แผนภูมิการสร้างสรรค์บทภาพยนตร์

เนื้อเรื่อง

n      แนวคิดหลักของเรื่องConcept or Idea)                                                 นวนิยายหรือบทละคร 

n      (Novel or Theatrical work)

n                                                                                                                                                                                                                                                                                  เรื่องย่อ (Symopsis or Reduction)

n                      โครงเรื่อง (Outline)

n                                                                    

n                              โครงเรื่องขยาย (Film Treatment)

n                     

n     
                บทแสดง(Screenplay or Master Scne Script)

n                  บทถ่ายทำ(Shooting Script)

n                     

n      ลำดับภาพร่าง(Storybording or Continuity Sketching)            

แบ่งภาพยนตร์ตามวัตถุประสงค์ของการผลิตเป็น 3 กลุ่ม

n      1.ภาพยนตร์ที่ให้ข้อเท็จจริง ประกอบด้วย ภาพยนตร์ข่าวสาร ที่มักจะเป็นองค์กรใดองค์กรหนึ่ง ที่ติดตามการเคลื่อนไหว ไม่มีเรื่องของความคิดเข้ามาเกี่ยวข้องเป็นเรื่องข้อเท็จจริงทั้งหมด

n      2.ภาพยนตร์ศิลปะ หรือภาพยนตร์ทดลอง เป็นภาพยนตร์ที่นักสร้างใหม่ๆ ศิลปินหรือนักศึกษาภาพยนตร์ คิดสร้างเพื่อทดลองความคิด ทฤษฎี และวิธีการใหม่ๆ ซึ่งไม่ผลทางการค้าเข้ามาเกี่ยวข้อง

3.ภาพยนตร์ที่ใช้โน้มน้าวใจ แยกออกเป็น 3 ประเภท   คือ

n      3.1.ภาพยนตร์บันเทิงได้แก่ ไททานิค

n      3.2.ภาพยนตร์โฆษณา ซึ่งจะเกือบจะเป็นการชวนเชื่อ เช่น โฆษณาบ้านบางระจัน

n      3.3.ภาพยนตร์สารคดี แบ่งออกเป็นหลายประเภทตามลักษณะการนำเสนอเรื่องราว และเนื้อหาได้แก              -ภาพยนตร์สารคดีในเชิงข่าว จะทำให้คนดูรู้สึกช็อค              -ภาพยนตร์สารคดีที่มีลักษณะสืบสวน เช่น แอบดูเป็นแอบดูตาย

 -ภาพยนตร์สารคดีเชิงโรแมนติก   นำเสนอเรื่องราวที่สวยงาม มีภาพเป็นส่วนมากไม่ค่อยมีคำบรรยาย เป็นต้น

ภาพยนตร์สารคดี     หมายถึง   เรื่องราวความเป็นจริงที่ผู้สร้างภาพยนตร์ถ่ายทอดตามทัศนะหรือมุมมองของตัวเอง เพื่อให้ผู้ชมเกิดการคล้อยตาม

การเขียนบทภาพยนตร์ มีลักษณะดังนี้คือ

1.แบบไม่มีบทที่เป็นเอกสาร (NON-SCRIPT) คือไม่มีการเขียนบทล่วงหน้า แต่มีการเตรียมการล่วงหน้า เช่น ภาพยนตร์ข่าว หรือ การถ่ายวีดิทัศน์การอบรมสัมมนา

2 TREAMENT OUTLINE จะต้องมีแนวคิดหลักหรือCONCEPT ของเรื่องก่อนถ้าเรื่องที่จะทำไม่มีแนวคิดหลักของเรื่อง ต้องเขียนขึ้นมาจากนิยาย เราจะต้องเอาแนวคิดนั้นมาทำเป็นเรื่องย่อ เพราะนิยายบางเรื่องยาวมาก จะทำเป็นภาพยนตร์ 2 ชม.นั่นไม่ได้จะต้องตัดทอน

n      TREATMENT  คือ การเขียนอธิบายความสั้นๆ ว่าภาพยนตร์ที่จะผลิตขึ้นนั้นมีลักษณะกี่ประเภทอย่างไร ความยาวเท่าไร   กลุ่มเป้าหมายคือใคร มีเนื้อหาอย่างไร และมีการตีความเนื้อหาออกมาเป็นภาพพิเศษอย่างไร

n      ในรายละเอียดของภาพยนตร์บันเทิงนั้น จะเอา TREATMENT ไปขยายเป็น SCREEN PLAY หรือ บทแสดง เพราะฉะนั้นภาพยนตร์บันเทิงจะมีลักษณะของบทเป็นแบบ คอลัมม์เดียว คือ มีส่วนนำ บอกเวลา บอกฉากมีส่วนภาพ และก็มีบทพูด ซึ่งเป็นบทที่ผู้แสดงจะต้องเอาไปท่อง ผู้ที่ทำฉากก็เตรียมจัดฉากหาสถานที่ สรุปได้ว่า SCREEN PLAY จะเป็นบทที่ใช้เตรียมงานได้ทั้งหมด

n      จากบทเสดงนั้น  ฝ่ายทีมงานช่างภาพก็จะเอา SHOOTING SCRIPT เป็นการกำหนดหน้าที่ให้ช่องกล้องจะทำงานอย่างไรบ้าง

โดยทั่วไปแล้วบทภาพยนตร์จะมี 2 ประเภท คือ

n      1.THE VOICE SCRIPT บทภาพยนตร์สารคดี

n      2.THE MASTER SCRENE DIALOG SCRIPT คือ บทภาพยนตร์ บันเทิง

บทจะมีองค์ประกอบที่สำคัญอยู่ด้วยกัน 3 ส่วน คือ

n      1.ส่วนนำ บอกสถานที่ และเวลาอยู่ตรงส่วนบนสุด

n      2.เลขลำดับ SHOT

n      3.ส่วนภาพและเสียง   ประกอบด้วย คำอธิบาย การกำหนดมุมกล้อง ขนาดภาพและการเคลื่อนไหวกล้อง

n      ส่วนเสียง   ประกอบด้วย เสียงพูด เสียงบรรยาย เสียงดนตรี และเสียงประกอบ ซึ่งคำบรรยายจะสอดคล้องกับส่วนที่เป็นภาพ

n      ส่วนภาพ    หลักการเขียนบทให้ได้ดีควรที่จะคิดออกมาเป็นภาพ แล้วดูว่าภาพนั้นต้องการเสียงอะไรก็ค่อยใส่เข้าไป

ภาษาภาพยนตร์มี 3 ระดับ

n      1.ระดับที่เป็นภาพ เช่น ดอกกุหลาบ

n      2.ระดับความหมาย เช่น หนุ่มคนหนึ่งเอากุหลาบจาก SHOT แรกไปให้หญิงสาว

n      3.ระดับสัญลักษณ์ เช่น หญิงสาวทิ้งกุหลาบเมื่อเลิกกับชายหนุ่ม   กุหลาบที่ทิ้งเป็นสัญลักษณ์ว่าเลิกแล้ว ภาษาภาพยนตร์เกิดขึ้นได้โดยการใช้กล้อง การควบคุมกล้องให้ทำงาน

การใช้กล้องเป็นเครื่องมือในการสื่อสารจะใช้อยู่ 3 ลักษณะ

n      1.ใช้เล่าเรื่อง บอกว่ามีอะไรเกิดขึ้นบ้าง ครอบคลุม ACTION กล้องจะเห็นภาพโดยรวม

n      2.เน้นความสำคัญหรือสร้างจุดเด่น   กล้องต้องเข้าไปทำงานหรือใกล้กับสิ่งที่จะถูกถ่าย

n      3.สร้างอารมณ์และบรรยากาศเป็น   ต้องมีการกำหนดมุมกล้อง มุมกล้องนอกจากจะบอกตำแหน่งที่ถูกถ่ายมีผลในเชิงจิตวิทยาด้วย เมื่อต้องการให้ภาษาภาพยนตร์บ่งบอกถึงสิ่งเหล่านี้แล้วก็คือการควบคุมกล้องให้มีขนาดภาพและมุมกล้องต่างๆ รวมถึงการเคลื่อนไหวของกล้องด้วย

มุมกล้องมี 3 ระดับ

n      1.ระดับสายตา มองสิ่งนั้นในลักษณะปกติ วัดโดยประเมินจากความสูงของคนทั่วไป

n      2.ระดับสายตาต่ำ ถ้าสิ่งที่เราถ่ายอยู่ต่ำกว่ากันจะเรียกว่าระดับสายาตาต่ำ

n      3.มุมสูง ถ้าตั้งกล้องต่ำ สิ่งที่เราถ่ายจะมีลักษณะสูงใหญ่สง่า ระวังเวลาถ่ายคนถ้าคนตัวอ้วนใหญ่มากๆ แต่เป็นผู้บริหารขององค์กร แล้วใช้มุมกล้องต่ำเพื่อให้เห็นว่าสง่างาม ผลคือ จะน่าเกลียด ต้องเลือกว่าต่ำหรือสูงแค่ไหน จึงจะเหมาะสม

 มุมตานกหรือเหนือหัว ลักษณะทางกราฟิก

คำสั่งที่เกี่ยวข้องกับการใช้กล้องถ่ายภาพโทรทัศน์

n      คำสั่งเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวกล้อง (CAMERA MOVVEMENT)

n      การเคลื่อนไหวกล้องไปในแนวทางที่ขนานกันกับพื้นราบทั้งซ้าย-ขวา เรียกว่าการ PAN มีทั้ง PAN LEFT และ PAN RIGHT

n      การเคลื่อนไหวกล้องในแนวดิ่งทั้งก้มและเงยกล้อง เรียกว่า TILT มีทั้งการ TILT UP และ TILT DOWN

n      การยกกล้องขึ้นในแนวตั้ง เรียกว่า PEDESTAL โดยที่ตัวกล้องตั้งอยู่บนขาตั้งกล้อง (TRIPOD)

n      การเคลื่อนกล้องในแนวทแยงมุม เรียกว่า   TRUCK มีทั้งเคลื่อนไปทางซ้ายและขวา คือ TRUCK LEFT ,TRUCK RIGHT

การเคลื่อนกล้องในแนวครึ่งวงกลม เรียกว่า ARC LEFT และ ARC RIGHT

n      การเคลื่อนไหวกล้องในแนวสูง ซึ่งตัวกล้องอาจอยู่บน CRANE

n      การผสมผสานการเคลื่อนไหวกล้องโดยการผสมกัน เรียกว่า COMBINATION

ลักษณะของการถ่ายทำ (CAMERA SHOT)

n      EXTREME CLOSE-UP (ECU) การจับวัตถุในลักษณะใกล้ชิดอย่างมากต้องการเน้นรายละเอียด

n      CDLOSE-UP (CU) ภาพหรือวัตถุที่อยู่ใกล้

n      MEDDIUM CLOSE-UP (MCU) ภาพขนาดประมาณหน้าอกของบุคคล

n      MEDIUM SHOT (MS)ภาพลักษณะครึ่งลำตัว หรือประมาณหัวเข่า

n      LONG SHOT (LS) ภาพเห็นเต็มตัวทั้งหมด

n      EXTREAME LONG SHOT (ELS) ภาพในลักษณะกว้างไกล

ลักษณะมุมของกล้อง (CAMERA ANGIE)

n      มุมในระดับปกติคือระดับสายตา NORMAL ANGLE

n      มุมสูงกว่าระดับสายตา HIGH   CAMERA ANGLE

n      มุมต่ำกว่าระดับสายตา low CAMERA ANGLE

n      มุมในแนวเฉียงหรือในแนวทแยง CANTED ANGLE

n      มุมที่ติดกับตัววัตถุที่เคลื่อนไหว SUBJECTIVE CAMERA ANGLE

n      มุมที่เคลื่อนไหวติดตามวัตถุที่ถ่านให้อยู่ในกรอบภาพโดยตลอด FRAMING MOVMENT

ลักษณะของการเคลื่อนที่ในการเชื่อมภาพ (TRANSITION)

n      การตัดเปลี่ยนภาพโดยฉับพลัน เรียกว่า  CUT

n      การเลื่อนภาพจากภาพไปหาสัญญาณเทปโทรทัศน์ หรือ จากสัญญาณเทปโทรทัศน์มาหาภาพ เรียกว่า การเฟดภาพ (Fade)

n      การเลื่อนภาพจากภาพหนึ่งไปสู่อีกภาพหนึ่ง เรียกว่า DISSOLVE หรือ MIX

n      การกวาดเปลี่ยนภาพโดยใช้ PATTERN ต่างๆ กัน เรียกว่า WIPE

n      การทำเทคนิคของภาพ เช่น การซูม การพลิกภาพ บีบภาพ เรียกว่า DVE (DIGITAL VIDEO EFFECT)

n      ช่วงเวลาของการผสมผสานภาพ 1-2 วินาที จัดอยู่ในระดับที่เร็ว (FAST ) ถ้าเป็น 3-5 วินาที จัดอยู่ในระดับความเร็วที่ช้า(SLOW)