ย่อสอบวิทย์ เรื่องสารชีวโมเลกุล ม.5 ปลายภาค

เนื้อเรื่อง

เรื่องสารชีวโมเลกุล

- คาร์โบไฮเดรต ประกอบด้วย คาร์บอน,ไฮโดรโจน,ออกซิเจน

- โปรตีน  ประกอบด้วย คาร์บอน,ไฮโดรเจน,ออกซิเจน,ไนโตรเจน

- ไขมัน ประกอบด้วย คาร์บอน,ไฮโดรโจน,ออกซิเจน (กลีเซอรอล+กรด   ไขมัน)

- กรดนิวคลีอิก ประกอบด้วย ไนโตรเจน,กำมะถัน,ฟอสฟอรัส เป็นโครงสร้างพื้นฐาน

ความสำคัญของสารชีวโมเลกุล

1.ทำให้ร่างกายอบอุ่น

2.ถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม

3.ผิวหนังชุ่มชื้น สุขภาพเล็บดี

4.รักษาสมดุลของน้ำและ กรด-เบส

5.สร้างเซลล์เนื้อเยื่อ ,ฮอร์โมน ,เอนไซน์ ระบบภูมิคุ้มกัน

6.ซ่อมแซมส่วนสึกหรอของร่างกาย

สารที่ให้พลังงาน เรียงจากลำดับการดูดซึมของร่างกาย

คาร์โบไฮเดรต >> ไขมัน >> โปรตีน

   *สารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน ได้แก่ วิตามิน ,น้ำ,เกลือแร่

     ไขมันและน้ำมัน เป็นสารอินทรีย์ จัดเป็นเอสเทอร์ชนิดหนึ่งที่

เกิดจากกรดไขมัน+กลีเซอรอล เรียกว่า ไตรกลีเซอไรด์

  - ความแตกต่าง คือ ไขมันเป็นของแข็งและน้ำมันเป็นของเหลว

 - เอสเทอร์ คือ กรดอินทรีย์+แอลกอฮอล์

  - กรดไขมันเป็นกรดอินทรีย์ชนิดหนึ่ง  คือ ไฮโดรคาร์บอน+กรด

  - กรดไขมันจำเป็นคือกรดไขมันที่ร่างกายสร้างเองไม่ได้ ต้องรับจากอาหาร เช่น กรดไลโนเลอิก ,กรดไลโนเลนิก และ กรดอะแรคิโตนิก

     กรดไขมัน : แบ่งตามโครงสร้างส่วนที่เป็นไฮโดรคาร์บอน(R)

1.กรดไขมันอิ่มตัว : บิวทิริก(เนย)      ลอริก(น้ำมันมะพร้าว)

                                  ไบริสติก(เนย)   สเตียริก(ไขมันสัตว์)

                                  พาส์มิติก(น้ำมันปาล์ม,น้ำมันสัตว์)

2.กรดไขมันไม่อิ่มตัว : พาส์มิโตเลอิก(ไขมันพืชและสัตว์)

                                      โอเลอิก(น้ำมันมะกอก)

                                      ไลโนเลอิก(น้ำมันลินสีด,น้ำมันถั่วเหลือง)

                                      ไลโนเลนิก(น้ำมันข้าวโพด)

*กรดไขมันอิ่มตัวมีจุดหลอมเหลวสูงกว่ากรดไขมันไม่อิ่มตัว

*น้ำมันมะกอก มีกรดไมริสติสน้อยสุด และมีกรดโอเลอิกมากสุด

*ไขมันจากสัตว์ ประกอบด้วยกรดไขมันอิ่มตัวมากกว่ากรดไขมันไม่อิ่มตัว

  สมบัติของไขมันและน้ำมัน

- ไม่ละลายน้ำ แต่ละลายในตัวทำละลายอินทรีย์ เช่น เฮกเซน,อีเทอร์,แอซีโตน,คาร์บอนเตตระคลอไรด์

- ความหนาแน่นต่ำกว่าน้ำ แต่สูงกว่าเอทานอล(ลอยน้ำ จมในเอทานอล)

- เกิดปฏิกิริยากับโซเดียมไฮดรอกไซด์ >> ได้สบู่

- เกิดการเหม็นหืน เมื่อถูกออกซิเจนในอากาศ , แบคทีเรีย ,ความร้อน(เพราะมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวเยอะ  ต้องเติมวิตามิน E ป้องกันการเหม็นหืน)

- เกิดปฏิกริยาไฮโดรลิซิสกับกรดไขมันและกลีเซอรอล

  ประโยชน์ของน้ำมันและไขมัน

- เป็นตัวทำละลายวิจามิน A,D,E,K

- ให้พลังงานมากสุด 9.0 กิโลแคลอรี่

- เป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์ของสัตว์

   หมายเหตุ

*โซเดียมไฮดรอกไซด์(โซดาไฟ)+ไขมัน = สบู่

*ส่วนใหญ่น้ำมันพืชเป็นของเหลวเพราะมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวมาก

*กรดไขมันไม่อิ่มตัวมากกว่าอิ่มตัวจะดีต่อการบริโภค

*การแปลงสภาพโปรตีนเกิดจาก : ความร้อน, สารละลายกรด-เบส,

เอทานอล  ทำให้โปรตีนตกตะกอน , ไม่ละลายน้ำและแข็งตัว

    โปรตีน

   หน้าที่: เป็นเอนไซม์ > เร่งปฏิกิริยาในเซลล์สิ่งมีชีวิต

                 เป็นฮอร์โมน > ควบคุมการทำงานของร่างกายในระบบ

                                          ต่างๆ

                 เป็นแอนติบอดี > ทำลายสิ่งแปลกปลอมในร่างกาย

                 เป็นเซลล์ของกล้ามเนื้อ เล็บและผม

        - หน่วยที่เล็กสุดของโปรตีน คือ กรดอะมิโน เชื่อมกันด้วย พันธะ 

เนปไทด์

      - การทดสอบโปรตีนให้ใช้สารละลายไบยูเร็ตทดสอบ โปรตีนจะเปลี่ยนเป็นสีม่วง

       - เกิดปฏิกิริยาไฮโดรลิซิส >> ได้กรดอะมิโน

   โปรตีน > พอลิเพปไทด์ > ไดเพปไทด์ > กรดอะมิโน

       - อิมมูโนโกคบูลิน = สร้างภูมิคุ้มกัน(แอนติบอดี้)

       - ถั่วเหลืองมีกรดอะมิโนสูงมาก ทดแทนเนื้อสัตว์ได้

       - กรดอะมิโนจำเป็นมี 8 ชนิด คือ เมไทโอนีน,ทรีโอนีน,ไลซีน,เวลีน,ลิวซีน,ไอโซลิวซีน,เฟนิลอะลามีน และทริปโตเฟน

       - ทารกต้องการ ฮีสติดีน

       - กรดอะมิโนไม่จำเป็นมี ไกลซีน,แอสปาราจีน,กรดกลูตามิก,ไทโรซีน

คาร์โบไฮเดรต : เป็นองค์ประกอบของเซลล์เนื้อเยื่อ ผนังเซลล์ น้ำ และไขข้อในสัตว์ แบ่งได้ 3 ประเภทตามขนาดของโมเลกุล คือ

1.มอนอแซ็กคาไรน์ > เป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว มีรสหวาน ละลายน้ำได้ ร่างกายสามารถนำไปใช้ได้ทันที ได้แก่

   - กลูโคส    - กาแลกโทส    - ฟรักโทส >> มีสูตร คือ C6H12O6

2.ไดแซ็กคาไรด์ > เป็นน้ำตาลโมเลกุลคู่ ได้แก่

   - มอนโทส  เกิดจากกลูโคส 2 โมเลกุล ได้จากการไฮโดรไลซ์แป้ง

   - แล็กโทส  เกิดจากกลูโคสและกาแล็กโทส พบในน้ำนมสัตว์

   - ซูโครส(น้ำตาลทราย) เกิดจากกลูโคสและฟรักโทส พบในน้ำผลไม้ จากผักและน้ำผึ้ง

3.พอลิแซ็กคาไรน์ > เป็นโมเลกุลขนาดใหญ่ เกิดจากมอนอแซ็กคาไรน์ หลักร้อยขึ้นไปมาต่อกันเป็นโครงสร้างโซ่ตรง หรือโซกิ่ง

   - มีสมบัติต่างจากน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวและคู่ คือ ไม่มีรสหวาน ไม่ละลายน้ำ เช่น แป้งวุ้น เซลลูโลส ไกลโคเจน อินซูลิน

 สมบัติของคาร์โบไฮเดรต

1.น้ำตาลมีรสหวาน ละลายน้ำได้ดี  แป้งไม่มีรสหวาน และไม่ละลายน้ำ

2.กลูโคสและกาแล็คโทส ทดสอบกับสารละลายเบเนดิกส์ จะได้ตะกอนสีแดงอิฐ

3.แป้งและน้ำตาลทราย ทำปฏิกิริยากับกรดหรือเอนไซม์จะได้น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว

4.การหมัก คือ การเปลี่ยนแป้งหรือน้ำตาลให้เป็นเอทานอลและแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งมียีสต์หรือแบคทีเรียเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา

*ร่างกายมนุษย์ไม่สามารถย่อยเซลลูโลสได้ จึงเป็นเส้นใบที่ช่วยในการทำงานของลำไส้

*น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว คือ ส่วนที่เล็กที่สุดของคาร์โบไฮเดรต

กรดนิวคลีอิก มี 2 ชนิด คือ

1.กรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก (DNA) พบในนิวเคลียสของเซลล์ ทำหน้าที่เป็นสารพันธุกรรม

2.ไรโบนิวคลีอิก (RNA) พบในนิวเคลียสและไซโตพลาซึมของเซลล์สิ่งมีชีวิต มีหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนภายในเซลล์

*ทั้ง DNA และ RNA เป็นโมเลกุลที่มีขนาดใหญ่มาก ประกอบด้วย

นิวคลีโอไทด์

*นิวคลีโอไทด์ ประกอบด้วย น้ำตาลไรโบส ,N-เบส และหมู่ฟอสเฟต

*N-เบส แยกเป็น 1.Adenine

                            2.Tumine

                            3.Guanine

                            4.Cytonine