บวชเพื่อความพ้น

เนื้อเรื่อง

วิถีแห่งความจริง

ชีวิตนี้แสนสั้นและใจก็เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา

เช้าสายบ่ายค่ำจิตใจไม่เหมือนเดิม กายก็มีทั้งสุขและทุกข์แปรปรวนไปตามธรรมดา

ชีวิตแต่ละวันจึงแสนจะสั้นและดูแล้วไม่เที่ยงเอาเสียเลย

จนบางครั้งรู้สึกกลัวว่าจะไม่ได้ทำอะไรก่อนที่ลมหายใจจะหมดไป

จึงต้องใคร่ครวญคิดคำนึงอยู่เสมอๆ ว่าตั้งแต่เกิดมามีอะไรที่ตัวเองยังไม่ได้ทำบ้าง

และก็ควรจะใช้เวลาที่เหลืออยู่ของชีวิตนี้เพื่อลงมือทำสิ่งนั้นอย่างจริงจังไม่ใช่แค่คิดและปล่อยทิ้งไว้เฉยๆ

ข้าพเจ้ากลับย้อนไปดูตัวเองตั้งแต่เด็กจนโต

เท่าที่จำได้ แม้เวลาจะผ่านมาไม่กี่ปีแต่มีหลายเรื่องที่จดจำและจางหาย

ชีวิตเริ่มต้นด้วยความไม่สมบูรณ์ทางด้านครอบครัวเป็นจุดอ่อนปมชีวิตที่ติดตัวมาตั้งแต่เจ็ดขวบ

พ่อแม่แยกทางกันและเกือบจะตัดสินใจทำลายชีวิตตัวเองกับแม่

แต่สุดท้ายก็ไม่ได้ทำเพราะมีคนมาห้ามปรามไว้

จนเก็บความทุกข์นี้ไว้กับตัวเองมา ไม่ยอมปล่อย ไม่ยอมวาง

กลายเป็นเด็กที่เบื่อหน่ายชีวิตเพราะกำทุกข์ไว้

จนเมื่ออายุสิบสีปีได้เป็นอาสาสมัครทำงานสังคมในชุมชน ทำให้ชีวิตเริ่มเปลี่ยนแปลงไป

มองตัวเองในด้านบวก เกิดคุณค่าในตัวเองขึ้นมา

เมื่อคิดถึงความทุกข์ของคนอื่นหลายคนที่ได้ช่วยเหลือแล้ว

ความทุกข์ของตัวเองเป็นเรื่องเล็กน้อยมาก ทำให้มีแรงใจ พลังชีวิตที่จะทำงานสังคม

และก่อประโยชน์กับคนอื่นๆ เท่าที่จะทำได้ แม้ว่าตัวเองจะเหนื่อยล้าก็ตามที

ชีวิตดำเนินมาเรื่อยๆ จนพบว่าตัวเองได้เรียนรู้สิ่งต่างๆ มากมาย จากการทำงานทางสังคม

การเดินทางเส้นทางนี้ก่อให้เกิดความรู้สึกรักและอยากช่วยเหลือให้คนอื่นได้มีความทุกข์น้อยลง

ไม่ว่าวิธีการใดก็ตาม หัวใจแห่งการทำงานเพื่อให้คนอื่นพึ่งพาตัวเองเป็นสิ่งสำคัญ

และการพึ่งพาตัวเองที่ดีที่สุดคือ “หลักประกันภายในใจ” สำหรับเผชิญความจริงต่างๆ ของชีวิต

ผมยังคิดถึงเด็กเจ็ดขวบคนนั้นเสมอๆ ที่เขาผ่านช่วงเวลาวิกฤตของชีวิตมาได้

และแน่นอนว่าทุกวันนี้ก็ยังคงมีเด็กและเยาวชนหลายคนที่ต้องผ่านด่านชีวิตต่างๆ มากมาย

บางคนมั่นคงหนักแน่นไม่หวั่นไหว แต่บางคนก็เหนื่อยล้าท้อแท้และหมดพลัง

สิ่งต่างๆ เหล่านี้จึงผลักให้ใจได้เห็นและปรารถนาที่จะทำงานภายในกับคนมากมายหลายวัย

ทั้งเพื่อเยียวยาและสร้างพลังข้างในของแต่ละคนให้มีหลักประกันภายในใจต่อไป

การสร้างหลักประกันทางใจนี้ สามารถทำให้เราเห็นความจริงในแง่มุมต่างๆ ของชีวิต

โดยมีความทุกข์น้อยหรืออาจจะไม่มีเลย

และสิ่งต่างๆ เหล่านี้ก็เกิดขึ้นได้ด้วยหลายเหตุปัจจัยตามจริตเรียนรู้

และการฝึกฝนของแต่ละคน แต่สิ่งที่ข้าพเจ้าพบและได้สัมผัสกับตัวเองนั้นคือวิถีแห่งการเจริญสติภาวนา

ตามแนวทางที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้และได้ก่อเกิดเป็นพระธรรมคำสอน

ที่อบรมบ่มเพาะกันมานับแต่พุทธกาล

มีครูบาอาจารย์มากมายทั้งชายหญิงที่นำธรรมที่เกิดจากการเรียนปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ ประกาศต่อสังคม

โดยท่านเหล่านั้นก็ล้วนทำงานเพื่อประโยชน์ของผู้อื่นเป็นสำคัญ

ทำให้ทุกวันนี้เรายังพบคำสอนที่ล้ำค่ามากมายที่จะทำให้เราแต่ละคนได้เห็นทางเดินไปสู่ความพ้นทุกข์

จากต้นทุนชีวิตที่ผ่านมาที่ข้าพเจ้าจำได้พร้อมกับการเรียนรู้ในทางธรรมสำหรับการเดินทางข้างในใจนี้

ก่อให้ใจได้มองเห็นว่าการเกิดเป็นมนุษย์นั้นลำบากอย่างยิ่ง

และการเกิดมาพบคำสอนของพระพุทธเจ้าก็นับว่ายากไปอีก

ตลอดจนการได้มาเรียนรู้การเจริญสมถะและวิปัสสนาภาวนาตามหลักสติปัฏฐานสี่ก็ย่อมยากขึ้นอีก

ฉะนั้นแล้วจึงเห็นว่าชีวิตจะมีค่ายิ่งขึ้นเมื่อได้พบคำสอนและนำคำสอนมาสู่ใจน้อมนำไปสู่การปฏิบัติ

เพื่อก่อให้เกิดประโยชน์ภายในใจตนและประโยชน์ต่อคนอื่นๆ อีกมากมายที่แสวงหามรรคาแห่งความจริงนี้

วิถีความจริงเหล่านี้นำมาสู่การตัดสินใจใหม่ของชีวิตข้าพเจ้า ที่จะเปลี่ยนแปลงเส้นทางเดินของชีวิตใหม่

นั้นคือการแปรสภาพจากฆราวาสเป็นนักบวช

เดิมทีความคิดนี้ไม่ได้มีอยู่ในใจของข้าพเจ้าเลย

แม้ว่าตอนอายุสิบขวบข้าพเจ้ามีความรู้สึกว่ากายนี้ไม่ใช่ตัวเอง และเราจริงๆ ก็ไม่มี

และเราอยู่ที่ไหน จะอยู่ต่อไปทำไม จะต้องใช้ชีวิตแบบนี้ไปถึงไหน

แต่ตอนนั้นข้าพเจ้าเด็กมากที่จะเข้าใจอะไร ว่าสิ่งที่เกิดมีนัยทางใจว่าอย่างไร

และแม้ว่าตอนสิบสองขวบข้าพเจ้าอยากจะบวชเป็นพระเป็นพระเส้าหลินที่เรียนกังฟู

แต่นั้นก็เป็นเพียงความคิดที่อยากจะสนุกๆ และหนีไปจากโลกความจริงที่เป็นอยู่

ต่อมาเมื่อข้าพเจ้าอายุยี่สิบปีกว่าๆ

ได้มีโอกาสไปเข้าเงียบภาวนาที่สำนักปฏิบัติแห่งหนึ่งในจังหวัดพิษณุโลก

ตลอดระยะเวลาสิบวันที่ได้เรียนรู้หลักการเจริญสมถะวิปัสสนาภาวนา

ข้าพเจ้าค้นพบว่าชีวิตนี้มีความจริงบางอย่างที่กำลังรอให้เรากลับไปแสวงหา

และเป็นความจริงที่เราเคยเดินทางมา แต่หลงทางไปนานแสนนาน

จิตใจจึงพลิกเปลี่ยน มองชีวิตแบบใหม่ มองโลกแบบใหม่ เกิดความศรัทธาในพุทธศาสนามากขึ้น

กลายเป็นความเพียรที่จะค้นหาและปฏิบัติตามพระธรรมคำสอนมาเรื่อยๆ

แม้ว่าตอนนั้นไม่รู้ว่าจะเดินทางไปไหน แต่ก็ขอเลือกเดินเส้นทางนี้ ทำเหตุไปเรื่อยๆ

จนเมื่อวันเวลาผ่านมานับจากวันนั้นจนถึงวันนี้

ข้าพเจ้าพบแล้วว่าการเดินทางนี้ เป็นการเดินทางตลอดชีวิต

ซึ่งต้องอาศัยศรัทธา ความหมั่นเพียร ความมีสติสมาธิ ปัญญา

แม้จะเห็นว่าชีวิตนี้ไม่เที่ยง และมีความดับของธาตุขันธุ์เป็นความจริงที่รออยู่

ผสมกับความแปรปรวนไม่แน่นอนของชีวิต

ทำให้ข้าพเจ้าไม่ประมาท ไม่เผลอใจไปกับกิเลส ตัณหา อุปาทาน

แต่ก็ค่อยๆ เรียนรู้ ทำความรู้จัก ในการปรากฏของสภาวะต่างๆ ที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับลงไป

เป็นการเรียนรู้ ณ ปัจจุบันขณะที่มีความจริงให้เห็นอยู่เนืองๆ

ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นตัวแปรสำคัญหลักที่ใจได้เห็นความจริงว่ากายและใจนี้ไม่แน่นอน

จึงควรหาจุดเปลี่ยนให้กับตัวเองเพื่อทำประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่นต่อไปตามเหตุปัจจัย

ข้าพเจ้าจึงตัดสินใจสละชีวิตทางโลก สละความสุขทางกาม และขอแสวงหาในทางใหม่

ด้วยใจที่หนักแน่นและมั่นคงนี้ ภายหลังจากที่ทางบ้านได้อนุญาตให้ข้าพเจ้าบวชเพื่อภาวนาแล้ว

ข้าพเจ้ารู้สึกซาบซึ้งและยินดีอนุโมทนากับคุณพ่อคุณแม่และน้องสาวตลอดจนญาติพี่น้องทุกๆ คน

ที่อนุญาตไปพร้อมๆ กับความสงสัยว่าจะบวชไปทำไม บวชหนีปัญหาหรือเปล่า ฯลฯ

คำถามมากมายสารพัดที่เกิดขึ้นท่ามกลางหมู่ญาติเป็นสิ่งดีที่ข้าพเจ้าได้มีโอกาสแบ่งปันและเล่าให้ฟัง

แต่คนที่ดูจะเข้มแข็งกว่าใครในการตัดสินใจครั้งนี้ก็คงเป็น “แม่” ของข้าพเจ้า

สำหรับแม่แล้ว....ท่านเป็นผู้ให้กำเนิด ผู้ดูแล เลี้ยงดู อบรม สั่งสอนและให้ความรักอย่างไม่มีเงื่อนไข

ไม่ห้ามที่จะทำอะไร และท่านก็ได้ประจักษ์ในผลที่ข้าพเจ้าตัดสินใจและปฏิบัติให้เห็นมาตลอด

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเรียน เรื่องการทำงาน ที่ข้าพเจ้าได้พิสูจน์ให้เห็นว่าข้าพเจ้าเลือกและทำได้จริง

ข้าพเจ้ารักและผูกพันแม่มากกว่าพ่อ เพราะตลอดชีวิตที่ผ่านมา แม่เป็นผู้เลี้ยงดูข้าพเจ้ามากกว่าใคร

เราสองอยู่เคียงข้างกัน ตั้งแต่เด็กจนโต ได้อยู่ด้วยกัน แม้ว่าแม่จะแต่งงานใหม่มีน้องสาวต่างพ่อ

แต่ข้าพเจ้าก็ได้รับความรักจากท่านอย่างเสมอต้นเสมอปลาย

ทำให้ข้าพเจ้ามีจิตใจที่โอบอ้อม เข้มแข็ง และคล้ายแม่ในหลายๆ ประการ

ในกรณีนี้แล้ว ท่านคงใช้เวลามาตลอดที่จะยอมเอ่ยปากอนุญาตให้ข้าพเจ้าบวช

เพราะตลอดระยะเวลาสามปีตั้งแต่ปี 2549 ข้าพเจ้าได้ขออนุญาตท่านอยู่หลายครั้ง

แต่ก็เพราะมีเหตุที่ยังไม่พร้อมในหลายๆ เรื่องทั้งหน้าที่การงานภาระทางบ้าน

ข้าพเจ้าจึงตั้งจิตบวชใจมาเรื่อยๆ

จนเมื่อวันเวลาผ่านและหลวงน้าของข้าพเจ้าได้บวชและได้มีโอกาสพูดคุยกับแม่

เพื่อขอให้ข้าพเจ้าบวชอีกทางหนึ่ง และด้วยเพราะหลวงน้ามักถามข้าพเจ้าเสมอๆ ว่า

“เต้าจะเป็นช่างสร้างเรือนไปอีกนานเท่าไหร่”  

และสุดท้ายเมื่อกาลเวลามาถึงเหตุปัจจัยได้พร้อม

วันแม่แห่งชาติ ปี 2552 ที่ผ่านมา แม่จึงตอบอนุญาตตกลงใจให้ข้าพเจ้าบวช

และก็มีเงื่อนไขว่าถ้าถึงเวลานั้นก็ขอให้ได้มีโอกาสมาอยู่ใกล้ๆ พ่อแม่ญาติพี่น้อง

ซึ่งข้าพเจ้ารับปากและบอกว่าให้เป็นไปตามเหตุปัจจัย

แต่สิ่งที่ข้าพเจ้ารู้สึกได้จากแม่คือความรักอย่างไม่มีเงื่อนไข

แม้ว่าลูกจะต้องจากและแปรเปลี่ยนสภาพเป็นอื่น

แม้ว่าจะไม่ได้กอดกันอีก ไม่ได้นอนหนุนตัก ไม่ได้บอกรักแม่เหมือนทุกๆ ครั้งที่เจอหรือได้คุยกัน

แต่แม่ท่านเข้มแข็งพอที่จะอุทิศลูกให้กับศาสนาและทำหน้าที่พระตามวิถีพุทธตามเหตุปัจจัย

ส่วนสายสัมพันธ์ที่เกี่ยวโยงกัน ความสัมพันธ์ที่ต้องเกื้อกูลกัน ยังคงดำเนินไปตามเงื่อนไขชีวิต

นอกจากที่ข้าพเจ้าต้องเตรียมตัวกับร่างกายและจิตใจแล้ว

คนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องก็ต้องมีการเตรียมพร้อม เตรียมตัว เตรียมใจเหมือนกัน

เพราะจะได้ปรับความสมดุลของชีวิตได้

ซึ่งเมื่อได้รับอนุญาตจากแม่ และทางบ้านแล้ว อีกคนหนึ่งที่ควรกล่าวถึงคือคนรัก....

ข้าพเจ้ากับคนรักได้คุยกันในเรื่องนี้มาตลอด และก็ได้คุยกันอีกครั้งและทำความเข้าใจซึ่งกันและกัน

เราจึงเห็นว่าจากกันตอนนี้จะเสียใจน้อยกว่าอนาคต และหากไม่จากกันวันนี้วันหน้าก็ต้องจากกัน

เราสองคนจึงใช้ค่อยๆ ห่างกันด้วยดีและปีติอนุโมทนาต่อกัน

เธอย้ำเสมอว่าเรากำลังทำประโยชน์ต่อตัวเองและผู้อื่น หากวันไหนที่ข้าพเจ้าพร้อมเธอจะไม่ห้าม

และแม้ว่าเธอจะต้องเรียนและทำงาน เพื่อเรียนรู้โลก แต่เมื่อวันไหนที่เธอพร้อมปัจจัยเอื้อก็คงจะตามไป

ความลำบากใจที่เกิดขึ้นนี้ ข้าพเจ้ามีความมั่นคงในทางที่เลือก แต่ก็อดไม่ได้ที่จะเสียใจและร่ำไห้

แต่สุดท้ายก็รู้ว่าเราได้ถวายความรักเป็นทานให้กับศาสนาและความจริงที่จะเดินทางไปค้นพบ

ความสะเทือนใจต่อมาที่ปฏิเสธไม่ได้คือเพื่อนร่วมงาน ร่วมเครือข่าย

ที่ได้พบและได้อยู่ด้วยกันตลอดมาหลายปี

ความผูกพันของพวกเราที่ทำงานร่วมกันเป็นเสมือนพี่น้องร่วมสายเลือดที่ได้ใช้ใจใช้ชีวิตทำสิ่งดีๆ ร่วมกัน

ข้าพเจ้าใจหายบ้าง แต่ในความจริงทุกอย่างก็จะดำเนินไปได้ด้วยเหตุและปัจจัยของสิ่งนั้น

เพื่อนร่วมงานรู้ว่าข้าพเจ้ารู้สึกอย่างไร และทุกคนก็เข้าใจในเจตนารมณ์นี้ดี จึงเข้าใจกัน

และยังไงก็ตามพวกเราก็ยังร่วมเดินบนเส้นทางการทำงานเพื่อผู้อื่นและสังคมอยู่

ยังคงพบเจอกันและอยู่ในวิถีทางที่จะสร้างหลักประกันทางใจให้กับคนในสังคมเสมือนกัน

อย่างไรก็ตามกลุ่มที่มีบทบาทช่วยเหลือเกื้อกูลกันมากๆ คือ พี่น้องญาติธรรมหลายๆ คน

ที่ได้ร่วมแลกเปลี่ยน เรียนรู้ ประสบการณ์ในการเจริญสติภาวนาร่วมกันมาตามช่วงเวลาต่างๆ

ก็เป็นแรงบันดาลหนึ่งที่ทำให้ข้าพเจ้ารู้สึกไม่โดดเดี่ยว ไม่ท้อแท้ และยิ่งมีความเพียรอยู่เนืองๆ

เป็นกำลังใจและคอยตักเตือนข้าพเจ้า ในยามท้อ ยามหลงกระเจิง ยามติดหลุมอารมณ์

หรือแม้แต่บางคนก็ยังได้มีโอกาสไปฟังธรรมเทศนา และปฏิบัติธรรมร่วมกัน

ตลอดจนร่วมจัดทำหนังสือธรรมทานร่วมกัน ซึ่งถือเป็นวิถีกัลยาณมิตรที่เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกันและกัน

นอกจากนี้ ครูบาอาจารย์ ผู้รู้อีกหลายท่าน ก็ถือเป็นกัลยาณมิตร ที่คอยตักเตือน สั่งสอนและแนะนำ

ในหลายๆ ครั้งที่ติดสภาวะ มีความสงสัย และหลายๆ เหตุปัจจัย ก็ได้ท่านทั้งหลายคอยชี้เตือน

แต่อย่างไรก็ตามกัลยาณมิตรถือเป็นแสงสว่างภายนอกที่ได้ปลุกให้แสงสว่างภายในใจได้ทำงาน

เพื่อเรียนรู้ความจริงของชีวิต ในขณะต่างๆ

และสิ่งที่ต้องไม่ลืมก็คือ วันหนึ่งเราและท่านก็ต้องพรากจากกันเป็นธรรมดาของชีวิตนี้

ดังนั้นท่านทั้งหลายจึงตักเตือนอยู่เสมอว่าให้พึ่งตัวเองให้ได้ เอาตัวเองให้รอด

และทำหน้าที่ช่วยเหลือผู้อื่น ตามเหตุ ปัจจัย ตามกาลเวลา ตามความสมควร....

ปัจจัยต่างๆ เหล่านี้ ไม่ค่อยจะหนักแน่นเท่ากับความจริงที่เกิดขึ้นภายในใจดังกล่าวมา

นั้นคือ ชีวิตนี้สั้นนักและอนาคตเป็นสิ่งที่แน่นอน ปัจจุบันจึงเป็นช่วงขณะเวลาที่สำคัญ

ที่ควรสร้างประโยชน์ ณ ปัจจุบันให้เกิดเหตุอยู่เนืองๆ

และขณะเดียวกันประโยชน์แห่งชีวิตที่เดินทางรอนแรมมานานในวงเวียนแห่งวัฏสังสาร

ซึ่งหลงวนเวียนเกิดเวียนตายไม่รู้จักจบสิ้น ทำให้เกิดความเบื่อหน่าย และกลัวการเกิดร่ำไป

จึงปรารถนาที่จะพบกับธรรมแห่งความสิ้นทุกข์ในชาตินี้

ซึ่งไม่รู้ว่าชาติต่อๆ ไป จะเกิดเป็นมนุษย์อีกหรือไม่ หรือจะเกิดมาได้ฟังคำสอนของพระพุทธเจ้าอีกไหม

และก็ไม่รู้ว่าจะได้มีโอกาสลงมือปฏิบัติธรรมเจริญรอยตามพระธรรมคำสอนอีกหรืออย่างไร

พร้อมกับไม่รู้แน่ชัดเลยว่ากัลยาณมิตรที่ได้พบเจอกันในชาติหนนี้จะได้พบเจอกันอีกไหม

ความกลัวการเกิด ความเบื่อหน่ายสังสารวัฏ

และความปรารถนาสู่ที่สุดแห่งทุกข์และการเดินไปในทางวิถีแห่งความจริง

เป็นปัจจัยสำคัญที่ข้าพเจ้าตัดสินใจเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตใหม่

แม้ว่าวันข้างหน้าจะไม่แน่นอน จะต้องลำบากและฝึกฝนตนเองอย่างไรก็ตาม

วันนี้ข้าพเจ้ามั่นคงในหนทางที่เลือกแล้ว และหากวันข้างหน้าจะเกิดอะไรขึ้น

ก็คงเพราะผลจากเหตุ ณ ปัจจุบันที่ข้าพเจ้าลงมือทำด้วยการเจริญสติภาวนา

แม้ว่าวันนี้จะตัดสินใจพลาด แต่ข้าพเจ้าก็ดีใจที่ได้ลงมือทำจริงๆ

จะได้ไม่ต้องรอนแรม หลงทาง อีกนานแสนนาน เหมือนภพชาติที่ผ่านมา.....

พันธกุมภา

9 กุมภาพันธ์ 2553