ลำดับตอนที่ #2
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #2 : ตะเกียงโรมันที่พงตึก: ตะเกียงโรมันที่มีชื่อเสียงมากที่สุดที่พบในประเทศไทย
ะเียโรมัน พบที่ ำบลพึ อำเภอท่ามะา ัหวัานบุรี
ปัุบันัแสอยู่ที่พิพิธภัสถานแห่าิพระนร
ะเียโรมันอันนี้ เป็นะเียที่ทำ้วยสำริ สู 27 .ม. ยาว 21.5 .ม.[1] อยู่ในสภาพที่สมบูร์อย่ายิ่ ึ่ะเียสำริัล่าวนี้ เหล่านัวิาารและนัโบราีทั้หลายไ้ใ้เป็นวัถุพยานที่สำัที่ใ้เป็นเรื่อยืนยันถึารมีอยู่อวามสัมพันธ์ระหว่าินแนที่เป็นประเทศไทยในปัุบัน ับโละวัน ว่าไ้มีวามสัมพันธ์่อันมาเป็นเวลายาวนาน ทั้นี้เป็นผลสืบเนื่อมาาหลัานหรือวัถุพยานที่ะแสถึวามสัมพันธ์ัล่าวนั้นหาไ้ยา และผลพวอันเิาารที่ะเียสำริอันนี้ไ้ถูนำไปอ้าอิในทาวิาารในทาประวัิศาสร์และโบราีอยู่เสมอ ึทำให้โบราวัถุิ้นนี้เป็นที่รู้ัและเป็นที่ถเถียถึที่มาที่ไปมาที่สุิ้นหนึ่เท่าที่ไ้มีารศึษาทา้านประวัิศาสร์และโบราีึ้นในประเทศไทย
ในปี พ.ศ. 2470 ศาสราารย์อร์ เเส์ ไ้เ้าไปทำารุ้นที่แหล่โบราี ที่ ำบลพึ อำเภอท่ามะา ัหวัานบุรี ึ่สภาพทั่วไปเป็นแหล่โบราีที่อยู่ริมแม่น้ำแม่ลอ ห่าารุเทพมหานรประมา 110 ิโลเมร ึ่าารุ้นในราวนั้น ไ้ปราพบหลัานทาโบราีที่น่าสนใมามายหลายอย่า โยหนึ่ในนั้น็ือ ะเียทอเหลือโบราอันหนึ่ ึ่อยู่ในสภาพเิมอย่าียิ่ หาแ่ะเียอันนี้มิไ้พบาารุ้นทาโบราี แ่ถูุพบโยราษรที่ั้ถิ่นานอยู่ในบริเวนั้น ในั้น้นเมื่อุพบ ะเียอันนี้แยเป็นสอส่วน ือ ส่วนลำัวอะเีย และส่วนแพนหาทา้านท้ายอะเีย และราษรที่เ็บไว้็มีสอน โยเ็บแยันไว้ ึ่เมื่อศาสราารย์อร์ เเส์ไ้พบับโบราวัถุอาวบ้านทั้สอิ้นนั้นแล้ว ็สันนิษานว่าน่าะเป็นอิ้นเียวัน และเมื่อทลอนำมา่อันในภายหลั ็ปราว่าสามารถ่อเ้าันไ้พอี านั้นเมื่อารุ้นเสร็สิ้นล ศาสราารย์อร์ เเส์ ึไ้นำเอาะเียโบราัล่าว มาัแสไว้ที่พิพิธภัสถานแห่าิพระนร และยััแสอยู่นปัุบัน
ในั้น้น ศาสราารย์อร์ เเส์ ทราบเพียว่าน่าะเป็นะเียที่ทำึ้นในินแนที่ไ้รับอิทธิพลอรี – โรมัน ึ่อาะเป็นอิาลี รี หรือาินแนในารปรอรอัรวรริโรมัน หรือาินแนแถบเอเียลาในส่วนที่เยไ้รับอิทธิพลทาวันธรรมารี็เป็นไ้ ันั้นในั้น้น ศาสราารย์อร์ เเส์ไ้ำหนอายุอะเียิ้นนี้ไว้ที่ ราวริส์ศวรรษที่ 1-2 หรือ ราวพุทธศวรรษที่ 5-6
่อมาในปี พ.ศ. 2498 ศาสราารย์าร์ลส์ พิาร์ (Charles Picard) ไ้เียนบทวามภาษาฝรั่เศสเี่ยวับะเียสำริที่พบที่ำบลพึ ลีพิมพ์ในนิยสาร Artibus Asiae, Vol. XVIII, 2 (ึ่ ศ. ม.. สุภัทริศ ิศุลไ้ทรแปลและเรียบเรีย) แย้้อสันนิษานที่ศาสราารย์อร์ เเส์ไ้มีไว้ โยศาสราารย์พิาร์ ไ้เสนอว่า ะเียสำริที่พึอันนี้น่าะทำึ้นที่เมืออเล็านเรีย ประเทศอิยิป์[2] ในยุที่ราวศ์ปโเลมี ึ่เป็นราวศ์อาวรีที่ไ้เ้าปรออียิป์หลัารรุรานอียิป์อพระเ้าอเล็านเอร์มหาราใน่วปลายศวรรษที่ 4 ่อนริสาล และปรออยู่นถึราวปลายศวรรษที่ 1 ่อนริสาล หรือ ั้แ่ใน่ว้นพุทธศวรรษที่ 3 เรื่อยมานถึ้นพุทธศวรรษที่ 6 ันั้นะเียนี้น่าะมีอายุั้แ่่อนริสาล และเ่าแ่ว่าที่ศาสราารย์อร์ เเส์ไ้ประมาารไว้
นอานั้น ศาสราารย์พิาร์ ไ้อ้าถึภาพายราที่ปราอยู่บนฝาอะเียสำริัล่าวว่า รูปายราัล่าวเป็นภาพอเทพเ้าิเลนุส (Silenus) ในศาสนารีโบรา ึ่สัเไ้าารที่ภาพายราัล่าวมีศิราภร์เป็นเรือเถาวัลย์ ในเทพปรัมรีล่าวว่า เทพเ้าิเลนุสนี้ เป็นอาารย์อเทพเ้าิโอนิุส (Dionysus) ึ่เป็นเทพเ้าแห่เหล้าอุ่น ึ่ศาสราารย์พิาร์ไ้อ้าว่า ลัทธิารบูาเทพเ้าิโอนิุสนี้เฟื่อฟูอยู่ในอิยิป์ใน่วที่ราวศ์ปโเลมี มีอำนาในารปรออิยิป์ และนอานั้น ศาสราารย์พิาร์ ยัให้้อิเห็นว่าะเียสำริที่พึนี้น่าะทำึ้นในสมัย่อนที่ริสเียนะเรื่ออำนา เพราะสามารถทำรูปสัลัษ์่าๆเป็น “ลวลายนอศาสนา” ไ้อย่าใล้เียับวามเื่อามลัทธิศาสนาอาวรี – โรมัน ึ่หาทำในสมัยริสเียนือ ั่แ่ปลายริส์ศวรรษที่ 4 (หรือพุทธศวรรษที่ 9) เป็น้นมา ารแสออทา้านลวลาย็ไม่น่าที่ใล้เียับที่เป็นอยู่ในยุลัทธิศาสนาอาวรี – โรมันเรืออำนา ึ่แนวิัล่าว็ไ้ทำให้มีนัวิาารหลายท่าน ออมาให้ารสนับสนุน่อแนวิอศาสราารย์พิาร์ แ่็มีอยู่ไม่น้อยที่ยัเื่อแนวิทาศาสราารย์อร์ เเส์อยู่
รูปสลัหินอ่อนอเทพเ้า ”ิเลนุส” โยทรเป็นทั้อาารย์และสหายสนิทอ “ิโอนิุส“
เทพเ้าแห่เหล้าอุ่น ึ่เทพเ้าิเลนุสมีารแสออทาประิมาวิทยา ือ เป็นายราหนวเรายาว ร่าอ้วนเี้ย มีศิราภร์เป็นเรือเถาวัลย์ (เถาอุ่น?) และบารั้็ทรถือพวอุ่น้วย
ในปี พ.ศ. 2470 ศาสราารย์อร์ เเส์ ไ้เ้าไปทำารุ้นที่แหล่โบราี ที่ ำบลพึ อำเภอท่ามะา ัหวัานบุรี ึ่สภาพทั่วไปเป็นแหล่โบราีที่อยู่ริมแม่น้ำแม่ลอ ห่าารุเทพมหานรประมา 110 ิโลเมร ึ่าารุ้นในราวนั้น ไ้ปราพบหลัานทาโบราีที่น่าสนใมามายหลายอย่า โยหนึ่ในนั้น็ือ ะเียทอเหลือโบราอันหนึ่ ึ่อยู่ในสภาพเิมอย่าียิ่ หาแ่ะเียอันนี้มิไ้พบาารุ้นทาโบราี แ่ถูุพบโยราษรที่ั้ถิ่นานอยู่ในบริเวนั้น ในั้น้นเมื่อุพบ ะเียอันนี้แยเป็นสอส่วน ือ ส่วนลำัวอะเีย และส่วนแพนหาทา้านท้ายอะเีย และราษรที่เ็บไว้็มีสอน โยเ็บแยันไว้ ึ่เมื่อศาสราารย์อร์ เเส์ไ้พบับโบราวัถุอาวบ้านทั้สอิ้นนั้นแล้ว ็สันนิษานว่าน่าะเป็นอิ้นเียวัน และเมื่อทลอนำมา่อันในภายหลั ็ปราว่าสามารถ่อเ้าันไ้พอี านั้นเมื่อารุ้นเสร็สิ้นล ศาสราารย์อร์ เเส์ ึไ้นำเอาะเียโบราัล่าว มาัแสไว้ที่พิพิธภัสถานแห่าิพระนร และยััแสอยู่นปัุบัน
ในั้น้น ศาสราารย์อร์ เเส์ ทราบเพียว่าน่าะเป็นะเียที่ทำึ้นในินแนที่ไ้รับอิทธิพลอรี – โรมัน ึ่อาะเป็นอิาลี รี หรือาินแนในารปรอรอัรวรริโรมัน หรือาินแนแถบเอเียลาในส่วนที่เยไ้รับอิทธิพลทาวันธรรมารี็เป็นไ้ ันั้นในั้น้น ศาสราารย์อร์ เเส์ไ้ำหนอายุอะเียิ้นนี้ไว้ที่ ราวริส์ศวรรษที่ 1-2 หรือ ราวพุทธศวรรษที่ 5-6
่อมาในปี พ.ศ. 2498 ศาสราารย์าร์ลส์ พิาร์ (Charles Picard) ไ้เียนบทวามภาษาฝรั่เศสเี่ยวับะเียสำริที่พบที่ำบลพึ ลีพิมพ์ในนิยสาร Artibus Asiae, Vol. XVIII, 2 (ึ่ ศ. ม.. สุภัทริศ ิศุลไ้ทรแปลและเรียบเรีย) แย้้อสันนิษานที่ศาสราารย์อร์ เเส์ไ้มีไว้ โยศาสราารย์พิาร์ ไ้เสนอว่า ะเียสำริที่พึอันนี้น่าะทำึ้นที่เมืออเล็านเรีย ประเทศอิยิป์[2] ในยุที่ราวศ์ปโเลมี ึ่เป็นราวศ์อาวรีที่ไ้เ้าปรออียิป์หลัารรุรานอียิป์อพระเ้าอเล็านเอร์มหาราใน่วปลายศวรรษที่ 4 ่อนริสาล และปรออยู่นถึราวปลายศวรรษที่ 1 ่อนริสาล หรือ ั้แ่ใน่ว้นพุทธศวรรษที่ 3 เรื่อยมานถึ้นพุทธศวรรษที่ 6 ันั้นะเียนี้น่าะมีอายุั้แ่่อนริสาล และเ่าแ่ว่าที่ศาสราารย์อร์ เเส์ไ้ประมาารไว้
นอานั้น ศาสราารย์พิาร์ ไ้อ้าถึภาพายราที่ปราอยู่บนฝาอะเียสำริัล่าวว่า รูปายราัล่าวเป็นภาพอเทพเ้าิเลนุส (Silenus) ในศาสนารีโบรา ึ่สัเไ้าารที่ภาพายราัล่าวมีศิราภร์เป็นเรือเถาวัลย์ ในเทพปรัมรีล่าวว่า เทพเ้าิเลนุสนี้ เป็นอาารย์อเทพเ้าิโอนิุส (Dionysus) ึ่เป็นเทพเ้าแห่เหล้าอุ่น ึ่ศาสราารย์พิาร์ไ้อ้าว่า ลัทธิารบูาเทพเ้าิโอนิุสนี้เฟื่อฟูอยู่ในอิยิป์ใน่วที่ราวศ์ปโเลมี มีอำนาในารปรออิยิป์ และนอานั้น ศาสราารย์พิาร์ ยัให้้อิเห็นว่าะเียสำริที่พึนี้น่าะทำึ้นในสมัย่อนที่ริสเียนะเรื่ออำนา เพราะสามารถทำรูปสัลัษ์่าๆเป็น “ลวลายนอศาสนา” ไ้อย่าใล้เียับวามเื่อามลัทธิศาสนาอาวรี – โรมัน ึ่หาทำในสมัยริสเียนือ ั่แ่ปลายริส์ศวรรษที่ 4 (หรือพุทธศวรรษที่ 9) เป็น้นมา ารแสออทา้านลวลาย็ไม่น่าที่ใล้เียับที่เป็นอยู่ในยุลัทธิศาสนาอาวรี – โรมันเรืออำนา ึ่แนวิัล่าว็ไ้ทำให้มีนัวิาารหลายท่าน ออมาให้ารสนับสนุน่อแนวิอศาสราารย์พิาร์ แ่็มีอยู่ไม่น้อยที่ยัเื่อแนวิทาศาสราารย์อร์ เเส์อยู่
รูปสลัหินอ่อนอเทพเ้า ”ิเลนุส” โยทรเป็นทั้อาารย์และสหายสนิทอ “ิโอนิุส“
เทพเ้าแห่เหล้าอุ่น ึ่เทพเ้าิเลนุสมีารแสออทาประิมาวิทยา ือ เป็นายราหนวเรายาว ร่าอ้วนเี้ย มีศิราภร์เป็นเรือเถาวัลย์ (เถาอุ่น?) และบารั้็ทรถือพวอุ่น้วย
ในปี พ.ศ. 2532 โรเบิร์ บราวน์ (Robert L. Brown) และแอนนา แมอนแนล (Anna M. Macsonnell) ไ้เียนบทวามลในวารสารอสยามสมาม บับที่ 77 อนที่ 22 แย้นัวิาารทั้สอท่านว่า ะเียัล่าวน่าะมีอายุใหม่ว่าที่นัวิาารทั้สอท่าน่อนหน้า ือ ศาสราารย์อร์ เเส์ และศาสราารย์พิาร์ ไ้ำหนอายุไว้ ือ น่าะมีอายุอยู่ในราวอยู่ในริสศวรรษที่ 5 – 6 ในยุรุ่เรืออัรวรริโรมันะวันออ (ัรวรริไบแนไทน์) หรือราวพุทธศวรรษที่ 10 – 11 ึ่ร่วมสมัยฟูนันมาว่า ึ่นัวิาารทั้สอท่านไ้ทัท้วว่าลวลายบนะเียไม่ใ่ปััยที่สำัที่ะสามารถนำมาใ้ในารำหนอายุอะเียสำริิ้นนี้ว่าทำึ้นร่วมสมัยเฮเลนนิสิ ในยุที่ราวศ์ปโเลมีมีอำนาปรออิยิป์ไ้อย่าัเนนั เนื่อ้วยลวลายบนัวะเีย นับั้แ่สมัยเฮเลนนิสิ (ราวศวรรษที่ 3 ่อนริสาล : ราวพุทธศวรรษที่ 3) นถึสมัยไบแนไทน์ (ราวริสศวรรษที่ 5 – ลาริสศวรรษที่ 15 : ราวพุทธศวรรษที่ 10 - 20 ) นั้นแทบะเรียไ้ว่าไม่มีพันาารเลย็ว่าไ้ ือ รูปแบบล้ายลึันมาโยลอ และมีหลัานที่ัเนว่า “ลวลายนอศาสนา” ือ ลวลายที่เนื่อ้วยลัทธิศาสนาอาวรี – โรมัน ที่ศาสราารย์พิาร์ล่าวอ้าถึนั้น แม้ในสมัยไบแนไทน์ที่เป็นัรวรริริสเียน็ยันิยมใ้อยู่ และใ้่อเนื่อมายาวนานมานถึสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาาร (Renaissance Age : ราวริสศวรรษที่ 15) เลยทีเียว หาไ้ยุิเลิใ้ไปเมื่อสมัยที่ยุโรปนับถือศาสนาริส์แ่อย่าใ ันั้น ถึเเม้ว่าศาสราารย์พิาร์ ะล่าวอ้าว่าะเียนี้น่าะทำในเมืออเล็านเรีย ประเทศอิยิป์ ในสมัยเฮเลนิสิ็มิไ้ผิแ่อย่าใ แ่ในะเียวัน ศาสราารย์พิาร์็มิอาที่ะปิเสธไ้ว่าะเียสำริ ที่พบที่ำบลพึอันนี้ อาะทำึ้นในสมัยไบแนไทน์็เป็นไ้เ่นัน
นอานั้น โรเบิร์ บราวน์ (Robert L. Brown) และแอนนา แมอนแนล (Anna M. Macsonnell) ไ้เสนอแนะในบทวามว่า ารใ้ลวลายในารำหนอายุะเียสำริที่พบที่ำบลพึนั้น มีปััยแปรผันสูและไม่แน่นอนเท่าในั หาแ่ารใ้โรสร้าอัวะเียมาำหนะมีวามแม่นยำมาว่า ล่าวือ หาะพิาราาวามยาวและวามว้าอพวยอะเียแล้ว ะเียที่ทำในสมัยเฮเลนนิสิ (ึ่ศาสราารย์พิาร์เื่อว่าะเียสำริที่ำบลพน่าะทำร่วมสมัยนี้)และสมัยไบแนไทน์ะมีลัษะบาประารที่แ่าันเล็น้อย ล่าวือ ยวยอะเียที่ทำในสมัยเฮเลนนิสิะมีลัษะยาวและผอม ว่าในสมัยไบแนไทน์ที่มีลัษะเี้ยและหนา (อ้วนว่า?) และนอานั้น ในสมัยเฮเลนนิสิ ะนิยมทำพวยอะเียให้ยาวยืนออมานานเป็นระนาบเียวันหม แ่ในสมัยไบแนไทน์ะนิยมทำพวยอะเียให้อ่อนโ้และบริเวที่ะใส่ฝั่น้ายเพื่อุไฟ ะเือบั้าับัวะเีย[3]
นอานั้น โรเบิร์ บราวน์ (Robert L. Brown) และแอนนา แมอนแนล (Anna M. Macsonnell) ไ้เสนอแนะในบทวามว่า ารใ้ลวลายในารำหนอายุะเียสำริที่พบที่ำบลพึนั้น มีปััยแปรผันสูและไม่แน่นอนเท่าในั หาแ่ารใ้โรสร้าอัวะเียมาำหนะมีวามแม่นยำมาว่า ล่าวือ หาะพิาราาวามยาวและวามว้าอพวยอะเียแล้ว ะเียที่ทำในสมัยเฮเลนนิสิ (ึ่ศาสราารย์พิาร์เื่อว่าะเียสำริที่ำบลพน่าะทำร่วมสมัยนี้)และสมัยไบแนไทน์ะมีลัษะบาประารที่แ่าันเล็น้อย ล่าวือ ยวยอะเียที่ทำในสมัยเฮเลนนิสิะมีลัษะยาวและผอม ว่าในสมัยไบแนไทน์ที่มีลัษะเี้ยและหนา (อ้วนว่า?) และนอานั้น ในสมัยเฮเลนนิสิ ะนิยมทำพวยอะเียให้ยาวยืนออมานานเป็นระนาบเียวันหม แ่ในสมัยไบแนไทน์ะนิยมทำพวยอะเียให้อ่อนโ้และบริเวที่ะใส่ฝั่น้ายเพื่อุไฟ ะเือบั้าับัวะเีย[3]
   |  |
| ภาพัวอย่าะเียสมัยเฮเลนนิสิ - โรมัน่ว้น ะเห็นไ้ว่าพวยอะเียะนานันับัวะเีย | ภาพบนือะเียสมัยเฮเลนนิสิ ึ่มีพวยะเียนานันไปับัวะเีย ส่วนรูปล่าเป็นะเียในสมัยไบแนไทน์ นิยมทำพวยอะเียให้อ่อนโ้ และบริเวทีุ่ไฟะเือบั้าับัวะเีย |
นอานั้น ยัมีะเียสำริอันหนึ่ ที่ไ้าารุ้นทาโบราีที่เมือโรินธ์ (Corinth) ประเทศรี ึ่เป็นะเียที่มีลัษะรูปทรล้ายันับะเียที่พบที่พึเป็นอย่ามา โยที่ะเียสำริัล่าวำหนอายุไ้อยู่ในราวริส์ศวรรษที่ 4 – 6 (ราวพุทธศวรรษที่ 9 - 11) อยู่ร่วมสมัยไบแนไทน์ ึ่ในารำหนอายุะเียนี้นอาะำหนารูปทรอพวย และไม้าเนที่แพนหาอะเีย ึ่แสให้เห็นว่าทำึ้นในสมัยริสเียนแล้ว ปราว่าารำหนอายุอะเียยัมีอายุสมัยที่สอล้อันับโบราวัถุที่พบร่วมัน ือ เรื่อปั้นินเผาสมัยไบแนไทน์ แ้วน้ำ วและถ้วยที่พวนัแสวบุนิยมใ้ ฯลฯ อี้วย ทำให้อายุสมัยอะเียสำริที่เมือโรินธ์นี้่อน้าที่ะแน่นอนัเน[4]
  |    |
| ภาพ้าย ือ ะเียสำริที่ไ้าารุ้นฯ ที่เมือโรินธ์ ภาพวา ือ ะเียสำริอีอันหนึ่ที่ทำึ้นร่วมสมัยไบแนไทน์ (ำหนอายุารูปทรอพวยและไม้าเน) พบที่อิยิป์ ึ่ะเห็นไ้ว่าล้ายลึับรูปทรอะเียสำริที่พบที่พึเป็นอย่ามา | ภาพบน้าย ือ ะเีย ที่พบที่ำบลพึ ภาพบนวา ือ ะเียที่ทำร่วมสมัยไบแนไทน์ สัเไ้าสัลัษ์ “XP” ที่แพนหาอะเีย ึ่เป็นราสัลัษ์ทาราารที่สำัอัรวรริไบแนไทน์ ัปราอยู่ในโล่อทหารไบแนไทน์ที่ปราในภาพโมเสที่เมือราเวนนา,อิาลี |
[1]ะเียพึ ; สยามอารยะ (ปีที่ 2 บับที่ 22 ประำเือนุลาม, 2537) , หน้า 67.
[2]ะเียแบบอาเล็านเรียที่พึ ประเทศไทย ; ศิลปาร , ศ. ม.. สุภัทริศ ิศุล ทรแปลและเรียบเรีย (ปีที่ 1 เล่มที่ 1 ประำเือนพฤษภาม, 2500) หน้า 46.
[3]ะเียพึ ; สยามอารยะ ,หน้า 70.
[4]เรื่อเียวัน , หน้า 70.
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น