ข้อมูล

ลำดับตอนที่ #74 : หลักการเขียนพรรณนาโวหาร

๒. พรรณนาโวหาร มีจุดมุ่งหมาย คือมุ่งให้ความแจ่มแจ้ง ละเอียดลออ เพื่อให้ผู้อ่านเกิดอารมณ์ซาบซึ้งเพลิดเพลินไปกับข้อความนั้น การเขียนพรรณนาโวหารจึงยาวกว่าบรรยายโวหารมาก เพราะพรรณนาโวหารต้องมุ่งให้ภาพและอารมณ์ ดังนั้น จึงมักใช้การเล่นคำ เล่นเสียง ใช้ภาพพจน์  แม้เนื้อความที่เขียนจะน้อยแต่เต็มด้วยสำนวนโวหารที่ไพเราะอ่านได้รสชาติ

หลักการเขียนพรรณนาโวหาร

๑. เลือกคำ ที่ให้ความหมายชัดเจน ให้เสียงคำสัมผัสกันเพื่อเกิดเสียงเสนาะอย่างสัมผัสสระและสัมผัสอักษร

๒. ต้องมีใจความดี มุ่งให้เกิดภาพ และอารมณ์ความรู้สึกสอดคล้องกับเนื้อหาที่กำลังพรรณนา

๓. ใช้อุปมาโวหารในการเปรียบเทียบเพื่อให้ได้ภาพชัดเจน อ่านแล้วเกิดจินตนาการและความรู้สึกคล้อยตาม

๔. อาจใช้สาธกโวหารประกอบในการยกตัวอย่าง มักใช้กับการชมความงามอื่น ๆ เช่น ชมสถานที่ สรรเสริญบุคคล หรือใช้พรรณนาอารมณ์ ความรู้สึก เช่น รัก เกลียด โกธร แค้น เศร้าสลด เป็นต้น 

 

ตัวอย่างพรรณนาโวหารแบบร้อยแก้ว

 

๑. “...หมอกมัวซัวทั่ว ทุกแห่งหน ลมหนาวกรูเกรียวมาจนร่างเขาสั่นสะท้าน ต้นไม้ใบหญ้าที่พอมีอยู่บ้างตามริมทาง สัมผัสละอองหมอกที่พราวพร่าง จนใบกลายเป็นสีขาวหม่น แล้วไหลตามร่องใบหยดลงดังเปาะแปะเมื่อกระทบใบไม้ที่เกลื่อนตามใต้ต้น...”

 

๒. “ความ เงียบปกคลุมท้องถนน มีเพียงเสียงหอบหายใจคล้ายความเหนื่อยของผมดังอยู่ นานๆ จะมีรถยนต์ผ่านมาสักคัน ไม่มีคันใดให้ความสนใจกับเรา เธอยังคงนอนฟุบนิ่งข้างฟุตบาท ผมยกมือกอดอก หนีบขวดเหล้าเอาไว้ น้ำตาเธอรินออกมาอย่างไม่มีเสียง ผมทรุดลงนั่งข้างๆ เธอ มองใบหน้าที่ถูกตบจนเลือดกบปาก ริมฝีปากสั่นระริกบอกถึงความกลัวที่ผ่านมา ดวงตาหวาด ระแวงที่มองผมคลายจางลง กลายเป็นความขอบคุณ ผมอ่านแววตาเธอได้อย่างนั้น แต่เธอยังคงไม่ปริปาก”

 

( ผู้หญิงบ้าใครอย่าเตะ ของ ธราธิป )

 

ตัวอย่างพรรณนาโวหารแบบร้อยกรอง 

 

     เสนาะเสียงแสนเศร้าดุเหว่าเอ๋ย     ไฉนเลยครวญคร่าร่าอยู่ได้

หรือใครทาเจ็บช้าระกาใจ                   จึงหวนไห้โหยอยู่มิรู้แล้ว

แวววาบปลาบสายฟ้า                          ผสานวาตะโชยชาย

เปล่าเปลี่ยวอยู่เดียวดาย                       วิเวกแว่วคะนึงใน

ผลชิดแช่อิ่มโอ้                                    เอมใจ

หอมชื่นกลืนหวานใน                         อกชู้

รื่นรื่นรสรมย์ใด                                  ฤาดุจ นี้แม่

หวานเลิศเหลือรู้รู้                               แต่เนื้อนงพาล

แสงสูรย์สาดส่องแสง                         จรัสแจ้งจรูญตา 

เทียนทองส่องทาบฟ้า                         ประโลมหล้าภิรมย์ชม