วรรณคดีสไตล์เกรียน

ลำดับตอนที่ #206 : ตำนาน หวย กข

หวยในประเทศไทยเกิดขึ้นราวปี 2375 ในสมัยรัชกาลที่ 3 ซึ่งเป็นช่วงข้าวยากหมากแพง จึงโปรดเกล้าฯ ให้พระศรีไชยบาล (จีนหง) ตั้งโรงหวยขึ้นมาตั้งแต่บัดนั้น

โรงหวยตั้งอยู่ในกำแพงเมืองใกล้สะพานหัน ต่อมาเลื่อนมาอยู่หน้าวังบูรพาจนปี 2415 เกิดไฟไหม้ จึงย้ายมาอยู่ใกล้ประตูสามยอดตลอดกระทั่งเลิกอากรหวยในสมัยรัชกาลที่ 6

หวยในระยะแรกจะเล่นอยู่ในกลุ่มชาวจีน เรียกว่า ฮวยหวย (花會) แปลว่า ชุมนุมดอกไม้ เพราะเริ่มแรกเขียนเป็นรูปดอกไม้ ต่อมาจึงเปลี่ยนเป็นชื่อคนจีนแทน

โดยทำเป็นแผ่นป้ายเล็กๆ จำนวน 36 ป้าย แล้วเขียนชื่อของผู้มีชื่อเสียงในสมัยโบราณ ให้แทงว่าจะออกเป็นชื่อใคร ถ้าทายถูกเจ้ามือจ่าย 30 ต่อหนึ่ง ต่อมาเมื่อสู่สยาม จึงได้ออกหวยที่เป็นอักษรไทย จึงมีชื่อเรียกว่า หวย ก ข

โดยตัวหวยนั้นจะเป็นตัวแสดงงิ้วจีน ชื่อแตกต่างกันออกไป จำนวน 36 ตัว ซึ่งรายละเอียดต่างๆนั้นก็ได้ปรากฎอยู่ในเพลงยาวตำนานหวย ของนายกล่ำ ดังนี้

1. สามหวย (三槐; San Huai)

ตัว : ก

ชาติภพ : ชะนี

เจ้าหัวฉอกสามแฉกเป็นเช่นฉาก

หนวดที่ปากแดงจ้าหน้าออกฝี

คือสามหวยสวยนักเป็นจักรี

นางชะนีมาเกิดกำเนิดมัน

2. 

ง่วยโป๊

 (

月寶

; 

Yue bao)

ตัว : ข

ชาติภพ : เต่า

ง่วยโป๊นั้นกำเนิดเกิดเป็นเต่า

แต่เข้าเฝ้าเช้าเย็นไม่เห็นฉัน

อดอาหารได้จริงไม่ยิงฟัน

ถือพระจันทร์ชูไว้มิได้วาง

3. เจียมขวย (占魁; Zhan kui)

ตัว : ฃ

ชาติภพ : ปลา

เจียมขวยเป็นปลานั้นมาเกิด

พักตร์สวยเลิศคิ้วคางก็คมสัน

ต้องเข้าเฝ้าเช้าเย็นเป็นนิรันดร์

เป็นเขยขวัญท่านไท้เผ็งทรงเมตตา 

4. เม่งจู (明珠; Mingzhu)

ตัว : ค

ชาติภพ : 

ปลาตะเพียน

เม่งจูปลาตะเพียนมาเกิดนั้น

บอกสำคัญว่าชาติก่อนเป็นฮูหยิน

มีลูกอ่อนนอนเห็นว่าเล่นจริง

ไม่ประวิงรักบุตรเป็นสุดใจ

5. หะตั้ง (

合同

; 

Hetong

)

ตัว : ฅ

ชาติภพ : หอยแครง

แม่หอยแครงครึคระคฤหะตั้ง

ดูเนื้อหนังน้ำนวลอ้วนนักหนา

ปากก็เปราะเราะรายขายสุรา

อยากขึ้นมาแล้วก็รินออกกินเอง

6. ยิดซัว (日山; Ri Shan)

ตัว : ฆ

ชาติภพ : ไก่

พระอาทิตย์ยิดซัวนั้นตัวกลั่น

กำเนิดนั้นเป็นไก่อยู่ไพรกว้าง

คอยตีชิงวิ่งราวชาวหนทาง

จนแถบล่างออกชื่อผีมือดี

7. จีกั๋ว 

(

志高

; 

Zhigao)

ตัว : ง

ชาติภพ : สิงโต

อีกคนหนึ่งนํ้าใจมิใช่ชั่ว

อ้ายจีกั๋วสิงโตมันโอหัง

ชาวบ้านนอกขอกนากี่ตาชัง

เขาเกลียดทั้งแถบเมืองกระเดื่องฦๅ

8. ขายหมู / จี่ติด (志得; Zhide)

ตัว : จ

ชาติภพ : แมว

เจ้าแมวลายตายเกิดเป็นจี่ติด

มันประสิทธิ์ข้างวิชาค้าขายหมู

เที่ยวถึงบ่อนถอนแบกร่ำแลกพลู

แต่เช้าตรู่ตั้งตาแต่ขาไป

9. หลวงชี / อันลือ (安士; An Shi)

ตัว : ฉ

ชาติภพ : แมวป่า

หลวงชีเดิมทีเป็นแมวป่า

สิ้นชีวาขาดใจไปเป็นผี

มาเกิดเป็นอันลือชื่อแม่ชี

เที่ยวราวีตามตลาดบิณฑบาตเอย

10. ฮกชุน (福孫

; Fu Sun

)

ตัว : ช

ชาติภพ : สุนัข

เจ้าฮกซุนสกุลสุนักขา

เที่ยวเซ่อซ่าเซอะซะไปปะเสือ

ไม่ทันหลบขบเล่นกันเป็นเบือ

มันกับเสือสู้กันไม่ครั่นคร้าม

11. แซง้วน (青元

; 

Qing Yuan

)

ตัว : ซ

ชาติภพ : แมงมุม

เจ้าแซง้วนโฉมงามทรามสวาดิ

กางเกงขาดโคนขาดูน่าขัน

หล่อนเทียวกัดขอข้าววัดกินทุกวัน

กำเนิดนั้นเป็นแร่งแมลงมุม

12. หวยกัว (火官

; 

Huo Guan

)

ตัว : ฌ

ชาติภพ : ไก่ฟ้า

ที่ขาวขำสำอางขุนนางเล็ก

ชื่อเจ้าเจ๊กหวยกัวเป็นหัวข้อ

กำเนิดนั้นไก่ฟ้าพญาลอ

ดูลออหน้าอูมหนุ่มกำลัง

13. ย่องเซ้ง (榮生

; 

Rong Sheng

)

ตัว : ญ

ชาติภพ : ห่าน

อ้ายคนนี้เดิมทีกำเนิดห่าน

มันดื้อด้านเมื่อเล็กชื่อเจ๊กเหลง

ครั้นเติบใหญ่ไวว่องชื่อย่องเซ้ง

ท่านไท่เผงรักใคร่ก็ได้ดี

14. กว่างเม่ง (光明

; 

Guangming

)

ตัว : ด

ชาติภพ : ม้า

เจ้าม้ามอสีมัวนั้นตัวเส็ง

เป็นกว่างเม่งหมอดูพระครูโหร

อยู่ถิ่นฐานบ้านวัดสัปะโคน

ข้างทายโดนถูกดีเปรื่องปรีชา

15. เรือจ้าง / ปิติด (必得; Bidei)

ตัว : ต

ชาติภพ : หนู

เจ้าปิติดนั้นเกิดกำเนิดหนู

ไม่ทำรูถ่อเรือจนเหื่อไหล

มันคอยรับคนร่ำยังค่ำไป

เอาเบี้ยได้เสร็จสรรพแล้วกลับคืน

16. พั้นกุย (扳桂

; 

Ban Gui

)

ตัว : ถ

ชาติภพ : สังข์

ที่ใส่หมวกสองมือถือไอ้มุ่ย

ชื่อพั้นกุยเพื่อนเกิดกำเนิดสังข์

ไม่เรียบราบหยาบช้าดูน่าชัง

มีลูกทั้งสองชายชื่อนายเซง

17. เซียงเจี้ยว (上招

; 

Shang Zhao

)

ตัว : ท

ชาติภพ : นกนางแอ่น

แม่เซียงเจี้ยวเดิมทีนกอีแอ่น

ดูอ้อนแอ้นเอวรัดจัดสนาม

ขึ้นขี่ม้าถือทวนกระบวนงาม

เจ้าเจ๊กตามตอมเกี้ยวออกเกรียวกรู

18. ไท่เผง (太平

; 

Taiping

)

ตัว : ธ

ชาติภพ : มังกร

เจ้ามังกรไท่เผงเก่งฉกาจ

เจ๊กขยาดย่อนมือลือนักหนา

เป็นเจ้าเมืองเรืองฤทธิ์อิศรา

พระอาชญายิ่งยวดหนวดก็ยาว

19. เทียนสิน (天申

; 

Tian Shen

)

ตัว : น

ชาติภพ : ปู

หลวงจีนตัวลือชื่อเทียนสิน

ท่าดีดดิ้นหนุ่มน้อยน่าพิสมัย

เมื่อชาติก่อนเป็นปูชอบอยู่ไพร

ไม่พอใจอยู่บ้านรำคาญเมีย

20. แจลี่ (井利

; 

Jing Li

)

ตัว : บ

ชาติภพ : ตะพาบน้ำ

ขรัวแจลี่หลวงพี่ตะพาบน้ำ

ชักประคำกัญชาจนตาเหลือง

ต่อเมื่อไรอยากเหล้าจึ่งเข้าเมือง

กินเสียเฟื้องแล้วก็กลับมาฉับพลัน

21. กังสือ (江祠; Jiang Ci)

ตัว : ป

ชาติภพ : มังกร

สุดสำเหนียกเรียกเจ้าเข้ามาชื่อ

เจ้ากังสือลางครูว่างูหงอน

บ้างก็ว่าคือสังข์เป็นมังกร

เมื่อชาติก่อนนั้นเห็นจะเป็นงู

22. เอียวหลี (有利

; 

Youli

)

ตัว : ผ

ชาติภพ : ช้าง

เอียวหลีผีช้างนั้นมาเกิด

เดินเถิดๆ หาเหยื่อนกตกฉลาม

มันกินเหล้าแต่ละทีถึงสี่ชาม

เมาซุ่มซ่ามโงกหงับแล้วหลับไป

23. ง่วนกุย (元貴

; 

Yuan Gui

)

ตัว : ฝ

ชาติภพ : กุ้ง

เจ้าง่วนกุยกำเนิดเกิดประหลาด

เป็นเชื้อชาติน้ำเค็มรูปเต็มเป๋

เป็นกุ้งฝอยลอยล่องท้องทะเล

ก็โซเซซุ่มซ่ามไปตามกัน

24. กิดปิน (吉品

; 

Ji Pin

)

ตัว : พ

ชาติภพ : แกะ

เจ้ากิดปินนั้นเกิดกำเนิดแกะ

สองตาแฉะถือชามตามถนน

เที่ยววอนง้อขอร้องใส่ท้องตน

ด้วยความจนจำสู้ดูโรเร

25. เก๋ากัว (九官

; 

Jiu Guan

)

ตัว : ฟ

ชาติภพ : ลิง

ดูขันนักขุนนางแต่ปางก่อน

อ้ายพานรเก๋ากัวก็ตัวเส็ง

เป็นแซ่ลิ้มไหหลำพวกสำเพ็ง

แต่เบาเต็งอยู่หนิดจริตมัน

26. คุนซัว (坤山

; 

Kun Shan

)

ตัว : ภ

ชาติภพ : เสือโคร่ง

อ้ายเสือโคร่งคร่ำคร่าน่าสงสาร

เป็นทหารคุนซัวดูหัวใส

แทงตะบึงถึงตะบองก็ว่องไว

เคยมีชัยทุกนัดมันจัดจริง

27. หุนหัน (漢雲

; 

Han Yun

)

ตัว : ม

ชาติภพ : ควาย

ดูประหลาดสิ้นทีฟ้าผี่เถิด

อ้ายควายเกิดเฉียวฉุนเป็นหุนหัน

พวกเจ๊กแคะเข็ดมือออกลือมัน

ทหารท่านไท่เผงเก่งสุดใจ

28. ฮ่องชุน (逢春

; 

Feng Chun

)

ตัว : ย

ชาติภพ : นกยูง

เจ้านกยูงเกิดมาเป็นฮ่องชุน

มีทั้งบุญทั้งสามารถฉลาดเฉลียว

เป็นขุนนางจอหงวนเหมือนพ่อเจียว

เป็นแซ่เตียวเกี่ยวข้องกับย่องเซ็ง

29. กิมเง็ก (艮玉

; 

Gen Yu

)

ตัว : ร

ชาติภพ : ผีเสื้อ

แม่แมงเม่าคนพินทุ์นั้นกินเง็ก

เป็นน้องเล็กร่วมไส้กับไท่เผง

แต่อารมณ์หล่อนรักข้างนักเลง

เจ้าย่องเซ้งเป็นบุตรก็สุดงาม

30. เทียนเหลียง (天良

; 

Tianliang

)

ตัว : ล

ชาติภพ : ปลาไหล

หลวงจีนหนุ่มร่างน้อยกลอยสวาท

กำเนิดชาติเป็นปลาไหลอยู่ไพรสัณฑ์

พนมมือถือพรตพรหมจรรย์

ถือสัตย์มั่นภาวนาทุกราตรี

31. แชหุน (青雲

; 

Qingyun

)

ตัว : ว

ชาติภพ : นกกระสา

หลวงจีนวอแชหุนนกกระสา

บางคนว่าเป็นกวางดงยังสงสัย

ถือกั้นหยั่นหรือแส้มาแต่ไกล

สำรวมใจไว้ให้ดีมีปัญญา 

32. ฮะไฮ้ (合海

; 

He Hai

)

ตัว : ส

ชาติภพ : กบ

เจ้ากบใหญ่มีชื่อคือฮะไฮ้

เป็นลูกชายสามหวยสวยสดศรี

มันเกิดก่อนเกากัวลูกหัวปี

ถึงได้ดีเป็นขุนนางแต่ปางบรรพ์

33. มวงหลิม (茂林

; 

Mao Lin

)

ตัว : ห

ชาติภพ : ผึ้ง

เจ้ามวงหลิมแซ่อึ้งเป็นผึ้งปลวก

มันใส่หมวกเหมาะเหมงกางเกงผืน

เป็นคนจนด้นลัดเที่ยวตัดฟืน

ค่ำแล้วคืนกลับมาเคหาโต

34. ง่วนกิด (元吉

; 

Yuanji

)

ตัว : ฬ

ชาติภพ : เนื้อทราย

เจ้าเนื้อทรายครั้นวายชีวิตดับ

ระยำยับตามเคราะห์เพราะโมโห

มาเกิดเป็นง่วนกิดติดจะโซ

หน้าแข้งโปเปื่อยเหม็นเห็นพิกล

35. ปานกิม (萬金

; 

Wan Jin

)

ตัว : อ

ชาติภพ : งู

เจ้างูดินสิ้นใจไปบังเกิด

แสนประเสริฐทรัพย์มากปากก็หวาน

ชื่อปานกิมเศรษฐีมีสันดาน

ตรึกแต่การค้าขายไม่วายตรอง

36. เจียสุน (正順

; 

Zheng Shun

)

ตัว : ฮ

ชาติภพ : หมูป่า

อ้ายหมูป่าเกิดมาเป็นเจียสุน

น้ำอบกรุ่นแอบกรอคอผู้หญิง

กิริยาแยบคายละม้ายลิง

ทำสุงสิงเกี้ยวสาวพวกชาววัง