คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #1 : จากผู้เขียน ประวัติสามก๊กและสามก๊กแต่ละฉบับในเมืองไทย (บทความอุทิศแด่ผู้สร้าง)
าใผู้เียน
เนื่อาผู้เียนในะนี้ ำลัทำวิทยานิพนธ์ระับปริาโท เอประวัิศาสร์ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสร์ในประเ็นและหัว้อเี่ยวับสาม๊ ึไ้นำหัวเรื่ออวิทยานิพนธ์นเอที่อยู่ระหว่าพันา โยอยมาเพาะเนื้อหาส่วนที่เี่ยวับประวัิศาสร์อสาม๊และารเ้าสู่ประเทศไทยอสาม๊ ้อมูลเี่ยวับหนัสือสาม๊บับมารานเท่าที่มีในเมือไทย เพื่อมาลแทนที่บทนำเรื่อเิม ทั้นี้หวัว่าะเป็นประโยน์ให้ผู้ที่้อาร้นว้าและหาวามรู้เพิ่มเี่ยวับสาม๊ รวมถึนที่อยาะเริ่มอ่านสาม๊เป็นรั้แร้วย
..ยินี้อนรับสู่โลแห่ารอ่าน
..และมหาาพย์อโลที่เล่าานไม่รู้บ..
ประวัิเรื่อสาม๊ (Sanguo / านว๋อ)
เมื่อล่าวถึสาม๊ นทั่วไปเ้าใว่าเป็นเรื่อราวในประวัิศาสร์ีน หรือเป็นเรื่อแปลมาาวรรรรมอีน ึ่เรื่อราวในสาม๊นั้นมีารแปลเป็นภาษาไทยและไ้รับวามนิยมอย่าแพร่หลาย ลายเป็นวรรรรมที่มีวามผูพัน่อสัมไทยอย่ายิ่ ยิ่ในปัุบัน็มีแ่ะยิ่ทวีวามนิยม ลายเป็นวรรรรมที่ผูิอยู่ับ ประวัิศาสร์ วันธรรม แนวิ อนไทยอย่าาไม่ไ้ และยัสามารถเ้าถึนในวว้า ไม่ไ้ำัเพาะผู้มีวามรู้หรือผู้ที่อ่านหนัสือเท่านั้น ทั้ยัสามารถอธิบายและผูโยับประวัิศาสร์ารเมือไทยไ้ีอี้วย นับว่าเป็นปราาร์พิเศษเพาะที่ไม่อาหาไ้่ายในประเทศไทย
นไทยนั้นรู้ัเรื่อสาม๊มานานมา เริ่มาารเป็นนิทานเล่าสู่ันฟั นระทั่ไ้รับารบันทึไว้เป็นลายลัษ์อัษร ในสมัยอสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโลมหารา อ์รัาลที่ 1 ึ่โปรเล้าฯให้เ้าพระยาพระลั (หน) เป็นผู้แปลและเรียบเรีย ทำให้นไทยมีวามุ้นเยับเรื่อสาม๊มายิ่ึ้น แม้ว่าุประส์ารแปละเป็นไปเพื่อารเมือ็าม แ่เพราะเนื้อหาที่สนุ ีไปานบวรรีไทยทั่วไป และสำนวนารแปลที่ีเ่น ทำให้สาม๊บับนี้็ลายเป็นแม่แบบอสาม๊บับ่าๆในประเทศไทยและแพร่หลายว่าบับอื่นๆ
แ่ประวัิอสาม๊เริ่ม้นมาอย่าไรและเ้ามามีวามสำัอประวัิศาสร์ไทยไ้เ่นไรนั้น นทั่วไปยัไม่่อยทราบเรื่อราวนั เหุเพราะสาม๊เป็นวรรรรมึ่อิาประวัิศาสร์เมื่อสอพันปีที่แล้วอีน ึมีารเียนบันทึ แ่เิม ปรับปรุมายาวนาน หลายบับและหลายรูปแบบ ึอล่าวถึวามเป็นมาอวรรรรมสาม๊ั่อไปนี้
เรื่อย่ออสาม๊
สาม๊เป็นเรื่อราวาริอำนา ทำสราม ิไหวิพริบทาารเมือ ารทหาร ึ่เิึ้นใน่วปลายราวศ์ฮั่นะวันออ โยแผ่นินมีารแแยเป็น๊โยเหล่าุนศึ และลายเป็นสามอาาัร ไ้แ่ วุย๊ (Wei) ๊๊ (Shu) ่อ๊ (Wu) และบล้วยารลับมารวมเป็นอาาัรเียวันอีรั้โยสุมาเอี๋ยน ปมฮ่อเ้แห่ราวศ์ิ้น (Jin) โยเรื่อราวในสาม๊มัะเินเรื่อ้วยัวละรหลัเ่น เล่าปี่ (Liu Bei) โโ (Cao Cao) ุนวน (Sun Quan) ึ่เป็นผู้นำและผู้่อร่าสร้าแว้นทั้สาม๊ึ้น และยัมัะล่าวถึัวละรหลัอื่นๆๆ เ่น วนอู (Guan Yu) เียวหุย (Zhang Fei) ูล่ (Zhao Yun) ูัเหลีย (Zhuge Liang) ิวยี่ (Zhou Yu) สุมาอี้ (Sima Yi) ฯลฯ เป็น้น
เรื่อสาม๊ มีุเริ่ม้นมาารปรออันเหลวแหลอพระเ้าฮั่นเลนเ้ ฮ่อเ้อ์ที่ 28 แห่ราวศ์ฮั่น (Han) ึ่ไ้ลุ่มหลมัวเมาในสุรานารี ทำให้อำนาารปรอไปอยู่ในมือสิบันที สร้าวามเือร้อน และแร้นแ้นไปทั่ว นเิารลุฮือึ้นออำลัาวนาทั่วแผ่นิน ึ่เป็นารลุฮืออาวนารั้ยิ่ให่ที่สุในประวัิศาสร์ีน อำลัาวนานี้ถูเรียว่าอโรโพผ้าเหลือ ึ่ไ้สร้าวามวุ่นวาย แแย ไปทั่ว ราสำนัฮั่นึสั่ระมุนศึและทหารอาสาาทั่วประเทศเพื่อปราบปรามโรผ้าเหลือ ในบรราผู้ที่เ้าร่วมปราบโรผ้าเหลือ มีบุลที่แสัวไ้โเ่น ไ้แ่ เล่าปี่ โโ ุนเี๋ยน ึ่ในภายหลัทั้สามนไ้ลายเป็นบุลที่่อร่าสร้าราานอแว้นึ่ะลายเป็นอาาัรที่แบ่แยันเป็นสาม๊
เมื่อโรผ้าเหลือถูปราบปรามนสบ พระเ้าเลนเ้็สิ้นพระนม์ สิบันทีึแย่ิอำนาในราสำนั แ่็ถูั๋โ๊ะ ุนศึาเสเหลียึ่ถือเป็นส่วนายแนภาเหนือ นำอทัพเ้ามาปราบและสยบวามวุ่นวายในเมือหลว านั้นึ้เ้ายึอำนา ทำรัประหาร ั้ันลิวอ๋อในวัย 8 ันษา ึ้นเป็นพระเ้าฮั่นเหี้ยนเ้ เพื่อให้เป็นหุ่นเิ ส่วนนเอใ้อำนาปรอเมือหลวามใอบ สั่หารุนนาีไปมา นผู้นพาัน่อ้าน โโึ่มีำแหน่ทาทหารในเมือหลวึหลบหนีออมาและปลอมพระราโอารเพื่อประาศระมอทัพอุนศึาทั่วแผ่นินให้่อั้อทัพพันธมิรเพื่อปราบปรามั๋โ๊ะและ่วยเหลือฮ่อเ้
เล่าปี่ วนอู เียวหุย สามพี่น้อร่วมสาบานเ้าร่วมเป็นส่วนหนึ่ออทัพพันธมิร และไ้สร้าผลาน่อสู้ับลิโป้ ุนพลอั๋โ๊ะึ่ไ้ื่อว่าเป็นผู้ที่แ็แร่ที่สุไ้ านั้นั๋โ๊ะึัสินใเผาเมือหลวลเอี๋ย และย้ายเมือหลวและพาฮ่อเ้หนีไปเียอัน และสุท้ายอทัพพันธมิร็สลายัว เพราะทุฝ่าย่ามุ่หวัผลประโยน์ ไม่ไ้ิทำเพื่อบ้านเมือริั ในะที่ั๋โ๊ะและลิโป้็เิผิใัน ลิโป้สัหารั๋โ๊ะ นเิารแย่ิอำนาในเมือหลว ส่ผลให้แผ่นินีนเ้าสู่ยุแห่วามวุ่นวาย บรราุนศึ่าสะสมไพร่พล ั้ัว แยเป็น๊ และทำสรามแย่ิอำนาัน
โโึ่เป็นบุลที่เ่ทั้บุ๋นและบู๊ สามารถสะสมไพร่พล ุนพล และุนนาไ้มาที่สุ นสร้าอทัพยายอิทธิพลรอบรอินแนภาลาและอนเหนืออีนไ้ทั้หม และอาศัยารอุ้มูฮ่อเ้ ทำให้มีอำนาบัาุนศึทั่วหล้า ฝ่ายุนเี๋ยนนั้นมีทายาทที่รับสืบทออำนา่อมาือุนวน อาศัยุนพลและุนนาที่เ่า ่วยันทำนุบำรุและสร้าินแนภาใ้นเป็นานที่มั่น สุท้ายฝ่ายเล่าปี่ึ่มีำลัอ่อนแอที่สุ อาศัยารอ้านเป็นเื้อพระวศ์ฮั่น และมีื่อเสียใน้านุธรรมทำให้ไ้ใประาราษร์ านั้นึไ้เบ้มาเป็นที่ปรึษาและเสนาธิารอทัพ ทำให้สามารถั้หลัไ้ และเ้ายึินแนเสวนทาภาะวันเป็นที่มั่นไ้สำเร็ ทั้หมนี้ทำให้แผ่นินลายสภาพเป็นสามฝ่ายานอำนาัน และ่อั้เป็นอาาัร นั่นือ วุย๊อโโ ๊๊อเล่าปี่ และ่อ๊อุนวน[1]
ภายหลัโผี บุรายอโโึ้นมารับสืบทออำนา่อ ็ไ้ทำารปลพระเ้าเหี้ยนเ้ ฮ่อเ้อ์สุท้ายแห่ราวศ์ฮั่นะวันออ เป็นอันสิ้นสุราวศ์ฮั่นอย่าสมบูร์ และสถาปนานเอเป็นพระเ้าวุยบุ๋นี้ (Wei Wendi) ึ่ในทาประวัิศาสร์ ถือว่านี่ือารนับเริ่ม้น่วเวลาอยุสาม๊อย่าแท้ริ านั้นเล่าปี่และุนวน็ั้นเป็นฮ่อเ้ามมาเ่นเียวัน
ทั้สาม๊ ่า็ทำสรามรบพุ่ันอย่ายาวนานหลายสิบปี สูเสียีวิผู้นไปมา แ่ในที่สุ แผ่นิน็ถูรวบรวมไ้โยฝีมืออนระูลสุมา โยมีสุมาอี้ ึ่เป็นแม่ทัพให่อฝ่ายวุย๊ ไ้เป็นผู้เริ่มวาราาน และมาสำเร็ลไ้ในสมัยอสุมาเอี๋ยน สามารถลืนินวุย๊ ปราบ๊๊และ่อ๊ลไ้สำเร็ สถาปนานเป็นพระเ้าิ้นหวู่ี้ (Jin Wudi) ปมฮ่อเ้แห่ราวศ์ิ้น
เมื่อสุมาเอี๋ยนึ้นรอราย์ ็ไ้มีรับสั่ให้เินโ่วหรือันิ่ว (Chen Sou) นายอาลัษ์ประำราสำนัึ่ถูพาัวมาา๊๊ ให้รับหน้าที่เรียบเรียและำระประวัิศาสร์สาม๊ นี่ึเป็นุเริ่ม้นอารเรียบเรียเรื่อสาม๊นลายเป็นวรรรรมเออโลในปัุบัน[2]
สาม๊บับภาษาีน
สาม๊บับภาษาีนึ่ถือว่าเป็น้นบับและที่มาอสาม๊บับภาษาไทยที่ปราในประเทศไทยทุบับนั้น มีำนิยามึ่เหมาะสม าสมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ึ่ไ้ทรล่าวถึไว้ว่า
หนัสือสาม๊ไม่ใ่เป็นพศาวารสามั ีนเรียว่า “สาม๊ี่” แปลว่า หมายเหุสาม๊ เป็นหนัสือึ่นัปรา์ีนนหนึ่เลือเอาเรื่อในพศาวารอนหนึ่มาแ่ึ้น โยประส์ะให้เป็นำราสำหรับศึษาอุบายทาารเมือ ารสราม ึ่แ่ไ้ียิ่ ึเป็นหนัสือเรื่อหนึ่ึ่ไ้รับารนับถือันทั่วไปในประเทศีน และลอไปนถึประเทศอื่นๆ[3]
สาม๊ี่หรือหมายเหุสาม๊ ึเป็นที่มาทั้หมอสาม๊บับภาษาไทยัที่สมเ็รมพระยาำรราานุภาพทรล่าวไว้ แ่สาม๊ี่ไม่ใ่้นบับในารถ่ายทอเป็นภาษาไทยโยร เพราะสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน ใ้เป็น้นแบบในารแปลเป็นภาษาไทยโยรนั้น ือสาม๊บับที่เรียว่า สาม๊ี่เอี้ยนหี หรือเรียสั้นๆว่า สาม๊เอี้ยนหี (านว๋อเอี้ยนหี / Sanguo Yanyi) รู้ัันในื่อภาษาอัฤษือ Romance of the Three Kingdom
้วยเหุันี้ ึวรทำวามเ้าใและรู้ัสาม๊บับภาษาีนแ่ละบับัน่อน
สาม๊ี่ (านว๋อื้อ) Sanguo Zhi
สาม๊บับแรสุอโล ประพันธ์โย เินโ่ว (ันิ่ว = Chen Sou) นายอาลัษ์อ๊๊ (ราวศ์ู่ฮั่น) อันเป็น 1 ใน 3 อาาัรึ่แย่ิอำนาในยุนั้นนถูเรียว่าเป็นยุสาม๊ หลัา๊๊พ่ายแพ้ให้ับิ้น๊ เินโ่ว็ไ้ถูพาไปที่ราสำนัิ้นและไ้รับหน้าที่นายอาลัษ์ เาไ้รับำสั่าพระเ้าสุมาเอี๋ยน ปมฮ่อเ้แห่ราวศ์ิ้นให้ทำารรวบรวมและำระประวัิศาสร์ยุสาม๊ เินโ่วใ้เวลาหลายปีในารรวบรวม้อมูลอ๊ทั้สาม ทั้าหมายเหุ บันทึส่วนัว และาบันทึประวัิศาสร์ทั้หลาย นประพันธ์ึ้นมาเป็นเอสารที่มีัวอัษรีนถึ 360,000 ัว วามยาว 65 เล่ม ประอบ้วยเอสารหมายเหุวุย๊ 30 เล่ม หมายเหุ๊๊ 15 เล่ม และหมายเหุ่อ๊ 20 เล่ม เป็นเอสารทาประวัิศาสร์อยุสามุ๊แรที่มีวามสมบูร์ที่สุ โยในอนแรสาม๊บับนี้ไม่มีื่ออย่าเป็นทาาร เพราะมีลัษะเป็นหมายเหุและีวประวัิบุล่าๆ นระทั่ในราวศ์้อ (่วราวศ์เหนือใ้) สาม๊บับนี้ึไ้ถูบัินามเผยือเป็นผู้ั้ื่อเรียให้ว่า สาม๊ี่ [4]
สาม๊บับนี้ ถูเียนึ้นในานะเอสารทาประวัิศาสร์ เินโ่วนั้นย่อม้อเียนโยยึเอาราวศ์ิ้นึ่เาทำานอยู่เป็นหลัอแผ่นินและมีวามอบธรรมในารสืบทออำนา่อ เินโ่วึยให้วุย๊เป็น๊ที่ปรอแผ่นินีนอย่าถู้อ รวมับอาาเเนื้อที่อวุยึ่ินพื้นที่ปรอและมีประารมาว่าอีสอ๊ที่เหลือ ส่วน๊๊และ่อ๊นั้น เาถือว่าเป็นเพียรัที่มีารปรอเพียบาส่วนอประเทศีนเท่านั้น ้วยเหุนี้มุมมอในารเียนสาม๊ี่บับนี้อเินโ่วึมีวามแ่าาสาม๊ที่นิยมในปัุบันอย่ามา เ่น ารเรียื่ออษัริย์ เินโ่วะเรียษัริย์อวุยทุพระอ์้วยราทินนาม เ่น วุยบู๊เ้ (โโ) วุยบุ๋นเ้ (โผี) วุยหมิเ้ (โยอย) ส่วนอีสามยุวษัริย์ที่เหลือือ โฮอ โมอ และ โฮวน ็ใ้ำเรียพระราประวัิว่า ี้ ึ่แปลว่าพระราประวัิ ส่วนารเียนถึประวัิอษัริย์๊๊และ่อ๊ เาใ้เพียำว่า ้วน ึ่แปลว่าีวประวัิบุลเท่านั้น โยษัริย์อ๊๊ เินโ่ว็ยัให้ำเรียที่ยย่ออยู่บ้า เ่น เรียเล่าปี่ว่า เวียนวู่ แปลว่าเ้ารอรัอ์แร และเรียเล่าเสี้ยนว่า โฮววู่ แปลว่าเ้ารอรัอ์หลั ึ่เพราะถือว่าเป็นเ้านายเ่า ึยัให้วามเารพอยู่ไม่น้อย แ่สำหรับษัริย์่อ๊แล้ว เินโ่วไม่ไ้ให้เียรินั และเียนโยเรียื่อโยรเ่น ุนวน ุนเหลีย เป็น้น
เินโ่วยัเปลี่ยนื่อเรีย๊อเล่าปี่ าฮั่น เป็น ๊ (ู่ =Shu) ทั้นี้อาเพราะหาใ้ำว่าฮั่น ็ะลายเป็นว่า๊อเล่าปี่สืบ่อราอาาัรฮั่นอย่าถู้อ ึ่ะทำให้วุยลายเป็นฝ่ายที่ไม่อบธรรมในารสืบทออำนา โยเมื่อพิาราแล้ว ารที่เินโ่วนับเ่นนี้เพราะมอว่าวุย๊เป็น๊มีอาาเปรอว้าวา ประารมาที่สุในสาม๊ ทั้ยัสืบทอวันธรรมภาลา ึ่เป็นวันธรรมราวศ์ฮั่นมาอย่าเ็มที่ ศูนย์อำนาในารปรอีนยัเป็นที่ภาลา ึ่เป็นแนวิเิิมายาอีนโบราที่ถือว่าภาลาอีนหรือ้วนือศูนย์ลาอโล ้วยเหุนี้ึ้อลานะอเล่าปี่ลเป็นเพียเ้า๊เท่านั้น เพราะในารบันทึประวัิศาสร์อีนึ่ยึถือแนวิอสุมาเียนนั้น แม้ประเทศะมี่วที่แบ่แยเป็น๊มาแ่ไหน แ่็ะยึถือในารบันทึว่าให้มีเพียแว้นเียวเท่านั้นเป็นผู้สืบทอราบัลลั์โยอบธรรม ะไม่มีมาว่าหนึ่เ็า แ่เรื่อนี้็ทำให้เินโ่วถูำหนิานัประวัิศาสร์รุ่นหลัว่ามีใเอนเอียเ้า้าฝ่ายวุยและิ้นมาเินไป และมีอิับเบ้ เนื่อาวามแ้นส่วนัวที่เบ้เยลโทษบิาอเินโ่ว [5]
ึ่เมื่อพิาราในแ่นี้แล้ว นับว่าไม่เป็นธรรม่อเินโ่วนั เพราะเาเียนสาม๊บับนี้้วยรับสั่าพระเ้าสุมาเอี๋ยนแห่ราวศ์ิ้น เาย่อมไม่อาเียนในเิโมีหรือทำให้ราวศ์ิ้นและารึ้นสู่อำนาอระูลสุมาเป็นที่เสื่อมเสียไ้ เพราะหาเาทำเ่นนั้น นที่ะเป็นภัยย่อมเป็นัวเาแน่นอนเมื่อเราพิาราในแ่นี้ เาวรที่ะเียนโมีฝ่ายวุย๊และระูลโอโโ้วย้ำ เพราะระูลสุมาไ้อำนามา้วยารลืนินระูลโอย่าโหเหี้ยมและเลือเย็น เินโ่วยิ่วรเียนเพื่อแสให้เห็นถึวามอบธรรมอระูลสุมาในาระำัระูลโ หรือแสให้เห็นว่าวุย๊เป็นฝ่ายัวร้าย ึ่แย่ิบัลลั์มาาราวศ์ฮั่น แล้วระูลสุมาเป็นผู้มาแ้แ้นแทนึะถู ันั้นใน้อที่ว่าเินโ่วมีวามลำเอียเ้า้าฝ่ายวุย ึูะเป็นารล่าวร้ายเินโ่วมาเินไป และออะเป็นารไม่มอปััยทาารเมือึ่ส่ผล่อานเียนอเินโ่วเลย
้วยเหุนี้ ึถือันว่าสาม๊ี่อเินโ่วเป็นสาม๊บับแรอโลที่มีารเรียบเรียและบันทึอย่าเป็นลายลัษ์อัษร สมบูร์ทั้เรื่อ และมีวามเที่ยรที่สุในทาประวัิศาสร์ แ่สาม๊บับนี้็ไม่ใ่สาม๊ที่เหมาะะใ้อ่านในเิวรรรรม เพราะมีวามเป็นหมายเหุเิประวัิศาสร์และีวประวัิบุลอยู่มา อีทั้สาม๊เป็นเหุาร์เรื่อยาวที่ินระยะเวลาในารทำสรามระหว่ารัยาวนานเือบร้อยปี าระหวัให้ผู้เรียบเรียในสมัยนั้นเียนอย่าีให้เรื่อราว่อเนื่อโยลอย่อมเป็นเรื่อยา และเนื่อาเินโ่วไ้้อมูลเี่ยวับทั้สาม๊มาอย่ายาลำบาและมีวามละเอียมาน้อยไม่เท่าัน ึทำให้เหุาร์หลายอนและีวประวัิอบุลหลายนนั้นสั้นและย่นย่อเินไป[6]
แ่ถึระนั้น สาม๊ี่็ไ้รับารยย่อให้เป็นสาม๊บับสมบูร์ุแรและเป็นสาม๊บับประวัิศาสร์ที่มีวามเที่ยรทาเนื้อหา และเป็นบันทึประวัิศาสร์ยุสาม๊ที่ทรุ่าที่สุ
สาม๊บับเผือ (ไป่่ี๋) Pei Songzhi
เรื่อสาม๊อเินโ่วนั้นมีารเียนไว้อย่าย่นย่อมา นระทั่ในสมัยราวศ์้อ หลัาเินโ่วายไปประมา 130 ปี ในรัสมัยอพระเ้า้อบุ๋นี้ ไ้มีรับสั่ให้บัิและนายอาลัษ์อราสำนัื่อ เผยือ ทำารำระหมายเหุสาม๊และเียนำอธิบายเพิ่มเิมประอบสาม๊ี่อเินโ่ว านนี้เผยือไ้ั้ใทำอย่าละเอียเป็นารให่ เา้นว้าหนัสือหลายเล่ม แล้วึ่อยเริ่มอรรถาธิบายประอบเพื่อสนับสนุน ั้าน และวิาร์้อวามบาอนในสาม๊ี่อเินโ่วอย่าละเอีย โยอ้าอิเอสาร่าๆำนวนมา
เผยือยึหลัปิบัิในารทำอรรถาธิบายสาม๊ี่อเินโ่วไว้ ันี้
- เหุาร์เรื่อใที่สมวระบันทึ แ่เินโ่วไม่ไ้บันทึไว้ เผยือะบันทึเพิ่มเิม
- เรื่อใที่เป็นเหุาร์เียวัน แ่้อวามในหนัสือเล่มหนึ่ับอีเล่มไม่รัน และไม่อาัสินไ้ว่า้อวามใถู้อ เผยือะเพิ่มไว้ทั้สอ้อวาม เพื่อให้เิวามเห็นที่แ่า
- ้อวามเิมอนใที่เินโ่วบันทึไว้ไม่สมเหุผล เา็ะทัท้วไว้
- ้อวามบาอนที่เินโ่วบันทึไว้ ึ่อาะถูหรือผิ เาะแสวามิเห็นในเิสนับสนุน ั้านและวิาร์ไว้้วย
้วยเหุที่เป็นารทำอรรถาธิบายแ่สาม๊รั้แร ทำให้สาม๊บับนี้เป็นานวิัยเี่ยวับ
สาม๊ิ้นแรอโล และสาม๊อเินโ่วถูเรียว่าสาม๊ี่เป็นรั้แรในบับนี้[7]
สาม๊ี่ผิหั้ว (านว๋อื้อผิฮว่า) Sanguo Ping Hua
เป็นสาม๊ที่มีแรบันาลใและแนวิในนบประเพีโบราอาวีน ึ่ยึถือามแนวทาื๊อ ึุ่นนา้อมีวามรัภัี่อฮ่อเ้หรือเ้าเหนือหัวอย่าไม่มีเื่อนไ และ้วยเหุที่โโใ้อำนาบัาเหนือพระเ้าเหี้ยนเ้ ส่วนโผี็บัับพระเ้าเหี้ยนเ้ให้สละบัลลั์ อันเป็นารสิ้นสุราวศ์ฮั่น ามหลัื๊อึถือว่าระูลโเป็นพวโรปล้นราบัลลั์ ึมีสาม๊บาบับที่มีวามแ่าไปาสาม๊บับราสำนัที่เินโ่วเียนึ้น
ในสมัยราวศ์ถั ห่าายุสาม๊ราว 200 ปี มีนัปรา์ไม่ปรานามทำารรวบรวมสาม๊ึ้นเียนเป็นนิทานสำหรับเล่นิ้ว เรียว่า านว๋อผิฮว่า โยอ้าอิวามเื่อและแนวิในศาสนาพุทธและลัทธิเ๋าร่วมัน โยผูโยเ้าับนิทานพื้นบ้านเรื่อไฮั่น ึ่เป็นนิทานีนที่บอเล่าถึเรื่อราวในสมัยยุปลายราวศ์ิ๋นและ่อนราวศ์ฮั่น โยเน้นที่เรื่อราวาริอำนาอเล่าปัและเี่ยหยี่ นระทั่เล่าปันะและสถาปนาราวศ์ฮั่นึ้นมา
สาม๊บับนี้ไ้ทำารสมมิเหุาร์่าๆที่เิึ้นับัวละรในสาม๊ว่าเป็นสิ่ที่เิึ้นาผลรรมที่ไ้ทำไว้ในยุไฮั่น เ่น โโ ือ หันิ่น ลับมาเิ ส่วนพระเ้าเหี้ยนเ้ ือ เล่าปัลับมาเิ เพราะเนื่อาในยุไฮั่น เล่าปัเยใ้านหันิ่นในานะแม่ทัพให่นทำให้ไ้ราบัลลั์มารอ แ่เมื่อเสร็านแล้ว็ำัทิ้ ทั้สอึลับมาเิในยุสาม๊เพื่อใ้รรมอันและัน โยราวนี้โโลับมาเป็นฝ่าย่มี่พระเ้าเหี้ยนเ้แทน เป็น้น และสมมิให้มีบุลื่อ สุมา๋ เป็นผู้ทำารัสินให้ัวละรในยุไฮั่นแ่ละนว่าะไปเิเป็นัวละรใในยุสาม๊และะมีะาแบบใ ึ่สุท้ายแล้ว เรื่อะปิล้วยเหุาร์ที่ยมบาลให้สุมา๋มาเิเป็นสุมาอี้ ึ่เป็นผู้วาราานในารรวมสาม๊ไ้สำเร็
านว๋อผิฮว่า เป็นสาม๊ึ่ถูเรียบเรียและแ่ึ้นเพื่อารเป็นนิทานิ้ว เน้นวามบันเทิเป็นหลั เนื้อหาึมีวามผิพลาา้อเท็ริทาประวัิศาสร์มา แ่สาม๊บับนี้็ลายเป็นแม่แบบให้หลอ้วนนำมาเรียบเรีย่อ[8]
สาม๊ี่ทเอี้ยนหี หรือเี่ยิ่ (านวั๋อื้อทเอี้ยนหี)
Sanguo Yanyi , Sanguo Tongsok Yangyi (Romance of the Three Kingdom)
เป็นสาม๊บับนิทานอิพศาวารสาม๊ ำว่า ท แปลว่าเหมาะแ่สามันทั่วไป ส่วน เอี้ยนหี แปลว่าารแสวามหมายอเหุาร์ประวัิศาสร์ให้ัเน ันั้นื่อเ็มอสาม๊ี่ทเอี้ยนหี ึมีวามหมายว่า นิทานแสวามหมายอหมายเหุสาม๊สำหรับสามัน ึ่อาเรียไ้ว่า สาม๊ี่เอี้ยนหี หรือ สาม๊เอี้ยนหี
ผู้ประพันธ์สาม๊บับนี้ือ หลอ้วน หรือ ล่อวน (Luo Guanzhong) เป็นบุลที่มีีวิอยู่ในปลายสมัยราวศ์หยวนถึ้นราวศ์หมิ หลอ้วนเป็นศิษย์อีไน่อัน ผู้ประพันธ์เรื่อ ้อั๋ หรือ ที่นไทยรู้ัในื่อ 108 ผู้ล้าแห่เาเหลียาน อันเป็นหนึ่ในสี่วรรรรมเออีน ร่วมันับ สาม๊ ไอิ๋ว และ วามฝันในหอแ[9]
สาม๊บับนี้เป็นบับที่มีื่อเสียและไ้รับวามนิยมมาที่สุในปัุบัน เนื่อาหลอ้วนไ้นำเอาสาม๊ี่อเินโ่วและสาม๊บับนิทานิ้วอาวบ้านมาเรียบเรียให้สมบูร์ึ้นในแบบบับอนเอ และยันำเอาเหุาร์ร่วมสมัยใน่ว้นราวศ์หมิ้อนทับเ้าไปในสาม๊อี้วย ผลือเาไ้เปลี่ยนเรื่อทาประวัิศาสร์ให้ลายเป็นวรรรรมที่่อสู้ันระหว่าฝ่ายีและฝ่ายั่วอย่าัเนโยเป็นแนวทาอนิทานิ้วที่้อีเส้นแบ่เอพระเอและผู้ร้ายไว้ ในสาม๊บับนี้ ไ้มีารัให้ฝ่ายเล่าปี่เป็นัวแทนอฝ่ายพระเอหรือฝ่ายธรรมะที่พยายาม่อ้านและปราบปรามฝ่ายโโึ่เป็นฝ่ายผู้ร้ายหรืออธรรมึ่เป็นโรบ่อราวศ์ฮั่น ในสาม๊บับนี้นัประวัิศาสร์่าเห็นว่าหลอ้วนลำเอียเ้า้าเล่าปี่อย่าัเน แ่็ยัถือว่ามีวามถู้อามประวัิศาสร์เป็นส่วนให่[10]
สาม๊บับนี้มีเนื้อหาทั้สิ้น 24 เล่ม แบ่เป็นเล่มละ 10 อน ึมีวามยาว 240 อน ภายหลัมีผู้นำมาัแบ่อนใหม่ รวมสออนเป็นหนึ่ ึเหลือเพีย 120 อน ัที่ปราในปัุบัน[11] โยในารประพันธ์ หลอ้วนใ้เนื้อหาาแหล่่าๆันี้
- เนื้อหาาหมายเหุสาม๊หรือสาม๊ี่อเินโ่วเป็นแนในารำเนินเรื่อ
- ใ้บทอรรถาธิบายอเผยือประอบ
- อาศัยเ้าอำนานและเรื่อเล่า่าๆ ึ่มีนัเล่านิทานเยใ้หาินั้แ่สมัย่อน
- ในบาอนหรือบาเหุาร์ที่พอมี่อว่าให้ินนาารเอไ้ หลอ้วน็ะแ่เสริมามินนาารในานะนัเียนอน เพื่อให้มีวามเพลิเพลินและสนุสนานในารอ่าน สมเป็นวรรรรมมาึ้น ัวอย่าสำัเ่น เรื่ออนาเียวเสี้ยน[12] เป็น้น
สำหรับแนวทาในารประพันธ์สาม๊บับนี้ หลอ้วนใ้แนวทาที่รัน้าม
ับเินโ่ว เนื่อาสาม๊ี่อเินโ่วนั้นเียนโยยึวุย๊เป็น๊ที่สืบทอวามเป็นฮั่นอย่าเ็มภาภูมิ เพราะถือว่าพระเ้าเหี้ยนเ้ไ้โอนราสมบัิให้โผี แ่อหลอ้วนถือว่า๊๊อเล่าปี่เป็น๊ที่สืบราสมบัิและวามอบธรรมในานะราวศ์ฮั่น่อมาาพระเ้าเหี้ยนเ้ ันั้นหลอ้วนถือว่าเล่าปี่เป็นผู้สืบเื้อสายราวศ์ฮั่น ารำเนินเรื่อในนิทานสาม๊บับนี้ ึเน้นในารเรียานื่อ๊อเล่าปี่ว่าฮั่น ไม่เรียว่า๊๊ัที่เินโ่วเรีย
สำหรับอบเและระยะเวลาในารำเนินเรื่อนั้น หลอ้วนใ้ารบรรยายเริ่มั้แ่ศัราเผ็ปีที่ 1 อรัาลพระเ้าเลนเ้ ไปนบในปีแรอศัราไทัในรัาลพระเ้าิ้นบู๊เ้ (สุมาเอี๋ยน) รวมระยะเวลาว่า 100 ปี เป็นเรื่อเียวันอย่ามีเอภาพ[13] สมับเป็นวรรรรม
สรุปแล้ว สาม๊บับอหลอ้วนึถือว่าเป็นสาม๊บับแรที่มีารีเส้นแบ่ฝ่ายพระเอและผู้ร้ายในเรื่อสาม๊อย่าัเนเป็นรั้แร ทำให้เิภาพพน์ึ่เป็นเอลัษ์เพาะบาอย่าอัวละรในสาม๊ ึ่ในประวัิศาสร์ารเมือไทย็มัะมีารนำเอลัษ์อัวละรสาม๊มาเปรียบเทียบเพื่ออธิบายพฤิรรม่าๆในภายหลั
แ่สาม๊บับที่แปลภาษาไทยนแพร่หลายในประเทศไทยนั้น เป็นารแปลาบับอื่น ึ่มีารเรียบเรียึ้นใหม่ในราวศ์ิ โยทำารปรับปรุสำนวนและแ้ไบับอหลอ้วน นั่นือสาม๊ี่เอี้ยนหี หรือ านว๋อเหยียนอี้ ัที่ะอธิบาย่อไปนี้
สาม๊ี่เอี้ยนหี หรือ ี่อิหี (านว๋อเหยียนอี้)
Sanguo Yanyi (Romance of the Three Kingdom)
นี่ือสาม๊้นบับที่นไทยุ้นเยันในปัุบัน เป็นสาม๊ึ่ถูเรียบเรียึ้นใหม่โยสอพ่อลู เหมาหลุนและเหมาัในสมัยราวศ์ิ ทั้สอพ่อลูไ้ทำารปรับปรุสาม๊อหลอ้วนอีรั้และให้ิมเสี่ยถ่าเป็นผู้เียนำนำเรื่อ สาม๊บับนี้ยึแนวทาารเียนเ่นเียวับหลอ้วน นั่นือให้๊๊อเล่าปี่เป็นฝ่ายที่มีวามอบธรรมในารสืบทอราอำนาอราวศ์ฮั่น และเป็นฝ่ายพระเอ ส่วนวุย๊อโโเป็นโรบ แ่หนั้อยิ่ว่าอหลอ้วนเสียอี เพราะสาม๊บับนี้เอียเ้า้าฝ่ายเล่าปี่อย่าหนัมาและสร้าภาพพน์ั่วร้ายอโโให้มายิ่ึ้นว่าเิม
นอานี้ เหมาัยัไ้แ้ไสำนวนภาษาอหลอ้วนึ่เป็นลัษะภาษาพูในราวศ์หยวนให้เป็นภาษาเียนแบบราวศ์ิ มีารปรับบุลิลัษะนิสัยอัวละรให้แหลใหม่ไปาเิมามแนวิอนเอ และยัเปลี่ยนื่อสถานที่ ำแหนุ่นนาผิไปาื่อริๆในยุนั้น ึ่สาม๊อหลอ้วนนั้นยัเียนในุนี้รามประวัิศาสร์ แ่้อีอเหมาหลุนเหมาั็ือารปรับปรุารเินเรื่อให้ีึ้น ัเลาภาษา ท่าที ำพูอัวละรให้อ่านสนุ ไม่เยิ่นเย้อ ลายเป็นภาษาวรรรรมสมบูร์แบบ[14]
ึ่สาม๊บับึ่เ้าพระยาพระลัหน นำมาแปลเป็นภาษาไทยรั้แรนั้น ็ไ้นำเอาสาม๊เอี้ยนหีอเหมาหลุนและเหมาันี้มาทำารแปลนั่นเอ นี่ึเป็น้นบับอสาม๊บับที่แพร่หลายและเป็นที่รู้ัในประเทศไทย
ารแปลสาม๊เป็นภาษา่าๆ
สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ทรบันทึถึประวัิารแปลสาม๊เป็นภาษา่าๆไว้ในในำนานหนัสือสาม๊ ึ่เป็นหนัสือที่เียนึ้นเพื่อใ้ประอบสำหรับหนัสือสาม๊ึ่รวบรวมไว้ั้แ่ถึปีพ.ศ.2470 ันี้
ภาษาที่แปล ปีที่แปล (พ.ศ.)
ภาษาี่ปุ่น ีพิมพ์ พ.ศ.2235
ภาษาไทย แปลรั้แร พ.ศ.2345 และีพิมพ์รั้แร พ.ศ.2408
ภาษาสเปน ีพิมพ์ พ.ศ.2373
ภาษาฝรั่เศส ีพิมพ์ พ.ศ.2388
ภาษาเาหลี ีพิมพ์ พ.ศ.2402
ภาษาวน ีพิมพ์ พ.ศ.2452
ภาษาอัฤษ ีพิมพ์ พ.ศ.2469 ่อนหน้านี้มีารีพิมพ์เป็นภาษาอัฤษบ้าแล้ว แ่
บับ พ.ศ.2469 เป็นารีพิมพ์ลอทั้เรื่อ โย Briwett Taylor
ภาษาเมร ไม่ทราบปีที่แปลแน่ั แ่เื่อว่า้นบับที่แปลลอทั้เรื่อเอามาา
บับภาษาไทย
ภาษามลายู ไม่ทราบปีที่แน่ั แ่พิมพ์ที่สิโปร์
ภาษาละิน ไม่ทราบปีที่แน่ั แ่มี้นบับอยู่ที่ Royal Asiatic Society โยมี
บาทหลวในศาสนาริส์โรมันาทอลิผู้หนึ่ ึ่เป็นบิอปอยู่ในประเทศีนเป็นผู้แปล[15]
สำหรับารแปลสาม๊เป็นรั้แรในประเทศไทยเิึ้น่อนปีพ.ศ.2348 ในรัสมัยอพระบาทสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโลมหารา รัาลที่ 1 โยรับสั่ให้เ้าพระยาพระลัหนเป็นผู้อำนวยารแปล เป็นหนัสือ 95 เล่ม สมุไทย านั้นไ้รับารีพิมพ์รั้แรในสมัยรัาลที่ 4 ที่โรพิมพ์หมอบรัเลย์ ปีพ.ศ.2408 เป็นสมุ 4 เล่ม านั้นในปีพ.ศ.2457 ะรรมารวรรีสโมสร ึ่รัาลที่ 6 ทรั้ึ้นสำหรับพิาราหนัสือไทยที่แ่ีวรยย่อ ไ้มีมิยย่อให้เรื่อสาม๊ บับเ้าพระยาพระลัหน เป็นยอวามเรียเรื่อนิทาน และสมเ็รมพระยาำรราานุภาพไ้ยย่อว่าสาม๊เป็นหนัสือที่แ่ีทั้ัวเรื่อ สำนวนที่แปลเป็นภาษาไทย ึไ้ใ้เป็นำราเรียนอยู่อีเรื่อหนึ่ และบาส่วนอสาม๊ไ้ลายเป็นำราภาษาเรียนไทยในั้นเรียนเรื่อยมา[16]
ารเ้าสู่ประเทศไทยอสาม๊
เมื่อเราพิาราาประวัิศาสร์ไทยในอี ะพบว่าประเทศไทยั้แ่โบรา มีาริ่อ้าายับีนมาอย่า่อเนื่อและมา้านานแล้ว ึ่โยธรรมาิอนีนเมื่อมีารเ้าไปิ่อ้าายับประเทศใ ็มันำเอาวันธรรมอนเอเ้าไปเผยแพร่้วย ันั้นหาะสืบสาวย้อนไปว่าสาม๊เ้าสู่เมือไทยั้แ่เมื่อในั้น เริ่มั้แ่เมื่อีนเ้ามาิ่อ้าายับไทยั้แ่สมัยสุโทัยและอยุธยา ึ่เป็น่วเวลาที่ไล่เลี่ยในราวศ์หมิและิอีน
ประวัิารแปลสาม๊เป็นภาษาไทย ไม่ปราไว้ในหมายเหุ มีเพียำบอเล่าว่า สมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโลมหารา อ์รัาลที่ 1 ปมษัริย์แห่ราวศ์ัรี ทรมีรับสั่ให้แปลหนัสือพศาวารีนเป็นภาษาไทย 2 เรื่อ นั่นือ สาม๊และไฮั่น และทรโปรเล้าให้ รมพระราวัหลั เ้าฟ้าทออิน รมหลวอนุรัษ์เทเวศร์ เป็นผู้อำนวยารแปลเรื่อไฮั่น และให้เ้าพระยาพระลั (หน) เป็นผู้อำนวยารแปลเรื่อสาม๊ ึ่สมเ็รมพระยาำรราานุภาพไ้ทรสันนิษานว่าารแปลสาม๊บับภาษาไทยเริ่มึ้น่อนปี พ.ศ. 2348 เพราะเ้าพระยาพระลัหนไ้เสียีวิลในปีนั้น ารแปลึย่อมะเิ่อนปีนั้นแน่นอน ึ่็ไ้แปลแล้วเสร็รวมเป็นหนัสือ 95 เล่มสมุไทย[17]
เนื่อาสมัยนั้นยัไม่มีเทโนโลยีารพิมพ์ ารแปลึเป็นารัลอ้วยมือและทำไว้หลายสำนวนเพื่อนำไปใ้ศึษาในวั ึ่เรื่อสาม๊เป็นที่นิยมอบรราเ้านายและนั้นบรราศัิ์ ผู้ที่อบสะสมหนัสือมัะทำารัลอเรื่อสาม๊ไว้เพื่ออ่านหรือศึษา ารที่สาม๊ไ้รับวามนิยมและแพร่หลายนั้นเป็นเพราะเนื้อหาเป็นประโยน์ใน้านารเมือ ารปรอ และารทหาร โย้อนี้ พิาราไ้าบทละรนอเรื่อ าวี ึ่พระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัาลที่ 2 ทรพระรานิพนธ์ไว้บทหนึ่ันี้
“เมื่อนั้น ไวยทัหุนหันมาทันรึ
อวรู้อวหลัฮัฮึ ้าเยพบรบศึมาหลายย
ะเ้าออยอย้อนผ่อนปรน เล่ห์ลเรานี้อย่าวิ
ทั้พิัยสรามสาม๊ ไ้เรียนไว้ในอสารพั
ยายลับไปทูลพระเ้าป้า ว่าเรารับอาสาไม่้อั
่ำวันนี้อยันเป็นวันนั ะเ้าไปับมัเอาัวมา”[18]
เมื่อพิาราาบทละรนอเรื่อาวีึ่มีารอ้าอิถึพิัยสรามสาม๊แล้ว แสว่าสาม๊เป็นเรื่อที่ไ้รับวามนิยมแพร่หลายในหมู่นั้นสูมาแ่นาน และแนววามิที่ว่าารศึษาสาม๊เป็นารเพิ่มพูนวามรู้ที่ำเป็น่อารทำสราม ารเมือ ารปรอ ็เห็นะเป็นริ และ้อสันนิษานที่ว่ามีารแปลสาม๊เป็นภาษาไทยั้แ่สมัยรัาลที่ 1 ็น่าะถู้อ เพราะไม่เ่นนั้นรัาลที่ 2 ็มิไ้ทรอ้าอิไว้ในบทละรเ่นนี้ไ้แน่ และเหุผลสำัือ เ้าพระยาพระลัหนนั้น ถึแ่อสัรรมในปีพ.ศ.2348 ึเป็นไปไม่ไ้แน่นอนว่าะแปลหลัานั้น แ่สุท้ายแล้ว็ยัไม่อาระบุปีที่เริ่มแปลไ้แน่ั[19]
เมื่อสาม๊เป็นที่รู้ัและไ้รับวามนิยมในนั้นสูและในราสำนั ึ่ามที่้นว้าไว้าเิมว่ามีารัลอสำเนาและเนื้อหาไว้โยนั้นสูมาึ้นนั้น ส่ผล่อวันธรรมารอ่านในราสำนัไม่มา็น้อย อีทั้พระมหาษัริย์อราวศ์ัรี นับั้แ่ พระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัย อ์รัาลที่ 2 , พระบาทสมเ็พระนั่เล้าเ้าอยู่หัว อ์รัาลที่ 3 และ พระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว อ์รัาลที่ 4 ล้วนทรเป็นษัริย์ที่มีวามเป็นวีอย่าสูล้น ทรพระรานิพนธ์บทวีล้ำ่าึ้นมามามาย ทั้ยั่วยแ่เสริมเิมให้สำหรับวรรีไทยโบราที่มีารเรียบเรียึ้นใหม่ เรียไ้ว่าษัริย์ไทยมีารสนับสนุนในเิวรรรรม ทั้ารอ่าน บทละร ่อเนื่อถึสามพระอ์ ึไม่น่าแปลที่เรื่อสาม๊ึ่ถือเป็นผลานแปลิ้นสำัะแพร่หลายไปในหมู่นั้นสู หรือหาะถ่ายทอลมายัประาน็ไม่น่าแปลใแ่อย่าใ
แม้ไม่มีบันทึอย่าเป็นทาารหรือรวสอบไ้ว่าเรื่อสาม๊เ้ามาแทรึมเป็นส่วนหนึ่อวันธรรมในหมู่ประานทั่วไปั้แ่เมื่อใ แ่็พอะาไ้าาริ่อ้าายับาวีน ึ่ะมีลัษะสำัอย่าหนึ่ นั่นือาวีนไม่ว่าะไปิ่อ้าายที่ประเทศใ ็ะนำวันธรรมอนเอเ้าไปเผยแพร่้วย และในประวัิศาสร์ไทยนั้น็แสให้เห็นว่านไทยมีาริ่อับนีนเรื่อยมาโยไม่มีา่วั้แ่สมัยสุโทัย อยุธยา ธนบุรี นถึรันโสินทร์ ย่อมไม่แปลที่เรื่อสาม๊ะแพร่หลายเ้าสู่ประานทั่วไปในรูปแบบเรื่อเล่า นิทาน หรือิ้ว
ันั้น สรุปแล้วสาม๊บับแปลไทยแ่ละบับนับั้แ่เริ่มารีพิมพ์และวาำหน่ายในประเทศไทยนั้น ุแรือบับอโรพิมพ์หมอบรัเลย์ และไ้รับารำระ ัแปล ปรับปรุเรื่อยมา มีารนำมาีพิมพ์าหลายสำนัพิมพ์้วยสไล์และเป้าหมายที่แ่าัน นอเหนือาสาม๊บับมารานแล้ว ในเมือไทยเอ็ยัปราสาม๊ที่ถูเียนึ้นในเิแย่อยหรือ่อยอในเิธุริ าร้าาย ารัาร และยัมีารัแปลลสื่ออื่นๆอีมามาย
หนัสือสาม๊บับมาราน
วามมหัศรรย์อย่าหนึ่อวรรรรมสาม๊ในประเทศไทย นั่นือารเป็นวรรรรมแปลที่ถูีพิมพ์และเรียบเรียออมามามายหลายบับ แ่ระนั้น็ยัมีออมา่อเนื่อเรื่อยๆ และำถามสำัือ “เราวระเริ่มอ่านบับไหน่อนี” หรือ “เราะอ่านบับไหนึะรวามมุ่หมายในารอ่านอเรา”
แม้สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนะถูนับเป็นบับมารานและหาพูถึวามเ้าใอนทั่วไป ็ะหมายถึสาม๊บับนี้ แ่เพราะวามลาเลื่อนและีำัทาารแปลามที่อธิบายไว้ัล่าว ารอธิบายและศึษาถึสาม๊บับ่าๆึมิไ้ำัแ่อเ้าพระยาพระลัหนเท่านั้น อีทั้ในท้อลาทุวันนี้ ็ะปราสาม๊ในบับมารานสำหรับนัอ่านำนวนมา หลายรูปแบบ แม้แ่บับเ้าพระยาพระลัหนเอ ็ยัถูนำมาแปลใหม่ หรือย่นย่อเนื้อหา ัแปลรูปแบบารเล่าในมุมใหม่ นมีออมาหลายบับให้ไ้เลืออ่านัน นบารั้็มัเิำถามึ้นมาว่า แล้วสำหรับผู้ที่เพิ่ะเริ่มสนใสาม๊ วรอ่านบับใ่อน แล้วหา้อารวามรบถ้วนสมบูร์อเนื้อหาริๆ วระอ่านบับไหน หรือวรมีลำับในารอ่านอย่าไร
้วยเหุนี้เอ สาม๊ึเป็นวรรรรมเรื่อเียวในเมือไทยที่มีารัพิมพ์และแปล เรียบเรียออมาหลายรูปแบบ แ่ระนั้น็ยัมีุ่า สามารถหาอ่านไ้ทุบับามแ่วามพอใหรือวัถุประส์เพาะอผู้อ่าน ึ่แ่ละบับ็ะไม่ไ้เสียอรรถรถไปเท่าในั
เพื่อให้สะวและเ้าใ่ายสำหรับารอธิบายและศึษาสาม๊แ่ละบับที่มีารีพิมพ์ ึอัทำ Time Line อารีพิมพ์สาม๊บับมารานเท่าที่รวบรวมไ้ ันี้
หนัสือสาม๊บับมารานในประเทศไทย
|
ปีพ.ศ.ที่พิมพ์
(ปีล่าสุ) |
ผู้แ่/แปล/เรียบเรีย “ื่อหนัสือ” |
ำนวนพิมพ์้ำ |
|
2408 (2554) |
เ้าพระยาพระลัหน “สาม๊บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์” |
7 |
|
2471 (2554) |
เ้าพระยาพระลัหน ,สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,พระเนีนอัษร “สาม๊บับราบัิยสภาำระ,บับหอพระสมุ” |
25 ึ้นไป |
|
2521 (2554) |
วรรไว พัธโนทัย “สาม๊บับแปลใหม่” |
7 |
|
2542 (2554) |
วิวัน์ ประาเรือวิทย์ “สาม๊บับสมบูร์พร้อมำวิาร์” |
12 |
สาม๊เ้าพระยาพระลัหน บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์
-ีพิมพ์รั้แร ปีพ.ศ.2408 ไม่ทราบำนวนุ (สูหายหมแล้ว)
-ีพิมพ์้ำรั้ที่ 7 ปีพ.ศ.2554 ำนวน 1,000 ุ (ัทำพิเศษ เพื่อถวายแ่สมเ็พระเทพรันราสุาฯ)
สาม๊สำนวนเ้าพระยาพระลัหน บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ เป็นสาม๊บับแปลไทยบับแรที่ไ้รับารีพิมพ์ในประเทศไทย ไ้รับารีพิมพ์รั้แรที่โรพิมพ์หมอบรัเลย์[1]ในสมัยพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว รัาลที่ 4 ึ่ไ้ัพิมพ์รั้แรในปี พ.ศ.2408
ึ่่อนหน้าที่ะีพิมพ์ บรราผู้มีศัิ์านะมัะนิยมเ็บสะสมัลอสาม๊ไว้ในห้อสมุอน ้วยเหุนี้ึมี้นบับหลายบับ ัปราในหอพระสมุวิรา ึ่มีทั้บับที่เียน้วยเส้นหราน เส้นฝุ่นและเส้นินสอ ่อมาเมื่อหมอบรัเลย์มีารั้โรพิมพ์ที่ปาลอบาให่เพื่อพิมพ์หนัสืออาย ็ไ้้นบับเรื่อสาม๊มา 2 บับ และยืมาสมเ็เ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวศ์มาทำารสอบัน่อนลมือพิมพ์ ทั้บับ 4 เล่ม ายบับละ 20 บาท รัาลที่ 4 ทรรับ่วยื้อาหมอบรัเลย์ราว 50 บับ แล้วพระราทานให้พระราโอรสและพระราธิาละบับทั่วัน ที่เหลือนั้น็ะพระราทานแ่ผู้อื่นทั่วไป สมเ็รมพระยาำรราานุภาพทรไ้รับพระราทานมา 1 บับใน่วที่เพิ่เริ่มอ่านหนัสือไ้ และเห็นสาเหุให้ทรื่นอบเรื่อสาม๊มา เพราะอ่านสนุ[2]
่อมาโรพิมพ์หมอสมิทมิันนารีเห็นว่าเรื่อสาม๊ายี ึัพิมพ์บ้า แ่พิมพ์ไ้เพียเล่ม 1 เล่มเียวเท่านั้น ็เิารัแย้ันระหว่าารีพิมพ์สาม๊อทั้สอโรพิมพ์ ันั้นสมเ็เ้าพระยาฯ ึไล่เลี่ยให้ทั้สอโรพิมพ์ทำารพิมพ์หนัสือนละประเภทันเสียเลย นั่นือมอบให้หมอบรัเลย์พิมพ์ผลานประเภทร้อยแ้ว ส่วนหมอสมิทพิมพ์ผลานประเภทร้อยรอ ภายหลัยัมีโรพิมพ์อื่นๆพิมพ์่อมา้วย แ่ารพิมพ์่อๆันมานั้นเป็นารอาศัยบับที่พิมพ์่อนหน้านี้เป็น้นบับ และบาบับ้ำมีผู้แ้ไเพิ่มเิมถ้อยำลามอำเภอใ ึมีวามเป็นไปไ้ว่าหนัสือสาม๊ที่มีำหน่ายอยู่ามท้อลาะมีวามลาเลื่อนไปา้นบับเิมไม่น้อย[3]
ารีวามัแย้ที่ล่าวมาอทั้สอโรพิมพ์ ือโรพิมพ์หมอบรัเลย์ และโรพิมพ์หมอสมิท ับบทสรุป้วยารรอมอมและแยันีพิมพ์ประเภทผลานไปเลยนั้น ึอาล่าวไ้ว่า รีนี้ถือเป็น้อพิพาทและปัหาทา้านารแย่สิทธิ์ารีพิมพ์เรื่อสาม๊บับแปลไทย เป็นรั้แรเท่าที่มีปราในประวัิศาสร์ารพิมพ์อไทย
ส่วนวามลาเลื่อนในารแปลา้นบับัที่ล่าวไว้้า้นนั้น ทำให้สาม๊หลายบับที่มีารแปลสืบ่อมามีปัหาไม่น้อย ระทั่มีผู้สนใศึษาเรื่อสาม๊า่าประเทศ เ่น M.Briwett Taylor ึ่เป็นผู้หนึ่ที่ทำารแปลสาม๊าภาษาีนเป็นภาษาอัฤษ ไ้ทำารวิาร์สาม๊บับแปลภาษาไทยไว้อย่าน่าสนใว่า บับแปลภาษาไทยมีวามาบพร่อ ไม่รบาม้นบับเิมในภาษาีน โวหารที่ใ้็แปลๆ เ่นในภาษาีนเิมอธิบายว่าเป็นหน้าหนาวหิมะ แ่ในบับภาษาไทยว่าเป็นหน้าแล้ เป็น้น[4] ึ่ทำให้วามหมายที่้อารสื่อออมาแท้รินั้นผิเพี้ยนไป เนื่อาำวามหมายอหน้าหนาวหิมะับหน้าแล้นั้นเป็นรัน้ามเลย
อีทั้เรื่อสำัในสำนวนารแปลสาม๊บับนี้็ือ ารเลือใ้ภาษาีนสำนวนฮเี้ยนในารแปล ึ่ทำให้ื่อัวละรและสถานที่ในสาม๊มีารอ่านและออเสียผิแผไปาสาม๊บับีนอหลอ้วน ึ่ในีนแผ่นินให่ปัุบัน ะอ่านื่อัวละรและสถานที่ในสาม๊้วยภาษาีนลาเป็นหลั
อิทธิพลอารแปลื่อัวละรและสถานที่้วยสำนวนฮเี้ยนอสาม๊บับนี้ ส่ผลอย่ามา่อสาม๊ที่ถูแปลไทยทั้หมหลัานั้น และยัส่ผลให้นไทยรู้ัื่อัวละรในสาม๊ เป็นื่อที่อ่าน้วยสำนวนฮเี้ยนอี้วย ุสำัที่น่าสนใือ นีนส่วนให่ที่เ้ามาอาศัยในเมือไทยโยเพาะในรุเทพฯ ั้แ่สมัยอ์รัาลที่ 1 นั้น เป็นาวีนแ้ิ๋ว แ่เหุใสาม๊ที่เ้าพระยาพระลัหนเป็นผู้อำนวยารแปล ึใ้สำนวนฮเี้ยน แทนที่ะเป็นแ้ิ๋ว ึ่น่าะเอื้อ่อาวีนส่วนให่ในเมือไทยมาว่า ทั้นี้อาสันนิษานไ้ว่า เพราะะนีนที่รับหน้าที่แปลสาม๊ให้เ้าพระยาพระลัหนในสมัยนั้นเป็นาวีนฮเี้ยน ึ่เรื่อนี้ย่อมน่าะแสให้เห็นถึารเ้าสู่ราสำนัไทยอุนนาและพ่อ้าีนฮเี้ยนึ่เป็นายฝั่ีนใ้ ึ่ถือว่าเป็นผู้ำหนรูปแบบารผลิวันธรรม[5] หรืออีทั้อาะเป็นเพราะเป้าหมายในารแปลที่มุ่เน้นให้นไทยเออ่าน ไม่ไ้แปลมาสำหรับนีน ึ่ถือว่านีนแ้ิ๋วที่เ้ามาในรุเทพฯยุนั้นเป็นแราน ึ่ไม่ไ้อ่านหนัสือเป็นลุ่มหลัอยู่แล้ว
ึ่สำนวนารเรียื่อัวละรและสถานที่ พอะแสให้เห็นัวอย่าไ้ันี้
ราอาาเอพระเ้าโผี สำนวนีนลา (ามระบบ พินอิน) เรีย เว่ยั๋ว ีนฮเี้ยนเรีย วุย๊ ีนแ้ิ๋วเรีย ุ่ย๊ ีนวาุ้เรีย ่ายโะ ีนไหหลำเรีย หุ่ย๊
ราอาาเอพระเ้าเล่าปี่ สำนวนีนลาเรีย ู่ั๋ว ีนฮเี้ยนเรีย ๊๊ ีนแ้ิ๋วเรีย ๊ว๊ ีนวาุ้เรีย โะ ีนไหหลำเรีย ๊๊
ราอาาเอพระเ้าุนวน สำนวนีนลาเรีย หวูั๋ว ีนฮเี้ยนเรีย ่อ๊ ีนแ้ิ๋วเรีย โห็ว๊ ีนวาุ้เรีย อื๋อโะ ีนไหหลำเรีย โ่ว๊[6]
ส่วนื่อัวละรนั้น
เล่าปี่ ีนลาเรีย หลิวเป้ย ีนฮเี้ยนเรีย เล่าปี่ ีนแ้ิ๋วเรีย เล่าปี๋ ีนวาุ้เรีย เหลาปี๋ ีนไหหลำเรีย ลิ่วปี
โโ ีนลาเรีย เาเา ีนฮเี้ยนเรีย โโ ีนแ้ิ๋วเรีย เ่าเา ีนวาุ้เรีย โ่วเา ีนไหหลำเรีย เ่าเ่า
ุนวน ีนลาเรีย ุน๋วน ีนฮเี้ยนเรีย ุนวน ีนแ้ิ๋วเรีย ึวน ีนวาุ้เรีย ุ่นิ่น ีนไหหลำเรีย ุนเียน[7] เป็น้น
สำหรับปัหาอสำนวนารแปลที่ยัส่ผลมาถึปัุบันนั้น าว่าไม่อาแ้ไ้ เพราะื่อัวละรเ่น เล่าปี่ โโ วนอู เบ้ ลายเป็นวามุ้นเยอนไทยแล้ว ึ่ทำให้หานไทยไปพูเรื่อสาม๊ับนีน อาะสื่อสารไม่เ้าใัน็เป็นไ้ เพราะเราเรียื่อัวละรและสถานที่ผิันโยสิ้นเิ
สาม๊เ้าพระยาพระลัหนบับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ึเป็นสาม๊แปลไทยบับแรที่มีารวาำหน่ายในประเทศไทยั้แ่ ปีพ.ศ.2408 เป็นุ 4 เล่มบปัุบัน้นบับีพิมพ์รั้แรไ้สาบสูไปาวารหนัสือไทยแล้ว เหลือเพียบับพิมพ์้ำรั้ที่ 2 ในปีพ.ศ.2427 เท่านั้น ึ่ถูเ็บรัษาไว้ที่อวันธรรมและประวัิศาสร์ รมศิลปาร ส่วนบับีพิมพ์รั้ที่ 3-6 นั้น ็แทบะหาไม่ไ้แล้ว ส่วนบับีพิมพ์รั้ที่ 6 นั้นาว่าถูีพิมพ์่อนปีพ.ศ.2471 เพราะสาม๊ที่มีารีพิมพ์หลัานั้นะเป็นบับราบัิยสภานำมาำระใหม่แล้ว
สาม๊บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ ปัุบันไ้รับารีพิมพ์เป็นรั้ที่ 7 เพื่อเลิมพระเียริ พระบาทสมเ็พระเ้าอยู่หัวภูมิพลอุลยเ อ์รัาลที่ 9 เนื่อในโอาสพระราพิธีมหามลเลิมพระนม์พรรษารบ 7 รอบ ในวันที่ 5 ธันวาม พ.ศ.2554 อ ำเนินารโยสมามเผยแผุ่ธรรมเ๊่า ีีนเาะโยอาศัยารถ่ายภาพาบับพิมพ์รั้ที่ 3 ทีละหน้า เพื่อทำารีพิมพ์ใหม่ ึ่บับนี้ยัสามารถหาื้อไ้ าร้านำหน่ายหนัสือออวรรรรมและประวัิศาสร์ รมศิลปาร หรือิ่อผ่านทาสมามฯ ในราาุละ 2400 บาท
สรุปแล้ว ุ่าอสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์นี้ มิไ้อยู่ที่ว่าแปลถู้อรบถ้วนามบับภาษาีนหรือไม่ หาอยู่ที่ารเรียบเรียออมาเป็นวรรรรมที่าม เรื่ออ่านเ้าใ่ายไ้วามสนุสนานและสิปัา[8] บุลิัวละรแม้ะ่อน้าเป็นมิิเียว แ่็มีบุลิัเนประทับใผู้อ่าน และุเ่นที่สุอยู่ที่สำนวนแปลึ่ยาอบว่าเป็น “สำนวนที่ะยั่ยืนเหมือนเม” ประโยึ้น้นเรื่ออสาม๊บับนี้ที่ว่า “เิมแผ่นินีนทั้ปวนั้น เป็นสุมา้านานแล้ว็เป็นศึ รั้นศึสบแล้ว็เป็นสุ” นั้นแปลไ้ทั้อรรถและรสวามามอประโยอย่ารบถ้วนเหมือน้นบับภาษาีน แ่เป็นารแปลเอา อรรถ และ รส ไม่ไ้แปลให้รามำในภาษาีน ุ่า้านอื่น็อยู่ในระับสูเ่นเียวับบับภาษาีน ึนับเป็นารแปลวรรีาภาษาหนึ่ให้เป็นวรรีในอีภาษาหนึ่ไ้ีเยี่ยม เป็นหนัสือที่นทั่วไปอ่าน็อบใ ้วยเหุนี้ สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนนี้ ึไ้รับารยย่อาวรรีสโมสรว่า เป็นยอวามเรียนิทาน ึ่หมายถึเรียบเรียี ไม่ใ่แปลี[9]
้วยวามีเ่นอสาม๊ ึส่อิทธิพล่อวรรรรมไทยมา ที่เ่นัที่สุือมีารแปลนิยายอิพศาวารามมาอีนับหลายร้อยเรื่อ และเิมีผู้สนใศึษาเรื่อสาม๊และเียนหนัสือเี่ยวับสาม๊ึ้นอีำนวนมานมาถึปัุบัน
สาม๊เ้าพระยาพระลัหน บับราบัิยสภา
-ีพิมพ์รั้แร ปีพ.ศ.2471 ไม่ทราบำนวนุ
-ีพิมพ์้ำรั้ที่ 20 ว่าึ้นไป (ไม่สามารถระบุำนวนารพิมพ์้ำที่แน่ัไ้) รั้ล่าสุ ในปีพ.ศ.2554 ทั้หม 1,000 ุ (โยทำสำเนาโยรา้นบับุแร)
เนื่อาสาม๊เ้าพระยาพระลัหนบับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ไ้รับวามนิยมมาและมีารีพิมพ์้ำามมาอีหลายรั้ แ่บับที่ีพิมพ์้ำรั้หลัๆนั้น สมเ็รมพระยาำรราานุภาพทรรัสว่า นอาบับที่ีพิมพ์รั้แรๆแล้ว บับหลัๆไม่ไ้รับารพิสูน์อัษรหรือรวสอบให้ี ึมีวามลาเลื่อน ลัลั่นไปมา ันั้นในปีพ.ศ.2470 สมเ็รมพระยาำรราานุภาพึ่ำรำแหน่นายอราบัิยสภาะนั้น ึไ้ำเนินารนำสาม๊บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์มารวำระ โยมีพระเนีน (สุใ ัาาศ) เป็นำลัสำัในารรวสอบ สาม๊บับนี้ไ้รับารรวสอบับบับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ึ่เป็นบับที่พิมพ์รั้แร ึเป็นารทำให้เนื้อหาา้นบับแรไม่เสียไปแล้วุ่าทาวรรรรมไว้[10]
ทั้นี้ สาม๊บับำระอราบัิยสภานั้น ไ้รับารีพิมพ์รั้แรในปี พ.ศ.2471 โยโรพิมพ์โสภพิพัธนาร ึ่มีุเริ่มมาามาาวามั้ใในารำระบับอเ้าพระยาพระลัหนโยราบัิยสถาน ึ่สมเ็รมพระยาำรราานุภาพไ้ทรเล่าไว้ในำนานหนัสือสาม๊อันเป็นหนัสือสาม๊ภาผนวที่เียนึ้นเพื่อใ้ประอบไปับสาม๊บับนี้ว่า มีุเริ่มมาาสมเ็พระเ้าพี่ยาเธอ เ้าฟ้าบริพัรสุุมพันธุ์ รมพระนรสวรร์วรนิ ปรารภะทรพิมพ์สาม๊ สำหรับประทานในานพระสุเมรุอสมเ็พระปิุาเ้าสุุมารศรี พระอัรราเทวี สมเ็พระนนีอรมพระนรสวรร์ฯ ใน้น ปี พ.ศ.2471 ึ่ท่าน็ือย่าทวอ มรว.สุุมพันธ์ บริพัร์ ผู้ว่าราารรุเทพมหานรฯ นปัุบันนั่นเอ[11]
โยารนี้ ทาราบัิยสภาไ้มอบหมายให้มหาเสวโทพระยาพนปรีา (ม.ร.ว.สำเริ อิศรศัิ์ อยุธยา) เป็นบรราธิาร ำเนินารั้แ่ำระ้นบับ รวบับพิมพ์ และให้รออำมาย์รี ุนวรรรัษ์วิิร (เย ุมาร เปรีย) เป็นผู้่วย ึ่หนัสือที่ใ้เป็น้นบับำระมีทั้สิ้น 2 บับ ือหนัสือสาม๊ บับัลอเ่าอรมหลววรเสรสุา ึ่ถูยอมรับว่าเป็นบับที่เียนไ้สมบูร์ีว่าบับอื่นทั้หม และเพื่อวามถู้ออเนื้อหา ยัมีารเพิ่มเิม้วยารใ้บับพิมพ์ภาษาีนมาเปรียบเทียบและแปลรวสอบเพิ่มเิมเมื่อมีุที่สสัย หรือรีที่บับภาษาไทยมีุัแย้ัน แ่เมื่อไม่อาี้ไ้ว่าบับไหนถู้อ ็ะยึอบับอีนเ้า่วย[12]
ระนั้น ้วยวามที่้นบับอเ้าพระยาพระลัหนถูแปล้วยวามยาลำบา และีำัทา้านภาษาีนอพระอ์ในสมัยนั้น อีทั้สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนไ้มีารปรับเปลี่ยนและัทอนเนื้อหาบาส่วนที่ไม่เหมาะสม่อวันธรรมไทยหรือ แนวิ วามเื่ออนไทยออเสีย เหุเพราะุมุ่หมายในารแปลบับแรนั้นมีเรื่ออารเมือแฝนัยยะเ้ามาามที่ไ้อธิบายและอ้าอิไว้ในหัว้อที่ผ่านมา ทำให้ารเปรียบเทียบและารำระในารแปลใหม่อราบัิยสถานเอ ็ไม่ไ้เที่ยรับบับีนเท่าในั
นอานี้ สาม๊บับหลอ้วนึ่ถือว่าเป็น “นิยายสาม๊” ที่แพร่หลายที่สุในโลนั้น ็ไม่ใ่้นบับั้เิมที่ทาเ้าพระยาพระลัหนนำมาแปล แ่บับที่นำมาแปลไทยนั้นือบับอสอพ่อลูเหมาหลุน เหมาั ึ่เป็นบับที่นำเอาบับอหลอ้วนมาแ้ไปรับปรุเพิ่มเิมอีทอหนึ่แล้ว เหุที่มีารสันนิษานเ่นนี้มาา ถาวร สิโศล วามว่า “บับนิยายั้เิมอหลอ้วนและบับแ้ไเหมาันั้นไม่เหมือนัน ึ่เราใ้แปลเป็นบับแ้ไแล้วอเหมาั เพราะที่ีนเอบับที่พิมพ์ำหน่ายส่วนมาเป็นบับนี้ ะนั้น เวลาเราพูถึสาม๊บับภาษาไทย ็้อหมายถึบับเหมาัที่แ้ไแล้ว” ัล่าว[13]
สำหรับประวัิและลำับารีพิมพ์สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน บับราบัิยสภาำระ นับั้แ่เริ่มพิมพ์รั้แร เท่าที่้นพบ มีันี้
พิมพ์รั้แร – านพระราทานเพลิศพ สมเ็พระปิุาเ้าสุุมาลมารศรี พระอัรราเทวี พ.ศ.2471
พิมพ์รั้ที่สอ –สำนัพิมพ์อุม พ.ศ.2487
พิมพ์รั้ที่สาม – อ์าร้าอุรุสภา พ.ศ.2491
พิมพ์รั้ที่สี่ – สำนัพิมพ์เพลินิ์ พ.ศ.2498
พิมพ์รั้ที่ห้า – สำนัพิมพ์ลัวิทยา พ.ศ.2506
พิมพ์รั้ที่ห – สำนัพิมพ์ลัวิทยา พ.ศ.2506
พิมพ์รั้ที่เ็ – สำนัพิมพ์ศิลปาบรราาร พ.ศ.2508
พิมพ์รั้ที่แป – พิมพ์โยสำนัพิมพ์ใไม่อาทราบไ้
พิมพ์รั้ที่เ้า – านพระราทานเพลิศพ นายุลินทร์ ล่ำำ พ.ศ.2509
พิมพ์รั้ที่สิบ – สำนัพิมพ์ผ่านฟ้าพิทยา พ.ศ.2510
พิมพ์รั้ที่สิบเอ็ – สำนัพิมพ์ศิลปาบรราาร พ.ศ.2510
พิมพ์รั้ที่สิบสอ – สำนัพิมพ์ลัวิทยา พ.ศ.2511
พิมพ์รั้ที่สิบสาม – สำนัพิมพ์บรราาร พ.ศ.2512
พิมพ์รั้ที่สิบสี่ – สำนัพิมพ์แพร่พิทยา พ.ศ.2513
พิมพ์รั้ที่สิบห้า – สำนัพิมพ์บำรุสาส์น พ.ศ.2516
พิมพ์รั้ที่สิบห – สำนัพิมพ์ลัวิทยา พ.ศ.2518
พิมพ์รั้ที่สิบเ็ – สำนัพิมพ์อห้า พ.ศ.2536
พิมพ์รั้ที่สิบแป – สำนัพิมพ์อห้า พ.ศ.2540
พิมพ์รั้ที่สิบเ้า – พิมพ์โยสำนัพิมพ์ใไม่อาทราบไ้
พิมพ์รั้ที่ยี่สิบ – สำนัพิมพ์อห้า พ.ศ.2543
พิมพ์รั้ที่ยี่สิบเอ็ – สำนัพิมพ์อห้า พ.ศ.2543 – 2545
พิมพ์รั้ที่ยี่สิบสอ – สำนัพิมพ์อห้า พ.ศ.2545 – 2547[14]
พิมพ์รั้ที่ยี่สิบสาม – สำนัพิมพ์อห้า พ.ศ.2547 - 2548
พิมพ์รั้ที่ยี่สิบสี่ – สำนัพิมพ์อห้า พ.ศ.2548 - 2550
พิมพ์รั้ที่ยี่สิบห้า – สำนัพิมพ์สุภาพใ พ.ศ.2554
เมื่อสาม๊อเ้าพระยาพระลัหนบับราบัิยสภาไ้รับารีพิมพ์รั้แรในปีพ.ศ.2471 ็ไ้รับวามนิยมอย่ามาและมีารีพิมพ์้ำเรื่อยมาเินว่า 20 รั้ึ้นไป แ่เนื่อาารพิมพ์้ำแ่ละรั้มัะเิปัหาลาเลื่อนและผิพลา เนื่อาบับที่ถูีพิมพ์้ำแ่ละบับนั้นไม่ไ้รับารรวทานหรือพิสูน์อัษรที่ีพอ ในะที่บับที่ีพิมพ์้ำ่อมา็ะอาศัยบับ่อนหน้าเป็น้นบับ เมื่อยิ่พิมพ์้ำึยิ่มีวามผิพลามาึ้นเรื่อยๆ[15]
ในปีพ.ศ.2534 สำนัพิมพ์อห้าร่วมับหอพระสมุ ึไ้อทำารำระสาม๊บับราบัิยสภาเสียใหม่ให้รับ้นบับรั้แร และีพิมพ์ใหม่ ลนาัวอัษร แ่็ไม่ไ้ัเนื้อหาส่วนใออ ึทำให้เหลือทัุ้เพีย 3 เล่ม และัทำเป็นุรวมับหนัสือำนานสาม๊อสมเ็รมพระยาำรราานุภาพ[16] และมอบให้แ่ห้อสมุ ึ่็เป็นบับที่ยัสำนวนอเ้าพระยาพระลัหนไว้ไม่ผิเพี้ยน
ารีพิมพ์เรื่อสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน้ำมาเินว่า 20 รั้นี้ แสให้เห็นถึวามนิยมในเรื่อสาม๊สำนวนนี้อย่ามา และหาเราพูถึสาม๊บับแปลไทยแปลไทยที่มีแพร่หลายในปัุบัน ามวามเ้าใอนทั่วไปและในรายานบับนี้ย่อมหมายถึสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนึ่ผ่านารำระแล้วเป็นหลั ึ่สำนัพิมพ์แ่ละแห่็ไ้มีารออนุาทารมศิลปารในารนำ้นบับสำนวนอเ้าพระยาพระลัหน ีพิมพ์้ำออมาเรื่อยๆ
ปัุบัน เพื่อารอนุรัษ์้นบับุแรที่เริ่มีพิมพ์ในปีพ.ศ.2471 เอาไว้ เป็นารสร้าุ่าทา้านวรรรรมอสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน เพื่อให้นรุ่นหลัไ้ทำารสืบ้นและ้นว้าศึษา ึมีารอยืม้นบับุแรในปีพ.ศ.2408 มาาอวรรรรมและประวัิศาสร์รมศิลปาร ทำารสำเนาโยรและัพิมพ์ึ้นในปีพ.ศ.2554 ทั้สิ้น1,000 ุเท่านั้น มอบให้ห้อสมุแห่าิ 200 ุ ให้ห้อสมุโรเรียนทั่วประเทศ 500 ุ ส่วนอี 300 ุ วาำหน่ายในราาุละ 2,500 บาท ทั้นี้ไ้รับารสนับสนุนาบริษัท ีพีออลล์ ำั ึ่หา้อาร็สามารถิ่อไ้ที่สำนัพิมพ์สุภาพใ[17]
สาม๊บับแปลใหม่ (วรรไว พัธโนทัย)
ีพิมพ์รั้แร – พ.ศ.2521 (ไม่ทราบำนวนุ)
ีพิมพ์รั้ล่าสุ – พ.ศ.2554 พิมพ์้ำเป็นรั้ที่ 7 (1,000 ุ)
เนื่อ้วยสาม๊บับราบัิยสภาึ่ผ่านารีพิมพ์มามาว่า 20 รั้ ยัมีวามผิพลาอสำนวนเนื้อหาในารแปล ึ่ไม่ไ้แปลรามเนื้อหาอบับหลอ้วนทั้หม ในภายหลั วรรไว พัธโนทัย ึมีวามพยายามที่ะแปลใหม่โยยึาบับอหลอ้วน โยอาศัย้นบับภาษาีนและบับภาษาอัฤษอ Briwett Taylor เป็นัวเทียบเียในารแปลใหม่ เพื่อวามถู้อและใล้เียับ้นบับอหลอ้วนมาที่สุ
สาม๊บับนี้ วรรไว พัธโนทัย ไ้ร่วมับบิาือ สั์ พัธโนทัย ึ่เป็นผู้แ่หนัสือพิัยสรามสาม๊ และร.มั่น พัธโนทัย ึ่ทั้สาม่า็เป็นผู้รู้ในภาษาีน ่วยันแปลและเรียบเรีย้นบับาหลอ้วน เพื่อให้ใล้เียที่สุ ไ้ีพิมพ์รั้แร ในปีพ.ศ.2521 แยายเป็นเล่มนาเล็
สาม๊บับแปลใหม่อวรรไว พัธโนทัย พยายามที่ะแปลเนื้อหาในสาม๊ให้มีวามถู้อและสมบูร์ที่สุราม้นบับอหลอ้วน โยไม่ไปเสริมเิมแ่หรือัอนสิ่ใออ อันเป็นแนวิารแปลนิยายในยุสมัยปัุบัน รวมถึอธิบายแผนที่และภาพประอบเหมือนับบับอเ้าพระยาพระลัหนราบัิยสภาอี้วย สาม๊บับนี้ึมีุ่าในแ่อวามพยายามในารแปลและเรียบเรียเนื้อหาให้เหมือน้นบับเิมอหลอ้วน และสามารถีพิมพ์ออมาไ้เป็นบับแร แ่อ.ถาวร สิโศล็ไ้ล่าวไว้ว่า สาม๊บับนี้ยัมี้อผิพลาลาเลื่อนมา ใน้านุภาพเิวรรีึไม่อาเทียบับสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนไ้[18] ึ่หามอให้เป็นลาแล้ว อาพูไ้ว่า สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนนั้นเป็นยอวรรีเออไทยไปแล้ว มิใ่อาวีนอี เพราะสำนวนและเนื้อหา่าๆถูปรับเพื่อให้สอล้อและเ้าับสัมไทย ส่วนสาม๊บับแปลใหม่นี้ มิไ้มีารปรับแ่เสริมเิมอะไรเพื่อให้ลายเป็นวรรีไทย ึเรียไ้ว่าเป็นหนัสือแปลอเรื่อสาม๊าีนมาว่า ึ่ปัุบัน สาม๊บับนี้ไ้รับารีพิมพ์้ำเป็นรั้ที่ 7 ในปี พ.ศ.2554[19] ึไ้ัทำใหม่ให้สวยามเป็นรูปเล่ม 2 เล่มบ พร้อมแผนที่ประอบ โยสำนัพิมพ์สุภาพใ
สรุปแล้ว สาม๊บับแปลใหม่นี้เป็นสาม๊บับที่แปลใล้เียับ้นบับอหลอ้วนและบับภาษาอัฤษอ Briwett Taylor โยมีทั้บทร้อยรอและลัษะารับอน่ออนมารบ ามแนวิารแปลนิยายภาษา่าาิในปัุบัน แ่ในุภาพเิวรรีไทยแล้ว ยัถือว่าไม่อาเทียบับสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนที่โเ่นในเรื่อสำนวนภาษาและารเป็นยอวามเรียไ้ แ่็นับว่าเป็นสาม๊บับมารานุแรสุที่มีวามพยายามนำสาม๊บับหลอ้วนมาแปลและแ้ไใหม่นรบทั้เรื่อสมบูร์ และีพิมพ์เป็นรั้แรในเมือไทย
สาม๊ บับสมบูร์ พร้อมำวิาร์ (วิวัน์ ประาเรือวิทย์)
ีพิมพ์รั้แร – ปีพ.ศ. 2542 (1,000 ุ)
ีพิมพ์รั้ล่าสุ – พิมพ์้ำรั้ที่ 12 ปีพ.ศ.2554 (1,000 ุ)
้วยวามที่สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน มีีำัและ้อผิพลาในารแปล และสาม๊บับแปลใหม่อวรรไว พัธโนทัยไ้พยายามทำารแปลเนื้อหาสาม๊บับหลอ้วนให้ถู้อรบถ้วนสมบูร์มาึ้น แ่ระนั้น็ยัไม่ไ้แปลนรบถ้วนทุอย่าเหมือน้นบับหลอ้วน เ่นในส่วนอำวิาร์ บทแทร่าๆ ็ไม่ไ้แปลไว้
ันั้นปีพ.ศ.2542 อ.วิวัน์ ประาเรือวิทย์ ึไ้ทำารแปลเนื้อหาสาม๊าบับอหลอ้วนและเทียบเียไปับบับภาษาอัฤษอ Briwett Taylor โยรั้นี้เป็นารแปลที่้อารให้รบถ้วนสมบูร์มีทุอย่าาม้นบับเิมที่สุ รวมถึำวิาร์และบทแทรอเหมาัึ่ใ้ื่อว่าิมเสี่ยถาที่มีประอบอยู่ในเรื่อนรบหม้วย[20]
สาม๊บับนี้ใ้ื่อว่าสาม๊บับสมบูร์พร้อมำวิาร์ หรือ พศาวารีนสาม๊ มีทั้หม 4 เล่ม ัพิมพ์โยสำนัพิมพ์ีเอ็ ยูเั่น ปัุบันไ้รับารีพิมพ์้ำเป็นรั้ที่ 12 ในปีพ.ศ.2554
สาม๊บับนี้เรียไ้ว่าเป็นบับที่มี ”ทุอย่า” อ้นบับหลอ้วนและเหมาั แ่้วยวามที่มีรายละเอียมาถึนานี้เอ ็ทำให้สาม๊บับนี้่อน้าอ่านไ้ยา ไม่เหมาะสำหรับผู้เริ่ม้นที่้อารทำวามเ้าใเรื่อสาม๊ในั้นแร แ่ะเหมาะับผู้้อาร้นว้าหรืออ่านเรื่อสาม๊ในเิลึและารวิเราะห์ วิาร์ที่นอเหนือาในเนื้อหาสาม๊มาว่า อีทั้สำนวนารแปลที่ใ้นั้น อ.วิวัน์ใ้สำนวนีนแ้ิ๋วึ่เป็นสำนวนีนที่นถนั ื่อัวละรและสถานที่ึเปลี่ยนแปลไปาสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนและบับอื่นๆที่แปล้วยสำนวนฮเี้ยนทั้หม ันั้นผู้อ่านึสับสนไ้่อน้ามา แ่ระนั้นอ.วิวัน์็แปลไ้ราม้นบับีนที่สุ ล่าวือเนื้อหา่วใที่เรียื่อัวละรเป็นื่อรอหรือายา ็ะแปลไว้ามนั้น ไม่มีารเปลี่ยน[21]
สำหรับบทวามและบทวิาร์ที่แทรอยู่ในเล่มนั้นอเหมาั ึ่ใ้ื่อว่าิมเสี่ยถานั้น ะ่อน้าเิูและยย่อฝ่ายเล่าปี่หรือ๊๊เป็นหลั ะเียวัน็ะำหนิและวิาร์ฝ่ายโโหรือวุย๊ในเิลบลอทั้เรื่อ แ่็ะมีื่นมบ้าามสมวร อีทั้แนวิารเิูฝ่ายเล่าปี่นั้น็เป็นไปามแนวิเิ้ถ่ือารเิูสายเลือษัริย์ว่าเป็นผู้มีวามอบธรรมในารสืบเื้อสายราวศ์ฮั่น และวิาร์โโว่าเป็นโรัินที่้อารล้มล้าราวศ์เิม ะเียวันอ.วิวัน์ึ่ะเียนบทวิาร์แทรเสริมเ้าไปในเล่มนั้น็่อน้าะเิูและเห็น้วยับแนวินี้เ่นัน
โยสรุปแล้ว สาม๊บับนี้ึเหมาะสมสำหรับผู้อ่านที่ไ้อ่านสาม๊เ้าพระยาพระลัหนมามาพอและมีวามรู้เรื่อประวัิศาสร์ีนอยู่บ้าแล้ว และอาไม่เหมาะสำหรับผู้เริ่ม้นอ่านสาม๊หรือผู้ที่าวามรู้ทาประวัิศาสร์ีนเท่าในั และยัไม่เหมาะับผู้ที่ไม่พร้อมะอ่านบทวามวิาร์ที่ะสอแทรและี้นำวามินอ่านอยู่ลอทั้เรื่อ ปัุบันสาม๊บับนี้ไ้รับารีพิมพ์้ำเป็นรั้ที่ 2 โยสำนัพิมพ์ีเอ็ยูเั่น ในราา 2,000 บาท
2.หนัสือเล่าเรื่อสาม๊
หนัสือสาม๊ประเภทนี้ ไม่ใ่หนัสือสาม๊บับมารานที่เป็นารแปลโยร แ่เป็นหนัสือที่เน้นารเล่าเรื่อราวในสาม๊ผ่านารวิเราะห์ วิาร์ และใส่วามิเห็นอผู้เียนลอนวามรู้เนื้อหาอื่นๆหรือในประวัิศาสร์อื่นๆลไปในไม่มา็น้อย เปรียบไ้ว่าผู้เียนไ้อ่านสาม๊บับเ็มมาแล้ว ึนำมาเล่าให้เราฟัอีทอหนึ่ โยอาเล่าแบบเรียลำับเหุาร์ปี่อปี หรือไม่ไ้เล่าแบบเรียเหุาร์แ่เลือหยิบัวละรแ่ละัวแล้วเล่าผ่านมุมอัวละรามที่เิึ้น หรืออาเล่ามุ่เน้นเพาะส่วนที่อยาเล่าเท่านั้น และบาบับ็มัเียนเป็นอนเพิ่มเิมึ้นมาไ้เรื่อยๆในส่วนที่ผู้เียนอยาะเล่า
หนัสือสาม๊ประเภทเล่าเรื่อนี้มีอยู่มามาย ทั้่อน้าไ้รับวามนิยมและมัไ้รับารีพิมพ์้ำ เพราะมีเนื้อหาและรายละเอียไม่ับ้อนเินไป อ่าน่าย และเหมาะับนที่เพิ่เริ่มหรือสนใอยาอ่านสาม๊แบบเ็มทั้เรื่อ แ่้อารรู้ััวละรหลัหรือเนื้อเรื่อโยรวม่อน ัวอย่าอสาม๊ประเภทนี้ เพื่อให้เ้าใ่ายและสะวในารทำวามเ้าใถึลัษะและวัถุประส์อารเียนสาม๊แ่ละเล่ม ึอแยเป็น่วเวลาและ Time Line อารีพิมพ์ แ่เนื่อาหนัสือประเภทนี้มีำนวนมา และบาบับ็ไม่ไ้รับารีพิมพ์แล้วเป็นเวลานานนไม่อาสืบ้นไ้ ึอำัวเพาะหนัสือที่ไ้รับารีพิมพ์้ำหลายรั้และใน่ว 10 ปีหลัยัมีารีพิมพ์อยู่ เท่าที่รวบรวมไ้ั่อไปนี้
เรียามยุสมัยารีพิมพ์หนัสือเล่าเรื่อสาม๊
ปีพ.ศ. ื่อหนัสือ ผู้แ่ รูปแบบเล่าเรื่อ
2471 ำนานหนัสือสาม๊ สมเ็รมพระยา ภาผนวและสารานุรม
ำรราานุภาพ
2508 สาม๊บับวิาร์ ลิ้วเฮียบ วิาร์เรื่อราวและัวละร
สุทธิพล นิิวันา
2513 พิัยสรามสาม๊ สั์ พัธโนทัย ย่อเนื้อหาหลัผ่านัวละร
2523 สาม๊บับนายทุน มรว.ึฤทธิ์ ปราโม วิาร์เิารเมือ
2529 สาม๊บับวิพ ยาอบ เล่าเรื่อัวละร
2533 สาม๊บับเล่าวนหัว เล่าวนหัว วิาร์ัวละร
2533 ยเรื่อเรื่อสาม๊ เล่าวนหัว เรียบเรีย Timeline
2543 สาม๊บับนายาิ เรือวิทยาม วิเราะห์เิารเมือ
2548 สาม๊บับนำร่อ วัระ ีวะโเศรษ เล่าเรื่อย่อ
2550 เล่าเรื่อสาม๊ เปี่ยมศัิ์ ุารประทีป ย่อเนื้อเรื่อสาม๊
2552 สาม๊บับบริหาร เริ วรรธนะสิน เล่าเรื่อเิบริหาร
วามริแล้วยัมีหนัสือเล่าเรื่อสาม๊อีมา แ่ะอยมาเพาะส่วนที่ัเรียนี้ โยแ่ละบับ็มีบริบทในารเียนที่แ่าันไป โยไม่เพียแ่เพราะุประส์ในารเียนเท่านั้นหรือเพราะพื้นานอผู้เียนแ่ละท่านเท่านั้น แ่ยัมัะมีผลมาาสถานาร์บ้านเมือที่เิึ้น และส่ผลสำั่อารเียนแ่ละบับอี้วย ทั้นี้ ะอยบับที่นัอ่านสาม๊มือใหม่หรือผู้ที่ไม่รู้ว่าะเริ่ม้นในารอ่านอย่าไรี ให้สามารถเริ่มอ่านไ้า 4 บับั่อไปนี้ ึออธิบายโยสัเป
ำนานหนัสือสาม๊
ผู้แ่ – รมพระยาำรราานุภาพ
ลัษะารเียน – เป็นภาผนวและสารานุรมอย่าย่อให้แ่สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน
ในปีพ.ศ.2471 เมื่อสาม๊บับราบัิยสภาำระถูีพิมพ์ึ้นเป็นรั้แร ในานพระสุเมรุอ สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ็ไ้ทรออหนัสือื่อ “ำนานหนัสือสาม๊” โยสำนัพิมพ์ลัวิทยา เพื่อประอบใ้เป็นภาผนวให้แ่สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน ำนานหนัสือสาม๊ถูัพิมพ์รวมเป็นเล่มภาผนวประอบไปับสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนอราบัิยสภาำระในทุรั้ที่มีารพิมพ์้ำ ภายหลัเมื่อสำนัพิมพ์อห้าไ้นำสาม๊เ้าพระยาพระลัหนมาำระและีพิมพ์ภายในื่อสาม๊เ้าพระยาพระลัหนบับหอพระสมุ ็ไ้ทำารีพิมพ์ำนานหนัสือสาม๊นี้ประอบไป้วย โยมีเนื้อหาทุอย่ารบถ้วนเหมือนเ่น้นบับทุประาร
้วยวัถุประส์อารีพิมพ์นั้น สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ทรัทำหนัสือุนี้ึ้นเพื่อใ้เป็นภาผนวและสารานุรมให้แ่สาม๊บับมาราน โยพิมพ์แู่ับหนัสือสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนที่ีพิมพ์เพื่อประอบานพระสุเมรุอสมเ็พระปิุาเ้าสุุมารมาลศรี พระอัรราเทวี สมเ็พระนนีอรมพระนรสวรร์ฯ[1]
เนื้อหาในหนัสือุนี้ ถือเป็นมรสำัที่่วยให้นัอ่านสาม๊หรือผู้้นว้าเี่ยวับสาม๊ในยุหลัสามารถอ่านและ้นว้าไ้สะวยิ่ึ้น ้วยอธิบายรายละเอียเี่ยวับประวัิารพิมพ์ ารแปลทั้าบับภาษาีน และภาษาไทยอย่าละเอีย รวมถึให้้อมูลัวละร เล่าเนื้อหาอย่าย่อ และอธิบายสถานที่ในเรื่อสาม๊พร้อมแผนที่ประอบอี้วย
ึล่าวไ้ว่า ำนานหนัสือสาม๊ อ เป็นหนัสือและเอสารานวิัยที่้นว้าเี่ยวับสาม๊ที่เ่าแ่ที่สุและถูีพิมพ์รั้แรในประเทศไทย และสมเ็รมพระยาำรราานุภาพ็ือนั้นว้าและวิัยเรื่อสาม๊นแรในประเทศไทยเ่นัน ปัุบันำนานหนัสือสาม๊ยัมีารพิมพ์้ำเินว่า 20 รั้ถึปัุบันวบู่ไปับสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน
พิัยสรามสาม๊
ผู้แ่ - สั์ พัธโนทัย
ลัษะารเียน – เล่าเรื่อสาม๊โยย่อทั้เรื่อผ่านัวละรหลั
หาว่าำนานหนัสือสาม๊อสมเ็รมพระยาำรราานุภาพ เป็นหนัสือสาม๊ในเิแยย่อยและภาผนวเล่มแรที่มีารีพิมพ์ในเมือไทยแล้ว น่าะล่าวไ้ว่า หนัสือสาม๊ื่อ “พิัยสรามสาม๊” อสั์ พัธโนทัย ือหนัสือสาม๊ที่มีรูปแบบารเล่าเรื่อแปลใหม่และเป็นารเล่าเรื่อแบบย่นย่อผ่านทาัวละร แ่สามารถรอบลุมเรื่อราวหลัไ้เือบทั้หม เป็นบับแรอเมือไทย
ประวัิโยสัเปอ สั์ พัธโนทัย ผู้เียนหนัสือุนี้ รับราารในรมโษาารและเป็นที่ปรึษานสนิทออมพล ป.พิบูลสราม ภายหลั้อเหุแปรผันทาารเมือทำให้ในสมัยที่อมพลสฤษิ์ ธนะรั์เป็นนายรัมนรีนั้น ทำให้้อโทษเป็นอาารสรามและถูำุในที่สุ ึ่นายสั์ไ้อาศัย่วเวลาที่ถูััอยู่ในุ ทำารแ่หนัสือเี่ยวับสาม๊ึ้น โยร่วมมือับผู้มีวามสามารถทาภาษาีนที่ถูั้วยันนำสาม๊้นบับีนและบับแปลภาษาอัฤษอ Briwett Taylor มา่วยประอบ ุประส์ในผลานอสั์นั้น ้อารมุ่เน้นอธิบายว่า สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนที่แพร่หลายอยู่นั้น มีวามผิเพี้ยนหลัอยู่ถึสามประาร นั่นือ 1.วามผิพลาในื่อัวละร 2.วามผิพลาในื่อสถานที่ 3.วามผิพลาในเรื่อารแปล ้วยวาม้อารที่ะอธิบายและแ้ไ้อผิพลาเหล่านี้รวมับวามที่เรื่อสาม๊เป็นเรื่อที่มีวามยาวและัวละรเยอะมา ผู้อ่านสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนเป็นรั้แรนั้นยาที่ะทำวามเ้าใเรื่อราวทั้หมไ้ ึิที่ะเียนสาม๊บับที่เล่าเรื่อราวทั้หมโยย่อเรื่อราวผ่านทาัวละรหลั ทำให้เิเป็นผลานื่อ “พิัยสรามสาม๊” ึ้นมา[2]
พิัยสรามสาม๊ ถือเป็นหนัสือที่เียนเรื่อสาม๊แบบใหม่เป็นเล่มแรเท่าที่มีารีพิมพ์ในเมือไทย ไ้รับารีพิมพ์รั้แรในปีพ.ศ.2512 เพื่อเป็นหนัสือานศพอร้อยโท ล ไรฤษ์[3] โยใ้ารย่อเนื้อหาและใ้ารเล่าที่แปลใหม่ อาศัยารเล่าเรื่อราวสาม๊ทั้หมในแบบย่อผ่านทาัวละรหลัในเรื่อสาม๊
้อเ่นอหนัสือุนี้ือ ใ้ารเล่าเรื่อสาม๊ผ่านทาัวละร เล่าเรื่อราวให้สอล้อับัวละรนั้น ใ้ภาษาเ้าใ่าย ในส่วนท้ายเล่มยัมีประวัิัวละรเป็นนามานุรมบุลในสาม๊อย่าละเอีย ทั้ัวละรหลัและัวละรรอ โยส่วนหนึ่เอามาาหมายเหุสาม๊อเินโ่ว อีส่วนหนึ่เอามาานิยายสาม๊เอ นอานี้ยัมีารเทียบสำนวนื่อัวละรแบบฮเี้ยนับีนลา ทำให้ผู้อ่านเ้าใไ้ว่าในภาษาีนลาอ่านออเสียอย่าใ นับว่าเป็นบับแรที่มีารเทียบื่อัวละรเ่นนี้ รวมถึมีปทานุรมภูมิศาสร์สาม๊ที่่วยระบสถานที่พร้อมำอธิบายอี้วย แ่เนื่อาในสมัยทีุ่สั์เียนเรื่อนี้ ภาษาีนยัไม่มีระบบพินอิน ารอ่านออเสียึใ้เป็นระบบ Wade ทำให้สำนวนารอ่านีนลาเป็นระบบเ่า[4]
พิัยสรามสาม๊ไ้รับารยย่อว่าเป็นหนัสือสาม๊บับที่อ่าน่ายและเหมาะสมสำหรับผู้ที่้อารเริ่มอ่านสาม๊เป็นรั้แร เพื่อะไ้ทำวามเ้าใเนื้อหาโยรวมทั้หมและมีโอาสรู้ััวละรหลัไ้่ายึ้น อีทั้ยัเสริม้วยสารานุรมัวละรและสถานที่เพิ่มเ้าไปมาว่าในำนานหนัสือสาม๊อสมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ปัุบันเท่าที่สืบ้น ไ้รับารีพิมพ์้ำเป็นรั้ที่ 5 ในปีพ.ศ.2553โยสำนัพิมพ์สุภาพใ
สาม๊ บับวิพ
ผู้แ่ – ยาอบ (โิ แพร่พันธุ์)
ลัษะารเียน – เล่าเรื่อราวัวละรหลัสาม๊
สาม๊บับวิพอยาอบ (โิ แพร่พันธุ์) เป็นสาม๊บับที่นับว่ามีรูปแบบารเียนที่แปลประหลาและพิสารที่สุบับแรเท่าที่มีารีพิมพ์ในเมือไทย นั่นืออาศัยารเล่าเรื่อราวและประวัิอัวละรหลัในเรื่อสาม๊ แ่ะไม่ใ่ารเล่าประวัิธรรมาทั่วไปที่ะเริ่มเล่าั้แ่เิ สร้าวีรรรมไปนถึายเสมือนเล่าีวประวัิหรือเป็นวามเรีย แ่ะเป็นารเล่าในรูปแบบวิพ
โิ แพร่พันธุ์ หรือนัเียนื่อั นามปาา “ยาอบ” นั้น มีื่อเสียโ่ัสุีาารแ่นิยายอิประวัิศาสร์เรื่อ ผู้นะสิบทิศ สำหรับอีผลานหนึ่ึ่โ่ัไม่แพ้ัน็ือารเียนสาม๊บับวิพ เหุผลที่ใ้ื่อว่าบับวิพและเลือเียนในรูปแบบเหมือนนัเล่านิทานีนสมัยโบรา้าถนนที่เล่าเรื่อ้วยภาษา่ายๆและเศษสา์นั้น ยาอบ ไ้เียนถึแรบันาลใในเรื่อนี้ไว้ในบทเริ่นนำอเรื่อเบ้ ึ่เป็นเล่มแรที่ไ้รับารีพิมพ์ วามเป็นทำนอโยย่อว่า “ามำบลที่มีนีนอยู่ับั่ และบัเอิเิไฟไหม้ ะไ้พบเห็นนีนที่่อน้ามีอายุและแ่เรียนมาเล่าปาหี่ที่ทำนออวสรรพุอยาอเอี๊ยะ ี้ผึ้วิเศษใ้บำบัโร และแทนที่ะป่าวประาศายยาเยๆ ็ะมีะเียึ้นมา 1 ว ผ้าแเล็ๆ 1 ผืน พั้ามิ๋ว 1 เล่ม และหนัสือที่ะเล่าแบบนิยาย เรื่อที่เล่ามัใ้สาม๊เป็นพื้น เพราะนีนทั่วไปมัถือสาม๊เป็นเรื่อให่ ยิ่ในหมู่าวีนหัวเ่าเหมือนะถือสาม๊เป็นประวัิศาสร์อันหนึ่ที่ทุนวรไ้รู้ไ้ฟั หรือเ่นนใทำารสำเร็สิ่ใสำเร็้วยวามลาไหวพริบ เป็น้น นีนเรียนนินี้ว่า ำ๊นั้[5] ือนเริในโวหาร ปัาุนเิในยุสาม๊ ผู้ถูเรียเ่นนี้ึเหมือนผู้ที่สำเร็ศาสร์นิหนึ่แล้ว ารเล่าเรื่อนี้ึมีผู้นิยมฟัมา ผู้แสเหนื่อยน่อยว่าเล่นปาหี่ทุบอหัว แ่รายไู้เหมือนะลับไ้มาว่าัน ้วยวามนิยม ผู้เ่านัเล่าสาม๊นี้ ะเล่าเื้อยไปามหนัสือนั้นหามิไ้ ะเลือลััอนเอาแ่เพาะัวที่ะยั่วให้นฟัเพลิน ัวสาม๊ที่ะนำมาเล่าโยส่วนให่ะเป็นัวหลัๆในหนัสือสาม๊ ไ้แ่ เบ้ เล่าปี่ วนอู เียวหุย ฯลฯ เป็นเรื่อๆ โยเพาะไป ให้ฟัสนุยิ่ว่าฟัสาม๊ทั้หม เมื่อเล่าเรื่อใ ็แ่ยอนที่ัวึ่ถูเอ่ยเป็นัวเอเอามาลำับิ่อเป็นพฤิาร์อนเียวันไปลอ ไม่มาหน้าหลายาเหมือนเปิรุสาม๊ึ้นมาทั้หม”[6]
ัที่ยาอบเียนเริ่นไว้นี้เอ ทำให้ยาอบเิวามิึ้นในใ และแ่นั้นมา็ไ้นำพฤิรรมนี้มาและแทนที่ะเล่าเป็นเรื่อราวให้ใรๆหรือเพื่อนพ้อฟัเพลินๆเท่านั้น เาลับนำเอาวิธีารนี้มาเียน แแพฤิรรมอัวละรในหนัสือสาม๊ และ้วยเิเล่า้วยวิธีเียนนี้ ยาอบึไ้ระทำไ้สำเร็ามลายเป็นวรรรรมิ้นเออีิ้นหนึ่ึ้นมาัเป็นที่ประัษ์อยู่[7]
ยาอบเริ่มเียนสาม๊บับวิพเป็นรั้แรในปีพ.ศ.2484 โยเริ่มาารเียนเรื่ออวนอูเป็นนแร แ่เรื่อวนอูอยาอบนั้นเป็นลัษะารเียนแบบลอเิ เพื่อลหนัสือพิมพ์ประาาิ ึยัไม่ไ้มีเนื้อหามามายนั านั้นึเียนเรื่ออัวละรอื่นๆ่อมาเป็น 18 ัวละร และเื่อันว่าหายาอบไม่เสียีวิไป่อน เาน่าะเียนเรื่ออสุมาอี้ไ้บและเป็นัวละรัวที่ 19 ไ้แน่ หลัานั้น สำนัพิมพ์ลัวิทยาไ้ัพิมพ์รวมเล่มรั้แรในปีพ.ศ.2529 ่อมาสำนัพิมพ์อห้า้อาระเ็บรัษาผลานวรรรรมโบราอยาอบเอาไว้ ึไ้เริ่มัพิมพ์รวมเล่มในปีพ.ศ.2530[8] เป็นารัพิมพ์ในรูปแบบพ็อเ็บุ๊ส์ ีพิมพ์แยเป็นเล่ม 6 เล่ม โยเรียลำับารพิมพ์ออมาันี้
เล่ม 1 ไ้แ่ เบ้ – ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร
เล่ม 2 ไ้แ่ ิวยี่ – ผู้ถ่มน้ำลายรฟ้า
เล่ม 3 ไ้แ่ โโ – ผู้ไม่ยอมให้โลทรยศ (ผนวับัวย่อยือ เอียวสิ้ว – ผู้อาเพราะาไ่ และยี่เอ๋ – ผู้เปลือยายีลอ)
เล่ม 4 ไ้แ่ เล่าปี่ – ผู้พนมมือให้แ่ทุนั้น
เล่ม 5 ไ้แ่ ั๋โ๊ะ – ผู้ถูแ่ทั้สิบทิศ (ผนว้วยัวย่อย ลิโป้ – อัศวินหัวสิห์ ,เียนอุย – ผู้ถือศพเป็นอาวุธ ,โสิ – ผู้ร่ายโศลเอาีวิรอ ,และ ลเ๊ – ท่านนี้หรือื่อลเ๊)
เล่ม 6 ไ้แ่ ูล่ – สุภาพบุรุษาเสียสาน (ผนว้วยัวย่อย วนอู – เทพเ้าแห่วามสัย์ื่อ ,เียวหุย – นั่ว้าที่น่ารั ,สุมาเ๊โ – ผู้าอาโปสิ ,ีี – ผู้เผ่นผาเสมอเม , และม้าเียว – ทายาทแห่เสเหลีย)[9]
ในารเียนถึัวละรหลั ยาอบไ้เียนอุทิศแ่ผู้มีอุปารุไว้ในำนำประำเรื่อ เท่าที่ปรามี 6 เรื่อ้วยัน เป็นารแสให้เห็นถึแรบันาลใบาอย่าในารเียนถึัวละรหลัแ่ละัวอเา เท่าที่ปรา็ไ้แ่
เรื่อแร วนอู เียนอุทิศให้ นายถนิม เลาหะ วิไลย รูประำั้นเรียนั้นสุท้ายในโรเรียนมัธยมวัเทพศิรินทร์
เรื่อที่สอ เบ้ เียนอุทิศให้ นายเทียน เหลียวรัวศ์ เพื่อนผู้เสมือนพ่อ
เรื่อที่สาม ิวยี่ เียนอุทิศให้แ่พระเ้าบรมวศ์เธอ สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ บิาแห่วารโบราี
เรื่อที่สี่ ั๋โ๊ะ เียนอุทิศให้ พ..อ.พระบริหารนรินทร์ (เิม ารุล) ผู้เป็นที่พึ่ใบบุอนยัเยาว์
เรื่อที่ห้า เล่าปี่ เียนอุทิศให้เ้าพระยาพระลัหน บิาแห่สาม๊บับภาษาไทย[10]
เรื่อที่ห ูล่ เียนอุทิศให้ พระเ้าวรวศ์เธอ พระอ์เ้าเลิมพลทิัมพร สหายเื้อพระวศ์ที่อย่วยเื้อูลยาอบอนยา[11]
ลวิธีารเียนและเล่านั้น ยาอบใ้วิธีารเล่าเรื่อสาม๊ผ่านัวละรทั้หม 18 ัว ึ่แม้ะเป็นัวละรัวที่ไม่ไ้มีบทบาทเ่นมาหรือเป็นัวละรหลัในสาม๊ ยาอบ็ใ้เทนิารเล่าเรื่ออันเป็นวามสามารถเพาะัวทำให้เป็นเรื่อที่น่าสนใไ้ เ่นเรื่อราวอ ยี่เอ๋ เอียวสิ้ว ลเ๊ เป็น้น ึ่็ทำให้นัอ่านนไทยเริ่มรู้ััวละรบทน้อยเหล่านี้มาึ้น
เอลัษ์สำัอย่าหนึ่ที่ยาอบไ้สร้าไว้ให้นัอ่านสาม๊ในประเทศไทยนั่นือารั้ายาให้แ่ัวละรในสาม๊[12] โยยาอบไ้ั้ื่ออนไว้ให้แ่ัวละรแ่ละัว และไ้ลายมาเป็นายาและเอลัษ์อัวละรนั้นๆ ทำให้นอ่านสาม๊ในประเทศไทยำเป็นเอลัษ์ไปในที่สุ ึ่ายาอัวละรทั้ 18 ัวที่ยาอบเียนถึ ไ้แ่
วนอู เทพเ้าแห่วามสัย์ื่อ
เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร
ิวยี่ ผู้ถ่มน้ำลายรฟ้า
เล่าปี่ ผู้พนมมือแ่นทุั้น
ีี ผู้เผ่นผาเสมอเม
ม้าเียว ทายาทแห่เสเหลีย
โโ ผู้ไม่ยอมให้โลทรยศ
ั๋โ๊ะ ผู้ถูแ่ทั้สิบทิศ
โสิ ผู้ร่ายโศลเอาีวิรอ
ลิโป้ อัศวินหัวสิห์
ูล่ สุภาพบุรุษาเสียสาน
เียวหุย นั่ว้าที่น่ารั
ยีเอ๋ ผู้เปลือยายีลอ
เอียวสิ้ว ผู้อาเพราะาไ่
เียนอุย ผู้ถือศพเป็นอาวุธ
ลเ๊ ท่านนี้หรือื่อลเ๊
สุมาเ๊โ ผู้เี่ยวาอาโปสิ
ผู้หิ
ในบรราัวละรทั้ 18 ัว มีเพียัว ผู้หิ ึ่หมายถึุนฮูหยินเท่านั้นที่ยาอบ ไม่ไ้ั้ายาให้ โยทิ้ไว้เป็นปริศนา และเป็นเรื่อเียวที่ยาอบเียนไว้้วยลีลาที่แ่าไปาัวละรอื่น และไ้แยไปพิมพ์รวมไว้ในานุเรื่อสั้นเล่ม 3 ในารพิมพ์รั้แร แ่็ถือเป็นานในุสาม๊บับวิพนี้เอ ภายหลัึไ้นำมาไว้ในารพิมพ์ใหม่้วย[13]
้อีเ่นอสาม๊บับวิพือ ใ้ารเล่าเรื่อเหมือนวิพสมัย่อน ที่มีลัษะารเล่าือใ้ารุะเียปูเสื่อเล่าเรื่อราวเพื่อแลับเศษสา์ประทัีวิ ้วยสไล์ารเล่าเรื่อแบบ้าถนน ใ้ภาษา่ายๆแบบาวบ้าน ทำให้ผู้อ่านสามารถรู้สึเพลิเพลินและเป็นันเอ ่วยลารสับสนาารอ่านสาม๊บับมารานให้แ่ผู้เริ่มอ่านไ้ อีทั้ยาอบยัพยายามที่ะสืบ้นและ้นว้าเี่ยวับปัหา้านารแปลที่ผิเพี้ยนอสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน และพยายามอธิบายแทรไว้ถึสิ่ที่แ่าันระหว่าสาม๊บับภาษาไทยและาบับภาษาอัฤษ ึ่ยาอบแปลวามาสาม๊บับภาษาอัฤษอ Briwett Taylor โยยาอบ็ยัเิูและยย่อสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหนในแ่วรรรรมไทยที่มีุเ่นือสำนวนอันเป็นอมะอเ้าพระยาพระลัหน[14]
แ่ปัหาหลัอสาม๊บับนี้ือ ยาอบแปลวามาบับภาษาอัฤษอ Briwett Taylor แบบรัว ไม่ไ้แปลามระบบ Wade ในารออเสียแบบที่ Briwett Taylor ใ้ ึทำให้สับสนในารอ่านออเสียื่อัวละรหรือสถานที่ไ้ เ่น ื่อรออโโ ึ่หาอ่านออเสีย้วยระบบ Wade ะอ่านเป็น เมิ่เ๋อ (Meng Te) ยาอบ็ออเสียเป็น เม้เ้ เป็น้น[15]
นอานั้น็มี้อผิพลาเรื่อ้อมูลเล็ๆน้อยๆอยู่บ้า แ่วามเ่นัอสาม๊บับวิพนี้ในแ่ารเล่าเรื่อราวไ้อย่ามีสีสันน่าสนใ็สามารถลบุ้อยเหล่านั้นไ้ และ็ถือเป็นสาม๊บับแรๆที่มีารเียนในเิเล่าเรื่อัวละร้วยภาษาที่ทำให้เ้าใ่าย และสร้าแรบันาลใให้เิารเล่าเรื่อสาม๊ในลัษะนี้ามมาอีหลายบับ้วยัน
สาม๊บับวิพนี้ไ้รับวามนิยมมาและีพิมพ์้ำถึ 13 รั้ รั้สุท้ายที่ัพิมพ์เป็นพ็อเ็บุ๊ส์ือในปีพ.ศ.2537 ่อมารูปแบบารพิมพ์หนัสือเริ่มนิยมพิมพ์เป็นเล่มย 16 ันั้นทาสำนัพิมพ์อห้าึิะทำเป็นรูปแบบเล่มย 16 บ้า และัพิมพ์้วยรูปแบบนี้เป็นรั้แรในปี พ.ศ.2537 ปีเียวัน โยแบ่พิมพ์เป็น 3 เล่ม[16] และเพื่อให้แ่ละเล่มมีนาไล่เลี่ยัน ึำ้อัเลือัวย่อยมารวมละไว้่าับารพิมพ์รั้่อนๆ ำหนไว้ันี้
เล่ม 1 ประอบ้วย เบ้ ,ิวยี่
เล่ม 2 ประอบ้วย เล่าปี่ ,วนอู ,เียวหุย ,ูล่ และ ผู้หิ
เล่ม 3 ประอบ้วย ั๋โ๊ะ ,โโ ,ลิโป้ ,เียนอุย ,สุมาเ๊โ ,ีี ,เอียวสิ้ว ,ยี่เอ๋ ,ม้าเียว ,โสิ ,ลเ๊
่อมาในปีพ.ศ.2551 สำนัพิมพ์แสาว ้อาระัทำสาม๊บับวิพึ้นใหม่เพื่อเป็นารลอรบรอบาาล 100 ปี อยาอบ ึนำสาม๊บับวิพทั้หมมารวบรวมัทำเป็นุละ 2 เล่ม หนัสือปแ็ ในราา 650 บาท
สาม๊บับวิพอยาอบ ถือเป็นสาม๊บับแรๆที่ใ้ารเียนเล่าถึัวละรในสาม๊แบบารเล่าเรื่อราว ้วยภาษา่ายๆ และเล่าเาะไปทั้เรื่อราวีวิ ยาอบยัมีารเียนื่อัวละรทั้ื่อริื่อรอ และบอื่อีนลาประอบ แ่าไปาสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน อีทั้สาม๊บับวิพยันับเป็นแรบันาลใสำัให้เิารเียนในเิเล่าเรื่อราวอัวละรแ่ละัวแยเป็นเล่มหรือเาะลึลไป ึ่ปัุบันเราะสามารถหาพบสาม๊ที่เียนในลัษะนี้ไ้มาและยัมีารเียนหรือีพิมพ์ออมาอย่า่อเนื่อ
สาม๊บับนายทุน
ผู้แ่ – ม.ร.ว.ึฤทธิ์ ปราโม
ลัษะารเียน – เียนเล่าถึัวละร โโและเบ้เฮ้ ในเิเปรียบเทียบารเมือไทยับัวละรทั้สอในมุมมอที่แ่าไป
เป็นสาม๊บับเล่าเรื่อราวเพาะเหุาร์และัวละรสอนือโโและเบ้เฮ้ ึ่เียนโย มรว.ึฤทธิ์ ปราโม อีนายรัมนรี นัารเมือและนัเียนนสำัในเมือไทย ไ้นำัวละรโโและเบ้เฮ้ึ่อยู่นละฝ่ายับเล่าปี่และเบ้ที่เป็นพระเอในนิยายสาม๊ โยหยิบมาเล่าเียน้วยมุมมอว่าโโเป็นฝ่ายพระเอและฝ่ายรับาลที่ถู้อ มีารแทรวามิเห็นในเิเปรียบเทียบสาม๊ับารเมือไทยลอทั้เล่ม
ในปีพ.ศ.2490-93 ม.ร.ว.ึฤทธิ์ ปราโมทย์ ึ่ะนั้นเป็นนัารเมือู่แ่ออมพล ป.พิบูลสราม ึย่อมมีวามรู้และเี่ยวาในแววารเมือไทยอย่ามา สาเหุอารเียนสาม๊บับนายทุนนั้น นายสละ ลิิุล ผู้ร่วม่อั้และบรราธิาร หนัสือพิมพ์สยามรั ึ่เป็นั่เพื่อนสนิทอมรว.ึฤทธิ์ ไ้เล่าถึที่มาอสาม๊บับนายทุนไว้ในหนัสือ้นำเนิสยามรัว่าเิึ้นในวเหล้า และมรว.ึฤทธิ์ไ้สั่เหล้าเอามาทาแนันแมล พร้อมทั้บอว่าลอสั่อาหารทานแบบนายทุนูไหม านั้นึสั่อาหารำนวนมามาิมบ้า มบ้า เมื่อเสร็แล้ว ึบอว่าะเียนหนัสือแบบนายทุนให้ และลายเป็นที่มาอื่อหนัสือุนี้
้อเ่นอสาม๊บับนายทุนือ ารริเริ่มเียนถึัวละรและเหุาร์ในสาม๊้วยมุมมอที่แ่าออไปาบับมารานเิมที่ไม่เยมีใรเียนถึมา่อน ในเรื่อสาม๊บับหลอ้วนนั้น เล่าปี่และเบ้ถือเป็นฝ่ายพระเอที่ถูยย่อในานะผู้ที่ิฟื้นฟูราวศ์ฮั่นและ่อสู้ับฝ่ายโโึ่ถูราให้เป็นผู้ร้ายที่ทำาร่มี่ฮ่อเ้และใ้อำนาบัาเหล่าุนศึ มุมมอเิมอเรื่อสาม๊เป็นเ่นนี้ แ่มรว.ึฤทธิ์ ไ้เียนในมุมมอที่ว่า “เรื่อสาม๊นั้นแม้ะแ่ี แ่ผู้แ่เป็นฝ่ายเล่าปี่ ในะที่โโถูราหน้าให้เป็นฝ่ายผู้ร้าย ันั้นถ้าลอลับัน หาผู้แ่เป็นฝ่ายโโ ็อาำเนินวามในเรื่อสาม๊ให้ผู้อ่านเ้าใลับันไ้ว่า โโเป็นผู้ทำนุบำรุแผ่นิน เป็นผู้ที่เ้ามา่วยเหลือฮ่อเ้และฟื้นฟูบ้านเมือเอาไว้แทน ในะที่เล่าปี่เป็นฝ่ายที่ิ่อวามวุ่นวายและโมีรับาลลา”[17] ส่วนสำนวนภาษาที่ใ้ะเป็นภาษาที่อ่านแล้วเ้าใ่าย เ้าใว่าอาะไ้แรบันาลใมาาสาม๊บับวิพอยาอบึ่เียนึ้น่อนหน้านี้อยู่บ้า
สาม๊บับนายทุนอนโโนายฯลอาลไ้รับารีพิมพ์รั้แรโยสำนัพิมพ์ัยฤทธิ์ ในปีพ.ศ.2492 ส่วนอนเบ้เฮ้ผู้ถูลืนินทั้เป็นถูีพิมพ์รั้แรโยสำนัพิมพ์รัารมภ์ ในปีพ.ศ.2492 ปัุบันทั้สอเล่มไ้รับารีพิมพ์มาว่า 12 รั้ โยหลายสำนัพิมพ์ รั้ล่าสุที่สืบ้นพบือสำนัพิมพ์อห้า ในปีพ.ศ.2552
***เนื้อหาทั้หมที่นำมาล ไ้ผ่านารเียน เรียบเรีย และ้นว้าเพิ่มเิมาแหล่้อมูลมามายหลายิ้น เพื่อให้ผู้ที่ใรัในสาม๊ไ้มีโอาสรู้ถึ้นำเนิและที่มาอสาม๊ทุบับเท่าที่ปราและารเ้ามาในเมือไทย ึ่นัอ่านทุนและผู้เี่ยว้อับสาม๊ วรยิ่ที่้อาบึ้ในพระมหารุาธิุอ อ์รัาลที่ 1 ผู้สั่ให้ำเนินารำระ และ อีสอท่านที่ะาไม่ไ้ือ เ้าพระยาพระลั (หน) ผู้ที่อำนวยารแปลสาม๊ทำให้ผลานวรรรรมอโลิ้นนี้ลายเป็นวรรรรมีนในรูปแบบไทยที่เป็น้นแบบอวรรรรมอิพศาวารแทบทั้หมในเมือไทย และสมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ผู้้นว้าเรื่อสาม๊นแรในเมือไทยและผู้นำสาม๊ลับมาพิมพ์้ำอีรั้เพื่อสืบทออ์วามรู้เี่ยวับสาม๊เอาไวสืบ่อให้นรุ่นหลั ันั้นบทวามในส่วนนี้ ผู้เียนึออุทิศให้ เพื่อหวัว่าะทำให้นรุ่นใหม่ไ้มีโอาสสืบทอและเผยแพร่่อไป***
[1] ำนานหนัสือสาม๊ ,สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,ำนำ ,หน้า 6
[2] พิัยสรามสาม๊ ,สั์ พัธโนทัย ,ำนำ ,หน้า 8
[3] อ่านสาม๊อย่าแฟนพันธ์แท้ ,ัวนันท์ สันธิเ ,พิัยสรามสาม๊ ,หน้า 132
[4] อ่านสาม๊อย่าแฟนพันธ์แท้ ,ัวนันท์ สันธิเ ,พิัยสรามสาม๊ ,หน้า 135
[5] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,บทเริ่น ,พ.ศ.2486 ,หน้า 11
[6] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,บทเริ่น ,พ.ศ.2486 ,หน้า 11
[7] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,ำนำสำนัพิมพ์ พ.ศ.2530 ,หน้า 5
[8] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,ถ้อยแถลสำนัพิมพ์ในารพิมพ์รั้ปรับปรุใหม่ พ.ศ.2537 ,หน้า 11
[9] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,ถ้อยแถลสำนัพิมพ์ในารพิมพ์รั้ปรับปรุใหม่ พ.ศ.2537 ,หน้า 10
[10] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,ิวยี่ ผู้ถ่มนำลายรฟ้า ,่อนะอ่านผู้ถ่มน้ำลายรฟ้า พ.ศ.2531 โย่วย พูลเพิ่ม ,หน้า 18
[11] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,ูล่ สุภาพบุรุษาเสียสัน ,ำนำอยาอบ ,หน้า 14
[12] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,ถ้อยแถลสำนัพิมพ์ในารพิมพ์รั้ปรับปรุใหม่ พ.ศ.2537 ,หน้า 9
[13] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,ถ้อยแถลสำนัพิมพ์ในารพิมพ์รั้ปรับปรุใหม่ พ.ศ.2537 ,หน้า 9
[14] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,ิวยี่ ผู้ถ่มนำลายรฟ้า ,่อนะอ่านผู้ถ่มน้ำลายรฟ้า พ.ศ.2531 โย่วยพูลเพิ่ม ,หน้า 10
[15] อ่านสาม๊อย่าแฟนพันธุ์แท้ ,ัวนันท์ สันธิเ ,สำนัพิมพ์เล็ไทย ,เรื่อสาม๊บับวิพ ,หน้า 141
[16] สาม๊บับวิพ ,ยาอบ ,เบ้ ผู้หยั่รู้ินฟ้ามหาสมุทร ,ถ้อยแถลสำนัพิมพ์ในารพิมพ์รั้ปรับปรุใหม่ พ.ศ.2537 ,หน้า 9
[17] สาม๊บับนายทุน อน โโ นายฯลอาล ,มรว.ึฤทธิ์ ปราโมทย์ ,ำนำ ,หน้า 8
[1] ำนานหนัสือสาม๊ ,สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,ว่า้วยแปลหนัสือสาม๊ ,หน้า 48
[2] ำนานหนัสือสาม๊ ,สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,ว่า้วยแปลหนัสือสาม๊ ,หน้า 48
[3] สมบัิ ันทร์วศ์ ,เรื่อเิม ,วามนำ หน้า 3-4
[4] สาม๊ บับวิพ อน ิวยี่ผู้ถ่มน้ำลายรฟ้า รวมพิมพ์ในสาม๊บับวิพ ,ยาอบ (โิ แพร่พันธุ์) ,ประพันธ์สาส์น ,2512 ,หน้า 45-46
[5] ร.เร เ.เรย์โนล์ ,เรื่อเ้าสัวและุนศึ สาม๊บับนายเร ,สถาบันไทยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสร์ ารแสปาถาทาวิาารุไทยีีรีย์ 2 ,11 ม..2536 ,หน้า 7
[6] สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,เรื่อเิม ,ำนำ ,หน้า 7
[7] สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,เรื่อเิม ,ำนำ ,หน้า 7
[8] สาม๊บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ ,สมามเผยแผุ่ธรรมเ๊่า ,ำนำโย ถาวร สิโศล ,ประวัิสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน ,หน้า 23
[9] สาม๊บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ ,สมามเผยแผุ่ธรรมเ๊่า ,ำนำโย ถาวร สิโศล ,ประวัิสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน ,หน้า 24
[10] สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,เรื่อเิม ,ำนำ ,หน้า 1
[11] ถาวร สิโศล ,เรื่อเิม ,เว็ปไ์ไทยโพส์ 2 เม.ย.55
[12] สมบัิ ันทร์วศ์ ,เรื่อเิม ,วามนำ หน้า 4
[13] มอสาม๊า้นบับภาษาีน ,ถาวร สิโศล ,วารสารเอเียะวันออศึษา ปีที่ 2 บับที่ 2 ธ..2532 ,หน้า 95-96
[14] สาม๊เ้าพระยาพระลัหน ,บับราบัิยสภาำระ ,ประวัิารพิมพ์สาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน ,บับพิมพ์้ำรั้ที่ 22 ปี 2547 ,หน้า 5
[15] ำนานหนัสือสาม๊ ,สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,ำนำ ,ประวัิสาม๊ราบัิยสภา ,หน้า 16
[16] สาม๊เ้าพระยาพระลัหน ,บับหอพระสมุ ,ำนำสำนัพิมพ์อห้า ,หน้า 16
[17] ถาวร สิโศล ,เรื่อเิม ,เว็ปไ์ไทยโพส์ 2 เม.ย.55
[18] สาม๊บับโรพิมพ์หมอบรัเลย์ ,สมามเผยแผุ่ธรรมเ๊่า ,ำนำโย ถาวร สิโศล ,าวรรีเออีนมาเป็นวรรีเออไทย ,เล่ม 1 ,หน้า 24
[19] วรรไว พัธโนทัย ,เรื่อเิม ,วามนำ ,หน้า 3
[20] สาม๊บับสมบูร์พร้อมำวิาร์ ,วิวัน์ประาเรือวิทย์ ,ำนำ ,หน้า 8
[21] อ่านสาม๊อย่าแฟนพันธุ์แท้ ,ัวนันท์ สันธิเ ,สำนัพิมพ์เล็ไทย ,พศาวารีนสาม๊ ,หน้า 144
[1] อินไ์สาม๊ (บับอ่านสาม๊อย่าไรให้แาน) ,ร์ัย ปัานนทัย , พิมพ์รั้แร ,รุเทพ ,อห้า , 2550 เรื่อย่อสาม๊ หน้า 24-27
[2] ร์ัย ปัานนทัย ,เรื่อเิม , เรื่อย่อสาม๊ หน้า 27-28
[3] สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ “ำนานหนัสือสาม๊” สาม๊และำนานสาม๊ เล่ม 1 ,พิมพ์รั้ที่ 15 ,รุเทพ ,บรราาร 2516 ,หน้า 8
[4] ารศึษาสาม๊ สามแนวทา ,สุนันท์ ันทร์เมลือ ,้นอ้อแรมมี่ำั ,พิมพ์รั้แร 2539 ,ประวัิวามเป็นมาอสาม๊ ส่วนอสาม๊ี่ หน้า 25 โยอ้าอิเพิ่มาบทวาม ย อิเวทย์ “หนัสือพศาวารสาม๊ ุ สาม๊ี่และสาม๊ี่เอี้ยนหี ,วารสารันทรเษม ,บับที่ 117 มี.-เมย. 2517 ,หน้า 6-15
[5] ร์ัย ปัานนทัย ,เรื่อเิม ,วามเป็นมาอบทประพันธ์สาม๊ หน้า 12-13
[6] สุนันท์ ันทร์เมลือ ,เรื่อเิม ,ประวัิวามเป็นมาอสาม๊ หน้า 25-26
[7] สุนันท์ ันทร์เมลือ ,เรื่อเิม สาม๊บับอเผยือ หน้า 26-27
[8] ร์ัย ปัานนทัย ,เรื่อเิม ,สาม๊ี่ผิหั้ว หน้า 14-15
[9] Four Great Classical Novels of Chinese literature ,Shenzen Daily ,16/11/2007 ,ถูนำมาอ้าอิเป็นภาษาไทยโยอมลัมน์รู้ไปโม้ ,น้าาิ ประาื่น , 4 สุยอวรรรรมีน ,่าวสออนไลน์ ,หน้า 24
[10] ร์ัย ปัานนทัย ,เรื่อเิม ,สาม๊บับเี่ยิ หน้า 15
[11]สาม๊ : ารศึษาเปรียบเทียบ ,ประพิ มโนมัยวิบูลย์ ,วิทยานิพนธ์ ปริาโทบัิวิทยาลัย ุฬาลร์มหาวิทยาลัย ,2510 ,หน้า 43
[12] รับเนื้อหาสาม๊บับเ้าพระยาพระลัหน อนที่ 7
[13] สุนันท์ ันทร์วิเมลือ ,เรื่อเิม ,สาม๊บับหลอ้วน ,หน้า 28-29
[14] ร์ัย ปัานนทัย ,เรื่อเิม ,สาม๊บับเอี้ยนหี หน้า 16-17
[15] ำนานหนัสือสาม๊ ,สมเ็รมพระยาำรราานุภาพ ,ว่า้วยแปลหนัสือสาม๊ ,หน้า 28
[16] สมบัิ ันทรวศ์ ,เรื่อเิม ,วามนำ ,หน้า 4
[17] สุนันท์ ันทร์วิเมลือ ,เรื่อเิม ,สาม๊บับภาษาไทย ประวัิารแปลและพิมพ์ หน้า 30
[18] วามหมายทาารเมืออสาม๊ ,สมบัิ ันทรวศ์ ,วามนำ หน้า 2 ,อ้าอิาบทละรนอเรื่อาวี อสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัย
[19] สมบัิ ันทร์วศ์ ,เรื่อเิม ,วามนำ หน้า 2
ความคิดเห็น