| อ์พระพุทธรูปทอำที่ถู้นพบ เป็นพุทธศิลปะสุโทัยที่ามมา ผู้เี่ยวาทาพุทธปิมารรมล่าวเป็นเสียเียวันว่า พระพุทธรูปอ์นี้มีวามามถึุสุยอในระบวนฝีมือสุล่าสุโทัย ึ่ในารัแบ่ศิลปะพระพุทธรูปสุโทัยอ เอ.บี.ริสโวล์ (A.B. Giswold ) นั้น ไ้แบ่ศิลปะออ เป็น ๓ หมว ือ ๑. ่อนลาสสิ ๒. ลาสสิบริบูร์ และ ๓. หลัลาสสิ พระพุทธรูปทอำสุโทัยไรมิรนี้ นับเป็นศิลปะแบบลาสสิบริบูร์ อันเป็นยุแห่วามเริรุ่เรืออย่าสูสุอสุล่าสุโทัย มีอายุในราวปลายพุทธศวรรษที่ ๑๘ ่อ้นพุทธศวรรษที่ ๑๙ ทอำนับเป็นแร่ธาุสำัที่ถูนำมาใ้ในสัมสยามแ่โบรา ในสมัยสุโทัยนั้น า้อมูลทาธรีวิทยาพบว่า มีแหล่แร่ทอำบริเวลำห้วยแม่ปอย เอำเภอวัิ้น ัหวัแพร่ ึ่อยู่ห่าาเมือศรีสันาลัยเพีย ๒๕ ิโลเมร มีาร้นพบเหมือแร่โบราในบริเวัล่าว แม้ะมีสายแร่ทอำเนื้อธรรมาิไม่มานั แ่นับเป็นสิ่ที่ยืนยันถึารนำทอำมาใ้ในสัมสุโทัยไ้อย่าัเน ในศิลาารึหลัที่ ๕ วัป่ามะม่ว ล่าวถึ ารบำเพ็บุอพระมหาธรรมราา โยทร “ระยาทานาบนั้นทอหมื่นหนึ่ เินหมื่นหนึ่ เบี้ยสิบล้าน...” สะท้อนให้เห็นถึวามสำัอทอำในสมัยนั้นในลุ่มนั้นสู โยเพาะษัริย์ มัะนิยมสร้าพระพุทธรูปหรือโบราวัถุที่สำัทาพุทธศาสนาาทอำบริสุทธิ์ โยทรเป็นศูนย์ลาารำเนินาร เ่น ารสร้าสำเภาทอลอยพระธาุ ัวามที่ปราในพระราพศาวารเหนือ วามว่า “....เิพระธาุมาถึเมือแล้ว พระธรรมราาเ้าึป่าวร้อแ่นทั้หลายผู้ศรัทธา็เอาทอมาประมวลันไ้ ๒,๕๐๐ ำลึทอ ให้่าีเป็นเภาเภรา ึใส่พระธาุพระพุทธเ้าลอยอยู่ในน้ำบ่อ...” ในารสร้าพระพุทธรูปสำั สัมสุโทัยะใ้ลัษะัล่าว และพระมหาษัริย์ะทรเป็นศูนย์ลาแห่ารสร้า และใ้วิธี “ป่าวร้อแ่นทั้หลายผู้ศรัทธา” หรือให้หัวเมือภายใ้พระราอำนาส่มอบวัถุิบในารัสร้าโยมี “่าหลว” เป็นผู้ำเนินาร ัวอย่าที่เห็นไ้ัเนือ ารสร้าพระพุทธินรา พระพุทธินสีห์ พระศรีศาสา ัปราในพระราพศาวารเหนือ วามว่า “...พระเ้าศรีธรรมไรปิึรำพึในพระทัยะใร่สร้าพระพุทธรูปให้แล้ว้วยสัมฤทธิ์ รั้นพระอ์รำพึแล้วึให้หา่าไ้บาพิศุนหนึ่ บาพรหมนหนึ่ บาธรรมรานหนึ่ บาราุศลนหนึ่ ไ้่ามาแ่เมือสันาไลย ๕ น มาแ่เมือหริภุไยนหนึ่ เป็น่า ๖ น ึมีพระราโอารรัสสั่่าทั้หลายว่า ท่านทั้หลายให้วนันรัษาศีล ๕ ประารอย่าให้า รั้นสั่่าแล้วึพระราทานราวัลแ่ไพร่ทั้หลายให้นินแลแลบให้แ่่า ่าึประสมินปั้นเป็นพระพุทธเ้าสามรูปามมีพระราโอารรัสสั่นั้น ให้เหมือนพิมพ์เียวแลให่น้อยเท่าัน รั้นเป็นเบ้าุมพิมพ์แล้วท้าวพระยาทั้หลาย็นำเอาทอสัมฤทธิ์มาถวายแ่พระอ์เ้า วนันหล่อพระพุทธรูปเป็นอันมา แล่าหล่อวนันินบวเ็วัน ็ทำพลีรรมแ่เทวาทั้เ็ทิศ รั้นไ้ฤษ์ีึเอาพิมพ์เ้าเา...” รรมวิธีารหล่อพระพุทธรูปในสมัยโบรานั้น อาแบ่ออไ้เป็น “ฝีมือ่าราษร์” ับ “ฝีมือ่าหลว” ฝีมือ่าราษร์ ะเป็นลุ่มอาวบ้านที่มีศรัทธาะสร้าพระพุทธปิมาส่วนให่มิไ้เร่รัในส่วนผสมอโลหะเท่าในั เมื่อทราบ่าว ะมีารหลอมหล่อพระพุทธรูป มัะนำโลหะมี่าาบ้านเรือนอนมาเป็นวัถุิบร่วมทำบุสร้าพระพุทธรูป ่าผู้ึ่ำเนินาระนำหุ่นี้ผึ้ที่ปั้นไว้ั้เอาหัวล เมื่อเทน้ำโลหะลไปธาุที่หนัที่สุึ้ไ้แ่ ทอำ ะลไปะอนอยู่ในส่วนล่าสุ ือ ส่วนเศียรพระพุทธรูป ันั้น พระพุทธรูปสัมฤทธิ์ส่วนให่ ะมีพระเศียรเปล่ปลั่สุใสว่าส่วนอื่น
ส่วนารหล่อโยฝีมือ่าหลวนั้น ะเน้นอัราส่วนผสมอโลหะเป็นพิเศษ รรมวิธีโยทั่วไปล้ายลึัน หาเพิ่มวามละเอียประีโยเริ่มาาร “ ึ้นหุ่น” หรือ “ปั้นหุ่น” ั้นในออ์พระ้วยินเหนียวผสมทราย แลบ ามส่วน ินที่มีมันิยมใ้เรียว่า “ินีู้เหลือม” มีสีเหลือ โยำหนสัส่วนไว้สำหรับหุ้มี้ผึ้อีั้นหนึ่ หลัานั้นใ้ี้ผึ้ผสมับันเพื่อให้แ็ัวมาีแผ่ออเป็นแผ่นหนาเท่าับเนื้อทอที่้อารนำแผ่นี้ผึ้หุ้มรูปหุ่นให้หมทั้อ์ ลมือปั้นแ่ี้ผึ้ให้ประี ฝีมือ่าะแสออมาาารปั้นี้ผึ้ หลัานั้นะมีาริ “สายนวนี้ผึ้” เพื่อ่วยให้ทอแล่นไ้ลอ โย้อำนึถึ่อว่าที่ะเป็นส่วนให้อาาศภายในระบายออไ้ทันเมื่อเททอ ่อนที่ะนำเอาี้วัวละเอียผสมับินนวลทาลบนหุ่นี้ผึ้เพื่อให้ผิวทอเรียบาม หลัานั้นใ้ินอ่อนาบรัษาินี้วัวไว้แล้วใ้ินที่ปั้นหุ่นอ์พระั้นในพอทับอีั้นหนึ่ านั้น่าผู้ทำารหล่อพระพุทธรูป ะทำารรึหมุเหล็ หรือ “ทวย” ือารแทเหล็แหลมเ้าไปในหุ่นี้ผึ้ให้ทะลุเ้าไปถึั้นในเพื่อยึโรสร้าอ์พระให้แ็แร มิให้แร้าวะเททอ ่อนที่ะใ้เหล็มัเป็นโรหุ้มินพอไว้อีั้นหนึ่ ที่เรียว่า “รัปลอ” ่อานั้นะทำารพลิเศียรพระพุทธรูปลิน เอาานอ์พระึ้น โยใ้นั่ร้านยพื้นไม้ให้รอบสำหรับเินเททอ ้ำยันหุ่น้วยเหล็ให้แน่นหนา แล้วึเริ่มสุมไฟเผาหุ่นไล่ี้ผึ้รอบอ์พระ ในะเียวัน็เริ่ม “สุมทอ” ที่เรียมไว้พร้อมันไป้วย โยมีเบ้าหลอม่าหา เมื่อี้ผึ้ละลาย หรือที่เรียันว่า “สำรอ” ึเริ่มเททอ น้ำทอะไหลลไปแทนที่ี้ผึ้รอบอ์พระ โยเินเททอบนนั่ร้านรอลไปามสายนวนี้ผึ้รอบอ์พระ โยเินเททอบนนั่ร้านรอลไปามสายนวนี้ผึ้ิเอาไว้่อนแล้วนั้น ่อหรือสายนวนนี้ะเปรียบเสมือนท่อน้ำทอให้ไหลไปทั่วอ์พระปิมา เมื่อเททอสมบูร์แล้วะปล่อยให้หุ่นพิมพ์เย็นลแล้วึแะินที่ปั้นเป็นหุ่นออให้หม ยอ์พระให้ั้ึ้นเริ่มัถูผิวให้เรียบัหมุหรือ “ทวย” รวมทั้สายนวนออ หามีำหนิ็ะมีารนำเศษทอที่เหลืออย้ำให้เสมอัน หาปราเป็น่อว่ามา็เททอเพิ่มให้เ็มที่เรียว่า “เทิบ” บารั้ะใ้ยาัโลหะามรรมวิธีโบราผสมลในเบ้าหลอม้วยเพื่อัเศษโลหะออาน้ำทอ ึ่ะทำให้ไ้เนื้อโลหะบริสุทธิ์ ในบารั้ะมีารลรัปิทอนทั่วอ์พระ โยใ้ “รัสมุ” ือรัผสมผถ่านบละเอีย ป้ายรัสมุเ้าับอ์พระให้ทั่วและเรียบทิ้ไว้ให้แห้ ่อนั้วยหินละเอีย านั้นะโลม้วย “ รัน้ำเลี้ย” และใ้ “รัเ็” ทาอ์พระเพื่อปิทออีรั้หนึ่ พระพุทธรูปทอำสุโทัยไรมิร เป็นพระพุทธรูปที่เิาารสร้าในลัษะัล่าวโยฝีมือ “่าหลว” ที่มีฝีมือารหล่อพระถึึ้นสุยอ ทำให้ไ้อ์พระึ่มีพุทธลัษะามทอำแล่นบริบูร์ลออ์ โยใ้เนื้อทอำธรรมาิบริสุทธิ์ที่เรียันว่าทอเนื้อเ็ น้ำสอา และแสให้เห็นถึวามแยบยล สามารถถออ์พระออเป็นส่วน ๆ ไ้ถึ ๙ ส่วน โยมีุแลเป็นเรื่อมือในารถอประอบ นับเป็นฝีมือ่าิ้นเออันยาะหาฝีมือสุล่าใทัเทียมไ้ | 
ความคิดเห็น