คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #60 : เอเชีย : พญานาค
นา หรือ พานา เป็นวามเื่อในภูมิภาเอเียใ้และเอเียะวันออเียใ้ โยเรียื่อ่า ๆ ัน แ่มีลัษะร่วมัน ือ เป็นูนาให่มีหอน เป็นสัลัษ์แห่วามยิ่ให่ วามอุมสมบูร์ วามมีวาสนา อีทั้ยัเป็นสัลัษ์อบันไสู่ัรวาลอี้วย
้นำเนิวามเื่อเรื่อพานาน่าะมาาอินเีย ้วยมีปรัมหลายเรื่อเล่าถึพานา โยเพาะในมหาาพย์มหาภาระ นาถือเป็นปรปัษ์อรุ ส่วนในำนานพุทธประวัิ ็เล่าถึพานาไว้หลายรั้้วยัน
ในเอเียะวันออเียใ้ยัมีำนานเรื่อพานาอย่าแพร่หลาย าวบ้านในภูมิภานี้มัเื่อันว่าพานาอาศัยอยู่ในแม่น้ำโ หรือเมือบาาล และเื่อันว่าเยมีนเยพบรอยพานาึ้นมาในวันออพรรษาโยะมีลัษะล้ายรอยอูนาให่
ลัษะอพานาามวามเื่อในแ่ละภูมิภาะแ่าันไป แ่พื้นานือพานานั้นมีลัษะัวเป็นูัวให่มีหอนสีทอและาสีแ เล็เหมือนปลามีหลายสีแ่าันไปามบารมี บ้า็มีสีเียว บ้า็มีสีำ หรือบ้า็มี 7 สี เหมือนสีอรุ้ และที่สำัือนาระูลธรรมาะมีเศียรเียว แ่ระูลที่สูึ้นไปนั้นะมีสามเศียร ห้าเศียร เ็เศียรและเ้าเศียร นาำพวนี้ะสืบเื้อสายมาา พาเศษนารา (อนันนารา) ผู้เป็นบัลลั์อพระวิษุนาราย์ปรมนาท เษียรสมุทร อนันนารานั้นเล่าันว่ามีายให่โมหึมามีวามยาวไม่สิ้นสุ มีพันศีรษะ พานานั้นมีทั้เิในนำและบนบ เิารรภ์และาไ่ มีอิทฤทธิ์สามารถบันาลให้เิุและโทษไ้ นานั้นมัะแปลร่าเป็นมนุษย์รูปร่าสวยาม
ระูลอนา
นาเป็นเ้าแหู่ แ่ไม่สามารถบรรลุธรรมไ้ แ่็ัอยู่ฝ่ายสุิภูมิ อยู่สวรร์ั้นาุมหาราิา นาแบ่ ออเป็น 4 ระูลให่ ือ
- ระูลวิรูปัษ์ พานาระูลสีทอ
- ระูลเอราปถ พานาระูลสีเียว
- ระูลัพพยาปุะ พานาระูลสีรุ้
- ระูลัหาโมะ พานาระูลสีำ
พานาเิไ้ทั้ 4 แบบ ือ
- แบบโอปปาิะ เิแล้วโทันที
- แบบสัเสทะ เิาเหื่อไล สิ่หมัหมม
- แบบลาพุะ เิารรภ์
- แบบอัะ เิาฟอไ่
วามเื่อเี่ยวับุลัษะและุสมบัิ
าวฮินูถือว่า นาเป็นผู้ใล้ิับเทพอ์่าๆ เป็นเทพเ้าแห่น้ำ เ่น อนันนารา ที่เป็นบัลลั์อพระนาราย์รับวามเื่ออลัทธิพราหม์ ที่เื่อว่า นา เป็นเทพแห่น้ำ เ่นปีนี้ นา ให้น้ำ 1 ัว แปลว่า น้ำะมา ะท่วมที่ทำารเษร ไร่นา ถ้าปีไหน นาให้น้ำ 7 ัว น้ำะน้อย ัวเลนาให้น้ำะลับันับเหุาร์ เนื่อา ถ้านาให้น้ำ 7 ัว น้ำะน้อยเพราะนาลืนน้ำไว้
นามีุสมบัิพิเศษ ือ สามารถแปลายไ้ มีอิทธิฤทธิ์และมีีวิใล้ับน สามารถแปลเป็นนไ้ เ่นราวที่แปลเป็นนมาอบวับพระพุทธเ้า ในหนัสือไรภูมิพระร่ว ล่าวถึนาที่ื่อ ถละ ที่แปลว่า เิบนบ ะเนรมิายไ้เพาะบนบ และนาื่อ ละ แปลว่า เิาน้ำ ะเนรมิายไ้เพาะในน้ำเท่านั้น
นา ถึแม้ะเนรมิายเป็นอะไร แ่ในสภาวะ 5 ะ้อปรารูปลัษ์เป็นนาเ่นเิม ือ ะเิ, ะลอราบ, ะสมสู่ันระหว่านาับนา ะนอนหลับโยไม่มีสิ และอนาย ็ลับเป็นูให่เหมือนเิม
นา มีพิษร้าย สามารถทำอันรายผู้อื่นไ้้วยพิษ ถึ 64 นิ ึ่ามำนานล่าวว่า สัว์ำพวู แมป่อ, ะาบ, า, ม ฯลฯ มีพิษไ้ ึ่็้วยเหุที่ นาายพิษทิ้ไว้ แล้วพวูไปเลีย พวที่มาถึ่อน็เอาไปมา พวมาทีหลั เ่น แมป่อ ับ ม ไ้พิษน้อย แ่เอาหา เอาันไปป้ายเศษพิษ ำพวนี้ึมีพิษน้อย และพานา้อายพิษทุ 15 วัน
นา อาศัยอยู่ใ้ิน หรือบาาล นโบราเื่อว่าเมื่อบนสวรร์มีเทพอาศัยอยู่ลึลไปใ้พื้นโล ็น่าะมีสิ่มีีวิอาศัยอยู่ ในหนัสือไรภูมิพระร่ว ล่าวว่า ที่ที่นาอยู่นั้นลึลไปใ้ิน 1 โยน์ หรือ 16 ิโลเมร มีปราสาทราวัที่วิิรพิสารไม่แพ้สวรร์ ที่มีอยู่ถึ 7 ั้น เรีย้อนๆ ัน ั้นสูๆ ็ะมีวามสุเหมือนสวรร์
นา สามารถผสมพันธุ์ับสัว์นิอื่นไ้ แปลายแล้วสมสู่ับมนุษย์ไ้ เมื่อนาั้ท้อะออลูเป็นไ่เหมือนู มีทั้พันธุ์เศียรเียว 3, 5 และ 7 เศียร
สามารถึ้นล ั้แ่ใ้บาาลพื้นโลนถึสวรร์ ในทุำนานมัะล่าวถึนาที่ึ้น-ล ระหว่าเมือบาาล ับเมือสวรร์ ที่ะแปลายเป็นอะไรามที่ิ ามสภาวะเหุาร์นั้น ๆ
วามเื่อเี่ยวพันับีวิ น้ำและธรรมาิ
นาเป็นสัลัษ์อน้ำ ึปราวามเื่อเรื่อนาที่เี่ยวับน้ำไว้ใน้าน่า ๆ ันี้
ในำนานสิหนวัิ ล่าวว่า เมื่อเ้าเมือสิหนวัิอพยพนมาาทาเหนือ พานาแปลายมา่วยี้ที่ั้เมือใหม่ และอให้อยู่ในทศพิธราธรรม พอลาืน็ึ้นมาสร้าูเมือ 4 ้าน เป็น เมือนาพันธุ์สิหนวัิ ่อมาเมื่อยทัพปราบเมืออื่นไ้ และรวมินแนเ้า้วยัน ึเปลี่ยนื่อเป็น แว้นโยนนารา
ที่ปราสาทพนมรุ้ ูเมือที่เป็นสระน้ำ 4 ้าน รอบปราสาทและมี พานา อยู่้วย ามวามเื่ออนสมัยโบรา ันั้น นาะมีวามหมายเป็นอย่าอื่นไม่ไ้นอาน้ำ เ่น ารสร้าศาสนสถานไม่ว่าะเป็นอุโบสถ นาที่ราวบันไ ึมี พานา ึ่ามวามเป็นริ (วามเื่อ) ารสร้า้อสร้าลาน้ำ เพื่อใหู้เหมือนว่าศาสนสถานนั้นลอยอยู่เหนือน้ำ แ่็ไม่้อสร้าริๆ เพียแ่มีสัลัษ์ พานา ไว้ เ่น ที่ปราสาทพนมรุ้ ัหวับุรีรัมย์ เป็น้น
แม้เี่ยวับีวิมนุษย์ ็ะมีอยู่ในราศีเิ เ่นอนนัษัรปีมะโร ที่มีวามหมายถึ วามยิ่ให่และพลัอำนา ที่มี พานา เป็นสัลัษ์
นาให้น้ำ
้วยวามที่นาเป็นสัลัษ์แห่น้ำ ันั้น ำเสี่ยทายในแ่ละปีที่ะทำนายถึปริมาอน้ำและฝนที่ะในแ่ละปีเพื่อใ้ในารเษร ึเรียว่า "นาให้น้ำ" ำนวนนาให้น้ำมีไม่เิน 7 ัว ถ้าปีไหนอุมสมบูร์มีน้ำมาเรียว่า "นาให้น้ำ 1 ัว" แ่หาปีไหนแห้แล้เรียว่าปีนั้น "มีนาให้น้ำ 7 ัว" ะวัลับันับำนวนนา ็ือที่น้ำหายไป เิวามแห้แล้นั้น็เพราะ พานาเี่ยันให้น้ำ แ่ละัวึลืนน้ำไว้ในท้อไม่ยอมพ่นน้ำลมา ึ่ำทำนายเรื่อนาให้น้ำนี้ ะปราเห็นไ้ัที่สุ ือ ในพระราพิธีพืมลรพระนััลแรนาวั ในวันพืมลอแ่ละปี
ในประิมารรมไทย
ในประิมารรมไทย มัะเห็นสัลัษ์ที่เี่ยวับนาไ้เสมอ ในาน ิรรรม ประิมารรม และหัถรรม นาเป็นส่วนประอบที่สำัทาสถาปัยรรม โยเพาะามอาารวั่าๆ หลัาอาารที่สร้าึ้นสำหรับสถาบันพระมหาษัริย์ และสถานบันศาสนสถาน ามินิยมที่ว่า นายิ่ใหู่่วรับสถาบันอันสูส่ เ่น นาสะุ้ ที่ทอลำัวยาวามบันไ นาลำยอ ึ่เป็นป้านลมหลัาโบสถ์ ที่่อเื่อมับนาสะุ้ นาเบือน นาำลอ และนาทัน์ ันทวยรูปพานา
อีทั้ยัเป็นโนเรือ (หัวเรือ) ในบวนเรือระบวนพยุหยาราลมาร ในพระราพิธีอี้วย อันไ้แ่ เรือพระที่นั่อนันนารา และเรือพระที่นั่อเนาิภุ์
พานาับำนานในพระพุทธศาสนา
เมื่อ อ์สมเ็พระสัมมาสัมพุทธเ้า รัสรู้ธรรมพิเศษแล้ว ไ้เส็ไปามเมือ่าๆ เพื่อแสธรรมเทศนา มีรั้หนึ่ไ้เส็ออาร่มไม้อธุปปาลนิโรธ ไปยัร่มไม้ิื่อ "มุลินท์" ทรนั่เสวยวิมุิสุ อยู่ 7 วัน ราวเียวันนั้นมีฝนพรำๆ ประอบไป้วยลมหนาวลอ 7 วัน ไ้มีพานาื่อมุลินทร์ เ้ามาว้วย 7 รอบพร้อมับแผ่พัพานปพระผู้มีพระภาเ้า เพื่อะป้อันฝนและลมมิให้ถูพระวราย หลัาฝนหายแล้ว ลายนออ แปลเพศเป็นายหนุ่มยืนเฝ้าที่เบื้อพระพัร์ ้วยวามศรัทธาอย่าแรล้า
วามเื่อัล่าวทำให้เป็นที่มาอารสร้าพระพุทธรูปปานาปร แ่มัะสร้าแบบพระนั่บนัวพานา ึู่เหมือนว่าเอาพานาเป็นบัลลั์ เพื่อให้เิวามส่าาม และทำให้ิว่า พานา ือผูุ้้มรอพระศาสา
พานา เป็นสะพาน (สายรุ้) ที่เื่อมโลมนุษย์ับสวรร์ หรืออีื่อหนึ่็ือ โลศัิ์สิทธิ์ วามเื่อที่ว่า พานา ับ รุ้ เป็นอันเียวัน ็ือสะพานเื่อมโลมนุษย์ับสวรร์นั่นเอ
นาสะุ้ ึ่เป็นประิมารรมที่ราวบันไโบสถ์นั้นไ้สร้าึ้นามวามเื่อถือ "บันไนา" ็้วยวามเื่อัล่าว แม้อนที่พระพุทธเ้าเส็ลมาาาวึส์ ็โยบันไแ้วมีสีรุ้ ที่เทวาเนรมิึ้นและมีพานาำนวน 2 น เอาหลัหนุนบันไไว้
ุ ในวันธรรมอล้านนาและพม่า ็เื่อันว่าลี่ลายมาาพานา และหมายถึบันไสู่สวรร์
วามเื่ออาวฮินู ็ถือว่า นาเป็นสะพานเื่อมภาวะปิ ับที่สถิอเทพ ทาเินสู่วิษุโล เ่น ปราสาทนรวั ึทำเป็น พานารา ที่ทอยาวรับมนุษย์ัวเล็ ๆ สู่โลแห่วามศัิ์สิทธิ์ หรือบั้ไฟอาวอีสานที่ทำันในานประเพีเือนห ็ยัทำเป็นลวลาย และเป็นรูปพานา พานานั้นะถูส่ไปบอแถนบนฟ้าให้ปล่อยฝนลมา
ในสมัยพระพุทธเ้า มีพานานหนึ่นั่ฟัธรรมเทศนาอพระพุทธเ้าแล้วไ้เิศรัทธา ึไ้แปลายเป็นมนุษย์อบวเป็นพระภิษุ แ่อยู่มาวันหนึ่เ้านอนในอนลาวัน หลัาหลับแล้วมน์ไ้เสื่อมลายเป็นูให่ นพระภิษุรูปอื่นไปเห็นเ้า ่อมาพระพุทธเ้าทรทราบึให้พระภิษุนานั้นสึออไป เพราะเป็นสัว์เรัาน นานนั้นผิหวัมา ึอถวายำว่า นา ไว้ใ้เรียผู้ที่เ้ามาอบวในพระพุทธศาสนา เพื่อเป็นอนุสร์ในวามศรัทธาอน
่อานั้นมาพระพุทธเ้าึทรบััิไม่ให้สัว์เรัาน ไม่ว่าะเป็นนา รุ หรือสัว์อื่นๆ บวอีเป็นอันา และ่อนที่อุปัาย์ะอุปสมบทให้แ่ผู้อบวะ้อถาม อันรายิธรรม หรือ้อั้อที่ะทำให้ผู้นั้นบวเป็นพระภิษุไม่ไ้ รวม 8 ้อเสีย่อน ในำนวน 8 ้อนั้น มี้อหนึ่ถามว่า "ท่านเป็นมนุษย์หรือเปล่า" และึเรียารบวนี้ว่า "บวนา"
วามเื่อในินแน่า ๆ อไทย
ในประเทศไทย ินแนที่มีวามเื่อเรื่ออนามัะเป็นภาที่ิับแม่น้ำโ ือ ภาเหนือ และ ภาอีสาน หรือ ภาะวันออเียเหนือ
ภาเหนือ
มีำนานเี่ยวับพานาอยู่เ่นัน ัในำนานสิหนวัิึ่เป็นำนานเ่าแ่อทาภาเหนือเอ “เมื่อเ้าเมือสิหนวัิอพยพนมาาทาเหนือ พานาแปลายมา่วยี้ที่ั้เมือใหม่ และอให้อยู่ในทศพิธราธรรม พอลาืน็ึ้นมาสร้าูเมือเป็นเมือนาพันธุ์สิหนวัิ ่อมายทัพปราบเมืออื่นไ้และรวมินแนเ้า้วยันึเปลี่ยนื่อเป็น แว้นโยนนร ้นวศ์อพามัรายผู้่อำเนิอาาัรล้านนานั่นเอ”
ภาะวันออเียเหนือ
- ูเพิ่มที่ บั้ไฟพานา
ผู้นที่อาศัยอยู่บริเวลุ่มแม่น้ำโเื่อว่า แม่น้ำโเิาารแถัวอพานา 2 น ึเิเป็นแม่น้ำโและแม่น้ำน่าน นอานี้ยัรวมถึบั้ไฟพานา โยมีำนานว่าในวันออพรรษาหรือเป็นวันที่พระพุทธเ้าเส็าสวรร์ั้นาวึส์ พานาแห่แม่น้ำโ่าื่นมยินี ึเฮ็ (ุ) บั้ไฟถวายารเส็ลับอพระพุทธเ้านลายเป็นประเพีทุปี
พานาับสัลัษ์อวิาแพทย์
พานา หมายถึ วิาแพทย์ ที่พระวิศวามิร์เล่าไว้ในบ่อเิรามเียริ์ว่า เทวาและอสูร้อารเป็นอมะ ึทำพิธีวนเษียรสมุทร โยใ้เามนทรีรีเป็นไม้วน นำพาวาสุรี (พานา) เป็นเือ เป็นผลให้เิประถมแพทย์ "ธันวันะรี" ึ่ผู้ำนาในอายุรเวท
ความคิดเห็น