อารยธรรมตะวันออก (จีนและอินเดีย)

ลำดับตอนที่ #5 : ความก้าวหน้าทางวิทยาการของจีน

  1. ดาราศาสตร์และปฏิทิน 

  

ประเทศจีนนับเป็นประเทศแรกของโลกที่มีการคำนวณหาระยะพิกัดดวงดาวจากเส้นศูนย์สูตร เนื่องจากแนวคิดทาง คนจีนสมัยก่อน มีการบันทึกเรื่องราวบนฟ้ามากมาย เช่น การเกิดสุริยุปราคา จันทรุปราคา มนุษย์นอกโลก แผนที่ดาว หรือแม้กระทั่งมีการบันทึกดาวหางแบบต่างๆ

 

  2. เข็มทิศ

สมัยแรกคนจีนใช้เข็มแม่เหล็กไปติดไว้บนรถ สร้างรถชี้ทิศ เพื่อใช้ในการสงครามหรือใช้เป็นเครื่องมือหาทิศทางเวลาอยู่ในป่าลึกหรือ ภูเขา เข็มทิศยังไม่ได้ถูกใช้เพื่อในการเดินทาง  แต่จะใช้ในพิธีกรรมหรือการทำนาย  จนกระทั่งคริสต์ศตวรรษที่ ๓ - ๖ จึงมีการพัฒนาเข็มทิศเพื่อใช้บอกทิศทาง

 

  3. ดินปืน

                                                                            

มีการนำเอาดินประสิวและกำมะถันมาห่อรวมกันในกระดาษทำให้เป็นประทัด นั่นคือการเริ่มต้นใช้ดินปืน ส่วนประกอบสำคัญของดินปืน คือ ดินประสิวกำมะถัน และผงถ่าน สมัยซ้องมีการนำดินปืนมาประดิษฐ์อาวุธยุทโธปกรณ์ โดยเฉพาะสมัยซ้องใต้มีการนำมาใช้มากขึ้นไปอีก เกี่ยวกับการประดิษฐ์ดินปืน

  

4. กระดาษ

                                                                                     

แต่เดิมนั้น ชาวจีนเขียนหนังสือลงบนแผ่นไม้ไผ่ ต่อมาในสมัยราชวงศ์ฉินและ ฮั่น ผู้คนเริ่มพากันมีความเห็นว่าการเขียนบนแผ่นไม้นั้นไม่สะดวก ผู้คนจึงเปลี่ยนมาเขียนลงบนผ้าไหมแทน แต่ว่าผ้าไหมแพงมาก ต่อมาสมัยฮั่นตะวันออก ไช่หลุน ค้นพบวิธีนำเปลือกไม้ เศษผ้า มาทำกระดาษ จักรพรรดิฮั่นเหอตี้ทรงโปรดมาก ผู้คนทั่วโลกได้ใช้กระดาษของเขา เราจึงเรียกชื่อกระดาษนี้ว่า กระดาษไช่หลุน

 

  5. การพิมพ์

เดิมตำราของจีนต้องคัดลอกด้วยลายมือ ต่อมา มหาอุปราชเฝิงเต้าสั่งให้ราชวิทยาลัยกว่อจื่อเจี้ยนจัดพิมพ์คัมภีร์ 9 เล่ม เป็นการเรียงพิมพ์ ทำให้สามารถผลิตหนังสือได้เร็วและมากกว่าเดิมหลายเท่า เครื่องพิมพ์แบบเรียงพิมพ์ที่ปี้เซิงประดิษฐ์ขึ้น ใช้แผ่นดินเหนียวเผาแกะเป็นตัวพิมพ์ ต่างจากปัจจุบันตรงที่ปัจจุบันเป็นตะกั่ว

 

  6. คณิตศาสตร์และการคำนวณ

                คณิตศาสตร์ 9 บท เป็นหนังสือคณิตศาสตร์ที่ได้รวบรวมผลงานของนักคณิตศาสตร์หลายคนตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันตก หนังสือได้แบ่งเป็น 9 บท "รวบรวมเอาโจทย์คำถามทางคณิตศาสตร์ไว้ทั้งสิ้น 246 คำถาม" บันทึกหลักวิธีการคำนวณเศษส่วนและสมการไว้ในหนังสือ นอกจากนี้ยังมีวิธีการคำนวณหาพื้นที่ หาปริมาตร และการวัดด้วยสูตรตรีโกณมิติ หนังสือเล่มนี้มีความสำคัญมากต่อการพัฒนาทางด้านคณิตศาสตร์ของจีนในสมัยโบราณ และยังได้รับการแปลเป็นภาษาอื่นๆ อีกมากมาย