แฟ้มพัฒนาการเรียนรู้ รายวิชาการประเมินโครงการ

ลำดับตอนที่ #12 : นิทานการประเมิน จ่าดูหมา

จ่าดูหมา

                เรื่องจ่าดูหมานี้เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริงในสมัยรัชกาลที่ 6 (ถามคุณแม่)

                ที่พระราชวังไกลกังวลในครั้งที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสนั้น พระองค์ได้ยินเสียงสุนัขอยู่ใต้ถุนพระราชวังจึงทรงสนพระทัย พอดีกับที่ได้ยินข่าวว่ามีทหารผู้หนึ่งไม่พอใจกับยศจ่าที่เป็นอยู่ ทั้งเคยพูดว่าตนเองน่าจะได้เป็นถึงนายกอง

พระองค์จึงตรัสสั่งทหารนายนั้นให้ไปดูว่ามีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้น สักครู่ทหารนายนั้นก็กลับมา แล้วกราบบังคมทูลว่ามีสุนัขคลอดลูกอยู่ใต้ถุนพระราชวัง พระพุทธเจ้าข้า

พระองค์ท่านตรัสถามต่อไปว่า ลูกสุนัขมีกี่ตัว จ่าคนนั้นก็ขอกราบบังคมทูลลาเพื่อไปตรวจดูอีกรอบ สักครู่ทหารนายนั้นก็กลับมา แล้วกราบบังคมทูลว่า หกตัวพระพุทธเจ้าข้า

พระองค์ท่านตรัสถามต่อไปว่า ลูกสุนัขมีสีอะไรบ้าง จ่าคนนั้นก็ขอกราบบังคมทูลลาเพื่อไปตรวจดูอีกรอบ สักครู่ทหารนายนั้นก็กลับมา แล้วกราบบังคมทูลสีของลูกสุนัขตามที่เห็น

พระองค์ท่านตรัสถามต่อไปว่า ลูกสุนัขเป็นตัวเมียกี่ตัว ตัวผู้กี่ตัว จ่าคนนั้นก็ขอกราบบังคมทูลลาเพื่อไปตรวจดูอีกรอบ สักครู่ทหารนายนั้นก็กลับมา แล้วกราบบังคมทูลเพศของลูกสุนัข

            ตอนนี้จ่าเหงื่อไหลเต็มตัวเพราะวิ่งขึ้นวิ่งลงหลายรอบ พระองค์ท่านก็ตรัสสั่งให้ไปตามตัวนายกองมา พร้อมกับตรัสให้ไปดูว่ามีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้น ต่อหน้าจ่าผู้นั้น

                ครู่หนึ่งนายกองก็ขึ้นมารายงานว่ามีสุนัขตกลูกอยู่ เมื่อพระองค์ตรัสถามคำถามเดียวกับที่ตรัสถามจ่า นายกองสามารถกราบบังคมทูลได้ทันทีอย่างฉาดฉาน เมื่อนายกองตอบเสร็จพระองค์จึงหันไปทางจ่านั้นว่า ทราบแล้วหรือไม่เหตุใดเจ้าจึงเป็นจ่า จ่าเพิ่งได้คิดจึงกราบบังคมทูลด้วยความรู้สึกผิดว่าทราบแล้วพระพุทธเจ้าข้า

                การประเมินนั้นต้องมีการเก็บข้อมูลเพื่อตัดสินให้คุณค่ากับสิ่งที่เป็นอยู่ ดังนั้นความครบถ้วยของข้อมูลมีความสำคัญมาก หากผู้ประเมินจำเป็นต้องเก็บข้อมูลทีละส่วน ๆ ย่อมแสดงถึงการวางแผนที่ขาดความรัดกุม แต่หากเก็บโดยไม่ทำความเข้าใจ ไม่เก็บในส่วนที่สำคัญจำเป็นย่อมกลายเป็นการเก็บ “ขยะ” ดังนั้นนิทานเรื่องนี้ในความคิดของผมอาจารย์ต้องการกระตุ้นเตือนให้ผู้เรียนวางแผนการเก็บข้อมูลให้รัดกุม วางแผนกรทำงานอย่างรอบคอบ เพื่อฝึกให้พวกเราก้าวเข้าสู่หนทางของนักประเมินมือใหม่ ที่จะมุ่งหน้าต่อไปสู่ความเป็นมืออาชีพในที่สุด