แฟ้มพัฒนาการเรียนรู้ รายวิชาการประเมินโครงการ

ลำดับตอนที่ #7 : การอบรมการประเมินโครงการ รายงานการประเมิน (กำลังพัฒนา)

รายงานการประเมินโครงการอบรม”การประเมินโครงการ”

ในโครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานครโดยความร่วมมือของศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษาโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
โดย
รศ.ดร.ภาวิณี  ศรีสุขวัฒนานันท์  และคณะ
มีนาคม 2550

1. บทนำ

1.1 หลักการและเหตุผลของการประเมิน

การประเมินโครงการเป็นกระบวนการจัดการให้ได้สารสนเทศเพื่อสนองต่อผู้ตัดสินใจที่จะรับผิดชอบโครงการในระดับต่างๆ ตั้งแต่ระดับผู้บริหาร จนถึงผู้ปฎิบัติการ สารสนเทศที่ได้จากการประเมินต้องถูกต้อง สอดคล้อง และเพียงพอเพื่อการตัดสินใจ  นำมาใช้พัฒนา ปรับปรุงการดำเนินโครงการให้มีประสิทธิภาพ และเสริมสร้างประสิทธิภาพของการบริหารจัดการของสถานศึกษา โดยสารสนเทศการประเมินโครงการเป็นรายงานที่แสดงถึงความรับผิดชอบขององค์กรต่อสาธารณชน ในยุคปฏิรูปการศึกษา องค์ความรู้ใหม่และสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการบริหารจัดการสถานศึกษาและการจัดการศึกษา การสร้างองค์ความรู้ใหม่เพื่อการพัฒนาโครงการที่สามารถสร้างผลกระทบต่อประสิทธิภาพและประสิทธิผลขององค์กรจึงเป็นคุณค่าที่สร้างสรรค์ ดังนั้น กระบวนการประเมินโครงการในยุคปฏิรูปการศึกษาจึงต้องการนักประเมินที่มีคุณลักษณะ คุณวุฒิ และมีความรอบรู้เกี่ยวกับคุณภาพของงานในระบบการจัดการองค์กรที่รับผิดชอบ จัดทำรายงานการประเมินที่สะท้อนคุณภาพงานที่เกิดจากการเรียนรู้ของผู้เกี่ยวข้อง

โครงการอบรม “การประเมินโครงการ” เป็นหลักสูตรการอบรมสำหรับผู้บริหารและครูให้พร้อมทำหน้าที่ผู้ประเมิน ซึ่งสามารถเป็นทางเลือกใหม่สำหรับการดำเนินการที่สร้างสรรค์ และตัดสินใจที่จะรับผิดชอบงานด้วยการเรียนรู้จากผลการประเมิน โดยจะก่อให้เกิดวัฒนธรรมการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง พร้อมประกันคุณภาพขององค์กร ซึ่งเริ่มดำเนินการอบรมระหว่างวันที่ 5 มกราคม – 15 มีนาคม 2551 โดยจัดกิจกรรมไว้ 6 ครั้งเว้นระยะการอบรมประมาณ 1 สัปดาห์ต่อครั้ง มีผู้เข้าอบรม 51 คนคณะวิทยากรจำนวน 12 คน การดำเนินโครงการดังกล่าว เป็นการนำหลักสูตรมาใช้เป็นครั้งแรก ซึ่งหลักสูตรมุ่งเน้นการฝึกปฏิบัติการประเมินในสภาพจริงประกอบกับการให้ความรู้ของวิทยากร เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมได้เรียนรู้และฝึกฝนไปพร้อมกัน โดยหลังจากเสร็จสิ้นโครงการอบรมผู้เข้าร่วมได้ร่วมกันนำเสนอตัวอย่างการประเมินโครงการที่แต่ละโรงเรียนได้ทำการประเมิน ในวันที่ 15 มีนาคม 2551 เพื่อเป็นการเสนอแนวทางของการประเมินที่ถูกต้องเพื่อเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างทางเลือกใหม่ของการประเมินในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร

การประเมินผลการดำเนินการทั้งในด้านกระบวนการระหว่างการดำเนินโครงการและผลของความสำเร็จของผู้เข้ารับการอบรม จึงเป็นสาระสำคัญอย่างยิ่ง ต่อการตัดสินใจ ในการจัดโครงการนี้ในครั้งต่อไป ดังนั้นจึงได้ทำการประเมินผลโครงการดังกล่าว   เพื่อนำผลการประเมินมาใช้สำหรับการปรับปรุงการดำเนินงาน และพัฒนาโครงการอบรมให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และใช้เป็นสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจของผู้เกี่ยวข้องในระดับนโยบายต่อไป

1.2 สาระสำคัญของโครงการอบรม”การประเมินโครงการ”

โครงการอบรม “การประเมินโครงการ” เป็นหลักสูตรการอบรมสำหรับผู้บริหารและครูให้พร้อมทำหน้าที่ผู้ประเมิน ซึ่งสามารถเป็นทางเลือกใหม่สำหรับการดำเนินการที่สร้างสรรค์ และตัดสินใจที่จะรับผิดชอบงานด้วยการเรียนรู้จากผลการประเมิน โดยใช้สถานที่ของโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีผู้บริหารและครูเข้าร่วมโครงการจำนวน 51 คน ซึ่งมีวัตถุประสงค์ ดังนี้
1.2.1 วัตถุประสงค์ของโครงการ

1. เขียนหรือเสนอโครงการใหม่หรือปรับปรุงโครงการเก่าให้มีสาระเพื่อการปฏิบัติได้ชัดเจน
2. เขียนโครงการประเมินที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้เกี่ยวข้องมีตัวบ่งชี้ความสำเร็จที่เหมาะสม
3. สามารถปฏิบัติการประเมินอย่างถูกต้องและสามารถสังเคราะห์สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
4. เสนอทางเลือกที่สร้างสรรค์นำเสนอผลการประเมินอย่างถูกต้องเหมาะสม

1.2.2 โครงสร้างของหลักสูตร
            ประกอบด้วยกิจกรรมการบรรยาย การอภิปรายกิจกรรมฝึกปฏิบัติ และการนำเสนอผลการประเมินโครงการอันจะนำไปสู่การพัฒนาโครงการเป้าหมาย และโครงการประเมินของแต่ละโรงเรียน รวมทั้งเป็นตัวกระตุ้นในการพัฒนาทักษะการเป็นนักประเมินของผู้เข้ารับการอบรม โดยมีองค์ประกอบดังนี้
1.2.3.1 ภาคความรู้ ประกอบด้วย

                การบรรยายในหัวข้อ ?

การบรรยายในหัวข้อ ?

การบรรยายในหัวข้อ ?

การบรรยายในหัวข้อ ?

การบรรยายในหัวข้อ ?

การบรรยายในหัวข้อ ?

1.2.3.2 ภาคกิจกรรม ประกอบด้วย
                กิจกรรมทำความรู้จักโครงการ

                กิจกรรมกำหนดคำถามการประเมิน

กิจกรรม ?
                กิจกรรมการกำหนดคำถามประเมินและสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ

กิจกรรมสังเคราะห์ผลการวิเคราะห์เพื่อคำถามการประเมิน

กิจกรรมการนำเสนอโครงการในรูปแบบบรรยายและนิทรรศการ
1.2.4 การดำเนินการ
           โครงการอบรม “การประเมินโครงการ” เป็นโครงการหนึ่งในโครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานครโดยความร่วมมือของศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษาโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยมี รศ.ดร.ภาวิณีศรีสุขวัฒนานันท์เป็นผู้ออกแบบหลักสูตรและเป็นวิทยากรดำเนินการจัดอบรม โดยมีวิทยากรผู้ช่วยอีก 11 คน ซึ่รับผิดชอบหน้าที่การให้คำปรึกษา และการจัดเตรียมงานต่าง ๆ  รศ.ดร.ภาวิณีศรีสุขวัฒนานันท์ได้ประชุมคณะทำงานดังกล่าวตลอดช่วงการดำเนินโครงการเพื่อกำหนดบทบาทและหน้าที่ต่างๆ  นับสิบครั้ง

            การเตรียมนิสิตเข้าเป็นวิทยากรผู้ช่วยนั้น รศ.ดร.ภาวิณีศรีสุขวัฒนานันท์ ได้มอบหมายให้อาจารย์อัมพรรัตน์ ซึ่งเป็นอาจารย์ภายในโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นิสิตปริญญาเอก คือ นายวรยศ ละม้ายศรี ทำหน้าที่ช่วยเหลือกำกับดูแล ให้คำปรึกษานิสิตปริญญาโทที่ลงทะเบียนเรียนในรายวิชาการประเมินโครงการอีก 9 คน คือ

1. นางสาวเปรมบุรฉัตร   สีนุย

2. นางสาวพัชรินทร์   รุ่มรวย

3. นางอรุณศรี   นิภานันท์

4. นางสาวแพรวนภา   เรียงริลา

5. นางสาวปัฐนันท์   เม่งช่วย

6. นางสาวศุภมาส  ไทยถาวร

7. นางสาววรรณี   สุจจิตร์จูล

8.นางสาวศิวาพร   ยอดทรงตระกูล

9.นายเอกสิทธิ์   ปิยะแสงทอง

โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้นิสิตได้ร่วมเรียนรู้ฝึกประสบการณ์การประเมินโครงการในสภาพจริงอันจะนำไปสู่สังคมวิชาการในอนาคต

การฝึกทักษะการปฏิบัติการประเมินโครงการกลุ่มผู้บริหารและครู นอกจากที่จะมีการปฏิบัติภายในห้องเรียนแล้วรศ.ดร.ภาวิณีศรีสุขวัฒนานันท์ และคณะ ได้ร่วมกันให้ความช่วยเหลือและติดตามผลการประเมินโครงการอย่างใกล้ชิด โดยการตรวจเยี่ยม ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การประเมินโครงการ อันเป็นจุดเริ่มต้นสู่แนวทางการประเมินที่เป็นรูปธรรมซึ่งสามารถนำเสนอเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้ในการจัดนิทรรศการการประเมินโครงการในวันที่ 15 มีนาคม 2550

2. การประเมินโครงการอบรม”การประเมินโครงการ”

2.1 วัตถุประสงค์ของการประเมิน

1.        เพื่อตรวจสอบปัจจัยที่ส่งผลต่อการจัดโครงการอบรม “การประเมินโครงการ”

2.        เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมของกิจกรรมและรูปแบบการจัดโครงการ

3.        เพื่อประเมินความสำเร็จของการจัดโครงการ

2.2 วิธีการประเมิน
2.2.1 กำหนดมิติการประเมินตามวัตถุประสงค์

คำถามการประเมิน	ผู้ถาม	แหล่งข้อมูล	คำถามย่อย
การเตรียมการจัดโครงการมีความเหมาะสมหรือไม่	วิทยากร,  ผู้ให้ทุน	วิทยากร, ผู้ช่วย (สังเกต) เอกสารการลงทะเบียน ครู (อนุทิน, สัมภาษณ์)	1.        ผู้เข้ารับการอบรมมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร 2.        วิทยากรมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร 3.        สถานที่มีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร 4.        เอกสารมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร 5.        อาหารมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร
การจัดโครงการมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร,  ผู้ให้ทุน	วิทยากร, ผู้ช่วย (สังเกต) ครู (อนุทิน, สัมภาษณ์, การบ้าน)	1.        เนื้อหาที่ใช้ในการอบรมมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร 2.        กิจกรรมสร้างความตระหนักมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร 3.        การฝึกปฏิบัติมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร
การจัดโครงการมีผลสัมฤทธิ์อย่างไร	วิทยากร,  ผู้ให้ทุน	วิทยากร, ผู้ช่วย (สังเกต) ครู (อนุทิน, สัมภาษณ์, รายงานการประเมิน, การนำเสนอ)	1.        ความรู้หลังจากเข้าร่วมโครงการของครูเป็นอย่างไร 2.        รูปแบบการประเมินของโรงเรียนมีการเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่อย่างไร

คำถามการประเมิน	ผู้อ่าน	สารสนเทศ	ตัวบ่งชี้	แหล่งข้อมูล	เครื่องมือ	เกณฑ์
การเตรียมการจัดโครงการมีความเหมาะสมหรือไม่
ผู้เข้ารับการอบรมมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความพร้อมในการเข้ารับการอบรม	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ อนุทิน เอกสารการลงทะเบียน แบบทดสอบ แบบสอบถาม
วิทยากรมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความพร้อมในการเป็นวิทยากร ความพร้อมในการเป็นผู้ช่วยวิทยากร	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ อนุทิน
สถานที่มีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความพร้อมในการจัดเตรียมสถานที่	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ อนุทิน
เอกสารมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความพร้อมในการจัดทำเอกสาร	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสัมภาษณ์ อนุทิน
อาหารมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความพร้อมในการจัดเตรียมอาหารและเครื่องดื่ม	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ อนุทิน
การจัดโครงการมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร
เนื้อหาที่ใช้ในการอบรมมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความเหมาะสมและครบถ้วนของเนื้อหา	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ อนุทิน
กิจกรรมสร้างความตระหนักมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความเหมาะสมของกิจกรรม	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ อนุทิน การบ้าน
การฝึกปฏิบัติมีความเหมาะสมหรือไม่อย่างไร	วิทยากร	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ	ความเหมาะสมของการฝึกปฏิบัติ	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ อนุทิน โครงการที่ได้รับการปรับปรุง (โครงการเป้าหมายและโครงการประเมิน)
การจัดโครงการมีผลสัมฤทธิ์อย่างไร
ความรู้หลังจากเข้าร่วมโครงการของครูเป็นอย่างไร	วิทยากร,  ผู้ให้ทุน	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ อนุมัติเงินทุนเพื่อจัดทำโครงการต่อไปหรือไม่	การพัฒนาตนเองของผู้เข้ารับการอบรม	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ แบบบันทึกการนำเสนอโครงการ
รูปแบบการประเมินของโรงเรียนมีการเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่อย่างไร	วิทยากร,  ผู้ให้ทุน	พัฒนาและปรับปรุงโครงการ อนุมัติเงินทุนเพื่อจัดทำโครงการต่อไปหรือไม่	การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการประเมินอันนำไปสู่การพัฒนาโรงเรียน	วิทยากร ผู้ช่วย ครู	แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ โครงการ

2.2.1 วิธีการรวบรวมข้อมูล

2.3 จำนวนนิสิตและอาจารย์พี่เลี้ยง

2. กลุ่มตัวอย่าง

2.4 การวิเคราะห์และสังเคราะห์สารสนเทศการประเมิน

2.5 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

1.        ผู้บริหารระดับสูงของกรุงเทพมหานครนำผลการประเมินไปใช้ในการกำหนดนโยบายต่อไป

2.        วิทยากรและผู้ช่วยนำผลการประเมินไปใช้ในการปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรอบรมการประเมินโครงการในครั้งต่อไป