คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #1 : ที่มาของคำว่า “ฟรีแลนซ์”
อ่านบับเ็มพร้อมภาพประอบไ้ที่ >>
https://www.museumsiam.org/da-detail2.php?MID=3&CID=177&CONID=4810&SCID=242
ที่มาอำว่า “ฟรีแลน์”
านราษร์ านนอ านรอ านฝิ่น ล้วนเป็นำศัพท์ุ้นหูที่นไทยเราใ้เรียานรับ้าอิสระ ไม่ใ่านประำ และไม่สััอ์รใอ์รหนึ่ ึ่ผู้นมัะทำเสริมเพื่อหารายไ้เพิ่มเิมาานหลัอนในเวลาว่า แ่ใน่วหลายปีที่ผ่านมานี้ ภาวะเศรษิและสัมที่เปลี่ยนแปลทำให้อาีพอิสระนั้นไม่ใ่แ่านราษร์เล็ ๆ น้อย ๆ ที่หามาทำเสริมานหลวอี่อไป ทว่าลายเป็นอาีพหลัอผู้นำนวนมา สัมึเปลี่ยนมานิยมเรียอาีพอิสระัล่าวนี้ทับศัพท์ามภาษาอัฤษว่า “ฟรีแลน์” (Freelance)
แม้ะฟัูทันสมัย แ่ฟรีแลน์ไม่ใ่ำศัพท์ใหม่แ่อย่าใ ประอบึ้นาสอำ ไ้แ่ Free (เสรี) และ Lance (หอ ทวน หรือหลาว) แปลแบบรัว็ือำเรียพลหอผู้มีสถานะเป็นอิสรเสรี ไม่รัภัีรับใ้เ้านายหรือรัใเป็นารเพาะ แ่เป็นทหารรับ้า (Stipendiarii: Mercenary) ที่ะ่อสู้เพื่อใร ๆ ็ไ้ทั้นั้นราบที่ไ้รับ่าอบแทน (Stipend) เป็นที่น่าพอใ
ในสราม่า ๆ ฟรีแลน์มีบทบาท่วยเสริมำลัและี้ะาผู้แพ้ผู้นะ เนื่อาเป็นนัรบมืออาีพ มีประสบาร์ฝึฝน่อสู้ับอทัพหลายเื้อาิ รู้สายสนลในอนาย้ามาหลายน และเินทาไปรบในสภาพภูมิศาสร์แปลใหม่อยู่เสมอ ทำให้มี้อีที่ฟรีแลน์มัะำนาร้านศึว่าทหารทั่วไปที่รัเ์มาาาวบ้าน แ่้อเสีย็ือฟรีแลน์นั้นไม่ไ้รับารุ้มรอและปูนยศถาบรราศัิ์าเ้านายหรือรัใเลย บารั้ึเิปัหาารเบี้ยว่า้าึ่อานำไปสู่วามรุนแร ารทรยศหรือแปรพัร์ลาสมรภูมิ และารออปล้นโมีแว่นแว้น่า ๆ ยามที่ฟรีแลน์ว่าาน
หลัานอฟรีแลน์ลุ่มแรในโลอยู่ที่รีโบรา สมัย 431–404 ปี่อนริสาล (รับ่วารปรินิพพานอพระพุทธเ้า) มีื่อว่า ลุ่มหนึ่หมื่น (Oi Myrioi: The Ten Thousand) เป็นารรวมัวอบรราทหารผ่านศึ 11 ลุ่มที่เยไปรบในสรามเพโลพอนนีเียน (Peloponnesian War) ระหว่าเอเธนส์ับสปาร์า แรเริ่มมีำนวนประมา 10,700 นึั้ื่อลุ่มามนั้น ภายหลัมีผู้เ้าร่วมเพิ่มเิมเป็นว่า 30,000 น ลุ่มหนึ่หมื่นไ้รับารว่า้าาเ้าายเปอร์เีย ไรัสผู้เยาว์ (Cyrus the Younger) ให้เินทาไปบาบิโลเนีย (ปัุบันือประเทศอิรั) เพื่อ่อสรามิบัลลั์าพระเษา ือ ษัริย์อาร์ทาเอร์เสที่ 2 (King Artaxerxes II) แ่โร้ายที่ไม่สำเร็ เ้าายไรัสสิ้นพระนม์ในสมรภูมิ ผู้นำลุ่มหนึ่หมื่นส่วนให่ถูสัหารและพวเา้อเินทาหนีลับบ้านอย่ายาลำบาเป็นเวลานานถึ 9 เือน
ภาพที่ 1 ลุ่มหนึ่หมื่นถอยทัพในสรามที่บาบิโลเนีย
Guignet, A. Retreat of the Ten Thousand at the Battle of Cunaxa. Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=30414354
ฟรีแลน์เฟื่อฟูเป็นพิเศษในยุลามานถึยุเรอเนสอส์ (รับ่ว่อนสมัยสุโทัยถึสมัยอยุธยา) โยเพาะในาบสมุทรอิาลีึ่มีเื้อไฟวามัแย้สู เพราะมีเ้าหลายนรรั มีพ่อ้านั้นลาที่ร่ำรวยึ้นสู่อำนา เป็นศูนย์ลาารเินทาที่มีผู้นหลายเื้อาิล่อเรือผ่านเ้าออ นำวิทยาารวามรู้และแนวิทาารเมือใหม่ ๆ มาแลเปลี่ยน รวมถึมีอิทธิพลอศาสนัรที่รุโรม ถือไ้ว่าเป็นแผ่นินที่ไม่เยว่าเว้นาารแ่แย่อำนา ฟรีแลน์ที่มีื่อเสียมาที่สุ ือ ลุ่มพันธมิราว (Compagnia Bianca del Falco: The White Company)่อั้ประมาปี .ศ. 1360 สันนิษานว่าั้ื่อามสีเสื้อลุมัวยาวสีาวที่ทหารม้าสวมใส่
ลุ่มพันธมิราวประอบ้วยนัรบหลายเื้อาิ เ่น เยอรมัน อัฤษ ฮัารี พวเาัประมูล “บริารรับ้า่า” ให้แ่ผู้ที่เสนอราาสูสุเท่านั้น ึเยทั้สู้รับใ้พระสันะปาปาและ่อ้านพระอ์อย่าไม่แยแยะ พวเาร่วมรบในสรามให่ 7 รั้ ไ้ร่วมสัหารหมู่พลเรือนหลายพันนในเมือเเนา (Cesena) นอานี้ยัมีสมรภูมิเล็ ๆ และารออปล้นหมู่บ้านนับรั้ไม่ถ้วน เหุผลที่ลุ่มพันธมิราวน่าหวาลัวสำหรับนยุนั้นเพราะโมีเร็วแบบไม่ให้ทันั้ัว พร้อมรบแม้ในอนลาืนและเมื่ออาาศหนาวั อีทั้เป็นลุ่มแรในอิาลีที่ใ้เทนิพุ่หอ้วยสอนและลาหลัม้ามาสู้ระยะประิ (Dismounting men-at-arms) ล่าวือมีารึ้นลหลัม้าเปลี่ยนหน้าที่และวิธี่อสู้ไ้โยปรับามสถานาร์ ไม่ยึิับธรรมเนียมาร่อสู้แบบอัศวินนั่นเอ
ภาพที่ 2 เอร์อห์น ฮอว์วู ผู้นำลุ่มพันธมิราว
Uccello, P. The Yorck Project (2002) 10.000 Meisterwerke der Malerei (DVD-ROM), distributed by DIRECTMEDIA Publishing GmbH. ISBN: 3936122202., Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=159871
อย่าไร็าม ฟรีแลน์ที่ทำานีื่อสัย์ เป็นที่ื่นมอผู้น และไ้รับารว่า้า้ำ ๆ านาย้ารายเิมเป็นระยะเวลานาน นระทั่สุท้ายไ้ลายเป็นพนัานประำเสียเลย็มีเหมือนัน ัวอย่าที่เป็นที่รู้ัระับโลและยัสืบทออยู่มานถึปัุบัน ือ ลุ่มอารัาสวิส (Pontificia Cohors Helvetica: The Swiss Guard) ั้แ่สมัยเรอเนสอส์ นัรบและนัผภัยาสวิเอร์แลน์ว่า 1 ล้านนไ้ระายันไปรับ้า่อสู้ามสมรภูมิ่า ๆ ทั่วยุโรป พวเามีุเ่นที่ใ้หอปลายวาน (Halberd) ในาร่อสู้ สามารถทะลวเราะอศัรูไ้แม้ะเป็นนิที่หนาหนัมา็าม เมื่อถึ่วปี .ศ. 1400 ฟรีแลน์สัาิสวิส็เป็นที่เื่อถือไว้วาใอรั่า ๆ ว่ามีมารานสัาเป็นธรรม ไม่ทรยศหัหลั และพันาลยุทธ์ารรบสม่ำเสมอ แม้ว่าราาสูแ่็สมับุภาพ
ในสมัยสรามอิาลี (Italian Wars) ่วปี .ศ. 1483–1498 สมเ็พระสันะปาปาอเล็านเอร์ที่ 6 (Alexander VI) โปรให้ว่า้าฟรีแลน์สวิส 150 นมาสู้รบเป็นรั้แร ่อมาในปี .ศ. 1503 สมเ็พระสันะปาปาูเลียสที่ 2 (Julius II) มีพระประส์ให้สภาสวิเอร์แลน์ส่ฟรีแลน์สวิส 200 นมาถวายเป็นประำ เพื่อเป็นผูุ้้มันวามปลอภัยให้พระอ์ ลุ่มพ่อ้านายธนาารเยอรมันที่อยู่ในอิาลีะนั้นไ้ลทุนเื่อมวามสัมพันธ์ับพระสันะปาปาเพื่อประโยน์ทาาร้าไว้แล้ว ไม่้อารให้เิเหุร้ายหรือเปลี่ยนัวพระสันะปาปาเ่นัน ึลสนับสนุนเินว่า้าส่วนนี้ให้ามพระประส์ ฟรีแลน์สวิสที่เป็น “บอี้าร์โป๊ป” เหล่านี้ไ้พิสูน์วามภัีและสละีพปป้อพระสันะปาปาในารลอบสัหารรั้แล้วรั้เล่า ึไ้รับาร่อสัาว่า้า่อมาเรื่อย ๆ นระทั่ลายเป็นอาีพถาวรและั้เป็นหน่วยานทหารอวาิัน ึ่นับเป็นหน่วยานทหารที่เ่าแ่ที่สุอโลที่ยัำเนินาน่อเนื่อ
ภาพที่ 3 ลุ่มอารัาสวิสในอีและปัุบัน
McLeish. (1938). 1938 Color Print Swiss Guard Vatican Rome Italy Military Unit Historical XGGD4. Period Paper Historic Art LLC. Retrieved from https://www.periodpaper.com/products/1938-color-print-swiss-guard-vatican-rome-italy-military-unit-historical-xggd4-213753-xggd4-284, Glatz, C. (2019, May 6). Barracks life teaches diversity is not a threat, Pope tells Swiss Guard. Angelus News. Retrieved from https://angelusnews.com/news/world/barracks-life-teaches-diversity-is-not-a-threat-pope-tells-swiss-guard/
ในานเียนภาษาอัฤษ สืบพบำว่าฟรีแลน์ปราเป็นรั้แรในนวนิยายเรื่อ ไอแวนโฮ (Ivanhoe) โย เอร์วอลเอร์ ส็อ์ (Sir Walter Scott) ่วปี .ศ. 1800 (รับสมัยรัาลที่ 1) เรื่อราวเี่ยวับเ้าุนมูลนายในยุลาออัฤษที่้อปรับัวและัารับปัหา่า ๆ เมื่อราวศ์ฝรั่เศสานอร์มอีเ้ามายึรอประเทศ เนื้อวามอนนั้นประพันธ์ว่า “้าเสนอ่อริาร์ว่าให้ใ้บริารเหล่าฟรีแลน์อ้า และเา็ปิเสธ ้าึะพาพวเาไปเมือท่าฮัล ปล้นยึเรือ แล้ว็ล่อเรือไปแว้นฟลานเอร์ เพราะว่าในยุสมัยที่ึัโลาหลเ่นนี้ ผู้ใที่ยันลมือทำย่อมะไ้รับาร้าานเสมอ”
ภาพที่ 4 เอร์วอลเอร์ ส็อ์ ับนวนิยายเรื่อไอแวนโฮ
Raeburn, H. The Bridgeman Art Library, Object 68272, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24971320, Treves, F. (1890). Ivanhoe. AbeBooks. Retrieved January 6, 2022, from https://www.abebooks.com/first-edition/Ivanhoe-WALTER-SCOTT-Fratelli-Treves-Milano/30339586409/bd
วามหมายอำว่าฟรีแลน์ยายว้าึ้นามวันเวลาที่ผ่านไป สมัย่อนใ้เรียนัารเมือที่ไม่สััพรรารเมือใพรรารเมือหนึ่ หรือผู้ลสมัรเลือั้อิสระ แล้ว่อย ๆ มารอบลุมผู้ทำอาีพอิสระทั่วไปในภายหลั วามเยินอผู้พูภาษาอัฤษที่ปิแล้ว ำศัพท์บุลผู้ประอบอาีพมัะใ้ำริยาลท้าย้วย –er (เ่น teacher รู สร้าาริยา teach สอน เป็น้น) ยัทำให้เมื่อาลเวลาพ้นผ่านมาถึ่วปลายศวรรษที่ 19 ำว่า Freelance ึ่เิมหมายถึัวบุลนั้น็เปลี่ยนมาเป็นำริยา แปลว่า ทำอาีพอิสระ ส่วนบุลผู้ทำอาีพอิสระเรียว่า Freelancer แทน เวลาพูำนี้็ไม่มีใรนึถึทหารรับ้าันอี่อไป เหลือเพียราำที่สื่อถึาร่อสู้และอิสรเสรี สอสิ่ที่ไม่ว่าีวิฟรีแลน์ในสมัยโบราหรือสมัยนี้่า็้อไ้พบเอเหมือน ๆ ัน
บรรานุรม
Andrews, E. (2014, June 24). 6 legendary mercenary armies from history. History.com. Retrieved January 6, 2022, from https://www.history.com/news/6-legendary-mercenary-armies-from-history
Caferro, W. (2015). John Hawkwood: An English mercenary in fourteenth-century Italy. Johns Hopkins University Press.
Google. (n.d.). Ngram Viewer "Freelancer". Google Books. Retrieved January 7, 2022, from https://books.google.com/ngrams/graph?content=freelancer&year_start=1800&year_end=2019&corpus=26&smoothing=3&direct_url=t1%3B%2Cfreelancer%3B%2Cc0#t1%3B%2Cfreelancer%3B%2Cc0
Merriam-Webster. (2022). The surprising history of 'freelance'. Merriam-Webster Word History. Retrieved January 6, 2022, from https://www.merriam-webster.com/words-at-play/freelance-origin-meaning
Tikkanen, A. and the Editors of Encyclopaedia Britannica. (2018, May 10). Swiss Guards. Encyclopædia Britannica. Retrieved January 6, 2022, from https://www.britannica.com/topic/Swiss-Guards
ความคิดเห็น