พิพัฒน์สัตยา

เมื่อสองพันกว่าปีก่อนแคว้นมณีปุระตั้งขึ้นที่ลุ่มแม่น้ำซองกาเลียทางชายแดนไทยพม่า             เจริญรุ่งเรืองในสมัย เจ้าพระยานันทสูรามัญ พระองค์มีพระธิดาสองพระองค์คือ เจ้านางอิรวดีผู้ที่เกิดจากพระมเหสีช่อฟ้า และเจ้านางจันทระผู้ที่เกิดจากนางสนมเอก อังสนา เจ้านางทั้งสองมีความงามที่เลืองลือไปทั่วแว่นแคว้นอาณาจักร  เจ้านางอิระวดีผู้เป็นพระเชษฐภคินีนั้นมีนิสัยและกิริยามารยาทที่ห้าวหาญและเข้มแข็งเด็ดเดี่ยวเก่งเรื่องการรบจนเป็นที่วางพระทัยของเจ้าพระยานันทสูรามัญให้เป็นแม่ทัพฝ่ายซ้าย ส่วนเจ้านางจันทระนั้นมีกิริยาเรียบร้อยอ่อนหวานมารยาทงามดุจกุลสตรีแท้ของหญิงสาวผู้เกิดมาในราชสกุลอันสูงศักดิ์

คราวเมื่อเจ้านางอิระวดีอภิเษกสมรสกับเจ้าสิงหราชเจ้าชายต่างเมืองไม่นาน และความเปลี่ยนแปลงของของเมืองมณีปุระก็มาถึงเมื่อเจ้าพระยานันทสูรามัญสิ้นพระชนม์ในระหว่างการสู้รบ จึงทำให้เจ้าสิงหราชขึ้นครองราชแทน แต่หลังจากนั้นไม่นานเจ้าสิงหราชก็สิ้นพระชนม์ในระหว่างการรบจาการรบจนเป็นเหตุให้เจ้านางอิรวดีขึ้นเป็นกษัตริย์ตรีหญิงองค์แรกและสถาปนาตัวเองเป็นอิระวดีมหาเทวีเจ้าแต่แล้วเรื่องไม่คาดคิดก็เกิดขึ้นเมื่อพระองค์สิ้นพระชนม์ในคืนดื่มน้ำพิพัฒน์สัตยา หลังจากนั้นเหตุการณ์บ้านเมืองก็เกิดความวุ่นวายขึ้น เจ้าเมืองที่เป็นเมืองขึ้นก็คิดทราราชแยกตัวออกมาเป็นเมืองอิสระ ผู้คนในราชสำนักต่างแก่งแย่งชิงอำนาจจนทำให้บ้านเมืองพังทลายย่อยยับลงในพริบตา กลายเป็นเมืองร้างในต่อมา

หนึ่งเจ้านางกษัตรี หนึ่งผืนพสุธา หนึ่งน้ำพิพัฒสัตยา หนึ่งคำสัญญามั่น

“ใครใคร่คิดร้ายต่อบ้านเมือง ข้าจักเอาเลือดหัวพวกมันมาล้างแผ่นดิน”