คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #5 : โซเครตีส นักปราชญ์ยอดวาทะ
โสเรีส
เรื่อราวีวิอโสเรีสในประวัิศาสร์มีน้อยมา ำเป็น้อประมวลเอามาา้อวามในบท สนทนาอเพลโผู้เป็นทั้เพื่อนและลูศิษย์อเา
โสเรีสเิเมื่อ 2,500 ปีมาแล้ว เป็นาวเอเธนส์โยำเนิและใ้ีวิอยู่ในเอเธนส์ั้แ่เินาย บิาอโสเรีสเป็น่าสลัหิน ส่วนมาราเป็นหมอำแย
ในวัยเยาว์โสเรีสไ้รับารอบรมทาศาสนาเหมือนเ็รีอื่นๆ พอย่าเ้าสู่วัยหนุ่มเาไ้เสวนา ับนัปรา์สำั 2 น ือ ปาร์มีนิีสับเโน
โสเรีส ไ้ฝึฝนวิาสลัหินาบิาอยู่บ้า แ่ไม่อบทา้านนี้ึหันมาสนใปรัาอย่าริั เพื่อนำมาปิบัิในีวิริ ำว่า ' ปรัา ' ในสมัยนั้น หมายถึาร้นหาำอบในสิ่ที่ยัไม่มีใริึ้นมา่อน รวมทั้ปัหา่า ๆที่ัเป็นวิทยาศาสร์ในสมัยปัุบัน้วย เ่น มนุษย์ืออะไร ีวิืออะไร ใรสร้ามนุษย์ึ้นมาในโลนี้ ฯลฯ
โสเรีสมัะื่นนอนั้แ่่อนรุ่สา ินอาหารเ้าอย่ารีบเร่ แล้ว็ออาบ้านเร็เร่ไปามโบสถ์ แวะบ้านเพื่อน หรือไม่็ที่อาบน้ำสาธาระหรือมุมถนนสัมุม ที่สามารถใ้เป็นสถานที่สนทนาไ้
เมื่อเอ่ยถึโสเรีส อให้เรานึถึผู้ายที่มีรูปร่าหน้าาเ้าั้นอัปลัษ์ ร่ าเี้ย หัวเถิ มูโ ปาหนา ไว้หนวเรายาวรุรั ูโยรวมแล้วไม่น่าเ้าใล้ แ่ระนั้นลับมีบรราเ็หนุ่มรุ่นใหม่ที่มีวามิ้าวหน้าอยห้อมล้อม เพื่อฟัโอวาทอเาอยู่เสมอ หนึ่ในนั้น็ือ เพลโ ยอนัปรัาาวรี
รั้หนึ่เพื่อนอโสเรีสไ้ไปถามนับวผู้ให้เทพพยาร์ วิหารเลฟีว่า ใรือนที่ลาที่สุในเอเธนส์ ท่ามลาวามประหลาใอทุน ำทำนายอวิหารศัิ์สิทธิ์ ระบุว่า ผู้ที่ลาที่สุในเวลานั้นือ โสเรีส
ำทำนายนี้ ทำให้โสเรีสภูมิใมา และยึถือำทำนายนั้นอย่าเป็นริเป็นั ถึับเลิิารอื่น ๆ ที่ำลัทำอยู่ หันมาอุทิศนให้ับารแสวหาสัธรรม
โสเรีส ไม่เยแสวหาำแหน่ทาารเมือ แ่เยไ้รับเิเ้าำรำแหน่สมาิ และ่อมา ็ไ้เป็นประธานสภา แ่เนื่อาเาไม่ยอมโอนอ่อนผ่อนามให้พรรพวอผู้สนับสนุน โสเรีสึหันไปใ้ีวิ เร่ร่อนถปัหาับผู้นในเอเธนส์ัเิม
่อมาอีหลายปี โสเรีส ไ้พบรัและแ่านับแนทีป เล่าันว่าภรรยาอเาเป็นนู้ี้ี้บ่น และอบหาเรื่อวนใทะเลาะับสามีอยู่เป็นประำ นเิำล่าวว่าถ้าภรรยาอใรที่อบบ่นว่าสามี ็ไ้ื่อว่าเป็นหิประเภทเียวับนาแนทีปภรรยาอโสเรีส
โสเรีส มีลู 3 น เาเป็นหัวหน้ารอบรัวที่ไม่ีนั เพราะเาไม่ยอมทำานหาเินให้ไ้มา ๆ เพื่อรอบรัวะไ้สุสบาย แ่ลับพอใอยู่ับารทำานหาเินแ่เพียให้รอบรัวอยู่รอไปวัน ๆ
วันเวลาอเามัะหมไปับารสนทนาึ่เป็นสิ่ที่เาโปรปรานมาที่สุ เามัเินระเวนไปามท้อถนนอรุเอเธนส์ เพื่อเทศนาเี่ยวับรรวิทยาที่เาถนั
โสเรีส เป็นนแปล อบแ่ัวมออ ไว้หนวเรารุรั แ่วิธีารแสวหาวามรู้หรือสัธรรม ในีวิอเาแปลยิ่ว่า เามัะเสแสร้ทำเป็นไม่มีวามรู้ หรือมีปัหาที่ไม่รู้ำอบ เป็นเหุให้ผู้รู้อยาแสภูมิออมา เมื่อถึอนนั้นโสเรีส็ะระมำถามใสู่่สนทนาราวับเป็นอัยารในศาล
ถ้าู่สนทนานแ้ม เา็ะแนะแนวทาให้ำเนินวามิ่อไป แ่ถ้าู่สนทนาเื่อมั่นในวามิ หรือเหุผลอัวเอมาเินไป เา็ะเสนอ้อโ้แย้ให้เิารสสัยในวามิหรือเหุผลนั้น ๆ และูเหมือนว่าโสเรีส มัะหาเหุผลที่เหมาะสม มาทำลายวามิั้เิมไ้อย่า่ายาย วิธีารแบบนี้อโสเรีส เรียว่า ารวิาร์แบบวิภาษวิธี ( Dialectic )
วิธีารอโสเรีส
วิธีารอโสเรีส ือ ศิลปะารสนทนาที่โสเรีสใ้ประับประอารสนทนาให้ำเนินไปสู่ำอบอปัหาที่ำลัอภิปรายัน วิธีนี้มีื่อเรียโยทั่วไปว่า 'วิภาษวิธี '( Dialectic ) ึ่ประอบ้วยลัษะสำั 5 ประาร ือ
1. สสัย ( Sceptical )
โสเรีส เริ่ม้นารสนทนา้วยารยย่อู่สนทนาว่า เป็นผู้เี่ยวาในเรื่อที่ท่านเอ็ใร่รู้อยู่พอี เนื่อาท่านไม่มีวามรู้เี่ยวับเรื่อนั้น ท่านึอให้เา่วยอบำถามอท่านเี่ยวับเรื่อนั้น ารออัวทำนอนี้ถือันว่าเป็นารถ่อมัวอนัปรัา แ่ไ้มีผู้วิาร์ว่า นั่นเป็นารเสแสร้อโสเรีส ( Socratic Irony )
2. สนทนา ( Conversation )
านั้นโสเรีส ็เป็นฝ่ายั้ปัหาใหู้่สนทนาอบ ารสนทนาึมีลัษะเ่นเียวับเทศน์ ปุา-วิสันา ู่สนทนาะ้อหาำำัวามอหัว้อที่สนทนาัน โสเรีสะวิาร์ว่าำำัวามนั้นมี้อบพร่อรไหนบ้า อีฝ่ายหนึ่ะเสนอำำัวามใหม่ทีู่รัุมว่า โสเรีสะัเลาำำัวามนั้นอี
ารสนทนาะำเนินไปอย่านี้ นว่าทั้สอฝ่ายะไ้ำำัวามที่น่าพอใ
3. หาำำัวาม ( Definitional )
ุมุ่หมายอารสนทนาึอยู่ที่ารหาำำัวามที่ถู้อ โสเรีสเื่อว่า ถ้าเราพบำำัวามที่ถู้ออสิ่ใ นั่นแสว่าเราพบวามริแท้เี่ยวับสิ่นั้น ึ่เป็นอันเียวับาร้นพบมโนภาพอสิ่นั้นนั่นเอ
4. อุปนัย ( Inductive )
ารสร้าำำัวาม ะเริ่มาสิ่เพาะไปสู่สิ่สาล เ่น เมื่อหาำำัวามอ ''วามี'' โสเรีส และู่สนทนาะพิาราัวอย่าาวามประพฤิีนิ่า ๆ ในสัม แล้วึเอาลัษะที่เป็น ''แ่น'' หรือที่เป็นสาลเอามาสร้าเป็นำนิยาม
5. นิรนัย ( Deductive )
ำำัวามที่มีผู้เสนอมาะถูพิสูน์ โยารนำไปเป็นมารารวัสิ่เพาะ่า ๆ ว่ามีลัษะร่วมับลัษะที่ระบุไว้ในำำัวามนั้นหรือไม่ เ่น ถ้าเราไ้ำำัวามอ ''วามี''มา เรา็รวสอบูว่า ารทำทานหรือารปราบปรามโรผู้ร้าย ัเป็นวามีามำำัวามที่เราั้ไว้หรือไม่เพียใ แ่เป็นโร้ายอโสเรีส เพราะนที่เาอบ้อนให้นมุม มัะเป็นพวโฟิส์หรือนัารเมือที่มีอำนา เาึมีศัรูที่น่าลัวโยที่เาไม่รู้ัว
ะนั้น เอเธนส์ไ้ลายเป็นแหลุ่มนุมอเหล่าศิลปิน นัเรียน วี นัปรัา าทั่วโล บรราผู้มั่มีทั้หลายึนิยมส่บุรหลานมาเรียนที่นี่ันอย่าับั่ ในอนนี้ื่อเสียอโสเรีสเป็นที่รู้ัันในานะปรัาเมธีนสำัอเอเธนส์ เาลายเป็นนัปรัาสูอายุผู้เนื้อหอม มีเ็หนุ่มอฝาัวเป็นศิษย์มามาย โยที่ โสเรีสไม่อรับ่าอบแทนใ ๆ เลย บรราเ็หนุ่มหัวิใหม่ พาันเินามโสระีสไปามท้อถนน เพื่อฟัโอวาทอเา พวเ็ หนุ่ม ๆ เหล่านั้นลั่ไล้โสเรีสเพราะื่นมแนวิแบบใหม่และอบลวิธีารสอนที่ให้อิสระในวามิ แ่บรรา
ผู้ปรออเ็หนุ่มเหล่านั้นลับิไปอีอย่าหนึ่ ือ หาว่าโสเรีสสอนลัทธิบถให้แ่บุรหลานอพวน
ในที่สุโสเรีสถูทาารล่าวหาว่าทำให้เ็หนุ่มมีวามิออนอลู่นอทา เพราะเาสอนให้ หาเหุผลมาเถียผู้ให่และสอนให้เลินับถือบรราเทพเ้า โสเรีส้อึ้นศาลใน้อหาว่าลบหลู่ศาสนา
ในศาลเาแถลว่า เาไม่เยั้ัวเป็นศาสาสอนใร ไม่เยอ่า้าสอนาลูศิษย์ ไม่เยพูเหลวไหลอย่าที่อริสโเนฟิส เอาไปล้อในบทละร
ส่วน้อหาว่าเาลบหลู่ศาสนา็ไม่เป็นวามริ ที่เา้อมาใ้ีวิแบบนี้ เพราะเาเื่อำทำนาย อวิหารศัิ์สิทธิ์เลฟี ึ่่อมาเา็ไ้เที่ยวเสาะหานที่ลาไปทุหย่อมห้าแล้ว ็ล้วนแ่มีนลาน้อยว่าเา ึทำให้เาลายเป็นนที่มีศัรูมา และารที่ประานไม่อบเา นั่น็เพราะนเหล่านั้นเ้าใผิในัวเา
ารระทำอเา ไม่ไ้ทำให้เพื่อนร่วมาิเือร้อนแม้แ่น้อย ในทาลับัน เป็นารทำประโยน์ให้พวเาเสียมาว่า และัวเาเอ็มีวามเื่อมั่นในศาสนามายิ่ว่าผู้ล่าวหาเาเสียอี
ผลปราว่าะลูุนัสินให้โสเรีสมีวามผิริ โสเรีสไ้อร้อ่อศาลว่า เนื่อาเาไม่ ไ้ทำผิอะไร ้ำยัทำประโยน์ให้แ่บ้านเมือ เาึวรไ้รับารเลี้ยูารัลอีพ แทนที่ศาลเมือเอเธนส์ะเห็นใ ลับล่าวหาว่าโสเรีสทำผิแล้ว ยัพูาโอหัอวี ึัสินให้ประหารีวิโสรีสโยารให้ื่มยาพิษ
่อนาย โสเรีสไ้ใ้เวลาทั้หมพูุยับมิรสหายถึเรื่อวามเป็นอมะอวิา และไ้ฝาสุนทรพน์ รั้สุท้ายที่ินใผู้รัเสรีไว้ว่า
'' วามายนั้นไม่น่าลัวอะไรเลย เมื่อเทียบับวามั่วร้ายึู่่โมเราอย่ารวเร็ว ถ้าวามายเปรียบเสมือนารนอนหลับที่ปราศาวามฝันแล้วารนอนหลับนิใเล่าที่ะสุยิ่ไปว่านี้ และถ้าวามายทำให้ เราพบับบุรุษผู้ยิ่ให่อยุ่อน ๆ ผู้ล่วลับไปแล้ว ็ะไ้เป็นโอาสีที่ะไ้พบปะสัสรร์ไ่ถามปัหา่า ๆ ับท่านเหล่านั้น
ท่านทั้หลาย....ท่านวระยินีเมื่อนึถึวามาย และิเสียว่าวามายนั่นแหละือสัะอันแท้ริ ถ้าท่านเป็นนีริแล้วสิ่ที่เลวร้าย็ะไม่มีวันเิึ้นับท่าน และเมื่อเวลาที่ะ้อาันมาถึ ้าำลัะาย แ่ท่านยัะ้อเผิีวิ่อไป แ่ใรเล่าะรู้ ไ้ว่า ระหว่าเรานี้ใระไ้พบวามสุมาว่าัน ยเว้นพระผู้เป็นเ้า ''
วาระสุท้ายอโสเรีสมาถึ ท่ามลาวามโศเศร้าอสานุศิษย์และมิรสหาย เ้าหน้าที่นำถ้วยยาพิษมาให้ โสเรีสรับมาื่ม้วยอาารสบ แล้ว็เินไปนระทั่ทรัวไม่ไหว เาึเอนายลนอนรอ วามายที่่อย ๆ ืบลานเ้ามา แ่็ยัไม่วายเือนเพื่อนื่อ ริโ ว่า ''อย่าลืม...่วยเอาไ่ไปเ่นที่แอสเิลปิอุส ให้้วยนะ ''
านั้นเา็หยิบผ้าึ้นลุมหน้าและสิ้นลมอย่าสบ
โสเรีส เป็นนัปรัาผู้ยิ่ให่นหนึ่อรีและอโล เาไ้รับเียริว่า เป็นบิาแห่วิาปรัาะวันยุโบรา ถึแม้เาะละโลไปแล้วว่า 24 ศวรรษ แ่ปรัาอเาือ
'' ยึมั่นสัะและวามีเหนืออื่นใ '' ยัมีอิทธิพลอยู่มา่อนัปรัายุถัมานถึปัุบันนี้ ที่เป็นเ่นนี้เพราะโสเรีสไ้เป็นัวอย่าเสียเอ ล่าวือ ลอีวิอโสเรีส ท่านะยึมั่นอยู่ในุธรรมและวามรู้ ทั้อุทิศเวลาไปในารเที่ยวสั่สอนให้นมีวามรู้และุธรรม โยเห็นว่า ุธรรมนั้นสำัที่สุยิ่ว่าสิ่ใแม้แ่ีวิ โสเรีสึไ้เสียสละ ทุอย่าแม้ระทั่ีวิเพื่อุธรรม โสเรีสึเป็นบุประเภททำและพูเหมือนัน ือพูอย่าไร็ทำอย่านั้น หรือสอนนอื่นอย่าใ น็ทำไ้อย่านั้น ึเป็นบุลแห่อุมิอันสูส่ ึ่หาไ้ยานัในโลนี้
า โสเริส โย วิลาศ มีวั
หนัสือ ปวปรัารี อ ฟื้นอบัว
หนัสือ ปรัารี อ ำน์ ทอประเสริ
ความคิดเห็น