อีกมุมนึงของแพทย์ที่หลายคนอาจไม่เคยรู้

ลำดับตอนที่ #3 : 36 ชั่วโมง ชีวิตแพทย์ใช้ทุน ตอน3

21 : 00 น. รหัส 1414 ดังขึ้นอีกแล้ว .... คราวนี้มาจากห้องไอซียูที่อยู่ชั้น7
ผมกับน้องลงไปดู ... ผู้ป่วยชายติดเชื้อในกระแสเลือด .... อาการหนักอยู่แล้ว
....หยุดหายใจ .... ผมเริ่มต้นการกู้ชีพปั๊มหัวใจอีกครั้ง

ผ่านไป 10 นาที ยังปั๊มหัวใจไม่สำเร็จ ... เสียงประกาศรหัส
1414 จากวอร์ด 9B.... ผมหันไปสั่งโบว์ กับหว้าให้จัดการกันไปก่อน
....ผมขึ้นไปดูคนไข้ด้านบนก่อน


21 : 15 น. ผมขึ้นไปถึงภายในสองสามนาที
เริ่มรู้สึกเหนื่อย ... แต่เวลาเร่งจนไม่สามารถพักได้ .... ผมไปดู
คุณป้ามานอนโรงบาลด้วยโรคเส้นเลือดหัวใจอุดตันเฉียบพลัน .... พึ่งเข้ามาเย็นวันนี้
.... ตอนนี้หัวใจหยุดเต้น คาดว่าคงเป็นจากโรคหัวใจที่เป็นซ้ำขึ้นมาอีก ...
พยาบาลขึ้นปั๊มหัวใจ ... ผมสลับไปใส่ท่อช่วยหายใจเข้าทางปาก .... สำเร็จ
ผมลุกมาสั่งการ

“ให้ Adrenaline อีก 2 amp.” ... ผมบอกไป พลางสลับไปปั๊มหัวใจป้าเอง ....
เสียงตามสายลอยมา “หมอเวรอายุรกรรม โทรกลับ 901 ค่ะ” ... ผมได้ยิน 901 เบอร์โทรของวอร์ด 9A ตาม...
แต่ไม่สามารถโทรกลับไปได้ตอนนี้ ....

“ให้ Magnesium อีก 2 amp” ผมให้ยาต่อ ..... แต่แล้วก็ไม่อยากจะเชื่อ
........ “รหัส 1414 ที่ 8A ค่ะ” ดังซ้ำ ๆ .... ซวยแล้วสิ ... ผมรู้ทันที ...
ซวยแล้ว .... ผมกดมือถือหาหว้าอย่างรีบด่วน ให้พยาบาลขึ้นปั๊มหัวใจแทน ....

“หว้า ... ไปดูชั้น 8A หน่อยสิ พี่ยังปั๊มอยู่เลย”

“หนูเดินมาแล้วค่ะ ...
กำลังจะถึงแล้ว” หว้ายังรู้หน้าที่ดีเยี่ยม โดยไม่ต้องบอก ...
สองคนนี้เป็นน้องที่เก่ง แถมทำงานเป็นทีมได้ดีอีกด้วย

“ดี ... แล้วโบว์ล่ะ”

“ปั๊ม หัวใจได้แล้ว แต่ BP ยัง drop อยู่เลยค่ะ มันยังเฝ้าอยู่” (คำแปล BP มาจาก blood pressure คือความดันโลหิต; drop คือต่ำ แปลรวมกันคือ ความดันยังต่ำอยู่)

“โอเค ถ้าพี่เสร็จแล้วจะตามไปนะ”
ผมวางหู .... ผมเริ่มหนักใจ .... ภายในชั่วโมงนี้มีคนไข้หยุดหายใจรวดเดียวสามคน
อะไรจะดวงแตกขนาดนี้ ... หมอที่มีอยู่สามคน นี่ก็กระจายไปคนละวอร์ดแล้ว ....ทุกคนปั๊มหัวใจกันอยู่หมด
.....นี่ถ้ามีอีกคนทำไงว่ะเนี่ย ....

ผมหยุดคิดหันมาช่วยคนไข้ตรงหน้าก่อน
.... นี่ผ่านมากี่นาทีแล้วนะ ... เกินสิบแล้วมั๊ง ...
ผมรู้ว่าการปั๊มหัวใจหากยิ่งนานยังไม่สำเร็จ โอกาสรอดยิ่งน้อยลงไปเรื่อย ๆ .....

“หมอค่ะ วอร์ด 8B ตามค่ะ ถามว่ายังไม่เสร็จเหรอ” พยาบาลถามขึ้นมาหลังจากไปรับโทรศัพท์

“ถามเค้าว่ามีอะไร บอกมาเลย”
ผมตะโกนบอก

“เค้าบอกว่าคนไข้ที่เลือดออกในกระเพาะ
... ตอนนี้เลือดออกเยอะ .. ความดันเหลือ 70/50 แล้วค่ะ”

“บอกให้เพิ่ม iv เป็น 200 cc per hour ไปเลย ... เตรียมจองเลือดไว้ด้วย 4 U บอกทางนี้เสร็จแล้วจะไป”

ผมสั่งยาไปเท่าไหร่ก็ไม่รู้ รู้แต่เห็น
amp.
ยาวางเกลื่อนกลาดแถว ๆ นั้นเป็นสิบ amp. ... แต่ผมยังสู้เต็มที่ ...
หวังว่าคุณป้าก็จะสู้เช่นกัน

22 : 00 น.
ในที่สุดผมก็ช่วยคุณป้าสำเร็จ ... ตอนนี้ชีพจรกลับมาเต้น ความดันเลือดเริ่มดี ...
ผมติดเครื่องช่วยหายใจ ตั้งระบบเครื่องเรียบร้อยแล้ว ... ดีใจ ... ดีใจที่อย่างน้อยสามารถกู้ชีพได้หนึ่งคน
... เพราะรู้ดีว่าโอกาสกู้ชีพแล้วรอด ในชีวิตจริงนั้นมีไม่มากเท่าไหร่หรอก ..... ไม่เหมือนในหนังที่ปั๊มหัวใจ
กี่คน กี่คนก็รอดหมด ....

เมื่อเห็นคุณป้าอาการนิ่งแล้ว ...
ผมนึกถึงหว้า ... ไม่รู้เป็นยังไงมั่ง ...ผมวิ่งลงจากชั้น 9 ไปหาหว้าที่วอร์ด 8A ซึ่งเป็นวอร์ดที่ผมดูอยู่นั่นเอง ... ในใจผมคิด
... ใครกันน้อ ... ใครกันที่โชคร้ายต้องหยุดหายใจไป ... ใครกัน ... ผมนึกไม่ออก

ผมเดินไปถึงวอร์ด
ตรงไปยังเตียงที่ปิดม่าน มีพยาบาลล้อมรอบอยู่สองสามคน ... ผมเปิดม่านเข้าไป แล้วอึ้งไป ... น้องอ้อ
นี่เอง !!! .....

“เป็นยังไงบ้าง” ผมหันไปถามหว้า

“ตอนหนูขึ้นมา หายใจหอบมากจน
air hunger แล้วค่ะ
หนูเลยใส่ tube
ไป” (คำแปล air hunger
คืออาการหนึ่งที่คนไข้หายใจหอบเฮือกใหญ่ ๆ เป็นอาการก่อนที่ระบบหาจใจจะล้มเหลว
ส่วน tube คือท่อช่วยหายใจที่ใส่ทางปาก)

ไม่น่าเชื่อ
ตอนเช้าเธอยังคุยกับผม ยิ้มให้ผมได้อยู่เลย ... แต่ตอนนี้เธอนอนนิ่งไม่รู้ตัว
มีท่อช่วยหายใจใส่อยู่ที่ปาก มีสายน้ำเกลือแทงอยู่ทั้งสองแขน
พร้อมเครื่องวัดความดัน วัดออกซิเจนเต็มตัวไปหมด .... บางครั้งอารมณ์ชั่ววูบ ...
กลับแลกด้วยค่าตอบแทนที่แสนแพง ... ไม่คุ้มเลยกับผู้ชายหนึ่งคน .......แม่ของเธอที่ยืนอยู่ห่าง
ๆ กุมมือไว้ตรงอก น้ำตาไหลพราก ....

ผมมองไปรอบ ๆ เห็นพยาบาลยังบีบ bag เพื่อช่วยหายใจคนไข้อยู่เลย

“แล้วเบิร์ดล่ะ” (Bird คือชื่อชนิดเครื่องช่วยหายใจชนิดหนึ่ง)
ผมถามพยาบาล

“หมอ ของวอร์ดหมดไปแล้วค่ะ ...
นี่ต้องโทรไปขอยืมมาจากแผนกศัลยกรรม นี่ตัวสุดท้ายของโรงพยาบาลแล้วนะคะ
เวรเปลกำลังลงไปเอาอยู่ค่ะ”

ตัวสุดท้าย ...
แปลว่าหลังจากนี้ห้ามมีคนไข้หยุดหายใจอีกแล้ว ...
ไม่อย่างนั้นไม่มีเครื่องช่วยหายใจใช้แล้ว ...
ทางเดียวคือต้องส่งไปโรงพยาบาลจังหวัดข้างเคียง .... ซึ่งใช้เวลาหลายชั่วโมง .....
หรือรพ.ชุมชน ซึ่งก็คงไม่อยากมีใครรับเท่าไหร่ ....

อีกสิบนาที เครื่องช่วยหายใจมาถึง
.... ผมปรับตั้งเครื่อง ... หันไปมองแม่ของน้องอ้อ ... อยากเข้าไปคุยด้วย แต่วอร์ด
8B
โทรมาตามเป็นครั้งที่สามแล้ว ... สถานการณ์คงไม่ดีเท่าไหร่ ...
ผมคงไม่มีเวลาคุยด้วยในตอนนี้ ... ต้องรีบไปดูก่อน ตอนนี้เกือบห้าทุ่มแล้ว
นับจากที่วอร์ด 8B
โทรตามผมครั้งแรกก็........เกือบสองชั่วโมงแล้ว

23 : 00 น. ผมเดินข้ามไปวอร์ด
8B
รู้สึกว่าตัวเองตอนนี้คงเน่าสนิท สภาพคงดูไม่ได้ น้ำยังไม่ได้อาบ
หัวคงกระเซิงน่าดู ... หว้าเองก็เหงื่อซิก ๆ ทั้ง ๆ ที่อากาศเย็น ....โบว์ที่ตามมาสมทบก็ดูหน้าซีด
ๆ อิดโรย อนาถไม่แพ้กัน .... เธอรำพึง ...

“อยู่กับพี่ทีไรดวงแตกทุกทีเลย”

“เออ สิ ดวงใครล่ะ” ... ผมเห็นจริงด้วย อยู่เวรกับสองคนนี้ทีไร
เวรระเบิด ยุ่งกระฉูดทุกที ไม่รู้ใครเป็นตัวซวยกว่าใคร

ผมเดินไปเคาเตอร์พยาบาล ... ถามว่าเตียงไหนเป็นอะไร
... เธอทำหน้าลำบากใจเหมือนมีอะไร... ถามทำไมหมอมาช้าจัง ...
ผมตอบไปตามจริงว่ามีคนไข้ arrest พร้อมกันสามคน (arrest แปลว่าหยุดหายใจ) เธอพยักหน้ารับ ไม่ว่าอะไร ... คงเพราะเวลาโฟนรหัส
1414
มันดังทั้งดึกอยู่แล้ว เธอก็คงได้ยินอยู่ ... ที่ถามคงถามลอย ๆ เฉย ๆ ก่อนที่จะบอกประโยคถัดไป

“หมอ ญาติคนไข้โวยวายมากเลย
บอกทำไมถึงไม่มีหมอมาดูซะที ระวังนะ”

ผมพยักหน้ารับ เปิดชาร์ตคนไข้ดู เป็นลุงอายุ 45 ปีมาด้วยอาเจียนเป็นเลือดจาก esophageal
varices (หลอดเลือดดำโป่งพองที่หลอดอาหาร)
ซึ่งเป็นผลมาจากการเป็นโรคตับเรื้อรังเนื่องจากการกินเหล้า
คนไข้ที่เป็นโรคนี้มักเป็นซ้ำ ๆ หลาย ๆ ครั้ง ผมเองก็คุ้นหน้าคุ้นตาลุงคนนี้อยู่
เพราะเหมือนว่าแกก็พึ่งมานอนรพ.เมื่อไม่นานมานี้ ...
แต่แกยังไม่ยอมหยุดเหล้าอยู่ดี แม้จำได้ว่าครั้งก่อนผมก็เคยย้ำแกหลายครั้งแล้วว่า
ต้องเลิกเหล้าโดยเด็ดขาด หากกินอยู่ จะเป็นอีกแน่ ๆ

ผมเข้าไปดู แกดูซีดมาก ความดันตก ชีพจรเต้นเร็ว
อันเป็นลักษณะของการเสียเลือดมากจนใกล้ช็อคแล้ว
หว้าที่ยืนอีกข้างของเตียงเอากระบอกฉีดยาสูบสาย NG tube โดยผมไม่ต้องบอก (NG คือท่อสายยางที่ใส่เข้าที่จมูกให้ไปอยู่ในกระเพาะอาหาร)
หว้าดูดออกมา น้ำที่ไหลตามสายยางออกมาเป็นสีแดงสด ไม่เป็นก้อน ... แสดงว่าเลือดที่ออกมายังไหลไม่หยุด
...

เสียงญาติที่ยืนห่าง ๆ มองมาด้วยสายตาไม่พอใจ
เสียง คำพูดลอยมาไกล ๆ แต่ฟังชัดทีเดียว “:-) หมออะไรว่ะ คนจะตายห่าอยู่แล้ว ไม่ยอมมาดูคนไข้เลย” เสียงนี้ด่าหรือให้กำลังใจ คงไม่ต้องแปล

“เลือดที่จองได้รึยัง” ผมหันไปถามพยาบาล

“ได้แล้วค่ะ กำลังให้คนงานไปเอาที่ห้องเลือด”

“หว้า irrigate NG ต่อไปนะ” (irrigate NG คือการใส่น้ำเข้าไปในกระเพาะ แล้วล้างออกมา
เพื่อดูว่ายังมีเลือดออกอยู่รึเปล่า กับเป็นการทำความสะอาดกระเพาะไปด้วย)

ผมเริ่มเครียด ตอนนี้ทุกนาทีเป็นนาทีชีวิตไปแล้ว
ลุงจะรอดหรือเปล่าผมไม่รู้ ... แต่สถานการณ์ปริ่มเหลือเกิน

“ได้เลือดแล้วให้เลือดไปเลยนะ ... iv อีกสายปล่อย free flow ไปเลย” ผมบอกกับพยาบาล (ปล่อย iv free
flow แปลว่า
ให้น้ำเกลือให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้)

“เตรียมเซ็งฯเลยไหมพี่” โบว์หันมาถามผม ( เซ็งฯ พูดย่อมาจาก Sengstaken Blakemore
tube
คือท่อที่ใส่เข้าไปในกระเพาะกับหลอดอาหาร คล้ายลูกโป่งเพื่อไปกดห้ามเลือด)

“เตรียมเลยโบว์
พร้อมแล้วพี่ว่าใส่เลยดีกว่า”

โบว์วิ่งไปหยิบอุปกรณ์ที่ห้องเก็บของ มาแกะออก
เตรียมน้ำยา เตรียมเครื่องมืออย่างรวดเร็ว เหมือนกับเมื่อกี้ไม่ได้เหนื่อย
ไม่ได้หน้าซีดมาก่อน ... เวลาคับขัน จิตวิญญาณมนุษย์ช่างทรงพลังจริง ๆ

ผมจัดการใส่เซ็งฯ ทันทีที่พร้อม ... ให้เลือด
ให้ยา ให้ทุกอย่าง เต็มที่แล้ว .... ที่เหลือก็สุดแล้วแต่บุญแต่กรรมแล้วมั๊ง
ผม ได้แต่คิด หากเลือดไม่หยุดจริง ๆ ทางสุดท้ายก็คงต้องผ่าตัด ... ว่าแล้วผมโทรเข้าไปหาเพื่อนที่อยู่เวรศัลยกรรมติดต่อเผื่อไว้ก่อน พยาบาลปลายสายบอกหมอติดผ่าตัดอยู่
... ผมบอกขอคุยด้วยแป๊บเดียว เธอจึงยื่นโทรศัพท์ให้เพื่อนผมคุยทั้ง ๆ
อยู่ในห้องผ่าตัด