เลขโรมัน

เนื้อเรื่อง

เลขโรมัน
เลขโรมัน	จำนวน
I	1
II	2
III	3
IV	4
V	5
VI	6
VII	7
VIII	8
IX	9
X	10
XI	11
XII	12
XIII	13
XIV	14
XV	15
XVI	16
XVII	17
XVIII	18
XIX	19
XX	20
XXX	30
XL	40
L	50
LX	60
LXX	70
LXXX	80
XC	90
C	100
CC	200
CCC	300
CD	400
D	500
DC	600
DCC	700
DCCC	800
CM	900
M	1,000
V	5,000
X	10,000
M	1,000,000

การเขียนเลขโรมัน

     การเขียนเลขโรมัน สามารถเขียนแทนเฉพาะจำนวนเต็มบวกเท่านั้น เนื่องจากในสมัยก่อนโรมยังไม่มีสัญลักษณ์แทนเลขศูนย์หรือเลขทศนิยม^[1] โดยให้เขียนจากสัญลักษณ์ที่มีค่ามากแล้วลดหลั่นกันไปยังสัญลักษณ์ที่มีค่าน้อย เช่น

• MCCCXXV มีค่าเท่ากับ 1,000 + 300 + 20 + 5 = 1,325
• MMMDLXVII มีค่าเท่ากับ 3,000 + 500 + 60 + 7 = 3,567

     ถ้าเขียนสัญลักษณ์ที่มีค่าน้อยกว่าไว้ด้านหน้าสัญลักษณ์ที่มีค่ามากกว่า ค่าของจำนวนที่ได้จะมีค่าเท่ากับจำนวนที่มีค่ามากลบด้วยจำนวนที่มีค่าน้อย และจะเขียนสัญลักษณ์เพียงคู่เดียวในแต่ละหลักเท่านั้น เช่น

• IX มีค่าเท่ากับ 10 - 1 = 9
• XL มีค่าเท่ากับ 50 - 10 = 40
• MCMLXXVII มีค่าเท่ากับ 1,000 + (1,000 - 100) + 70 + 7 = 1,977
• MMCDLXVIII มีค่าเท่ากับ 2,000 + (500 - 100) + 60 + 8 = 2,468

     จำนวนที่มีค่าเกินกว่าที่กำหนดไว้ตามสัญลักษณ์ดังกล่าว จะเขียน บาร์ (ขีด) ไว้บนสัญลักษณ์เหล่านี้ ซึ่งหากบาร์ถูกกำหนดไว้บนสัญลักษณ์ใด สัญลักษณ์นั้นจะแทนจำนวนซึ่งมีค่าเท่ากับสัญลักษณ์นั้นคูณด้วย 1,000 เช่น

• V มีค่าเท่ากับ 5 × 1,000 = 5,000
• X มีค่าเท่ากับ 10 × 1,000 = 10,000
• L มีค่าเท่ากับ 50 × 1,000 = 50,000
• C มีค่าเท่ากับ 100 × 1,000 = 100,000
• D มีค่าเท่ากับ 500 × 1,000 = 500,000
• M มีค่าเท่ากับ 1,000 × 1,000 = 1,000,000

     โดยปกติแล้ว การเขียนเลขโรมันจะไม่เขียนสัญลักษณ์เดียวกันอยู่ติดกันตั้งแต่ 4 ตัวขึ้นไป ยกเว้นบนหน้าปัดนาฬิกา ที่จะใช้ IIII แทนเวลา 4 นาฬิกาหรือ 16 นาฬิกา เพื่อป้องกันความสับสนในการอ่านเวลา