คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #2 : คำศัพท์ในวิชาชีววิทยา ม.4 บทที่ 2 (การรักษาดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต)
คำศัพท์ในวิชาชีววิทยา
บทที่ 2
ก |
กอลจิบอบอดี หรือ กอลจิคอมเพล็กซ์ |
Golgi body : Golgi complex |
กลุ่มของถุงกลมแบนขนาดใหญ่ บริเวณตรงขอบโป่งพองใหญ่ขึ้น ทำหน้าที่เติมกลุ่มคาร์โบไฮเดรตให้กับโปรตีนหรือลิพิดที่ส่งมาจาก ER |
กล้องจุลทรรศน์ |
Microscope |
อุปกรณ์สำหรับมองดูวัตถุที่มีขนาดเล็กเกินกว่ามองเห็นด้วยตาเปล่า |
|
กล้องจุลทรรศน์ใช้แสง |
Light microscope |
กล้องจุลทรรศน์ที่พบอยู่ทั่วไป โดยเวลาส่องดูจะเห็นพื้นหลังเป็นสีขาว และจะเห็นเชื้อจุลินทรีย์มีสีเข้มกว่า |
|
กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงเชิงประกอบ |
Compound light microscope |
กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงที่ดีที่สุดใน ปัจจุบันมีกำลังขยายประมาณ 2,000 เท่า ประกอบด้วยเลนส์ 2 ชุด คือ เลนส์ใกล้ตาและเลนส์ใกล้วัตถุ |
|
กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงธรรมดา |
Simple compound light microscope |
เป็นกล้องจุลทรรศน์ชนิดเลนส์ประกอบ ซึ่งประกอบด้วยเลนส์ใกล้วัตถุ และเลนส์ใกล้ตา |
|
กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงแบบสเตอริโอ |
Stereoscopic microscope |
เป็นกล้องจุลทรรศน์ชนิดเลนส์ประกอบที่ทำให้เกิดภาพ 3 มิติ ใช้ศึกษาวัตถุที่มีขนาดใหญ่ซึ่งสามารถแยกรายละเอียดด้วยตาเปล่า |
|
กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องผ่าน |
Transmission electron microscope : TEM |
กล้องจุลทรรศน์ที่ใช้ศึกษาโครงสร้างภายในของเซลล์ โดยลำแสงอิเล็กตรอนจะส่องผ่านเซลล์หรือตัวอย่างที่ต้องการศึกษาซึ่งผู้ศึกษาต้องเตรียมตัวอย่างให้ได้ขนาดบางเป็นพิเศษ |
|
กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด |
scanning electron microscope : SEM |
กล้องจุลทรรศน์ที่ใช้ศึกษาโครงสร้างของผิวเซลล์หรือผิววัตถุ โดยลำแสงอิเล็กตรอนจะส่องกราดไปบนผิวของวัตถุ ทำให้ได้ภาพที่มีลักษณะเป็น 3 มิติ |
|
การนำสารเข้าสู่เซลล์โดยอาศัยตัวรับ |
Receptor-mediated endocytosis |
การลำเลียงสารเข้าสู่เซลล์ที่เกิดขึ้นโดยมีโปรตีนตัวรับบนเยื่อหุ้มเซลล์ สารที่ถูกลำเลียงเข้าสู่เซลล์ด้วยวิธีนี้จะต้องมีความจำเพาะในการจับกับโปรตีนตัวรับที่อยุ่บนเยื่อหุ้มเซลล์จึงจะสามารถนำเข้าสู่เซลล์ได้ |
|
การแพร่ |
Diffusion |
การเคลื่อนที่ของอนุภาคของสารจากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารสูง ไปสู่บริเวณที่มีความเข้มข้นของสารต่ำ |
|
การแพร่แบบฟาซิลิเทต |
Facilitated diffusion |
การแพร่ของสารที่ไม่สามารถแพร่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้โดยตรงต้องเคลื่อนผ่านช่องโปรตีนหรือโปรตีนตัวพาภายในเยื่อหุ้มเซลล์ |
|
การลำเลียงแบบใช้พลังงาน |
Active transport |
การลำเลียงสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์จากบริเวณที่มีความเข้มข้นต่ำไปสู่บริเวณที่มีความเข้มข้นสูง การลำเลียงลักษณะนี้เซลล์ต้องนำพลังงานที่ได้จากการสลายสารอาหารมาใช้ |
|
โกลเมอรูลัส |
Glomerulus |
กลุ่มของหลอดเลือดฝอยที่แตกแขนงมาจากหลอดเลือดรีนัลอาร์เตอรี |
|
ข |
ไขกระดูก |
Bone marrow |
แหล่งสร้างเม็ดเลือดขาวทุกชนิด รวมทั้งเซลล์เม็ดเลือดแดงและเกล็ดเลือด |
ค |
คลอโรพลาสต์ |
Chloroplast |
พลาสติดที่มีสีเขียว เนื่องจากมีสารสีชนิดคลอโรฟิลล์เป็นองค์ประกอบส่วนใหญ่ เป็นแหล่งสร้างอาหารของเซลล์พืชและโพรทิสต์บางชนิด |
คอนแทร็กไทล์แวคิวโอ |
Contractile vacuole |
โครงสร้างภายในเซลล์ของสัตว์เซลล์เดียว ทำหน้าที่กำจัดน้ำออกจากเซลล์เพื่อรักษาระดับความเข้มข้นของสารภายในเซลล์และป้องกันไม่ให้เซลล์แตก |
|
ซ |
ซิเลีย |
Cilia |
โครงสร้างคล้ายขนเล็กๆ ในเยื่อบุทางเดินหายใจ ช่วยกำจัดสิ่งแปลกปลอมออกทางปากและจมูก |
เซลล์ |
Cell |
หน่วยโครงสร้างพื้นฐานที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิต |
|
เซลล์โพรคาริโอ |
Prokaryotic cell |
เซลล์ของสิ่งมีชีวิตบางชนิด เช่น แบคทีเรีย ไม่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส แต่มีสารพันธุกรรมกระจายอยู่ทั่วไปในไซโทพลาซึม |
|
เซลล์ยูคาริโอต |
Eukaryotic cell |
เซลล์ของสิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่ซึ่งมีเยื่อหุ้มนิวเคลียส |
|
ไซโทพลาซึม |
Cytoplasm |
ส่วนที่อยู่ภายในเซลล์ทั้งหมดยกเว้นนิวเคลียส มีลักษณะเป็นของเหลวซึ่งมีโครงสร้างเล็กๆ ที่เรียกว่าออร์แกเนลล์กระจายอยู่ทั่วไปหลายชนิด |
|
ด |
ไดอะแฟรม |
Diaphragm |
ส่วนประกอบของกล้องจุลทรรศน์ ช่วยปรับความเข้มของแสงตามที่ต้องการเพื่อให้เห็นภาพของวัตถุชัดขึ้น |
ต |
ต่อมไทมัส |
Thymus gland |
อยู่บริเวณทรวงอกรอบหลอดเลือดใหญ่ของหัวใจ เป็นแหล่งที่ลิมโฟไซต์ชนิดที่ทำลายเซลล์ที่มาจากไขกระดูก จะมาพัฒนาจนสมบูรณ์ก่อนออกสู่กระแสเลือดไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย |
ต่อมนาซัล |
Nasal gland |
อวัยวะพิเศษของนกทะเลสำหรับขับเกลือที่มากเกินออกจากร่างกายในรูปน้ำเกลือเข้มข้น มักพบอยู่บริเวณส่วนหัวของนกทะเล |
|
ต่อมน้ำเหลือง |
Lymph node |
พบอยู่ระหว่างทางเดินของท่อน้ำเหลืองทั่วร่างกาย มีลักษณะเป็นรูปไข่ขนาดแตกต่างกัน ภายในมีเซลล์เม็ดเลือดขาวอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม มีลักษณะคล้ายฟองน้ำทำให้น้ำเหลืองซึมผ่านได้ |
|
ท |
ทอกซอยด์ |
Toxoid |
วัคซีนที่ผลิตได้จากสารพิษของเชื้อโรคที่ถูกทำให้หมดสภาพความเป็นพิษแล้ว |
ธ |
ธนาคารเลือด |
Blood bang |
สถานที่ซึ่งใช้ในการเก็บขวดเลือดของผู้ที่มาบริจาคเลือดด้วยอุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส |
น |
นิวเคลียส |
Nucleus |
โครงสร้างที่มักพบอยู่ตรงกลางเซลล์ เป็นศูนย์กลางควบคุมลักษณะพันธุกรรมและกระบวนการต่างๆ ภายในเซลล์ |
เนื้อเยื่อ |
Tissue |
กลุ่มของเซลล์ที่รวมตัวกัน ทำหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลายอย่างกระจายอยู่ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย |
|
บ |
โบว์แมนแคปซูล |
Bowman’s capsule |
ส่วนประกอบของเนื้อไตส่วนนอก ลักษณะเป็นกระเปาะรูปถ้วย มีเนื้อเยื่อ 2 ชั้น ทำหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือด |
ผ |
ผนังเซลล์ |
Cell wall |
โครงสร้างที่อยู่ชั้นนอกห่อหุ้มเยื่อหุ้มเซลล์อีกชั้นหนึ่ง พบในเซลล์พืชทุกชนิด สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว ราและแบคทีเรียบางชนิด ทำหน้าที่ป้องกันและให้ความแข็งแรง |
พ |
พิโนไซโทซิส |
Pinocytosis |
การนำอนุภาคของสารที่อยู่ในรูปของสารละลายเข้าสู่เซลล์ โดยการทำให้เยื่อหุ้มเซลล์เว้าเข้าไปในไซโทพลาซึมทีละน้อยจนกลายเป็นถุงเล็กๆ เมื่อเยื่อหุ้มเซลล์ปิดสนิทถุงนี้จะหลุดเข้าไปกลายเป็นเวสิเคิลอยู่ในไซโทพลาซึม |
ฟ |
ฟาโกไซโทซิส |
Phagocytosis |
การลำเลียงสารเข้าสู่เซลล์ โดยเซลล์สามารถยื่นไซโทพลาซึมออกมาล้อมอนุภาคของสารที่มีขนาดใหญ่ที่ไม่ละลายน้ำก่อนที่จะนำเข้าสู่เซลล์ในรูปของแวคิวโอล |
ภ |
ภูมิคุ้มกัน |
Immunity |
กลไกของร่างกายในการป้องกันและทำลายเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมไม่ให้เกิดโรคหรือความผิดปกติที่อาจเป็นอันตรายต่อร่างกาย |
ภูมิแพ้ |
Allergy |
โรคที่เกิดจากร่างกายมีปฏิกิริยาต่อแอนติเจนบางอย่างรุนแรงเกินไปทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
|
ม |
ม้าม |
Spleen |
อวัยวะขนาดใหญ่อยู่ใต้กะบังลมด้านซ้ายติดกับด้านหลังของกระเพาะอาหารเป็นแหล่งผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดงในระยะเอ็มบริโอ หลังคลอดม้ามจะเป็นที่อยู่ของเซลล์เม็ดเลือดขาวบางชนิดและเป็นแหล่งทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดงและเกล็ดเลือดที่หมดอายุแล้ว |
|
ไมโทคอนเดรีย |
Mitochondria |
แหล่งผลิต ATP ให้แก่เซลล์ มีรูปร่างหลายแบบขึ้นอยู่กับชนิดของเซลล์ |
ย |
เยื่อบุ |
Epithelium |
เนื้อเยื่อที่บุช่องเปิดและท่อต่างๆ ภายในร่างกายซึ่งจะสัมผัสกับแอนติเจนจากภายนอกร่างกายอยู่เสมอจึงมีกลไกในการป้องกันจุลินทรีย์และสิ่งแปลกปลอม |
เยื่อเลือกผ่าน |
Selectively permeable membrane : differentially permeable membrane : semipermeable membrane |
เยื่อที่อนุญาตให้โมเลกุลหรือประจุบางชนิดผ่านมันไปได้โดยการแพร่ ตัวอย่างเช่น เยื่อหุ้มเซลล์ที่ทำหน้าที่เป็นเยื่อเลือกผ่าน |
|
เยื่อหุ้มเซลล์ |
Cell membrane |
เยื่อบางๆ ล้อมรอบไซโทพลาซึมพบในเซลล์พืชทุกชนิด กั้นสารที่อยู่ภายในกับภายนอกเซลล์และรักษาสมดุลภายในเซลล์ |
|
เยื่อหุ้มนิวเคลียส |
Nuclear membrane |
เยื่อบางๆ 2 ชั้นที่มีช่องเล็กๆ ทะลุผ่านเยื่อทั้งสอง กระจายอยู่ทั่วไป ทำหน้าที่เป็นทางผ่านเข้าออกของสารระหว่างนิวเคลียสและไซโทพลาซึม |
|
ร |
ระบบอวัยวะ |
Organ system |
กลุ่มของอวัยวะที่ทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ |
ไรโบโซม |
Ribosome |
ออร์แกเนลล์ขนาดเล็กไม่มีเยื่อหุ้ม ประกอบด้วยโปรตีนและ RNA ทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีน |
|
โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือ โรคเอดส์ |
Acquired immune deficiency syndrome : AIDS |
โรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส HIV ซึ่งจะเข้าไปทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาวจึงทำให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันลดลง |
|
โรคเอสแอลอี |
Systemic lupus erythematosus |
โรคที่ร่างกายสร้างภูมิต้านทานเนื้อเยื่อของตนเอง |
|
ล |
ลิมโฟไซต์ |
Lymphocyte |
เซลล์เม็ดเลือดขาวที่ทำหน้าที่สร้างแอนติบอดีและทำลายเซลล์ |
เลนส์ใกล้ตา |
Eyepiece |
เลนส์ที่อยู่บนสุดของลำกล้อง โดยทั่วไปมีกำลังขยาย 10x หรือ 15x ทำหน้าที่ขยายภาพที่ได้จากเลนส์ใกล้วัตถุให้มีขนาดใหญ่ขึ้น ทำให้เกิดภาพที่ตาผู้ศึกษาสามารถมองเห็นได้ โดยภาพที่ได้เป็นภาพเสมือนหัวกลับ |
|
เลนส์ใกล้วัตถุ |
Objective lens |
เลนส์ที่อยู่ใกล้กับแผ่นสไลด์ หรือวัตถุ ปกติติดกับแป้นวงกลมซึ่งมีประมาณ 3-4 อัน แต่ละอันมีกำลังบอกเอาไว้ เช่น x3.2, x4, x10, x40 และ x100 เป็นต้น ภาพที่เกิดจากเลนส์ใกล้วัตถุเป็นภาพจริงหัวกลับ |
|
เลนส์รวมแสง |
Condenser lens |
ส่วนประกอบของกล้องจุลทรรศน์บางรุ่น ใช้ปรับความเข้มของแสง อยู่ใต้แท่นวางวัตถุช่วยเพิ่มความเข้มของแสงและคัดเลือกรวมแสงที่มีคุณภาพ |
|
ว |
เวสิเคิล |
Vesicle |
ส่วนหนึ่งของกอลจิคอมเพล็กซ์ที่สร้างเป็นถุงออกมาบรรจุไกลโคโปรตีนและไกลโคลิพิดไว้เพื่อส่งออกไปภายนอกเซลล์หรือเก็บไว้ใช้ภายในเซลล์ |
แวคิวโอล |
Vacuole |
ออร์แกเนลล์ที่มีลักษณะเป็นถุงที่มีเยื่อหุ้มชั้นเดียว มีรูปร่างและขนาดแตกต่างกัน |
|
ไวรัส HIV |
Human immundeficiency virus |
ไวรัสที่ทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาวโดยตรง เมื่ออยู่ในเซลล์เม็ดเลือดขาว ไวรัส HIV จะเพิ่มจำนวนโดยใช้องค์ประกอบของเซลล์เม็ดเลือดขาวเป็นวัตถุดิบ แล้วกระจายไปสู่เซลล์เม็ดเลือดขาวอื่นๆ ต่อไป |
|
ส |
สมดุลการแพร่ |
Dynamicequilibrium |
การแพร่ของสารจากบริเวณที่สารมีความหนาแน่นมากไปยังบริเวณที่ี่สารมีความหนาแน่นน้อยจน ความหนาแน่นของสารในทุก บริเวณเท่ากัน สภาวะเช่นนี้ เรียกว่า สมดุลของการแพร่ ซึ่งอัตราการแพร่ไปและกลับจะ เท่ากัน |
สารละลายไอโซโทนิก |
Isotonic solution |
สารละลายภายนอกเซลล์ที่มีความเข้มข้นเท่ากับสารละลายภายในเซลล์ |
|
สารละลายไฮเพอร์โทนิก |
Hypertonic solution |
สารละลายที่มีความเข้มข้นสูงกว่าสารละลายในเซลล์ |
|
สารละลายไฮโพโทนิก |
Hypotonic solution |
สารละลายที่มีความเข้มข้นต่ำกว่าสารละลายภายในเซลล์ |
|
สิ่งมีชีวิต |
Organism |
สิ่งแวดล้อมที่มีสมบัติของสิ่งมีชีวิต มีลักษณะตามชนิดและกรรมพันธุ์ ได้แก่ พืช สัตว์ และมนุษย์ |
|
ห |
หน่วยไต |
Nephron |
หน่วยย่อยของไตซึ่งอยู่ภายในเนื้อไตแต่ละข้างมีจำนวนมากถึงราว 1 ล้านหน่วย |
หลอดเลือดรีนัลเวน |
Renal vein |
หลอดเลือดที่นำเลือดที่ผ่านการกรองแล้วถูกนำออกจากไตไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย |
|
หลอดเลือดรีนัลอาร์เตอรี |
Renal artery |
หลอดเลือดที่ทำการนำเลือดจากส่วนต่างๆ ของร่างกายมาส่งที่ไต |
|
อ |
อวัยวะ |
Organ |
องค์ประกอบของร่างกายที่ทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ |
ออร์แกเนลล์ |
Organelle |
โครงสร้างเล็กๆ ที่ทำหน้าที่แตกต่างกันภายในเซลล์ |
|
ออสโมซิส |
Osmosis |
การแพร่ของตัวทำละลายจากบริเวณที่มีโมเลกุลของตัวทำละลายมากไปยังบริเวณที่มีโมเลกุลของตัวทำละลายน้อย |
|
เอกโซไซโทซิส |
Exocytosis |
การลำเลียงสารขนาดใหญ่ออกจากเซลล์ สารที่จะถูกส่งออกไปนอกเซลล์บรรจุอยู่ในเวสิเคิล เมื่อ เวสิเคิลรวมตัวกับเยื่อหุ้มเซลล์สารที่อยู่ภายในเวสิเคิลก็จะถูกปล่อยออกไปนอกเซลล์ |
|
เอนโดไซโทซิส |
Endocytosis |
การลำเลียงสารขนาดใหญ่เข้าสู่เซลล์ โดยเอนโดไซโทซิสในสิ่งมีชีวิตจะมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามกลไกการลำเลียง เช่น ฟาโกไซโทซิส (Phagocytosis) พิโนไซโทซิส (Pinocytosis) และการนำสารเข้าสู่เซลล์โดยอาศัยตัวรับ (Receptor-mediated endocytosis) |
|
เอนโดพลาสมิกเรติคิวลัม |
Endoplasmic reticulum : ER |
ออร์แกเนลล์ที่มีลักษณะเป็นท่อแบนใหญ่หรือกลม ภายในมีของเหลวบรรจุอยู่ แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ แบบผิวขรุขระทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีน แบบผิวเรียบทำหน้าที่สังเคราะห์ลิพิด |
|
แอนติเจน |
antigen |
ปฏิกิริยาต่อต้านเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกาย |
|
แอนติบอดี |
Antibody |
สารประเภทโปรตีนที่ช่วยต่อต้านสิ่งแปลกปลอมหรือเชื้อโรคที่สามารถเข้าสู่ร่างกายได้ |
|
ฮ |
ฮอร์โมนแอนติไดยูเรติก |
Antidiuretic hormone : ADH |
ฮอร์โมนซึ่งหลั่งโดยต่อมใต้สมองส่วนหลัง ทำหน้าที่กระตุ้นท่อหน่วยไตให้ดูดน้ำกลับเข้าสู่หลอดเลือด ทำให้ปริมาณน้ำในเลือดสูงขึ้นและความรู้สึกกระหายน้ำลดน้อยลง ช่วยให้ปริมาณน้ำในร่างกายอยู่ในภาวะสมดุล |
ความคิดเห็น