สมุนไพรและอาหารจีนเพื่อสุขภาพ

เนื้อเรื่อง

สมุนไพรจีนและอาหารจีน

หากพูดถึงสมุนไพร คนทั่วโลกรู้จักกันดี เนื่องจากในแต่ละท้องถิ่น ของแต่ละประเทศ มีการใช้สมุนไพรมาตั้งแต่โบราณ โดยภูมิปัญญาเหล่านั้น บรรพบุรุษของแต่ละเผ่าพันธุ์ได้ลองผิดลองถูกและจดบันทึกไว้ จนลูกหลานในปัจจุบันสามารถนำมาใช้ได้อย่างมั่นใจในสรรพคุณ เช่นเดียวกับคนไทยที่มีตำรับกลางบ้านที่มีส่วนผสมของสมุนไพรมากมายหลายชนิดซึ่งบางตำรับก็ไม่ใช่สมุนไพรไทยเสียทั้งหมดยังมีสมุนไพรจีนผสมหรือแทรกเข้ามาด้วย

ในตำราแพทย์แผนจีนโบราณได้รวบรวมแนวทางหลักในการรักษาผู้เจ็บป่วยไว้ 2 ประการคือ

1. การรักษาแบบองค์รวมเป็นการรักษาที่ครอบคลุม

2. การรักษาที่ดูจากสภาพแวดล้อมภายนอกซึ่งโดยปกติแล้วแพทย์จีนจะแบ่งพื้นฐานสุขภาพ

ออกเป็น 4 แบบ  คือ

2.1 พวกหยางแข็งแรง

2.2 พวกหยินแข็งแรง

2.3 พวกหลางอ่อนแอ

2.4 พวกหยินอ่อนแอ

การรักษาของแพทย์จีน จึงเน้นไปที่การปรับสมดุลมีหลายวิธีเช่น การฝังเข็ม การนวดกดจุด การใช้สมุนไพร

สมุนไพรจีนที่มีฤทธิ์อุ่น

1. กุยช่าย

สรรพคุณ                               มีฤทธิ์อุ่นรสเผ็ด แก้อักเสบและการติดเชื้อ แก้ผื่นคันและแมลงกัดต่อย แก้หวัด แก้ท้องผูก รักษาอาการแน่นอก และอาเจียนเป็นเลือด        

ข้อควรระวัง          ผู้ที่ระบบย่อยอาหารไม่ดี ไม่ควรกิน

2. เกาลัด ภาษาจีนเรียกว่า “ เลียกก้วย ”

สรรพคุณ              มีรสหวานบำรุงไต กล้ามเนื้อ ม้าม และกระเพาะอาหาร แก้ร่างกายอ่อนแอ แก้ไอละลายเสมหะ ท้องเดิน แก้วัณโรคที่ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต

ข้อควรระวัง          ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบย่อยอาหารไม่ควรกิน ผู้ที่เป็นโรคไขข้ออักเสบ ร้อนใน ตาบวมห้ามกิน

3. ขิง ภาษาจีนเรียกว่า “ จี๋เกีย ”หมายถึงขิงอ่อนส่วนขิงแก่เรียกว่า “ บอเกีย ”

สรรพคุณ              ช่วยย่อยอาหารขับเหงื่อ แก้ไอ แก้อาการเมารถเมาเรือ ท้องเสีย รักโรคกระเพาะ ช่วยการไหลเวียนของเลือด

ข้อควรระวัง          ผู้ที่มีอาการร้อนใน คอแห้ง เจ็บคอ ไม่ควรกิน

สมุนไพรจีนที่มีฤทธิ์เย็น

1. เก๊กฮวย

สรรพคุณ              ช่วยขับพิษ ขับลม ขับเหงื่อ แก้ร้อนใน

ข้อควรระวัง          ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบขับถ่ายควรกินแต่พอเหมาะ

2. ขึ้นฉ่าย ภาษาจีนเรียกว่า “ เอียงคึ้ง ”ฝรั่งเรียกว่า “ เซเลอรี่ ”

สรรพคุณ              ประระดับความดันเลือดให้เป็นปกติ บรรเทาอาการปวด จากโรคเกาต์

ข้อควรระวัง         ผู้ที่มีท้องเดินเรื้อรังไม่ควรกินมาก

3. ถั่วเขียว ภาษาจีนเรียกว่า “ แชเซียวเต่า ”

สรรพคุณ              แก้ร้อนในกระหายน้ำ รักษาอาการบิด ลดความดันโลหิต

ข้อควรระวัง         ผู้ที่เป็นโรคเกี่ยวกับม้าม หรือท้องเสียบ่อยๆ ไม่ควรกิน

สมุนไพรจีนที่มีฤทธิ์เป็นกลาง

1. งา ภาษาจีนเรียกว่า “ อิ่วมั๊ว ”

สรรพคุณ                               แก้ท้องผูกทำให้ลำไส้ชุ่มชื่นรักษาอาการเคล็ดขัดยอก

ข้อควรระวัง         ไม่มี

2. เผือก ภาษาจีนเรียกว่า “ โอ่วไน ” “ โอ่วถึง ”หรือ “ โทวจือ ”

สรรพคุณ                               ป้องกันฟันผุ ทำให้กระดูกฟันแข็งแรง บำรุงไต ลำไส้และแก้อาการท้องเสีย

ข้อควรระวัง          ไม่ควรกินเผือกดิบ เพราะมีพิษ การกินเผือกมากเกินไปจะทำให้ม้ามทำงานได้อย่างไม่ปกติ

3. รังนก ภาษาจีนเรียกว่า “ เอี่ยง ”

สรรพคุณ              บำรุงร่างกาย ปอด ไต และม้าม บำรุงกำลังแก้อ่อนเพลียแก้ไอ ลดเสมหะ แก้ร้อนใน หอบหืด และห้ามเลือด

ข้อควรระวัง          รังนกมีราคาแพงการเลือกซื้อควรระวังรังนกปลอม

เมนูอาหารจีนสูตรบำรุงสุขภาพและสูตรการบำบัดโรค

1. หมูตุ๋นดอกไม้จีน

ส่วนผสม – เนื้อหมู

- ดอกไม้จีน

- ซีอิ้วขาว  เกลือ และเครื่องปรุงรสอื่นๆ

วิธีทำ      หั่นเนื้อหมูเป็นชิ้นหมักกับซีอิ้วขาวหรือเครื่องปรุงรสอื่นๆตามชอบ ทิ้งไว้ประมาณ 1 ชม. จากนั้นนำใส่หม้อดินหรือกระเบื้องทนไฟ เติมน้ำซุปหรือน้ำเปล่าให้ท่วมหมู ตั้งไฟแรงจนเดือด และเปลี่ยนเป็นไฟอ่อน เติมดอกไม้จีนและเครื่องปรุงรสที่เตรียมไว้ ตุ๋นต่อจนน้ำซุปเข้มข้น

สรรพคุณ              ช่วยบำรุงสุขภาพทั่วไป บำรุงเลือด บำรุงตับ ทำให้นอนหลับได้ดี

2. ข้าวต้มลำไย

ส่วนผสม – ข้าวเจ้า 30 กรัม

-          ลำไยแห้ง 10 กรัม

-          พุทราจีนแห้ง 5 ผล

-          น้ำตาลทรายแดงเล็กน้อย

วิธีทำ      ต้มข้าวจนเมล็ดบาน เติมลำไยแห้ง และพุทราจีนลงไป ต้มต่ออีก 10 นาที ยกลง เติมน้ำตาลทรายแดงเล็กน้อยพอออกหวาน ตักเสิร์ฟ ใช้กินเป็นอาหารเช้าก็ได้

สรรพคุณ                               ช่วยบำรุงเลือดและหัวใจ ทำให้เจริญอาหารผู้มีไข้สูงไม่ควรกิน

3. ไข่ตุ๋นน้ำขิง

ส่วนผสม – ไข่ไก่ 4 ฟอง

-          น้ำขิงคั้นสด 1 ช้อนชา

-          น้ำตาลกรวด 150 กรัม

วิธีทำ      โขลกน้ำตาลกรวดให้ละเอียด แล้วละลายลงในน้ำที่กำลังเดือด 20 ช้อนโต๊ะ จากนั้นปล่อยให้เย็น  ตอกไข่ใส่ชามตีจนขึ้นฟู เติมน้ำขิง และรินน้ำที่ละลายน้ำตาลกรวดที่เย็นแล้วลงไป ตีไข่ต่อจนขึ้นฟูอีกครั้ง นำไปตุ๋นจนน้ำแห้ง ยกลงตักเสิร์ฟ      แต่งหน้าด้วยแครอทนฝอยเพื่อความสวยงาม

สรรพคุณ                               แก้ร้อนใน ปากแห้ง แก้ท้องอืดเฟ้อ แน่นท้อง แก้อาการไอ เจ็บคอ หรือคันคอ

4. ฟักทองต้มน้ำผึ้ง

ส่วนผสม – ฟักทองหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ 1 ถ้วย

-          น้ำผึ้ง 2 ช้อนโต๊ะ

-          น้ำขิงคั้นสด 1 ช้อนชา

วิธีทำ      ต้มฟักทองจนสุกโดยใส่น้ำพอประมาณ เติมน้ำผึ้ง ต้มต่อจนฟักทองเปื่อย แล้วเติมน้ำขิงลงไป ต้มต่ออีก 3 นาที ยกลง ตักเสิร์ฟ

สรรพคุณ                              ช่วยแก้อาการหอบหืด ทำให้ผิวพรรณสดใส

5. ผัดผักสูตรกวางตุ้ง

ส่วนผสม – ผักบุ้งจีน 4 ขีด                               - ถั่วงอก 1 ขีดครึ่ง

                - ขิงดอง 30 กรัม                 - พริกหวาน เหลืองและแดง

                - กระเทียมสับ 3-4 กลีบอย่างละ 1 ลูกหั่นเป็นวง

                - น้ำมันงา 1 ช้อนโต๊ะ       - น้ำตาล 3 ช้อนโต๊ะ

                - แป้งข้าวโพด 1 ช้อนชา   - เกลือ 1 ช้อนชา

                - น้ำส้มสายชู 3 ช้อนโต๊ะ  - เหล้าจีนสำหรับปรุงอาหาร

วิธีทำ      เด็ดใบผักบุ้ง ออกให้หมดเหลือแต่ก้าน นำไปหั่นเป็นท่อน พักไว้ ตั้งกระทะเติมน้ำมัน 1 ช้อนโต๊ะ นำถั่วงอกลงผัด

กลับเร็วๆ 2-3 ครั้ง เหยาะเหล้าจีน ตักขึ้นพักไว้ เติมน้ำมันอีก 2 ช้อนโต๊ะ เติมพริกหวานหั่นเป็นแว่นๆลงผัด พอสลดตักขึ้นพักไว้

เจียวกระเทียมแล้วนำผักบุ้งลงผัด เติมเกลือ พอสลด ให้ใส่พริกหวาน ขิงดอง และถั่วงอกลงไป เติมเครื่องปรุงอื่นๆ

ผัดให้เข้ากัน  ยกลงตักเสิร์ฟ

สรรพคุณ                               เหมาะกับผู้ที่มีคอเลสเตอรอลสูง เพราะเป็นอาหารที่มีเส้นใยสูง