสุโขทัยแยกศูนย์กลางเป็น 2 ส่วนคือกำแพงเพชรและสุโขทัย)

พระราชวงศ์ ที่ปรากฎในยุคนี้

1. สมเด็จพระมหาเถรศรีศรัทธาราชจุฬามณีเชื้อสายทางพ่อขุนผาเมืองแห่งเชลียง
2. พ่อนมไสดำหรือพนมไสดำ ข้าราชบริพารในสมัยพญาลิไท
3. พระราชชนนีพญาลิไทซึ่งสำเร็จราชการแทนพระองค์
4. พระมหาเทวีสมัยสุโขทัยตอนปลาย
5. พระศรีเทพาหูราชสมัยสุโขทัยตอนปลาย
6. พญากำแหงพระราม (พระเชษฐาพระมหาธรรมราชาที่ 4 ครองกำแพงเพชร)

ราชวงศ์พระร่วงหลังแคว้นสุโขทัยถูกผนวกเข้ากับอยุธยา (เท่าที่มีชื่อในเอกสารทางประวัติศาสตร์)

1. พระยายุทธิษฐิระ (พระอนุชาในสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ) (ครึ่งพระร่วง-ครึ่งสุพรรณภูมิ)
2. พระนางเจ้าสาขะ (พระมารดาในสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ)
3. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยา (ครึ่งพระร่วง-ครึ่งสุพรรณภูมิ)
4. ตำแหน่งท้าวศรีจุฬาลักษณ์ของกษัตริย์อยุธยาต้องมาจากราชวงศ์พระร่วง
5. พระสุริโยทัย
6. ออกญาพิษณุโลก (สมเด็จพระมหาธรรมราชาเจ้าฟ้าสองแควพิษณุโลก)
7. พระองค์ทอง (พระสุวรรณ)
8. พระองค์ดำ (สมเด็จพระนเรศวรมหาราช)
9. พระองค์ขาว (สมเด็จพระเอกาทศรถ)
10. หม่อมเจ้าหญิงในราชวงศ์พระร่วง สมัยพระนารายณ์มหาราช
11. เจ้าแม่วัดดุสิต พระนมของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
12. ออกญาโกษาธิบดี (ปาน / เหล็ก)