โบราณคดี

      โบราณคดี  (อังกฤษ: Archaeology)  คือ  วิชาที่ว่าด้วยการศึกษาเรื่องราวในอดีตของมนุษย์ โดยผ่านทางการศึกษาหลักฐานทางโบราณคดี ที่ได้มาจากการขุดค้น (โบราณวัตถุ)  การขุดแต่ง  (โบราณสถาน)  และการศึกษาเอกสารทางประวัติศาสตร์ประเภทต่างๆ  (ศิลาจารึก  จดหมายเหตุ  พงศาวดาร) โดยทั่วไป จะต้องใช้ศาสตร์ด้านอื่นๆ ประกอบด้วยเพื่อให้เรื่องราวในอดีตของมนุษย์ชัดเจนมากยิ่งขึ้น ศาสตร์เหล่านั้น เช่น ประวัติศาสตร์ศิลปะ  ธรณีวิทยา  สัตววิทยา  พฤกษศาสตร์  เรณูวิทยา  การกำหนดอายุทางวิทยาศาสตร์  เป็นต้น

แนวทางการศึกษาวิชาโบราณคดี โดยทั่วไปจำแนกได้  6  ลำดับคือ

1. ศึกษาข้อมูลเบื้องต้นจากเอกสารต่างๆ
2. การออกสำรวจภาคสนาม
3. การขุดสำรวจเพื่อประเมินความสำคัญของแหล่ง
4. การขุดค้นทางโบราณคดี
5. การวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการขุดค้น
6. การสังเคราะห์ข้อมูล และ ตีความเรื่องราวของแหล่งโบราณคดีนั้นๆ

การขุดค้นซากโบราณ

      โบราณคดี  มาจากคำสันสกฤต  2  คำ  คือ  "ปุราณะ"  (เก่า)  สมาสกับ  "คตี" (เรื่องราว)  แปลตามรูปศัพท์ว่า  "เรื่องราวเก่าแก่"  ซึ่งมีนัยหมายถึง  การศึกษาเกี่ยวกับเรื่องราวสมัยโบราณนั่นเอง