พิธีรรมล้อ้า
Ceremonies put elephant
พิธีรรมที่เนื่อในารับ้า พ่อหมอเ่า (ปิยายะ) ทำ้วยสำริ ศิลปะรันโสินทร์อน้น เ้าใว่าเิมเป็นรูปเารพอยูในรมพระบาล ปัุบันัแสอยู่ พิพิธภัสถานแห่าิ ้า้น แ่เิมอาะัไ้ว่าารับ้าเป็นีฬาที่ไ้รับวามนิยมมีผู้อยามันมา แ่นัีฬานั้นมีน้อยล ทั้นี้อาเป็นเพราะารับ้าเป็นีฬาที่เสี่ยมาเินไป และล่อแหลม่ออันรายมานิหนึ่นัีฬาหรือผู้ที่ะไปับ้า ้อมี้อปิบัิแล้ว ภรรยาและบุรที่อยู่ทาบ้าน็้อปิบัิอยู่ในวินัยที่ำหนอย่าเร่รัเียบาเ่นัน มิะนั้นแล้วเราะห์รรมะเิึ้นับสามีที่เ้าป่าไปับ้าไ้ เพราะถือว่าสามีและภรรยาเป็นบุลนเียวัน ้วยเหุัล่าวผู้ที่ะไปับ้าะออป่าไป้อโล้อถือระเบียบปิบัิอย่าเร่รัเรียว่า "เ้ารรม" ถ้าหาทำผิหรือที่เรียว่า "รรมแ" ถือันว่าเป็นอันรายแ่ีวิ แ่ถ้ารู้ัว่อนำ้อป้อัน้วยารเ้า "บรรพา" อันเป็นารให้ผู้ที่ะไป้วยันับัวผู้ผิโนหัวให้นุ่ห่มแบบพระส์สัพัหนึ่่อนถือเป็นาร่อศีลแล้วึหมเราะห์เนื่อาารออไปับ้าป่าเป็นานเสี่ยและอันราย้ออาศัยวามล้าหาและวามำนามาับทั้ะ้อารวัและำลัใอย่ายิ่โยเพาะำลัใาผีประำ๑ ที่นนับถือ ให้่วยปป้อุ้มรอให้แล้วลาาอันราย่า ๆ ทั้ปว และ่วยให้นสามารถล้อ้าป่าไ้สำเร็ และปลอภัย ันั้นลุ่มผู้ไปับ้าึ้อประอบพิธี "เ้ารรม" ถือพรหมรรย์ และปิบัิาม้อบัับ่า ๆ อย่าเร่รั รวมทั้้าที่เ้าอะใ้เป็น้า่อ ไปับ้าป่า็้อใ้านหนัอย่าน้อย ๑ เือน และเลี้ยูให้อาหารอย่าี เพื่อให้่อสู้ับ้าป่าไ้ ารประอบพิธีเ้ารรมอันเป็นพิธีไสยศาสร์นั้น ้อหาฤษ์ยามที่ะประอบพิธีที่ศาลปะำ่อนเพื่อเป็นารแ้ ให้แ่ผีปะำและรูประำทราบและให้่วยูแลพวนให้พ้นาอันราย ึ่ในพิธีะมีหมอเ่าเป็นประธาน มีวามาร่วมเป็นผู้่วยรวมทั้าิพี่น้อมานั่ล้อมรอบ
พิธีเรื่อเ่นที่นำมาประอบพิธี ประอบ้วย๒ ๑. หัวหมู 1 หัว และเรื่อใน หรือเพาะหัวหมู็ไ้ ถ้าไม่มีใ้เป็้ม 1 ัวแทนไ้๒. ไ่้ม 1 ัว ๓. เหล้าาว 1 ว ๔. รวยใบอเสียบอไม้ ๕ รวย ถ้าไม่มีอไม้ให้ใ้ยอ้นปีไ่ำ หรือยอม่อนแทน ๕. เทียน ๑ ู่ ๖. หมา ๒ ำ ๗. บุหรี่ ๒ มวน ๘. ้าวสวย ๑ าน ๙. แ ๑ ถ้วย ๑๐. มิ้นผ ๑๑. น้ำเปล่า ๑ ัน ๑๒. ้ายำ ้ายแ สำหรับผูแนนุ่ห่ม ผู้ที่เ้าร่วมพิธี้อนุ่ผ้าถุหรือผ้าโระเบน เป็นผ้าไทยหาระรอสีเียวไพล มีผ้าาวม้าาเอว ๑ ผืน และมีผ้าสะไบ (ล้ายผ้าาวม้า) ล้อเวียไหล่ ห้ามสวมเสื้อ เมื่อเริ่มพิธีหมอเ่าและวาะยเรื่อเ่นถวายผีปะำ ุเทียนบูาอธิษานและเสี่ยทายารเินทา้วยไ่้มที่นำมา ึ่เรียว่าพิธีถอระูาไ่๑ ้วยารพูว่า "พว้าพเ้าะไปลอ้าราวนี้ะไ้หรือไม่ ถ้าไปไ้อให้หัวไ่เป็นสีาวลอ และให้าไ่ปิเรียบร้อย ถ้าไปไม่ไ้อให้หัวไ่นั้นฟ้ำำเียวและาไ่อุ้มเ้าหาอ" เมื่ออธิษานแล้วรินเหล้าใส่แ้วถวายผีปะำ และหยิบหัวไ่มาู ถ้าเป็นปิ็ออเินทาไ้และะประสบโี แ่ถ้าหัวไ่ฟ้ำำเียว็ออเินทาไม่ไ้ะมีอันราย และเมื่อารเ่นสรวผีปะำเสร็แล้ว หมอเ่าะยหนัปะำาศาลออมาวาบนลาหลั้า่อ ที่ปูหนัรอไว้่อนแล้ว หลาย ๆ ผืน ึ่้า่อทุเือะ้อมีหมอ้าี่ออยู่ และมีวาี่ท้าย หนัปะำที่วานั้นะม้วนเป็น ๒ ว วาทับลไปบนหนัรอหลั้าและผูไม้ิับหนัปะำนอานั้น็เรียมเสบียอาหาร และเรื่อใ้ที่ำเป็น่า ๆ พร้อมที่ะออเินทาามฤษ์ที่หมอเ่าำหนไว้ โยั "บวนเรียามลำับอาวุโส ึ่มีหมอเ่านำหน้าาม้วยรูบา และหมอ้า อื่น ๆ ับทั้้อปิบัิาม้อบัับาร"เ้ารรม" อย่าเร่รั ทั้หม้าและภรรยาับบุรึ่อยู่ทาบ้าน ลอเวลาที่หมอ้าเินทาหมอ้าะลาหลั้าไ้เพาะอนหุหาอาหารเวลาเ้า เย็น และหยุพัผ่อนอนพล่ำเท่านั้น เวลานอน้อผลัเปลี่ยนันเฝ้ายาม าราน้อ่วยัน
้อปิบัิอหมอ้า ที่สำัมี ๑๔ ้อ อาทิ1. ห้ามแ่ายสวยาม ให้นุ่ผ้าเ่า และห้ามสวมเสื้อ 2. ห้ามลูบไล้ัวและผม้วยอหอม แป้หอม และน้ำมันหอม 3. ห้ามมีเินิัวเิน ๔ ไพ 4. หลัาพิธีเ่นหนัปะำแล้ว ห้ามึ้นเรือนอนอีนว่าะลับมาาารล้อ้า และนำหนัปะำไปเ็บไว้ที่ศาลปะำแล้ว 5. ห้ามยุ่เี่ยวับผู้หิในะออเินทาไปล้อ้า 6.ห้ามยุ่เี่ยวับผู้หิในะออเินทาไปล้อ้า7. ห้ามใ้ผ้าาวม้าโพศีรษะะเินทา 8. ถ้าไปถึหมู่บ้านใเวลา่ำ ะอาศัยหลับนอนบ้านผู้ใไม่ไ้ ้อ่อไปนอนลาิน 9. ถ้ามีนใให้อใ้อินะที่อยู่ในหมู่บ้าน ถ้าผู้ให้เป็นผู้หิ ะรับอามือผู้หิโยรไม่ไ้ ้อให้ทอผ้าแบบเียวับทอผ้าถวายอแ่พระส์ เพราะถือว่ายั "บรรพา" อยู่ 10. ้อเารพและเื่อฟัหมอเ่า 11. ้อพูา้วยภาษาป่า ห้ามพู้วยภาษาธรรมา 12. ห้ามพูเท็หรือมีวามลับ่อัน 13. หมอ้าอื่น ๆ ้อเ้านอนหลัหมอเ่า และ่อนนอน้อไว้หนัปะำ และรูบาอาารย์ 14. เมื่อสูบบุหรี่้อบัแสไฟไว้ ะปล่อยให้แสไฟรอออมาไม่ไ้ 15. ห้ามล้อลู้า่อิแม่ที่วิ่ามไปในะล้อ้าป่า 16. เมื่อับ้าไ้ และบัเอิ้าเือนั้นาย หรือ้าเือที่ี่ไปายล ห้ามหมอ้าเ้าอ้านั้นแะ้อ้า ไม่ว่าแล่เนื้อหรือเลื่อยเอาาเ็า สำหรับ้อปิบัิอผู้เป็นภรรยาและบุรอบรราหมอ้าที่ออไปับ้าป่า ็ำเป็น้อปิบัิอย่าเร่รัเพื่อเป็นสิริมลแ่สามี๑ 1. ห้ามแ่ายสวยาม หรือนุ่ผ้าใหม่ 2. ห้ามลูบไล้ัวและผม ้วยมิ้นอหอม แป้หอม และน้ำมันหอม 3. ห้ามหัไม้ทำฟืน้วยารใ้เท้าเหยียบ แ่ให้หั้วยหัวเ่า หรือใ้มีพร้าฟันให้า 4. ห้ามรับรอนแปลหน้าหรือผู้ที่มิไ้เี่ยว้อเป็นาิสนิทึ้นมาบนเรือนหรืออาศัยในบ้านโยเ็า 5. ห้ามนในบ้านนั่วาบันไ หรือ่อมธรีประูโยเ็า 6. ทำวามสะอาบ้านเรือน วาถู โยห้ามใ้ผ้าปั หรือ สบัฝุ่น 7. เวลานอนให้นอนับระานห้ามนอนบนเสื่อหรือที่นอน 8. เรื่อใ้เรื่อมือ่า ๆ ให้เ็บึ้นบนเรือน ห้ามอไว้ใ้ถุน 9. ห้ามัผม ัเล็บ 10. ห้ามหวีผม และสระผม 11. ห้ามนในบ้านไปนอนหรือพั้าืนบ้านอื่น หรือที่อื่น 12. ถ้ามีนมาเรียไม่ว่าเวลาใ ห้ามานรับะอยู่บนบ้าน ให้ลมาาบ้าน่อนึะานรับไ้ 13. ห้ามพูโห หรือุ่า หรือใ้ถ้อยำหยาบาย 14. ห้ามร้อรำทำเพล หรือแสอาารร่าเริเบิบาน 15. เวลาทำรัว ห้ามัฟืนในเาออ แ่ให้ันฟืนเ้าไปในเา 16. ให้ไว้สิ่ศัิ์สิทธิ์ ผีสาเทวา ่อนเ้านอนทุรั้ เมื่อลุ่มหมอ้าที่ะล้อ้าป่าเินทาถึบริเวที่ะทำารล้อแล้ว ่อนะเริ่มำเนินารหมอเ่าะ้อทำพิธี "ปะสะ" ให้หมอ้าในลุ่มเสีย่อน แล้วึทำพิธีเบิไพร หรือเปิป่า เพื่อออนุาเ้าป่าล้อ้า่อไป 5. วามผิานินเนื้อูเหลือม๒ ไม่สามารถำระโทษให้หมมลทินไ้ หรือทำให้เป็นนบริสุทธิ์ไ้านั้นรูบาให่ะนำผู้ระทำผิประเภทวามผิ่อเทวาสิ่ศัิ์สิทธิ์และผีสาทั้หลายที่มาประุมเพื่อ่วยำระบาปให้ และราบออภัย่อแม่พระธรี ๓ รั้ แล้วานั้นรูบาให่อให้พระอาทิย์ผู้เป็นเ้าแห่ัรวาล ่วยายแสอาบำระวามไม่บริสุทธิ์อหม้าอีรั้ อันเป็นเสร็พิธีปะสะ
พิธีเบิไพร หรือพิธีเปิป่า เป็นพิธีรรมที่ประอบึ้นเพื่ออนุาเ้าป่าเ้าเา่อนะ้าไปับ้าทั้นี้้วยวามเื่อที่ว่าอทุอย่าในป่านั้นมีเ้าอทั้สิ้น ึ่ือเ้าป่าเ้าเา ึ้ออเสีย่อน และมีเรื่อล่าวว่า ผู้ที่เริ่มล้อ้านแรือ "อา" ึ่ี่วายไป่อ้า และเมื่อระโึ้นี่หลั้าป่าแล้ว ้าป่า็พาวิ่หายไปในป่าลึผู้ไป้วยามหาไม่พบ ึถือว่าอาเป็นเ้าอป่า ันั้นหมอ้าึ้ออ้าาอา่อน
หมอเ่าะเป็นผู้ประอบพิธีเบิไพร อุปร์ที่ใ้ในารทำพิธีนี้มีเนื้อสัว์ ๑ ัว ้าวสาร หมาพลู บุหรี่และสุรา โยหมอเ่าะั้ศาลเล็ ๆ ึ้นหลัหนึ่ เอาเรื่อเ่นที่ล่าวมาั้ถวาย และล่าว้อวามทำพิธีเบิไพรทำนอว่า "วันนี้พว้าพเ้า หมอ้า วา้า และ้า่อ มาเที่ยวหาลู้าลูม้าาเ้าป่า โยมีอมาถวายอให้ท่านไล่โล้าป่าออมาให้พว้าพเ้าโย่วน ส่วนสัว์ร้าย่า ๆ นั้น ออย่าไ้ปล่อยมาราบวนพว้าพเ้าเลย"
เมื่อทำพิธีเบิไพรเสร็แล้ว รูบาให่ะพาหมอ้าไปหาที่เหมาะสม เพื่อไปั้่ายพัแรม หรือ "มรม" ระหว่านี้หาพบเห็นอะไรแปลหรือผิปิห้ามทัท้วหยอล้อ แ่ให้บอหมอเ่าทราบ
หลัาที่หาที่ั้มรมไ้แล้ว หมอเ่าะเริ่มบริรรมทำให้บริเวมรมเป็นที่ศัิ์สิทธิ์ ้วยาร่ออไฟศัิ์สิทธิ์ ๓ อ๑ สำหรับุ้มรอทุนมิให้เป็นอันราย และทุน้อแสวามารวะ ะออไปไหนะ้อไหว้ลาอไฟ่อน และอไฟทั้ ๓ อนี้ะ้อุให้ลุลอเวลา นว่าารล้อ้าะสิ้นสุล
เมื่อถึเวลาะออล้อ้า หมอเ่า็ะให้หมอ้าทุนนำันามไปที่ศาลปู่า หมอเ่าหรือรูบาให่ะทำพิธีอวามุ้มรอาผีปู่า โยให้หมอ้าทุนหันหน้าไปทาที่พัพร้อมับล่าวว่า "อิเ่าอัฮะ" หมายวามว่าารล้อ้ารั้นี้้อสำเร็แน่นอน
สำหรับพิธีเบิไพรนี้ มีหลัานปราในสมุทรโษำันท์ ึ่บรรยายถึารไปวั้าอพระสมุทรโษ ที่หมอเ่าะทำพิธีเบิไพรวั้า่อน ัวามว่า
ปานั้นธใ้หมอ สิทธิรรมแว่นล
ให้เ้ายัไพรส- ประส์ะเบิไพร
หมอเ่าเอารพล ศิษยนทั้หลายไป
เ้าในพนาไลย และเลียบหาูพฤษา
พบไม้หนึ่ามสม สุรมยสมา
สามารถหนัหนา ศุภลัษสาผล
หมอึ่เอาพัสรา มานุ่ไม้อันนฤมล
สวมน์ละลายน- ธวิเลปนสรรถสม
ธัรภูษา ประับสรรพโยอาม
พนัโรอันพาสมภ์ สำหรับรอบรเวียนรรม์
บูายถาศั- ิและารยทุอัน ล้วนแล้ลอบรร- พประสเบิไพรฯ
อย่าไร็ี าถาหรือมน์ที่หมอ้าสวในที่่า ๆ เมื่อลมือับ้าป่ามีันี้
1. เ็บสิ่อและหนัปะำึ้นหลั้า หมอึ้นี่อ้าเวลา้าออเิน "เิพระรูเินหน้า ผู้้าเินหลัสัาัวินาศสันิ" (พระรูือพระศวร) านั้นผู้เป็นศิษย์ล่าวาถา "โอมเพนิเบิแผน พำวมามพระธรีทายเส้นนี้็เยล่าว ปล่อนี้ถูเยเที่ยว อมสวาหะโ นะโมัสสะ"
2. ่อนเ้าเป่า "โอมเพนิ เบิแผน แยประาม ามพระธรีเส้นทานี้ ูุล่ว ปล่อทานีู้ะเที่ยว โอมสวาหิโ โนโมัสสะ"
3. พบ้นไม้ให่ "เ้า้นไม้ เิเ้าออไป สัััวินาศสันิ"
4. ถึที่พั "พระนาธรีอยู่แล้วหรือยั สัาั วินาศสันิ โอมเพนิเบิแผน แยพะำวม ามพระธรี สิทธิสวาหะ"
5. ยหนัปะำลาหลั้า "โอมเพนิ เบิแผน แยพะำวม ามพระธี สิทธิสัวะหะ"
6. เวลาิน้าวเ่นหนัปะำ "เทียวะแอนบััิ เทียแล้วเอาโ อหมานุาร และอให้อยู่ีมีแร"
7. เมื่อออเินทา่อ "โอมเพนิ เลิเียวลม สิทธิสวาหะ"
8. เมื่อเินทาถึแม่น้ำลำลอ "นาพระาเ้าเอน อยู่แล้วหรือยั สัาั วิสาศสันิ"
9. เมื่อถึหรือภูเา "เ้าภูเ้าเา อยู่แล้วหรือยั สัาั วิสศสันิ"
อบุ ้อมูลีๆ า http://www.changdee.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538660483&Ntype=1
