คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #2 : เพลงลาวดวงเดือน อนุสรณ์แห่งรักของเจ้าหญิงล้านนากับเจ้าชายสยาม
2. เพลลาววเือน อนุสร์แห่รัอเ้าหิล้านนาับเ้าายสยาม
...โอ้ละหนอ วเือนเอย พี่มาเว้ารัเ้าสาวำว...โอ้ึแล้วหนอพี่อลาล่ว อพี่เป็นห่วรั
เ้าวเือนเอย...
เพลไทยเิมอมะที่นัเรียนไทยที่ไ้เรียนาบวิานาศิลป์ะ้อไ้ร้อหรือรำเป็นเพลเบสิพื้นาน อารวมถึเป็นเพลภาบัับสอบเลยทีเียว แม้ว่าท่วทำนอเพลไทยเิมะสามารถร้อหลบเสียไ้่ายว่าเพลลูรุ แ่ะมีสัี่นันที่ับร้อไ้ลึึ้ินใั่เนื้อหาในบทเพล...เ่นเียวันว่า ะมีสัี่นที่ทราบถึำนานที่มาอบทเพลแห่วามรัเพลนี่...
...เ้าหิมื่น ผู้เป็น้นเหุให้เิเพลลาววเือน
เพลลาววเือน เป็นเพลในวิานาศิลป์ที่้าน้อย้อใ้สอบบัับร้อและรำเลยทีเียว แม้เพื่อนๆ ะบ่นโอรวันเป็นแถว ามประสาเ็ที่ไม่อบในอโบรา แ่้าน้อยลับรู้สึื่นอบรั้แรอนที่ไ้ฟัเป็นเทปเพลที่ับร้อ้วยเสียอผู้หิ...เป็นเสียที่ฟัแล้วไพเราะ รู้สึไ้ถึวามรู้สึอผู้ร้อเลยว่า ้อเป็นนที่มีวามรัไ้ลึึ้ินใมาถึฟัไ้ละมุนละไมเ่นนี้
...เมื่อไ้อ่านประวัิอ้นำเนิเพลนี่ ็ให้รู้สึเ้าใในเนื้อหาบทเพลยิ่นั
ย้อนไปเมื่อราวสมัยอพระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัว (รัาลที่ 5) ัหวัเียใหม่ในเวลานั้นเป็นมลพายัพ ที่ไ้ผนวรวมับทารุเทพมหานรให้ลายเป็น ‘สยามประเทศ’ เป็นอันหนึ่อันเียวัน เพื่อป้อันารรุรานล่าอาานิมาประเทศอัฤษที่ปรอประเทศพม่าอยู่ โยผ่านารเ้าถวายัวพระราายาเ้าารารัศมี พระธิาอพระเ้าอินทวิไยยานนท์ เ้าผู้รอนรเียใหม่อ์ที่ 7 (่อนที่เ้าหิารารัศมีะทรถวายัวนั้น ราสำนัอัฤษในรัาลอสมเ็พระราินีนาถวิอเรีย ไ้ส่ราทูมายัเียใหม่ เพื่อประส์อรับอุปถัมภ์เ้าหิในานะพระธิาบุธรรม โย้อารให้เ้าหิเส็ไปประทับอยู่ที่ประเทศอัฤษ ยย่อประุเื้อพระวศ์อัฤษ แ่พระราบิาอเ้าหิไ้ปิเสธไป เพราะทรรู้เท่าทันว่านี่เป็นวิธีที่อัฤษะใ้ผนวรวมเียใหม่เ้าับพม่านั่นเอ ่าวนี่รู้ไปถึพระรรอในหลว ทรพระทัยมา ึไ้ทรให้มีารถวายัวเ้าหิารารัศมีเ้ามารุเทพฯให้เร็วึ้น)
ารที่เียใหม่ลายเป็นเมือประเทศราอรุเทพฯ ทำให้รุเทพฯลายเป็นศูนย์รวมวามเริที่เหล่าเื้อพระวศ์ประเทศรานั้นนิยมส่พระโอรสธิาไปเล่าเรียนศึษา ินแน ‘ไทยใ้’ (ำเรียรุเทพฯ ในหมู่นเียใหม่) ในเวลานั้น ยิ่เ้าอุปรา้วยแล้ว ยิ่สมวรเินทาลไปศึษาหาวามรู้ในรุเทพฯ เพื่อให้ทัเทียมวามเริเเ่นเท่าพระโอรสธิาออ์ในหลว
รวมถึเ้าหิมื่น ธิานที่สออเ้าราสัมพันธ์วศ์ (ธรรมลัา) ผู้รอนรลำพูนอ์ที่ 5 (โอรสอพระเ้าบุมาเมือ 1 ใน 7 อเ้าเ็นผู้่วยอบู้บ้านเมือสมัยพระบาทสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโล รัาลที่ 1) แม้ะเป็นนลำพูน แ่เ้าหิลับถือำเนิและเิบโที่รุเทพฯ ไ้ 10 ปี เ้าพ่อเ้าแม่็พารอบรัวลับถิ่นเิม
รั้นเ้าหิอายุไ้ 16 ปี ทาเียใหม่็้อเรียมาร้อนรับ พระเ้าลูยาเธอ พระอ์เ้าายเพ็พัน์พศ์ พระโอรสในพระเ้าอยู่หัวรัาลที่ 5 ที่เพิ่บารศึษาและเินทาลับาประเทศอัฤษมาหมาๆ ามประเพีนิยมที่พระโอรสอพระเ้าอยู่หัวหลายพระอ์ เส็ไปศึษา่อ่าประเทศ เ้าายในเวลานั้นเป็นเ้าายหนุ่มอายุไ้ 21 ปี ึ่นอาะรูปามแล้ว ยัมีพรสวรร์ใน้านารสัีอี้วย
พระอ์เ้าายเพ็พัน์พศ์ เ้าหิมื่น (นั่วาสุ)ับรอบรัว
เ้าายเพ็พัน์พศ์ไ้มีโอาสเินทาไปยันรเียใหม่ เพื่อไปศึษาภูมิประเทศและประวัิศาสร์อมลฝ่ายเหนือามแนวนโยบายอพระราบิา ึ่เ้าภาพในอนนั้นือ เ้าหลวอินทวโรรสสุริยวศ์ (ผู้รอนรเียใหม่อ์ที่ 8 พระเษาอพระราายาารารัศมี) ไ้ทรเรียมาร้อนรับพร้อมับไ้เรียให้เ้านายพี่น้อ (เ้าเมือเหนือทาลำพูน ลำปา) มาร่วมรับเส็ในุ้ม ที่เรียมอาหารและ นรี ารแสไว้สำหรับเ้าายอย่าพร้อมพรั่ ้วยทราบว่าเ้าายโปรารสัีเป็นพิเศษ
แ่วามบันเทิเหล่านี้ไม่อาึูวามสนใไ้เท่าวามามอเ้าหิวัย 16 ปี ผู้มีผิวพรรผุผ่อนวลใย าวประุา้า ใบหน้าอิ่มเอิบ มีเลือฝา แ้มเป็นสีมพู ิริยาท่าทามีแววระับระเเป็นาวรุเทพฯ วามามอันเป็นที่น่าื่นม ใรเห็น่า็หลรั เ่นนี้สมประุับื่อที่เ้าพ่อเ้าแม่ั้ให้ับเ้าหิ ‘มื่น’...เ้าหิที่ออมา้อนรับเ้าายหนุ่มอย่าไม่มีทาทีเินอาย
และถือเป็น ‘รัแรพบ’ อเ้าหิล้านนาและเ้าฟ้าสยามนั่นเอ
หลัาานเลี้ย้อนรับในราวนั้น วามามอเ้าหิทำให้เ้าายทริพระทัยยิ่นั ทำให้เ้าหิไ้มีโอาสรับเส็้อนรับเ้าายที่ทรเินทาึ้นมามลพายัพอยู่เสมอ แม้ะสนิทสนมัน แ่็อยู่ในสายาอันใล้ิอผู้ให่อยู่เสมอ วามใล้ิสนิทสนมนี่บอไ้ถึารระทำที่เ้าายไ้ทรถ่ายพระรูปรอบรัวอเ้าหิเอาไว้เป็นที่ระลึิถึยามเส็ลับรุเทพฯ
ในที่สุ เ้าาย็มิอาทรทนิถึเ้าหิที่ห่าไล ปรารถนาอยาให้มาเป็นู่รอรัอย่าใล้ิ ึไ้ทรส่พระยานริศราิ ้าหลวให่มลพายัพ เป็นเถ้าแ่ทาบทามสู่อับเ้าพ่ออเ้าหิ ฝ่ายเถ้าแ่นั้นมีวามหวัไว้สูว่าะสำเร็ เพราะเ้าราสัมพันธ์วศ์็เยอยู่รุเทพฯมานาน ย่อมเ้าใระเบียบแบบแผน่าๆ ราประเพีอพระราวศ์ัรีเป็นอย่าี
แ่หาไ้เป็นเ่นนั้นไม่? เมื่อเ้าพ่อไ้อบแบ่รับแบ่สู้เิปิเสธไป้วยเหุผลว่า เ้าหิมื่นยัอายุน้อยว่าะออเรือน อีทั้ามธรรมเนียมประเพีนั้น พระเ้าลูยาเธออ์ใะทำารเสสมรสะ้อไ้รับพระบรมราานุาเสีย่อน หาแ่านออไปอนนี้ เ้าหิะอยู่ในานะ ‘นาบำเรอ’ ึ่วันใหาเ้าายทรเบื่อหน่ายทอทิ้ะทำให้เ้าหิไม่มีหลัประันในีวิ แถมทำให้ศัิ์ศรีอเ้าหิมัวหมออี...หาเ้าายปรารถนาในเ้าหิ ้อไปอพระบรมราานุาาพระเ้าอยู่หัว ให้แ่เ้าเป็น ‘สะใภ้หลว’ ไม่ใ่เป็นเพีย ‘หม่อม’ เท่านั้น
พระยานริศราิ้อพพาวามผิหวัไปราบทูลเ้าายให้ทรทราบถึวาม้อารอฝ่ายเ้าหิ...หลัานั้นไม่ทราบ้วยสาเหุอันใ ในบันทึอเพ็ร์ลานนา เล่ม 2 ็ไม่ไ้บอถึสาเหุที่เ้าายไม่ลับมาสู่อเ้าหิอีเลย?
แ่มี้อสันนิษานในบันทึว่า เหุผลที่แท้ริที่เ้าราสัมพันธ์วศ์ไม่ยินยอมยเ้าหิให้เ้าาย ใ่ว่าะรัเีย แ่เพราะเยเิรีอเ้าหิเมือเหนือับเ้าฟ้าสยามมา่อนหน้านี่แล้ว เมื่อรั้ที่พระอ์เ้าโสบัิ พระอนุาอพระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัว ไ้มารับราารที่เมือเหนือและสู่อเ้าหิ่ายแ้ว ธิาเ้าทัษินิเน์เป็นหม่อมนั้น ไม่ไ้รับพระบรมราานุาาพระเษา เมื่อพระอ์เ้าโสบัิเส็ลับพระนร็ไม่ไ้รับเ้าหิลับไป้วย เพราะมีหม่อมอยู่ที่ทารุเทพฯอยู่แล้ว ึทำให้เ้าหิลายเป็นแม่ร้า (แม่ม่าย) ั้แ่ยัสาว ึ่ผู้หิที่ลายเป็นแม่ร้าและยิ่มีศัิ์เป็นเ้าหิ้วยแล้ว ารระทำเ่นนี้สร้าวามอสูเสื่อมเสียให้ับเ้าหิเป็นยิ่นั
เหุเ่นนี้ึลายเป็น ‘รีศึษา’ ให้เื้อพระวศ์ฝ่ายเหนือ้อระวัรัษาพระธิาเอาไว้ ไม่ยให้ายใ่ายๆ เป็นอันา เิมาเป็นเ้าหิสูศัิ์ ไย้อ่ำลไปเป็นเ้าอมหม่อมห้าม้วยเล่า?
อี้อสันนิษานหนึ่ที่อ้าอิาประวัิอพระราายาเ้าารารัมีนั้น ารที่วามรัอเ้าหิมื่นและเ้าายเพ็พัน์พศ์ไม่สมปรารถนา อามีเหุเป็นเพราะเ้าายพระราวศ์ัรีพระอ์อื่นที่ไ้มาสู่อเ้าหิฝ่ายเหนือ ที่เป็นนา้าหลวในำหนัพระราายาเ้าารารัศมี ึ่ในเวลานั้นมีื่อเสียว่า เป็นำหนัที่มีนา้าหลวามยิ่ว่าำหนัใ ทำให้เหล่าบุรุษทัุ้นนาและเ้าาย่าหมายมาฝารัันมานถึั้นเราสู่อเป็นหม่อมเลยทีเียว ึ่แน่นอนว่าารเราสู่อนั้น้ออ่อพระราายาเ้าารารัศมีผู้เป็นนายหิให่อำหนั
พระราายาเ้าารารัศมี (อ์นั่ที่สอาวา ใล้นา้าหลวที่ยืน้าหลั) ับเหล่านา้าหลวในพระอ์ ทุนาล้วนำรำแหน่เป็นเ้าหิเื้อพระวศ์ฝ่ายเหนือทั้สิ้น
แ่พระราายาเ้าารารัศมีนั้นทรมีพระนิสัยที่เ้มว ุันามนิสัยในวันที่ทรประสูิวันอัารอยู่แล้ว อีทั้ยัทรไม่อบับวาม ‘เ้าู้’ อบรราเ้าายทั้หลายที่มีเ้าอมหม่อมห้ามมามายนั รวมถึารสู่อนา้าหลวอพระนา (นา้าหลวอพระนา มีศัิ์เป็นเ้าหิหม) นั้น็ไม่ไ้สู่อไปเป็นภรรยาเอ แ่ลับสู่อเป็นหม่อม เป็นรอภรรยาเอที่เป็นธิาุนนาอีที ทรทราบีว่าีวิอารเป็นหม่อมเป็นรอผู้หิอื่นนั้นมันลำบายาแ้นเ็บ้ำระำในั พระราายาไึม่ยอมให้นา้าหลวึ่่า็มีสายโลหิเป็นหลาน้อไปมีสภาพเ่นนั้นเ็า...ันั้นเมื่อเ้าายพระอ์ใมาสู่อ หาพระนาพิาราว่าไม่อาให้วามสุที่มั่นับนา้าหลวไ้ พระนาะทรปิเสธทันที
และแม้ว่าะมีเ้าายพระอ์ใที่อพระบรมราานุาาในหลวนพระนาไม่อาปิเสธไ้ำ้อยให้ไป ส่วนให่็มีอัน้ออ้ำน้ำาในลับมาพึ่ใบบุพระนา้ำแล้ว้ำเล่า ทำให้พระราายาารารัศมีทร ‘ริ้ว’ และ ‘เ็’ ับเ้าายพระราวศ์ัรีเป็นยิ่นั (รั้หนึ่ อุปราบวรเไ้มาอเ้าหิบัวุม นา้าหลวนสนิทที่ามและพระราายาโปรปรานที่สุ พระนา็ไม่ทรอนุา ล่าวเพียว่า “บัวุมะให้แ่านับเ้านายฝ่ายเหนือ ‘เท่านั้น’” 
ันั้นผู้าย ‘ไทยใ้’ หมสิทธิ์เป็นเ็า (ึ่่อมาเ้าหิบัวุม็ไ้แ่านับเ้าายศุเษม พระโอรสในพ่อเ้าอินทวโรรสสุริยวศ์ พระเษาอพระราายา...เ้าายศุเษม ็ือ เ้าน้อยศุเษม ผู้่อำนานรัับหิพม่า มะเมี๊ยะ นั่นเอ)
‘วีรรรม’ วาม ‘เ้าู้’ อเ้าายทั้หลาย อาเป็นเหุทำให้เ้าายเพ็พัน์พศ์ทราบีว่า หาะทูลอพระบรมราานุาาพระราบิา ารอสะใภ้าวเหนือย่อม้อให้พระราายาารารัศมีทราบเรื่ออยู่ี เพราะแม้ว่าะไม่ใ่นา้าหลว แ่็เป็นหนึ่ในเื้อพระวศ์ฝ่ายเหนือที่เี่ยวอับพระนา...ึ่เราไม่อาทราบว่า เ้าายไม่ล้าเ้าไปราบทูลเพราะลัวะผิหวั หรือราบทูลไปแล้ว ลับไ้ไม่ไ้รับพระบรมราานุาหรือไ้รับารปิเสธาพระราายาอี
อี้อสันนิษานหนึ่ือ เ้าายอาไม่ใ่ ‘ลูนโปร’ อพระราบิา ึไม่ไ้รับพระบรมราานุาให้แ่านับเ้าหิมื่น ะว่าในหลวทรริ้วที่ไม่้อารให้สรีเหนือเป็นภรรยาเอ็มิน่าใ่ เพราะ็ทรเยพระบรมราานุาให้พระโอรสเสสมรสับสรีเหนือเป็นภรรยาเอ็มีมาแล้ว เ่นในรีออุปราบวรเ ับ เ้าหิทิพวัน ฤาร นา้าหลวในพระราายาเป็น้น (แ่สุท้ายเ้าหิทิพวัน็หย่าร้าลับมาพึ่ใบบุพระราายาอีรั้ ้วยทนไม่ไหวที่อุปรามีหม่อมเพิ่มมาอีน)
ารไม่ไ้บันทึถึสาเหุที่ันหมาล่มไปนั้น ทำให้น่าสสัยว่า...หรือเ้าายเพ็พัน์พศ์ทรไม่อาทำาม้อเสนอที่ะให้เ้าหิมื่นเป็นสะใภ้หลวไ้ เพราะทัศนิในสมัยนั้น ูถูาวเหนือว่าเป็นพวล้าหลั เป็นาว่า้าว เป็นนั้นล่าที่ะมายเทียบเท่านไทยใ้ไม่ไ้ ึไ้ล้มเลิารสู่อไปเสีย?
แ่้อสันนิษาน้อหลันั้น ไ้ถูทำลายลไป เมื่อ้าน้อยไ้อ่านในบทสรุป่วีวิสุท้ายอเ้าายเพ็พัน์พศ์ับเ้าหิมื่น ที่่าไ้แ่านมีู่รออื่นไปแล้ว...
เมื่อเ้าายเพ็พัน์พศ์อายุไ้ 28 ปี ไ้รับพระสุพรรบัเลื่อนึ้นทรรม เป็นรมหมื่นพิไยมหินทร์โรม ำรำแหน่เป็นปลัระทรวเษรธิาร ทรทำานหนัมาเพื่อที่ะให้านนั้นทำให้พระทัยที่ทรเป็นนอ่อนไหวละเอียอ่อน ไ้่มวามโศเศร้าิถึเ้าหิมื่น วามิถึนี่เอไ้ทำให้ทรระบายพระอารม์ออมาโยารทรประพันธ์เพล ‘ลาวำเวียน’ ึ้น โยใ้ารนรีบทร้อาวรรีเรื่อพระลออนหนึ่ใ้เป็นเพลลาวเริศรี ึ่่อมาเพลนี่มีเนื้อหาพูถึวเือน ึถูเพี้ยนลายเป็นเพล ‘ลาววเือน’ นั่นเอ
เ้าายไ้ทรให้มหาเล็บรรเลเพลนี่ึ้นทุรั้ที่ทริถึเ้าหิ เ้าายเพ็พัน์พศ์ไ้ทรฟัเพลนี่ลอพระนม์ีพ นระทั่สิ้นพระนม์ลเมื่อวันที่ 11 พฤศิายน พ.ศ. 2452 รวมพระนมายุไ้ 28 ปี
...หาไม่ทริถึหิผู้เป็นที่รัแรมาแล้วไร้ ไยึ้อให้ทรบรรเลเพลที่เป็นัวแทนอหิผู้เป็นหนึ่ในวใเพื่อบรรเทาพระทัยที่รอมอ์เอ้วยเล่า?
ฝ่ายเ้าหิมื่นเมื่อไ้รับ่าวแ้ารสิ้นพระนม์อเ้าายทารุเทพฯ ให้หลัเพีย 1 ปี เ้าหิ็สิ้นพระนม์ไปทั้ที่เพิ่อายุไ้ 23 ปี...ไม่มีบันทึไว้ว่า เ้าหิทรรอมในสิ้นพระนม์ามเ้าายไปหรือไม่?
...หาวามรัอเ้านายทั้สอพระอ์ไ้สมปรารถนาัน บาทีอาะทำให้ายหิทัู้่มีีวิที่หวานื่นยืนยาวว่านี้็เป็นไ้?
ภายหลัารสิ้นพระนม์อเ้านายทั้สอไ้ 8 ปี เ้าหิส่วนบุ น้อหิอเ้าหิมื่นพร้อมพระสวามีไ้เินทามายัรุเทพฯเพื่อเยี่ยมเยียนพระยานริศราิในวัยราภาพแล้ว พระยานริศราไ้มอบภาพถ่ายฝีพระหัถ์อเ้าายเพ็พัน์พศ์ ึ่เป็นภาพรอบรัวอเ้าหิมื่น เป็นภาพที่เ้าายไ้ทรระลึิถึเ้าหิมื่นวบนลอีวิ...เป็นหนึ่ในอนุสร์แห่วามรั นอาบทเพลลาววเือนที่ไ้ทิ้ให้อนุนรุ่นหลัไ้รับรู้ถึอานุภาพแห่วามรัระหว่าเ้านายสอราวศ์ ที่ไม่อา้ามพรมแนแห่ัิยราประเพี รอรัร่วมันไ้
ผู้เ่าที่เยไ้เป็นเถ้าแ่ในารสู่อรั้นั้น ถึับน้ำาลอสสารหนุ่มสาวเป็นยิ่นั
“น่าสสารีวิเ้านายทั้สอที่อายุสั้น รัันแ่ไม่ไ้แ่านัน”
ความคิดเห็น