เต๋า เต็ก เก็ง

ลำดับตอนที่ #8 : บทที่ 8 ความดีอันสูงสุด

บทที่ 8 ความดีอันสูงสุด

ความดีอันสูงสุดนั้นคล้ายกับน้ำ
น้ำให้คุณแก่สรรพสิ่ง
มิได้แย่งชิงสิ่งใด
น้ำตั้งตนอยู่ในที่ต่ำ
อันทุกคนรังเกียจเหยียดหยาม
ดังนั้นจึงนับว่าได้เข้าไปใกล้กับเต๋า

ในการอยู่อาศัย ปราชญ์เลือกสถานที่อันควร
ในดวงใจ ท่านถือความสงบงัน
ในความเป็นมิตร ท่านถือคุณความดี
ในวาจา ท่านถือความจริงใจ
ในการปกครอง ท่านถือความสงบเรียบร้อย
ในกิจการงาน ท่านถือความสามารถ
ในการกระทำ ท่านเลือกเวลาที่เหมาะสม

เหตุว่าท่านมิได้แก่งแย่งชิงดีกับผู้ใด
คำติเตียนว่าร้ายจึงมิได้แผ้วพานท่าน

............................................

มีคำกล่าวว่า น้ำต้องไหลลงต่ำ คนต้องไหลสู่ที่สูง ซึ่งในที่นี้หมายถึง การพัฒนาชีวิต และจิตใจตนเองอย่างมีเป้าหมาย และแน่วแน่ในทางนั้น

บทนี้จะพูดถึงลักษณะต่าง ๆ ของปราชญ์ ซึ่งเป็นเป้าหมายสำหรับผู้ฝึกตน เหมือนดังทะเลเป็นเป้าหมายสำหรับน้ำ และในระหว่างทางไปสู่เป้าหมายนั้น ย่อมจะนำความชุ่มชื่นมาสู่คนรอบข้าง

ในตอนสุดท้ายนั้น คำนินทาย่อมไม่แผ้วพานปราชญ์เพราะท่านไม่ได้แก่งแย่งชิงดีกัน ตรงนี้หมายความถึง ผู้ที่ไม่ชิงดีกับคนอื่น ย่อมไม่เดือดร้อนกับคำตำหนิติเตียน เพราะคนที่เดือดร้อนเพราะคำตำหนิติเตียนนั้น ย่อมแสดงถึงการเอาตัวไปเปรียบเทียบกับผู้อื่น ถ้าเราไม่เปรียบเทียบกับผู้อื่น เราก็จะรู้จักตัวเราเอง ไม่จำเป็นต้องให้ใครมาบอก