บทความเกียวกับสุขภาพ

ลำดับตอนที่ #1 : "ดื่มด่วน สุขภาพดี"..... มีจริงหรือ ?

ระบุ เครื่องดื่มที่ดีต้องน้ำตาลต่ำ สารอาหารดี วิตามินซีสูง

            สุขภาพของคนไทยนับวันจะยิ่งสำเร็จรูปมากขึ้นทุกที วันนี้นอกจากอาหารสำเร็จรูปที่มีขายทั่วไปแล้ว น้ำเพื่อสุขภาพหลายประเภทก็คั้นไปขายไป แถมมีสรรพคุณต่างๆ มากมายมานำเสนอ บ้างก็ช่วยลดคอเลสเตอรอลในร่างกาย บ้างก็ใช้ป้องกันโรคมะเร็ง รักษาความดันโลหิตสูงได้ก็มี เรื่องนี้เท็จจริงเป็นอย่างไร เราขอชวนคุณมาวิเคราะห์ไปพร้อมๆกันค่ะ

            ต้องยอมรับว่า กระแสรักสุขภาพของคนไทยไม่ได้ดิ่งต่ำตกขอบไป ในทางกลับกันสถานการณ์มีแต่จะแรงขึ้นๆ จนผัก-ผลไม้ที่ชาวไร่ชาวสวนเคยขายได้บ้าง เหลือทิ้งบ้าง มีราคาพุ่งสูงขึ้นอย่างไม่ทันตั้งตัว

            นอกจากอาหารมังสวิรัติ ชีวจิต และแมคโครไบโอติกส์ ที่เน้นการรับประทานผัก-ผลไม้ในปริมาณที่มากแล้ว น้ำเพื่อสุขภาพหลายประเภทก็ใช้ผัก-ผลไม้ เป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตเช่นกัน ส่วนสรรพคุณที่แฝงอยู่ในผัก-ผลไม้เหล่านั้น ก็ถูกยกมาเป็นประเด็นสำคัญในการขายโฆษณา และทำท่าว่าจะไปได้สวยเพราะมีทั้งคุณค่าทางโภชนาการอาหาร ควบคู่ไปกับการบำบัดรักษาโรค

            อย่างไรก็ตาม น้ำเพื่อสุขภาพที่มีวางจำหน่ายทั่วไปตามท้องตลาด ไม่ได้มีส่วนผสมหลักที่มาจากผัก-ผลไม้ เพียงอย่างเดียว หากแต่ยังมีการคิดค้นเมนูใหม่ๆ จากพืชสมุนไพร และวิธีทางเคมีต่างๆ มากมาย ที่สำคัญคือยังไม่มีนักวิชาการท่านไหนออกมาให้ข้อมูลเรื่องคุณค่าทางโภชนาการ เช่นนี้แล้วผู้บริโภคจะทราบได้อย่างไรว่าน้ำเพื่อสุขภาพชนิดไหนให้คุณมากกว่าโทษ

            ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน รูปแบบของน้ำดื่มเพื่อสุขภาพเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาอยู่บ่อยครั้ง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาพสังคม ภาวะความเสื่อมโทรมของร่างกาย และวิทยาการใหม่ๆ ที่ค้นพบ

            ยุคหนึ่งคนไทยเคยถวิลหาน้ำผลไม้คั้นสด ก็จะมี น้ำส้ม น้ำฝรั่ง น้ำแอปเปิล น้ำแตงโม น้ำองุ่น น้ำเสาวรส ฯลฯ ออกมาให้ได้ชื่นฉ่ำหัวใจ เสริมสร้างวิตามินและเกลือแร่ให้กับร่างกาย

            ต่อเมื่อเวลาผ่านไป น้ำผลไม้เริ่มธรรมดา น้ำผักปั่น น้ำต้มผัก ก็พาเหรดกันมาอวดโฉมตามแผง คนที่กินผักยากแม้จะมีทางเลือกมากขึ้น แต่ก็ช่วยได้ไม่ถึง 100 เปอร์เซ็นต์ เพราะคนที่เหม็นเขียว เข็ดขยาดกับรสชาติขมๆ ก็ยังส่ายหน้าปฏิเสธ เป็นอันว่า น้ำผักตอบสนองคนไม่กินผักได้เพียงไม่กี่เปอร์เซ็นต์เท่านั้น

            ไม่ทันไร น้ำอาร์ซี ก็ดังเป็นพลุแตก เมื่อนายแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านชีวจิต คิดค้นน้ำเพื่อสุขภาพสูตรใหม่ขึ้นมา เรียกว่า น้ำอาร์ซี หรือ Rejuvenating Concoction ที่มีส่วนผสมของธัญพืช 9 ชนิด ได้แก่ ข้าวเหนียวซ้อมมือ ข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวฟ่าง ข้าวโอ๊ต ข้าวแดง ลูกบัว ลูกเดือย และน้ำ ตามท้องตลาดจึงมีร้านขายน้ำอาร์ซีคึกคักอยู่พักใหญ่

            จากนั้นก็มีน้ำต่างๆ อีกมากมายตามมา ไม่ว่าจะเป็น น้ำลูกยอ น้ำชาเขียว น้ำมะเม่า จนมาถึงน้ำลูกสำรอง และน้ำคลอโรฟิลล์ ที่มีสรรพคุณราวกับน้ำเทวดา ดื่มแล้วสามารถต้านทานโรคร้ายได้หลายชนิด

            "น้ำสำรอง 3 ขวด" เสียงสั่งเด็ดขาดจากเจ้าของร่างอวบ ทำเอาแม่ค้าที่เพิ่งรามือจากลูกค้าคนก่อนเร่งหยิบสิ่งที่เจ้าหล่อนต้องการให้จนมือเป็นระวิง และเมื่อได้รับน้ำตามสั่งแล้ว เธอก็เปิดปากขวดยกดื่มรวดเดียวหมด สรุปว่ามื้อนี้ อิ่มดีที่ไม่ต้องเคี้ยว

"ฮิตมาก คลอโรฟิลล์ ผงดื่มล้างสารพิษ สินค้ามี อย.แล้วค่ะ เลขที่ 10-3-03646-1-XXXX อย่างดารา....เขายืนยันว่าผิวดีขึ้นจริงๆ เขาเลยทานผสมน้ำดื่มทุกวัน ไม่มีสารตกค้างเลยไม่มีผลเสียต่อร่างกายค่ะ"

คำกล่าวอ้างเกินจริงในป้ายโฆษณาเหล่านั้นทำเอา นักโภชนาการ กรมอนามัย อย่าง นายสง่า ดามาพงษ์ ถึงกับเต้น ออกโรงแจ้งข่าวตั้งแต่ต้นปีว่า ยังไม่มีใครพิสูจน์ว่าน้ำเหล่านี้รักษาโรคได้ แต่ดื่มเพื่อให้ความสดชื่นเท่านั้น

            นายสง่า เตือนว่า ผู้บริโภคต้องรู้เท่าทันกระแสการโฆษณา อย่าหลงเชื่อโดยไม่มีข้อมูลยืนยัน เพราะนอกจากจะทำให้เสียเงินเปล่าแล้ว สุขภาพดีที่อยากได้อาจไม่เป็นอย่างที่คิด

            "ภูมิปัญญาไทยรู้จักการกินผัก-ผลไม้ตามฤดูกาลเพื่อเพิ่มภูมิต้านทานโรค ทำให้ระบบการขับถ่ายเป็นปกติ โรคระบบทางเดินอาหาร มะเร็งก็ลดลง อย่างน้ำลูกสำรอง คนจังหวัดตราด จันทบุรี และระยอง นำมาเป็นน้ำดื่มให้ความสดชื่น เขากินเป็นอาหารไม่ได้หลับหูหลับตากินวันละ 8-10 ขวด เพื่อรักษาโรค การกล่าวอ้างว่าน้ำคลอโรฟิลล์ น้ำลูกสำรองรักษาโรค จึงเป็นการอ้างสรรพคุณเกินจริง" โฆษก สธ. สรุป

            ด้าน รศ.ดร.ประไพศรี ศิริจักรวาล หัวหน้าฝ่ายมนุษยโภชนาการ สถาบันวิจัยโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า การโฆษณาสรรพคุณของสินค้าและยืนยันข้อมูลด้านสุขภาพ ถือเป็นเรื่องที่ไม่ชอบธรรม และออกจะผิดกฎของ อย. ด้วยซ้ำ

            "แม้จะมีการตรวจสอบคุณค่าทางโภชนาการ หรือมีการวิเคราะห์วิจัยมาแล้วว่า มีกากใยสูง ช่วยระบบขับถ่าย ป้องกันมะเร็ง หรือช่วยลดน้ำหนักได้ แต่ก็ห้าม" อาจารย์ประไพศรี ยืนยัน

            สำหรับผลิตภัณฑ์พร้อมดื่มเช่นน้ำลูกสำรอง และน้ำคลอโรฟิลล์ ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ เผยว่า ยังไม่มีการวิเคราะห์อย่างเป็นทางการ โดยเฉพาะเรื่องสมุนไพรที่ยังไม่มีใครวิจัยจริงๆ และหากทำการตรวจสอบแล้วพบว่า มีน้ำตาลน้อย มีกากใยเยอะ ก็ต้องดูอีกว่า ปริมาณกากใยอาหารมีมากเกิน 20 เปอร์เซ็นต์หรือไม่ และในปริมาณเท่านี้ควรดื่มอย่างไรต่อวัน

            "มันเหมือนกับว่ามีกระแสโรคหลายๆ โรค คนก็ระวังมากขึ้น คนไปมองว่า เครื่องดื่มชนิดนี้มีแอนตี้-ออกซิแดนท์สูง จะไปช่วยให้เซลล์อยู่ในสภาพสมบูรณ์ ลดความเสี่ยงโรค ถ้ามีแอนตี้-ออกซิแดนท์สูง ก็จะช่วยระบบขับถ่ายไม่ให้เสื่อมสภาพง่าย แต่ทั้งหลายแล้วยังไม่มีการพิสูจน์อย่างชัดเจนในทางคลินิก" รศ.ดร.ประไพศรี กล่าว

            ส่วนการเลือกซื้อน้ำเพื่อสุขภาพ หัวหน้าฝ่ายมนุษยโภชนาการ สถาบันวิจัยโภชนาการ ให้หลักไว้ว่า น้ำที่ไม่มีผลเสียต่อสุขภาพคือน้ำที่มีปริมาณน้ำตาลต่ำ มีสารอาหารที่ดี มีวิตามินซี ผลไม้บางชนิดจะมีเบต้า-แคโรทีน และถ้ามีตัวเนื้อหรือกากใยอาหารด้วยก็จะเป็นผลบวก อันดับหนึ่งเลยคือน้ำตาลต่ำ ดีที่สุดไม่เกิน 5 เปอร์เซ็นต์ หรือ 10 เปอร์เซ็นต์เป็นอย่างมาก สองคือมีสารอาหาร สุดท้ายอาจจะมีเรื่องกากใยอาหารก็จะดี