คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #100 : จากแผ่นดินศักดิ์สิทธิ์
ษัร์อมรี (Omri) แห่อิสราเอล ไ้ั้เมือสะมาเรีย ใน .ศ.867 โยื้อภูเาาเเมอร์ (Shemer) ึเป็นที่มาอื่อเมือนี้ภายในภาษาฮีบรูือ "เเมอรรอน" (Shomeron)
าวสะมาเรีย เป็นุมนเ่าแ่อาศัยอยู่ที่เมือโฮลอน (Holon) ใล้เมือเทล อาวิฟ มีพิธีรรมทาศาสนาและธรรมเนียมปิบัิามประเพีโบรา พูภาษาอาราบิ ยเว้นในพิธีทาศาสนาะใ้ภาษาพื้นเมือ เป็นนมีใเมารุา ศาสนินลุ่มนี้ยอมรับพระัมภีร์เพาะ 5 เล่มแร ไ้แ่ ปมาล อพยพ เลวีนิ ันารวิถี และเลยธรรมบััิ ับโยูวาเท่านั้น
าวสะมาเรีย มีำนวนเพีย 400 น เป็นนิายที่แปลและเ่าแ่ที่สุในโล ที่ว่าแปล็ือ พวเาพยายามรัษาวศ์ระูลโยารสืบเื้อสายนั้นะไม่มีารแ่านับลุ่มอื่นๆ นอานในสุลเียวัน และารระทำเ่นนี้ถือปิบัิันมาลอ 2,500 ปี ารแบ่แยระหว่าพวสะมาเรียและาวยิวไ้เริ่มหลัาารเป็นเลยที่บาบิโลน าวยิวปิเสธไม่ยอมรับว่า าวสะมาเรียผู้ไ้หลบหนีารวา้อนารเป็นเลยว่าเป็นาวยิว เพราะาวยิวไ้ร่วมับาวอัสีเรีย อีทั้าวยิวยัห้ามพวสะมาเรียไม่ให้มีส่วนร่วมสร้าพระวิหารึ้นมาใหม่ ันั้นพวสะมาเรียึแยัวาาวยิว้วยวามโรธแ้นที่ไม่มีวันับ ้วยแรแ้นนี้ าวสะมาเรียึสร้าวิหารบนภูเาาลิิมึ้นมาแ่ับาวยิว
าวสะมาเรียส่วนให่ยาน และ่อน้าะปัาอ่อน อันเนื่อมาาารสืบเื้อสายระหว่าพี่น้อที่แ่านันเอ แ่ละปีพวเาะลอปัสาโยารบูาลูแะบนยอเาาลิิม
++เมือเยริโ (Jericho)
ำ "เยริโ" อาหมายถึ "ินแนแห่วามหอม" (place of fragrance) หรือ "ันทรนร" (moon city) ในพระัมภีร์ระบุว่าเป็นเมือแห่ปาล์มบุรี (the city of palm trees)
ในพระัมภีร์ภาพันธสัาเิม เยริโเป็นินแนที่ล้อมรอบ้วยเทือเา ั้อยู่บนเิเาแห่ารประ (Mt. Of Temptation) ใล้บริเวน้ำพุเอลีา ึ่น้ำมีรสร่อย
ในพระัมภีร์ภาพันธสัาใหม่ เยริโ เป็นเมือที่พระเยูเ้าผ่านบ่อยมาเมื่อทรเินทาไปยัรุเยรูาเล็ม อยู่ห่า 3.2 ิโลเมร ไปทาใ้อเยริโ ในพระัมภีร์ภาพันธสัาเิมเมือนี้สร้าึ้นพร้อมับารบัเิอพระเยูเ้า และรุ่เรือนถึปลายศวรรษ ที่ 3 านั้น็มีประานอาศัยลน้อยลเรื่อยๆ นในศวรรษ ที่ 8 าวอาหรับไ้เปลี่ยนสถานที่แห่นี้เป็น่ายทหาร
เมือเยริโั้อยู่ในหุบเาอร์แน มีลัษะล้ายท้อะทะที่ทาเหนือเริ่มาภูเาเฮอร์โมน ลไปทาใ้ถึอ่าวอะะบะ ิเป็นวามยาว 448 ิโลเมร ส่วนที่่ำที่สุอหุบเานี้ือทะเลาย ั้อยู่ 1,300 ฟุ ใ้ระับน้ำทะเล เป็นุ่ำที่สุอโล เมื่อเินทาาเยรูาเล็มไปเยริโรวมระยะทา 40 ิโลเมร าวามสู 2,500 ฟุเหนือระับน้ำทะเล ะ้อลไปถึ 4,000 ฟุ ในระหว่าเินทาร่าายอาะรู้สึผิปิ อันเรื่อาวามันออาาศ
เมื่อเยริโเป็นแหล่ที่มีส่วน่าๆ ล้ายับพรมสีเียวท่ามลาทะเลสาบแห่หุบเาอร์แน ั้แ่สมัยโบราเยริโมีื่อเสียเพราะวามมั่ั่อที่ินที่อุมไป้วยน้ำ ผลไม้ประเภทส้ม ล้วย อินทผาลัม ในสมัยโบราเรียว่าเมือ้นปาล์มบุรี ในฤูร้อนเมือเยริโร้อนอบอ้าว ไม่่อยมีลมพั ส่วนฤูหนาวและฤูใบไม้ผลิ อาาศะีมาและมัะไ้ลิ่นหอมหวนาพันธุ์ไม้นานานิ เื่อันว่าเยริโเป็นเมือที่เ่าแ่ที่สุในโล
เมื่อาวอิสราเอลไ้เ้ามายัแผ่นินศัิ์สิทธิ์ เยริโเป็นเมือแรที่พวเาเหยียบย่าเ้ามาหลัา้ามแม่น้ำอร์แน โยูวาไ้เผาทำลายเมือนี้ และสาปแ่ผู้ที่พยายามะสร้าึ้นใหม่ โยารร้ออาพลเมือ ที่นี้ ประาศเอลีาไ้ทำน้ำพุที่เ็มเปลี่ยนเป็นน้ำืที่สามารถื่มันไ้ โยารโยนเลือลไป 1 ำมือ
พระเยูเ้าไ้หยุพัอยู่ที่เมือเยริโหลายรั้ อย่าน้อยเมื่อรั้ที่พระอ์เส็ไปเยรูาเล็มเพื่อลอปัสา เมือเยริโเป็นทาผ่านสำหรับาวยิวที่เินทาาแว้นาลิลี ะเป็นที่เมือนี้เอที่พระอ์ทรรัสับบรราสาว
ที่นี้ศัเียส นเ็บภาษีร่าเี้ยไ้ปีนึ้นไปบน้นมะเื่อ เพื่อะไ้มอเห็นพระเยูเ้า และภายหลัไ้ลับใ
++ภูเาแห่ารประ (Mt. Of Temptation)
หลัาที่พระเยูเ้าทรรับพิธีล้าที่แม่น้ำอร์แนพระอ์ถูประ
"พระเยูเ้าทรไ้รับพระิเ้าเ็มเปี่ยม ทรพระำเนินาแม่น้ำอร์แน พระิเ้าทรนำพระอ์ไปยัถิ่นทุรันาร" (ล 4:1)
ไม่มีหลัานใาพระวรสารหรือเอสารอื่นๆ ที่ะบอถึสถานที่ที่แน่นอนที่พระเยูเ้าไ้ไปออาหารลอ 40 วัน นถึารถูประำนานในระยะหลัอริสนไ้ี้ถึภูเาที่ึ้นสู้านหลัอเมือเยริโเ่าว่าเป็นที่อารประรั้แรและรั้ที่สาม ยอภูเาถือว่าเป็นที่แห่ารประสุท้ายที่ปิศาแสอาาัร่าๆ อโลให้ับพระอ์ามไหล่เา้านทิศะวันออ
ในศวรรษที่ 6 มีารสร้าวัรถ้ำที่เื่อว่าเยเป็นที่อาศัยอพระเยูเ้า วันี้ถูทิ้ร้าในศวรรษที่ 13 แ่ในปี .ศ.1874 ฤาษีรีออร์โธอ์ไ้มาั้สำนัอยู่และสร้าอาราม
++ทะเลาย (The Dead Sea)
มีวามยาว 75.2 ิโลเมร ว้า 16 ิโลเมร มีพื้นที่ 576 าราิโลเมร อยู่่ำว่าระับน้ำทะเล 1,300 ฟุ อันเป็นพื้นที่่ำที่สุอโล ที่เรียว่าทะเลายเพราะในน้ำนี้ไม่มีสิ่มีีวิอาศัยอยู่เลย แ่มีสสารอยู่มาที่สุในโล มีอัราวามหนาแน่นเพาะมาที่สุในโลถึ 26% ที่ล่าวว่าทะเลายมีสสารอยู่มาที่สุเพราะน้ำมิไ้ระบายออ อีทั้มีแม่น้ำอร์แนและแม่น้ำสายอื่นๆ ไหลเ้าสู่ทะเลายโยนำสารำมะถันและินประสิวำนวนมา และไม่สามารถไหลออไปไ้ มีเพียแ่ะระเหย อันเนื่อาวามร้อนระอุที่มีอยู่ในหุบเาอร์แน ึทำให้เิารแ็ัวอสารำนวนมา
น้ำในทะเลายมีอายุภาพรัษาโรอย่านิไม่มีน้ำใเสมอเหมือน ็เพราะปริมาสาร่าๆ ำนวนมาที่เือปนอยู่นั่นเอ ารวิัยพบว่า น้ำนี้มีแลเียมลอไร์ แมนีเียมและโปรัสเียมปะปนันในปริมามามายมหาศาล้วยวามหนาแน่นมาเ่นนี้ึทำให้รอรับน้ำหนัร่าายไ้อย่า่ายาย โยไม่้อมีารเลื่อนไหวเพื่อพยุัวแ่อย่าใ
++ุมราน (Qumran)
ใน .ศ.1947 นเลี้ยแพะนหนึ่ไ้ออามหาแพะที่หายไปทาทิศะวันใล้ับายฝั่ทะเลาย ไ้้นพบม้วนหนัสืออันลือื่ออทะเลาย เป็นาร้นพบที่ยิ่ให่ที่สุอศวรรษ เาไ้ว้า้อนหินเ้าไปในรูที่นำเ้าไปในถ้ำและไ้ยินเสียอบาสิ่บาอย่าแ เาวิ่หนีโยเร็วเพราะิว่ามีผีร้าย
วันรุ่ึ้นเาเ้าไปในถ้ำพร้อมับลูพี่ลูน้อ และไ้พบไหำนวน 8 ใบ บาใบมีฝาปิอยู่ เานำนั้นออมาาถ้ำและรวู ิว่าะพบทอำ แ่เา้อผิหวัเพราะเห็นว่ามีแ่ม้วนหนัสือ 7 ม้วน ที่มีแ่ัวอัษร ึ่เาอ่านไม่ออ
วัน่อมานเลี้ยแพะ็นำสิ่แปลที่พบนี้ไปหาริสนนิายีเรียน ที่มีื่อว่า าลิล ันโ และายม้วนหนัสือทั้หมนี้ให้ ันโนำม้วนหนัสือ 4 ม้วนไปแส่อพระสัราที่อยู่ในรุเยรูาเล็ม พระสัรารู้ทันทีว่า เป็นม้วนหนัสือที่เ่าแ่โบราเียน้วยภาษาฮีบรู ท่านไ้ื้อไว้
ใน .ศ.1949 ่อมาบาส่วนไ้มีผู้นำไปายในสหรั และ ที่นั้นศาสราารย์อีาแอล อาร์ิน ไ้ื้อไว้้วยเินำนวน 250,000 เหรียสหรั และนำไปที่อิสราเอล ในเวลาเียวันศาสราารย์เอเลาร์ ูเนิ ผู้เป็นบิาออาร์ิน ไ้ื้ออี 3 ม้วน าเบธเลเฮ็มไป
ปัุบันม้วนหนัสือเหล่านี้ประิษานอยู่ที่พิพิธภั์ื่อ "วิหารหนัสือ" ม้วนหนัสือที่มีื่อที่สุือม้วนอประาศอิสยาห์ มีนาว้า 1 ฟุ ยาว 24 ฟุ ท่านศาสราารย์อาร์ิน ผู้อำนวยาร้านโบราีออร์แน ุพ่อเอโว่ อธิารบีอวิทยาลัยศึษาพระัมภีร์ และผู้อาศัยในถิ่นทุรันาร เมื่อทราบถึวามเป็นมาอม้วนหนัสือเหล่านี้็ไ้เริ่ม้นหาทั่วฝั่ะวันอทะเลาย สิ่ที่ไ้พบือิ้นส่วนอม้วนหนัสือมาว่า 900 ิ้น ุ่อนอยู่ามถ้ำว่า 30 แห่ ำนวนที่มาที่สุอเอสารที่เียนทำนอนี้ไ้พบในถ้ำหมายเล 4 ในปี .ศ.1952 ห่าันเพีย 100 หลา าาำแพอารามุมราน ม้วนหนัสือเหล่านี้ทำาระา้น มี 2 ม้วนที่ารึไว้บนแผ่นทอเหลือ
++โบราสถานแหุ่มราน (The Qumran)
สถานที่อาศัยอพวเอสเนีือ ระท่อม ระโม หรือถ้ำรอบๆ ศูนย์อุมน ศูนย์นี้ไ้้นพบและุอย่าละเอียทั้หมระหว่าปี .ศ.1956 โบราสถานนี้มีอาารหลัยาว 120 ฟุ ว้า 90 ฟุ สร้า้วยหินนาให่ มีเนื้อหยาบ ทิศเหนือมีหออยป้อันภัย มีนาวามสู 3 ั้น มีห้อยาว แบ ใ้เป็นห้ออาหาร ภายในห้อไ้้นพบาเรามิำนวน 1แถว ห้อ้าน้าสันนิษานว่าน่าะเป็นโรรัว เพราะพบเรามิำนวนว่า 1,000 ใบ
อีห้อหนึ่ที่น่าในใือห้อที่ใ้นั่เียนึ่ไ้พบโ๊ะและที่นั่สำหรับเียน มีภานะใส่หมึ 2 อัน อันหนึ่ทำาทอสัมฤทธิ์ อีอันหนึ่ทำาินเหนียวที่ยัมีหมึแห้้าอยู่
รอบๆ อาารหลัที่ถือว่าสำัที่สุยัมีห้อย้อมึ่เป็นโรานทำภานะินเหนียวและที่โม่แป้ ยัมีอ่าเ็บน้ำ 7 แห่ เ็มไป้วยน้ำฝนที่ไหลลามร่อาภูเา ึ่ยัสามารถพบเห็นสิ่ที่หลเหลืออยู่ในปัุบันทาทิศะวันออออาารนี้ยัมีป่า้า มีหลุมศพว่า 1,100 หลุม
++อารามนัพรอาภร์าว (The monastery of the Men in White)
เป็นุมนสันโษาวปาเลสไน์ในสมัยโบรา อาศัยบริเวเิหน้าผาสูทาะวันเียเหนืออทะเลาย ใล้ๆ ับสถานที่นับุยอห์นบัปิส์ใ้ทำพิธีล้า นัพระนี้มีื่อเสีย
.ศ. 1947 ไ้้นพบ "อาราม" (Monastery) และห้อสมุอะในถ้ำที่อยู่ใล้ๆ ัน ห้อสมุที่ล่าวถึนี้ไ้แ่ "โบราสถานแหุ่มราน" นั่นเอ
สมาิะเป็นลุ่มที่แยัวาพระอาวุโสอวัในรุเยรูาเล็ม เนื่อาไม่พอใในารบริหารที่ไม่เป็นระบบ ลุ่มเร่ศาสนาาวยิวผู้รัสันโษนี้ึแยัวไปอาศัยในที่เียบสบและัั้ "ุมนแห่พันธสัา" (Community of the Covenant) โยมีผู้อาวุโสที่เที่ยธรรมเป็นผู้นำ
สมาิะถือโส และวามยาน อทุสิ่ใ้ร่วมันเป็นอลา ปิบัิอะอย่าเร่รั ำระนให้บริสุทธิ์โยารรับพิธีล้า
ทำิวัรประำวัน้วยนเอเรียนรู้พระัมภีร์โราห์ (Torah) (อนแรในำนวน 3 อนอพระัมภีร์บับเ่าอยิว) และสวภาวนา
++าวเอสีน (Essene)
ามบันทึอโยเฟุส ฟลาวิอุส และปลีนี่ ผู้ที่เียนหนัสือม้วนแห่ทะเลายนี้ือ าวเอสีน พวเาเป็นสมาินับวนิายหนึ่ึ่หนีาวามเสื่อมอโลไปอาศัยอยู่ในแถบทะเลทรายที่ร้อนระอุใล้าย ฝั่ทะเลาย พวเาละทิ้รุเยรูาเล็มเพื่อไปเริีวิที่เร่รัแห่ารภาวนา ารศึษา ารรำพึ ปิบัิวามยานและ่วยเหลือึ่ันและัน ผู้ที่ะเ้าเป็นสมาิอะนี้ะ้อมอบทุสิ่ทุอย่าที่เป็นรรมสิทธิ์ให้แ่ะ เพราะเาะเริีวิรวมันอย่ารบรัน พวเอสีนเหล่านี้ ไ้ั้หลัแหล่ทีุ่มรานในราว 1 ศวรรษ ่อนริสาล ในปี .ศ.31 พวเาละทิ้สถานที่ที่อาศัยอยู่เพราะถูทำลายาแผ่นินไหว
สามสิบปี่อมา สมาินิายเียวันนี้ไ้ลับมา และ๋อมแมหมู่บ้านอพวเาพร้อมับอาศัยอยู่ที่นั่น่อไป ราวปี .ศ.68 าวเอสีนทั้หมถูสัหารโยฝีมืออทหารอัรพรริิัส ึ่ำลัไปปราบบาวยิวที่รุเยรูาเล็ม เมื่อทหารโรมันเลื่อนทัพใล้เ้ามา พวเอสีนไ้นำสมบัิอันประเสริสุอนือ พระัมภีร์ นำไป่อนไว้ในถ้ำใล้ๆ ัน เพราะยาที่ผู้นะไปถึ ที่เปล่าเปลี่ยวนี้เ็บรัษาวามลับอพวเาลอ 2,000 ปี นไ้้นพบโยบัเอิในปี .ศ.1947
++เบธเลเฮ็ม (Bethlehem)
มาาำ Bayt Lahm ในภาษาอาราบิ หมายถึ "บ้านเนื้อ" (House of Meat) หรือ ำ Bet Lehem ในภาษาฮีบรู ึ่หมายถึ "บ้านนมปั" (House of Bread)
เบธเลเฮ็ม ั้อยู่บนเายูเีย ห่าารุเยรูาเล็มไปทาทิศใ้ 8 ิโลเมร อยู่บนเนินเาสู 2,600 ฟุ เหนือระับน้ำทะเล มีพลเมือราว 30,000 น ผู้นส่วนหนึ่มีอาีพทำสวนามเนินเา และนส่วนให่มีอุสาหรรมเล็ๆ ที่เี่ยวับเรื่อศาสนภั์ โยใ้ไม้มะอแ่ประับประา้วยหอยมุเพื่อำหน่ายแ่ผู้แสวบุ อุสาหรรมหอยมุถูนำเ้มาในสมัยพวรูเส
ประวัิศาสร์อเมือเบธเลเฮ็มย้อนหลัถึสมัยออัยา หนัสือพระัมภีร์ไ้อ้าถึเบธเลเฮ็มเมื่อพูถึวามายอเรเล เบธเลเฮ็มเป็นบ้านเิอระูลาวิ ้วยเหุนี้เอยอแฟึ่สืบเื้อสายอาวิ ้อเินทามายับเบธเลเฮ็มเพื่อลทะเบียนสำมะโนรัว ที่เบธเลเฮ็มนี้ษัริย์าวิไ้บัเิมา และเริวัย้วยารเลี้ยฝูแะามเนินเาแห่ยูาห์ พระอ์ถูเรียและรับารเิมเป็นษัริย์ออิสราเอลโยประาศามูเอล
อันเนื่อาเหุาร์นี้ึ่เื่อระหว่าพันธสัาเิมับพันธสัาใหม่ เมือเบธเลเฮ็มนี้มีบ้านหลายหลัที่สร้ารอบถ้ำไว้ ถ้ำเหล่านี้เ่าแ่มีรูปทรล้ายลึับถ้ำที่พระุมารน้อยทรบัเิ พระเยูเ้าไ้บัเิในถ้ำแห่หนึ่ที่มีลัษะเ่นเียวันนี้
ในปี .ศ.135 ัรพรริเอเรียน หลัารปราบปรามารบอาวยิวไ้ทำทุราารทั้เมือเบธเลเฮ็มและเมือเยรูาเล็ม โยนำารราบไหว้พระเท็เทียมเ้ามาที่เบธเลเฮ็ม พระอ์ไ้สร้าสัารสถานถวายแ่เทพเ้าอาโนิส ึ่เป็นเทพแห่วามสวยามและวามรั ารทุราารเ่นนี้ไ้่วยรัษาวามทรำ วิหารอัรพรริเอเรียนนี้อยู่ลอเวลา 2 ศวรรษ ถึารทำลายโยำสั่อพระราินีเฮเลน พระรามาราอัรพรริอนสแนิน ที่ 1 มหารา ึ่ไ้ลับใในปี .ศ.313 และประาศให้ศาสนาริส์เป็นศาสนาประำัรวรริโรมัน
ในปี .ศ.325 พระราินีเฮเลนทรเส็เยี่ยมแผ่นินศัิ์สิทธิ์ ทรสร้าอาสนวิหาร 3 แห่ หลัแรบนเนินเาัลวารีโอ และพระูหาอพระริสเ้า รุเยรูาเล็ม หลัที่สอบนถ้ำแห่ารบัเิ เมือเบธเลเฮ็ม หลัที่สามบนยอเามะอเทศ
สำหรับเบธเลเฮ็มและเยรูาเล็ม ไม่มีปัาใๆ ในารำหนสถานที่ที่ถู้อ เพราะมีารถ่ายทอวามทรำ เี่ยวับสถานที่เหล่านี้อย่า่อเนื่อ ำนานอริสนถือันว่าถ้ำที่พระเยูเ้าบัเินั้นั้อยู่้านะวันอออำบล ใ้มหาวิหารอัรพรริเอเรียนพอี เมื่อไ้รื้อถอนวิหารอพระเท็เทียม และุลไป็พบถ้ำที่ยัสภาพเิม ัรพรริอนสแนินไ้สร้าพระวิหารที่ส่าามประับประา้วยรูปโมาอิหินอ่อนและภาพวา พระอ์ให้เียริับสถานที่แห่นี้โยมอบเรื่อทอำ เิน และพรมนิีเลิศ พระอ์ปรารถนาให้วัพระุมารบัเินี้เป็นอนุสาวรีย์ที่ยืนยันถึวามศรัทธาอพระรามารา
ในปี .ศ.529 าวสะมาเรียเป็นบ่อผู้ปรอไบเนไทน์ และปล้นสะมเมือเบธเลเฮม อาสนวิหารพระุมารบัเิึถูปล้น และเผาทำลายไป้วย
รูปโมาอิที่พื้นออาสนวิหารออนสแนิน ที่ไ้้นพบเมื่อไม่ี่ปี่อนนี้ ปราว่ามีี้เถ้าและแผ่นระเบื้อที่ถูเผาไหม้ทับถมันอยู่ พระอัยาแห่รุเยรูาเล็มไ้ส่นับุับบาให้ไปเ้าเฝ้าัรพรริัสิเนียน อวาม่วยเหลือในารบูระอาสนวิหารนี้ พระอ์ทรส่เ้าหน้าที่พร้อมับมอบเินำนวนมหาศาล และมีพระราสาสน์ไปยัผู้ปรอปาเลสไน์ เพื่ออให้ืนสถานที่เพื่อำเนินาร่อสร้าวัให้ให่และสวยามว่า ภายหลััรพรริไม่ทรพอพระทัยในานที่ไ้ทำและรัสสั่ประหารีวิเ้าหน้าที่ เพราะทรทราบว่า มีารยัยอเิน อาสนวิหารัสิเนียนเป็นวิหารที่เราไ้เห็นในปัุบันนี้ แม้ภายในอมหาวิหาระถูทำลาย แ่รูปทร็มิไ้เปลี่ยนแปลไป
ในปี .ศ.614 าวเปอร์เียไ้บุรุแผ่นินศัิ์สิทธิ์ และทำลายวัวาอาราม แ่วัพระุมารบัเิแห่นี้มิไ้ถูทำลายเพราะมีรูปโมาอิที่พา 3 อ์ ในุาวเปอร์เียโบราำลันมัสารพระุมาร ในยุอพวรูเส อาสนวิหารนี้ไ้รับารบูระปรับปรุเป็นส่วนให่ หินอ่อนเ่าๆ ที่มีอยู่บนพื้นไ้รับารเปลี่ยนแปล หลัาทำาไม้ีาร์ (้นสนเลบานอน) หุ้ม้วยแผ่นีบุ ผนั้าน้าหุ้ม้วยหินอ่อน และส่วนลนใน่อลาประับ้วยโมาอิที่สวยาม
ในวันพระริสสมภพอปี .ศ.1100 ษัริย์โบว ที่ 1 ออาาัรละินไ้รับสวมมุในอาสนวิหารแห่นี้ พระอ์ปิเสธไม่ยอมสวมมุทอำที่รุเยรูษเล็มเพราะที่นั้นพระเยูเ้าไ้รับสวมมุหนามษัริย์โบว ที่ 2 ไ้รับารสวมมุที่นี่เ่นเียวันในปี .ศ.1109
าพระวรสารามำเล่าอนับุมัธทิว และนับุลูา เบธเลเฮ็ม เป็นสถานที่บัเิอพระเยูเ้า (มธ 2, ล 2) นัเทววิทยาไ้เื่อมโย้อพระวรสารนี้ับ้อำสอนที่ว่า ารบัเิมาอพระเยูเ้าเพื่อให้สำเร็ไปามำทนายอประาศมีาห์ที่ว่า "ผู้ปรออาวอิสราเอลในอนาเิที่เมือเบธเลเฮม"
ารปรออผู้่วยู้ึ่มาาเบธเลเฮ็ม
ปัุบันเมือเบธเลเฮ็มปรอโยปาเลสไน์ ระหว่า .ศ.1923-48 ภายหลัสรามระหว่าาวอาหรับและอิสราเอล ใน .ศ. 1948-49 ทำให้ินแนนี้มีอร์แนผนวเ้า้วยใน .ศ.1950 และอยู่ภายใ้ารปรออรับาลเยรูาเล็ม ั้แ่สราม 6 วัน ใน .ศ.1967 เบธเลเฮมรวมเ้าับ เวส์ แบ์ (West Bank) ไ้แ่ ยูเียและสะมาเรีย และอยู่ภายใ้ารปรอออิสราเอล
ในพระัมภีร์ภาพันธสัาเิม เบธเลเฮ็มมัเรียในื่อ เบธเลเฮ็ม เอฟราธาห์ หรือ เบธเลเฮ็ม ยูาห์ เมือเบธเลเฮ็มล่าวถึเป็นรั้แรในพระัมภีร์เี่ยวับราเล ึ่ายใล้ๆ เมือนี้
นาราเล ็สิ้นีวิ เาฝัศพไว้ริมทาที่ะไปบ้าน เอฟราธาห์ ือ เบธเลเฮม (ป 35:19)
เบธเลเฮ็ม เป็นท้อเรื่ออประวัินารูธ เป็นสถานที่เิอเธอและษัริย์าวิ ผู้สืบทอระูล่อมาัมีบันทึใน (1 มอ 16) เหุาร์ที่าวิไ้รับเิมเป็นษัริย์
เมื่อาวยิวลับมายัปาเลสไน์ หลัาถูเนรเทศไปยัเมือบาบิโลเนีย (.ศ.516) ็เริ่มมีประานอาศัยในเมือนี้อีรั้หนึ่
เบธเลเฮ็ม เป็นเมือศูนย์ลาอารามนัพรนานหลายศวรรษ นับุเยโรม (St. Jerome) ไ้สร้าอารามในเมือนี้ และ้วยวาม่วยเหลืออพระรับบีาวปาเลสไน์ ท่านไ้แปลพระัมภีร์ภาพันธสัาเิมา้นบับฮีบรู ให้เป็นภาษาละิน และไ้ผนวับพระัมภีร์ภาพันธสัาใหม่ที่ท่านแปลาภาษารี่อนที่ะเินทามายัปาเลสไน์รวมเล่มเป็นพระัมภีร์บับภาษาละิน ึ่พระศาสนัรโรมันาทอลิใ้นทุวันนี้
เบธเลเฮ็มในปัุบันเป็นศูนย์ลาาร้าผลผลิ้านเษรรรมและิ่อ้าายับเยรูาเล็มที่อยู่ไม่ห่าัน นอนั้นยัเป็นสถานที่สำัที่ผู้แสวบุำนวนมามาเยือน ้านอุสาหรรมมีโรานผลิศาสนภั์ และานแะสลัาไม้มะอ ประานส่วนให่นับถือศาสนาริส์
มหาวิทยาลัยเบธเลเฮ็ม สร้าในปี .ศ.1973 เปิสอนทั้ภาภาษาอาราบิ และภาษาอัฤษ
++นเลี้ยแะ (Shepherd)
บรรพบุรุษั้เิมอประานอิสราเอลเป็นนเลี้ยแะที่ท่อท่อห้าเียวอุ่มและธารน้ำนิ่ าที่หนึ่ไปยัทุ่ห้าอื่นๆ นำแะและแพะไปเลี้ยพระวรสารไ้เปรียบเทียบพระเยูเ้าเป็นนายุมพาบาลที่ี
"ผู้เลี้ยแะ" ที่ี
"เราบอวามริแ่ท่านทั้หลายว่า ผู้ที่ไม่เ้าอแะทาประู แ่ปีนเ้าทาอื่น ็เป็นโมยและโร ผู้ที่เ้าทาประู็เป็นผู้เลี้ยแะ นเฝ้าประูย่อมเปิประูให้เาเ้าไป บรราแะ็ฟัเสียเา เาเรียื่อแะอนทีละัวและพาออไป้านอ เมื่อเาพาแะออไปหมแล้วเาะเินนำหน้า และแะ็ามไปเพราะำเสียอเาไ้ แะะไม่ามนแปลหน้าเลย แ่ะหนีาเา เพราะไม่รู้ัเสียอนแปลหน้า"
พระเยูเ้ารัสอุปมาเรื่อนี้ให้นเหล่านั้นฟั แ่เาไม่เ้าใว่าสิ่ที่พระอ์รัสนั้นหมายวามว่าอะไร พระเยูเ้ารัสับเาอีว่า
"เราบอวามริแ่ท่านทั้หลายว่า เราเป็นประูอแะ ทุนที่มา่อนหน้าเราเป็นโมยและโร แ่แะมิไ้ฟัเสียอเาเหล่านั้น เราเป็นประู ผู้ที่เ้ามาทาเรา็ะรอพ้น เาะเ้าะออและะพบทุ่ห้าโมยย่อมมาเพื่อโมย ่าและทำลาย
เรามาเพื่อให้แะมีีวิ และมีีวิอย่าสมบูร์" (ยน 10:1-16)
++ทุ่อนเลี้ยแะ (Shepherd's Field)
ถึแม้พระวรสารมิไ้บอสถานที่ที่นเลี้ยแะพัแรมอยู่อย่าแน่นอน ั้แ่โบราำนานถือสถานที่ที่เรียว่าทุ่อนเลี้ยแะ ึ่อยู่ห่าราว 3.2 ิโลเมร ทา้านะวันอออเบธเลเฮ็ม สถานที่ึ่เทวาไ้แ้่าวารบัเิอพระเยูเ้าแ่พวเา ที่นี้มีถ้ำหลายแห่และฤาษีฟรันิสันไ้สร้าวัที่สวยามเป็นรูปทรระโม ึ่ทำให้ิถึเ้นท์อนเลี้ยแะ
ธรรมเนียมริสนในอี เื่อว่า ทุ่อนเลี้ยแะเป็นสถานที่ึ่ "นายุมพาบาลเฝ้าูแลฝูแะอพวเาในเวลาลาืน"
ใล้ๆ ทุ่อนเลี้ยแะ ทาะวันอออเบธเลเฮ็ม เป็นทุ่ที่นารูธ ไ้พบับผู้ที่ะเป็นสามีนาในเวลา่อมา
ในพระัมภีร์บันทึโยนับุลูาเปรียบเทียบพระเยูเ้าเป็น นายุมพาบาลที่ี (Good Shepherd) และเรื่อแะที่พลัหล
ภาพนเลี้ยแะที่มานมัสารพระุมาร (Adoration of the Shepherds) ลายเป็นเรื่อราวที่บรราิรถ่ายทอลในภาพวา เนื้อหาามบันทึอนับุลูา ภาพนัปรา์ 3 น ที่เินทามาาะวันออเพื่อนมัสารพระเยูผู้เส็มาบัเิ สัลัษ์อารเผยแผ่พระวรสาร ิรบาท่านไ้วาภาพลูแะที่ถูมัาไว้เป็นหนึ่ในบรราอที่นำมาถวาย ึ่เป็นเรื่อหมายอารทนทุ์ทรมานอพระเยูเพื่อเยบาปอมนุษยาิ
++ถิ่นทุรันาร (The Desert)
ถิ่นทุรันารมีบทบาทสำัในพระัมภีร์ เป็นินแนที่าวฮีบรูเินทาอพยพ้ามมาาประเทศอียิป์ เหุาร์นี้เป็นเรื่อหมายที่มีุ่าอย่ายิ่ เป็นินแนแห้แล้ เ็มไป้วยวามหิวโหยและระหาย หรืออาล่าวไ้ว่า เป็นินแนแห่ารทลอ
ถิ่นทุรันารนอาเป็นินแนแหารทลอยัเป็นที่มนุษย์พบับพระเป็นเ้า เป็นที่ึ่พระเยูเ้าใ้เวลาสันโษ 40 วัน และเป็นสถานที่ที่นับุยอห์น บัปิส์ ไ้เทศน์สอน
++วัพระุมารบัเิ (The Church of The Nativity)
วัพระุมารบัเิ เป็นวัโบราและน่าสนใมาที่สุ เป็นที่รวมอวัและอาราม อริสศาสนานิายรีออร์โธอ์ โรมันาทอลิและอาร์เมเนียน ในยุแรเริ่มศวรรษศาสนินเื่อว่า สถานที่แห่นี้เป็นถ้ำที่โยเฟและพระนามารีย์ไ้ให้ำเนิพระุมารใน่ำวันพระริสสมภพ บนราห้าที่ึ่เยใ้ให้อาหารสัว์
เมื่อัรพรริอนสแนิน ึ่เป็นัรพรริอ์แรที่นับถือศาสนาาทอลิ ทรัสินใสร้าวัในเมือเบธเลเฮ็มเพื่อให้มีสถานที่ที่เหมาะสมะบูาพระเป็นเ้า พระอ์ไ้เลือสถานที่แห่นี้สร้าวัเพื่อระลึถึารบัเิมาอพระเยูเ้า
วัพระุมารบัเิมีรูปทร้านนอล้ายับป้อมที่แ็แรอสมัยลา วัแห่นี้มีำแพออาราม 3 แห่ล้อมรอบ อนแรมี 3 ประู แ่สอในสามไ้ถูปิาำแพที่สร้า้านหน้า ส่วนรประูลาเหลือแ่่อแบๆ เี้ยๆ เพื่อผ่านเ้าไปภายใน ่อทานี้ปรับให้เี้ยลถึ 2 รั้ เพื่อป้อันพวโรที่มาปล้นไม่ให้ี่ม้าผ่านเ้าไปไ้ ทุวันนี้พอ ที่ะเห็นอบอั่วหน้าวัและุ้มวัอพวรูเส
อาสนวิหารแห่นี้มีรูปทรเป็นาเนยาว 170 ฟุ ว้า 80 ฟุ อาารวิหารแบ่เป็น 5 ส่วน าแนว้นเสา 4 แถว ที่ทำ้วยหินแาประเทศปาเลสไน์ ในปี .ศ.1936 ไ้พบเศษอโมาอิในศวรรษที่ 4 ปัุบันนี้ปิอยู่ใ้ฝาไม้ ในำแพส่วนบนมอเห็นบาส่วนอรูปโมาอิ ึ่เป็นสิ่เียวที่ยัหลเหลืออยู่ที่เป็นานประับอพวรูเส ส่วน้านหน้าที่ใ้เป็นที่ประอบพิธี อยู่เหนือถ้ำพระุมารพอี ทำ้วยไม้ีาห์ (้นสนเลบานอน) ที่แะสลั้วยมือ บันไสอ้านำลไปสู่ถ้ำที่เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ยาว 35 ฟุ ว้า 10 ฟุ มีะเียุอยู่ 48 ว มีาวเิน ึ่มีำารึภาษาละินว่า
"HIC DE VIRGINE MARIA JESUS CHRISTUS NATUS EST"
แปลว่า "ที่นี่พระเยูเ้าไ้ทรบัเิาพระนาพรหมารีมารีย์"
บอถึสถานที่บัเิอพระเยูเ้า ราห้าอยู่้านวา หินเิมึ่ำเพราะวันาเม่าเทียน และะเียสามารถมอเห็นไ้เหนือราห้านี้ เพานเิมอถ้ำเปลี่ยนาเิมเมื่อมีาร่อสร้าในศวรรษ ที่ 4 ำแพ้าน้าปปิไว้้วยแผ่นแร่ไยหินเพื่อป้อันไฟไหม้
ทาเ้าวัพระุมารบัเิอยู่้านทิศะวัน ส่วนลาอวัและบริเวอาารที่เป็นมุยื่นออไปเป็นสัารสถานอพระศาสนัรรีทาะวันออเียเหนืออวัเป็นสัารสถานอนิายอาร์เมเนียน
++าวแห่เบธเลเฮ็ม (The Star of Bethehem)
าวแห่เบธเลเฮ็ม เป็นาวสีเินอยู่ในถ้ำอวัพระุมารบัเิ ภายในถ้ำใ้พระแท่นลามีาวเิน นับไ้ 14 แ รอบๆ วาวมีอัษรารึไว้ว่า "ที่นี่ พระเยูเ้าไ้บัเิาพระนาพรหมารีมารีย์" เพื่อระลึถึารบัเิอพระเยูเ้า ำนานและศิลปะ่าๆ อริสนเี่ยวพันับวาว
++ำบลเบธานี (Bethany)
ั้อยู่ทา้านทิศะวันอออรุเยรูาเล็ม ห่าาัวเมือราว 3.2 ิโลเมร บนทาลาอเามะอเทศ (Mt. Of Olives) เป็นเมือสบและมีสถานที่หลายแห่ที่พระเยูเ้าทรื่นอบมา เ่นที่บ้านอมารีย์ มาร์ธา และลาารัส ึ่พระเยูเ้าทรรัมา บ่อยรั้ที่พระอ์เส็ มาพำนัอยู่ มีเหุาร์ที่น่ายินีหลายอย่าเิึ้นที่บ้านนี้
++วันับุลาารัส (The Church of St. Lazarus, Bethany)
เมื่อพระเยูเ้าทรำเนินาเมือเยริโไปยัเมือเยรูาเล็ม พระอ์ทรผ่านเมือเบธานี และที่เบธานีนี้พระอ์ทรแสมหัศรรย์ที่สำัทำให้ลาารัส พี่ายอมาราและมารีย์ ลับืนีพาวามาย วันับุลาารัสึสร้าึ้นใล้ับบ้านอมาร์ธาและมารีย์
บริเวที่เป็นหลุมฝัศพอลาารัส พวไบเนไทน์ไ้สร้าวั 2 หลั หลัแรถูทำลายเนื่อาแผ่นินไหว หลัที่สอถูทำลายาาวเปอร์เีย ในปี .ศ.614
ในศวรรษ ที่ 12 พวรูเสไ้สร้าวัหลัที่สาม หลัาที่อาาัรละินพ่ายแพ้ สัารสถาน ำบลเบธานีนี้ถูยึาพวมุสลิม นับว ฟรันิสันไ้ไถ่ถอนสถานที่นี้เมื่อ้นศวรรษนี้เอ ในปี .ศ1949 พวเาไ้รื้อสิ่่าๆ บนเนื้อที่ัล่าว ทำารุและพบาอวัแรๆ รวมทั้าอาราม้วย วัที่เห็นในปัุบันสร้าึ้นปี .ศ.1952 ในพื้นที่อวัโบรา
++ภูเามะอเทศ (Mt. Of Olives)
ภาษาฮีบรูเรียว่า "Har Hazeitim" หมายถึ "a Sabbath day's journey" ไ้แ่ "ระยะทาที่เินไ้ในวันสับบาโ"
ภูเามะอเทศสูประมา 2,930 ฟุ เหนือระับน้ำในทะเลเมิเอร์เรเนียน และั้อยู่ทาทิศะวันอออรุเยรูาเล็ม สูว่ารุเยรูาเล็มราว 300 ฟุ ายอเามะอเทศ สามารถมทิวทัศน์อรุเยรูาเล็มไ้ีที่สุ ภูเามะอเทศเป็นที่เารพสำหรับาวยิวเพราะามไหล่เาแห่นี้เป็นที่ฝัศพอประาศสำัหลายอ์อพวเา และเป็นที่เารพอาวริส์ เพราะมีวามผุพันธุ์ับเหุาร์สำัยิ่อพระนมีพอพระเยูเ้า าที่นี่พระอ์ไ้ทรทำนายถึารทำลายรุเยรูาเล็ม บนภูเานี้พระอ์ไ้ทรสอนบท้าแ่พระบิาให้ับบรราศิษย์และ สถานที่นี้พระอ์ทรเส็มารำพึภาวนาบ่อยๆ าที่นี้พระเยูเ้าไ้เส็ึ้นสู่สวรร์เื่อว่าเมื่อถึเวลาลับเป็นึ้นมาาวามายะเิึ้นบนภูเามะอเทศนี้
++วั้าแ่พระบิา (The Church of Pater Noster)
วัแห่นี้สร้าึ้นมา ที่ึ่ำนานริสนเื่อว่าพระเยูเ้าไ้ทรสอนบทภาวนา้าแ่พระบิาแ่บรราศิษย์ ทรทำนายถึารทำลายรุเยรูาเล็ม และารเส็ลับมาอพระอ์เมื่อสิ้นพิภพ
ัรพรริอนสแนินไ้สร้าวั้าแ่พระบิาบนยอเามะอเทศเพื่อระลึถึำทำนายอพระเยูเ้าเี่ยวับารทำลายรุเยรูาเล็ม และารเส็ลับมาอพระอ์ วัแห่นี้ถูทำลายโยาวเปอร์เียในปี .ศ.614 และพวรูเสไ้สร้าึ้นใหม่ในศวรรษที่ 12 ึ่่อมาไ้ถูาวมุสลิมทำลายอี ในปี .ศ.1868 เ้าหิเอาเรลียา เอบอสี ไ้ื้อสถานที่และมอบถวายแ่ประเทศฝรั่เศส และในปี .ศ.1875 ไ้สร้าอารามสำหรับีลับาร์เมไลท์ ภายในวัและามฝาผนั ระเบื้ออระเบียอารามะเห็นบท้าแ่พระบิาารึอยู่มาว่า 62 ภาษา มีภาษาไทย้วย พระศพอเ้าหิ็ไ้รับารบรรุอยู่ในอารามแห่นี้
ในวั้าแ่พระบิาบนภูเามะอเทศแห่นี้ พระเยูเ้าไ้สอนบทภาวนา "้าแ่พระบิา" แ่บรราอัรสาว
++วัน้อยแห่ารเส็สู่สวรร์ (The Chapel of the Ascension)
วัน้อยแห่ารเส็สู่สวรร์สร้าึ้นบนภูเามะอเทศบริเวสถานที่ที่พระเยูเ้าทรเส็ึ้นสู่สวรร์ เพื่อระลึถึเหุาร์นี้ ัวอาารเป็นสถาปัยรรม 8 เหลี่ยม มีโ้ยอแหลมโยรอบ
และะที่ทรอวยพระพรอยู่นั้น พระอ์ไ้ทรแยไปาเา และทรถูนำึ้นสู่สวรร์ (ล 24:51)
เมื่อรัสันี้แล้ว พระอ์ไ้เส็ึ้นสู่สวรร์่อหน้าเาทั้หลาย เมบัพระอ์ไปาสายาอเา ( 1:9)
หนัสือิารอัรสาว ไ้บันทึไว้ว่า พระเยูเ้าทรนำอัรสาวไปยัภูเามะอเทศ หลัาอวยพรพวเาแล้ว็เส็สู่สวรร์ ้วยเหุนี้ึไ้ถือว่า ยอเามะอเทศเป็นสถานที่ที่พระอ์ไ้เส็สู่สวรร์ ในหนัสือิารฯ ยัมีารึไว้ว่าพวศิษย์ไ้ลมาาภูเามะอเทศ ึ่อยู่ห่าารุเยรูาเล็ม รวมระยะทาที่อนุาให้เินไ้ในวันสับบาโือ ราว 1,000 หลา ึ่รับระยะทาระหว่าสถานที่ัล่าวับรุเยรูาเล็ม
ที่นี้ในศวรรษ ที่ 4 ไ้มีารสร้าวัึ่่อมาาวเปอร์เียไ้ทำลายในปี .ศ.614
ในศวรรษ ที่ 12 พวรูเสไ้สร้าวัอีหลัหนึ่ที่เรายัสามารถพบเห็นาอำแพ และสร้าวัน้อยรอบหินที่ำนานเล่าว่า มีรอยพระบาทพระเยูเ้า เมื่อรั้ที่พระอ์เส็สู่สวรร์ ส่วนโมอวัน้อยนี้เป็นฝีมืออาวมุสลิมึ่ปัุบันเป็นเ้าอสถานที่ แ่ริสนาทอลิสามารถเ้าทำพิธีมิสาไ้ปีละรั้ในโอาสลอพระเยูเ้าเส็สู่สวรร์
++มรราศัิ์สิทธิ์ (Ways of the Cross)
มรราศัิ์สิทธิ์เป็นทาเินที่พระเยูเ้าไ้แบไม้าเนผ่านไป เริ่มาสถานที่ัสินลโทษอปิลา นถึเนินเาัลวารีโอ ที่พระอ์ทรถูรึบนไม้าเน เหุาร์อันน่าเศร้านี้ริสนระลึโยัลำับเป็น 14 สถาน ึ่ 9 สถานมีล่าวในพระวรสาร ส่วนอี 5 สถานเป็นวามเื่อามธรรมเนียมริสน 2 สถานแรอยู่บริเวป้อมอันโเนีย อี 7 สถานเรียรายามเส้นทา และ 5 สถานสุท้ายอยู่ภายในวัแห่พระูหาศัิ์สิทธิ์
ทุวันศุร์เวลาบ่าย 3 โม นับวฟรันิสันะเินแห่ามมรราศัิ์สิทธิ์
++วัพระูหาศัิ์สิทธิ์ (Church of the Holy Sepulchre)
"พระเยูเ้าทรแบไม้าเน เส็ออไปยัสถานที่ที่เรียว่า "เนินหัวะโหล" ภาษาฮีบรูว่า "ลโธา" (ยน 19:17) วัพระูหาศัิ์สิทธิ์ึ่เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์ที่สุอบรราริสนสร้ารอบเนินลโธา สถานที่ ที่พระเยูเ้าถูรึบนไม้าเนและพระูหาึ่วาพระศพอพระเยูเ้าไว้ พระเยูเ้าถูรึบนไม้าเนนอรุเยรูาเล็ม
วัพระูหาศัิ์สิทธิ์สร้ารั้แรในปี .ศ.324 ั้อยู่บริเวใลาเมือภายในำแพแร เนินเาลโธาอยู่นอำแพเมือ แ่ 11 ปี หลัารรึบนไม้าเน เมื่อษัริย์เฮโร อาริปปา ไ้สร้าำแพเมือ ใหม่ เนินเาลโธาไ้อยู่ภายในำแพ ลาศวรรษสุท้ายไ้พบาำแพเ่าทา้านทิศะวันออและทิศเหนืออวั โลศพอาวยิวที่เรายัมีโอาสเห็นภายในบริเววั เป็นที่ยืนยันว่าสถานที่นี้แรเริ่มอยู่นอเมือ เพราะามอาวยิว้อไม่มีผู้ใฝัไว้ภายในำแพเมือ
ในปี .ศ.135 ษัริยืเอเรียน้อารลบล้าทุอย่าที่เป็นารระลึถึศาสนายิวและศาสนาริส์ ึไ้ลบล้าเนินัลวารีโอและที่ไว้พระศพอ พระเยูเ้า โยสร้าสัารสถานถวายแ่เทพเ้าูปีเอร์ ารระทำเ่นนี้ไ้ทำที่เบธเลเฮม สถานที่ศัิ์สิทธิ์ที่พระเยูเ้าทรบัเิผลอารระทำร้ามับที่ษัริย์เอเรียนทาาหวัเพราะแทนที่ะลบล้าสถานที่ลับเป็นารเน้นวามสำัและรัษาไว้นถึมีารุพบอีรั้หนึ่ โยัรพรริอนสแนิน ที่ 1 มหารา ภายใ้ารวบุมอพระราินี เฮเลน พระมารา ไ้ทรสร้าพระวิหารที่ส่าามรอบเนินัลวารีโอ และพระูหา สัารสถานส่าามนี้ถูทำลายในปี .ศ.614 านั้นไ้สร้าึ้น ใหม่แ่มีนาเล็ว่าเิม ที่สุ็ถูทำลายลอีาาลิบฮาเ็บ ในปี .ศ.1009
ารทำลายวัวาอารามเ่นนี้เป็นเหุผลสำัที่สุ ทำให้ผู้ที่เื่อศรัทธาในพระเยูเ้าไ้ั้อทัพรูเสึ้น วิหารบนสถานที่แห่นี้ไ้รับารบูระ่อมแมใหม่ในปี .ศ.1048 และใน .ศ.1149 พวรูเสหลัาไ้ยึรุเยรูาเล็มไ้็สร้าอาสนวิหารที่เราไ้เห็นทุวันนี้แม้ารแ่เพิ่มเิมหลายรั้ ส่วนให่ออาารปัุบันยัสภาพเิม วัแห่นี้อยู่ในวามูและอะที่่าัน 6 ะ ามที่ไ้ำหนไว้าผู้ปรอาวเิร์ เมื่อปี .ศ.1852
++เนินเาัลวารีโอ (Calvary)
เนินเาัลวารีโอเป็นสถานที่พระเยูเ้าทรถูรึบนไม้าเนามพระวรสารนับุลูา (ล 23:33) เป็นเนินรูปหัวะโหล (มธ 27:33; ยน 19:17)
ำ "ัลวารีโอ" มาาภาษาละิน "าวาเรีย" (calvaria) อยู่ใล้ทาสายหลัที่มีผู้นเินไปมา และไม่มีประูทาเ้า
สภาพเิมเป็นเนินหินลาว้าให่ สู 45 ฟุ าบริเวพื้นโยรอบ มีื่อว่า เนินเา "หัวะโหล" ะมาารูปทรทีู่ล้ายหัวะโหลปัุบันบนเนินัลวารีโอมีสัารสถาน 2 แห่ แห่แรเป็นสถานที่ถอพระภูษาและรึพระเยูเ้าบนไม้าเน เป็นรรมสิทธิ์อาวโรมันาทอลิและแห่ที่สอ เป็นที่ปัไม้าเน เป็นรรมสิทธิ์อาวออร์โธอ์
ราวหนึ่ในสามอพื้นที่สัารสถานสอแห่นี้ ั้อยู่บนหินอเนินัลวารีโอ หินอัลวารีโอยัสามารถเห็นไ้โยมอใ้พระแท่นที่สร้าถวายแ่แม่พระมหาทุ์ และั้นล่าในสัารสถานเพื่อเป็นเียริแ่อาัม
++พระูหาอพระริสเ้า (Tomb of Christ)
"ในสถานที่ที่พระอ์ทรถูรึนั้นมีสวนแห่หนึ่ ในสวนนี้มีูหาุใหม่ที่ยัไม่เยใ้ฝัผู้ใเลย เาึอัเิพระศพอพระเยูเ้าบรรุ ไว้ที่นั่น เพราะวันนั้นเป็นวันเรียมลออาวยิว และูหาอยู่ใล้" (ยน 19:41-42)
พระศพพระเยูเ้าวาไว้ในอุโม์ที่เิเนินัลวารีโอ อุโม์นีุ้ในหินทำไว้สำหรับรอบรัวอโยเฟแห่อาริมาเธีย
อุโม์ที่ไว้พระศพที่โยเฟาวอาริมาเธียไ้ทำไว้นี้เป็นรูปทรอหลุมศพอผู้ร่ำรวย ประอบ้วยห้อ 2 ห้อ ห้อแรใ้เป็นสถานที่ไว้อาลัย ห้อที่สอเป็นที่ไว้ศพบนแท่นหิน พระูหาอพระเยูเ้าถูแยออาส่วนอื่นอเนินโยำสั่อพระราินีเฮเลน และอยู่ในสภาพนั้นนถึปี .ศ.1009 ึ่เป็นปีที่ าลิบ ฮาเน ไ้ทำลายหม สัารสถานปัุบันสร้าึ้นมาบนสถานที่อหลุมศพในปี .ศ.1810 โยพวรีออร์โธอ์ และพวรัสเีย ภายในมีแท่นหินอ่อนแสถึสถานที่วาพระศพอพระเยูเ้า เป็นที่เื่อันว่าแผ่นหินแรที่วาพระศพนั้นอยู่ใ้แผ่นหินที่เห็นในปัุบัน
++เอน าริม (Ein Karem)
เอน าริม อยู่ไม่ห่าไลารุเยรูาเล็มนั เื่อว่าเป็นื่อำบลอสถานที่เิอนับุยอห์น บัปิส์ (St. John The Baptist) ั้อยู่บริเวเิเาที่มีสวนมะอและสวนอุ่น พระนามารีย์ไ้เส็าเมือนาาเร็ธสู่ำบลนี้เพื่อเยี่ยมนาเอลีาเบธ ผู้เป็นาิและเป็นมาราอยอห์น
สถานที่นี้ะอยู่แถบเนินเาไม่ห่าไลารุเยรูาเล็มเพราะ เศาริยาห์เป็นสมะที่ปิบัิหน้าที่ในพระวิหาร ในระหว่าสถานที่่าๆ ที่ถือว่าอาเป็นที่ที่พระนามารีย์ไ้เส็เยี่ยมนาเอลีาเบธและเป็นสถานที่บัเิอนับุยอห์น บัปิส์ ำบลเอน าริม น่าะเป็นสถานที่แห่นี้เพราะเอสารที่เียนรวมทั้หลัานอื่นที่ไ้าารุพบะเป็นารยืนยันไ้พอสมวร
ำบล เอน าริม ที่สวยามอย่าน่าับใแห่นี้มีบ่อน้ำพุ รับที่นับุลูาบรรยายไว้ ะึูผู้นั้แ่สมัยโบรา
ั้แ่ศวรรษ ที่ 5 มีารสร้าวัรอบถ้ำที่ถือันว่าไ้เป็นส่วนอบ้านอเศาริยาห์ และสถานที่เิอนับุยอห์น บัปิส์ เป็นวัที่มีื่อว่า "นับุยอห์น บัปิส์" วัแห่นี้ถูทำลายและสร้าึ้นใหม่โยพวรูเส และเมื่อพวเา้อถอยทัพาสราม็ถูทำลายอี วัปัุบันนี้สร้าึ้นในปี .ศ.1885 โยนับวะฟรันิสัน
วัแห่ารเส็เยี่ยมมี 2 ั้น สร้าึ้นบริเวที่ที่ถือันวานาเอลีาเบธเ็บัวอยู่เมื่อทราบว่านเอั้รรภ์ ที่แห่นี้ึถือว่าพระนามารีย์ไ้พบับนาเอลีาเบธ วัแห่นี้สร้าึ้นรั้แรในศวรรษ ที่ 5 มีารปรับปรุหลายรั้ และในปี .ศ.1938 นับวฟรันิสันไ้สร้าวัั้นบน ามผนัำแพที่ล้อมบริเวลานหน้าวัมีบทเพล "มันิฟิั" (Magnificat) สรรเสริแม่พระ ารึไว้บนแผ่นเรามิ้วยภาษา่าๆ มาว่า 40 ภาษา
++าลาิน (Saladin)
าลาิน ื่อเ็มในภาษาอาราบิือ Salah Ad-Din Yusufibn Ayyub มีวามหมายว่า "ผู้อบธรรมในวามเื่อศรัทธา" เิที่เมือิริ (Tikrit) ในเมโสโปเเมีย ใน .ศ.1137 และมระ วันที่ 4 มีนาม .ศ.1193 ที่เมือามัสัส
าลาินเป็นสุล่าแห่อียิป์ ีเรีย เยเมน และปาเลสไน์ เป็นวีรบุรุษที่สำัและมีื่อเสียที่สุอาวมุสลิม
++สรามหวัน (Six-Day War)
สราม 6 วัน ือ ระหว่าวันที่ 5-10 เือนมิถุนายน .ศ.1967 วามัแย้เริ่มั้แ่้นปี .ศ.1967 อำลัีเรียโมีหมู่บ้านาวอิสราเอลเ้ม้นึ้นเรื่อยๆ ะที่อิสราเอลโ้อบ้วยารยิเรื่อบินรบีเรีย 6 ลำ ผลอสรามาวอาหรับสูเสียินแนเยรูาเล็มเ่าแหลมไใน ระวันออเียเหนือออียิป์ระหว่าอ่าวสุเอและอ่าวอาาบา (Aqaba) าา (Gaza) ินแนเวส์ แบ์ บนฝั่แม่น้ำอร์แน และที่ราบสูโลัน (Golan Heights) ึ่เป็นแนวายแนอิสราเอลและีเรีย สรามรั้นี้เป็นนวนสู่ารสู้รบอย่าริัในปี .ศ.1973
สรามระหว่าอิสราเอล และอำลัอาหรับ รั้สำัอื่นๆ ไ้แ่ .ศ.1948-49, .ศ.1956, .ศ.1973 และ .ศ.1982 สรามรั้แรเิึ้นเมื่อวันที่ 14 พฤษภาม .ศ.1948
++สราม "ยม ิปเปอร์" (Yom Kippur War)
ำ "ยม ิปเปอร์" มาาภาษาฮีบรู Yom Ha-Kippurim หมายถึ "วันแห่ารเยใ้โทษบาป" ึ่เป็นวันสำัที่สุทาศาสนาอาวยิว เพื่อืนีับพระเ้า มีระยะเวลา 10 วัน เริ่มั้แ่วันึ้นปีใหม่ ามปิทินยิว ศาสนินะถือศีลออาหาร และภาวนา พิธีภาวนาะเริ่มั้แ่เย็นอวัน่อนวันึ้นปีใหม่ 1 วัน
เป็นหนึ่ในสรามระหว่าอิสราเอล และอำลัอาหรับ ผลา "สรามหวัน" เริ่มวันที่ 6 ุลาม .ศ.1973 ึ่เป็นวันแรอเทศาลถือศีลภาวนา ึเรียว่าเป็นสราม "ยม ิปเปอร์" อิสราเอลถูโมีโยอียิป์ผ่านลอสุเอ (Zuez Canal) และโยีเรียผ่านที่ราบสูโลัน ในเือนพฤศิายนอิสราเอลและอียิป์ร่วมลนาม้อลหยุยิ และในวันที่ 18 มราม .ศ.1974 ลนาม้อลสันิภาพ
++อนุสร์สถาน "ยั วาเม" (The Yad Yashem Memorial)
อนุสร์สถานแห่นี้ั้อยู่ใล้ับภูเาเฮอร์ี (Mt. Herzi) ำ "ยั วาเม" มีวามหมายว่า "อนุสาวรีย์และื่อ" เป็นอนุสร์สถานแห่าิ สร้าเพื่อระลึถึาวยิวำนวน 6 ล้านน ที่ถูสัหารโยทหารนาี ระหว่าสราม โลรั้ ที่ 2
เหุาร์สำัในพระัมภีร์
ปี่อนริสาล
ราว 1850อับราฮัมเ้ามาในินแนานาอัน
ราว 1850-1700อับราอัม - อิสอั - ยาโบ ในินแนานาอัน
ราว 1700-1250 ลูหลานยาโบในอียิป์
ราว 1250-1230 ลูหลานอิสราเอลอพยพออาอียิป์
พระบััิพันธสัาที่ภูเาีนาย
ราว 1220-1200โยัวนำประารอิสราเอลเ้ายึรอแผ่นินานาอัน เวลาเียวันที่ประานาทะเลอพยพมาาะวัน ั้ถิ่นานามายทะเล เพราะเ้าอียิป์ไม่ไ้ พวนี้ือ าวฟิลิสเทีย
ราว 1200-1025ยุอผู้วินิัย อิสราเอลั้หลัแหล่ในแผ่นินานาอัน
ราว 1050าวฟิลิสเทียนะาวอิสราเอลที่อาเฟ เอลีสิ้นีวิ
ราว 1040ประาศามูเอล
ราว 1030-1010 าอูลเป็นษัริย์อ์แรออิสราเอล
ราว 1010-970 รัสมัยอษัริย์าวิ ึ่ยึรุเยรูาเล็มราวปี 1000 และพิิาว ฟิลิสเทีย ยุนี้อาาัรอิสราเอลมีอาาเว้าให่ที่สุ
ราว 970-931 รัสมัยษัริย์าโลมอน เมื่อสิ้นรัาล อาาัรอิสราเอลแแย
รายื่อษัริย์อทั้สออาาัรในระยะนี้
อาาัรอิสราเอล (เหนือ) ่อน .ศ.
1. 931-910เยโรโบอัม
2. 910-909นาับ
3. 909-886บาอา
4. 886-885เอลาห์
5. ศิมรี (7 วัน)
6. 885-874อมรี-รุสะมาเรีย
7. 874-853อาหับ-อัสีเรียเริ่มแผ่อำนามาทาะวัน
8. 853-852อาหัสยาห์ (แห่อิสราเอล)
9. 852-841เยโฮรัม (แห่อิสราเอล)
10. 841-814เยฮู
11. 814-798เยโฮอาหาส
12. 798-783ยอา-เยโฮอา (แห่อิสราเอล)
13. 783-743เยโรโบอัม (ที่ 2) ประาศอาโมส-โฮเยา
14. 743เศาริยาห์
15. ัลลูม
16. 743-738เมนาเฮม
17. 738-737เปาหิยาห์
18. 737-732 เปาห์
19. 732-724โฮเยา
721 รุสะมาเรียถูทำลาย
625 อัสีเรียเสื่อมอำนา พระเ้านาโบโปลัสสาร์ แห่อาาัรบาบิโลน
612 รุนินะเวห์ถูทำลาย
605 อัสีเรียสิ้นอำนาในารรบที่าร์เมิ
อาาัรยูาห์ (ใ้)
1. 931-913เรโหโบอัม
2. 913-911อาบียาห์
3. 911-870อาสา
4. 870-848เยโฮาฟั
5. 848-841เยโฮรัม (แห่ยูาห์)
6. 841อาหัส (แห่ยูาห์)
7. 835-796โยอา/เยโฮอา (แห่ยูาห์)
8. 796-781 อามาิาห์
9. 781-740อุสียาห์ (อาาริยาห์) ประาศอิสยาห์
10. 740-736โยธาม
11. 736-716อาหัส
12. 716-687เฮเียาห์
13. 687-642มนัสเสห์
14. 642-640อาโมน
15. 640-609โยสิยาห์
16. 609เยโฮอาหาส
17. 609-598เยโฮยาิม
18. 598เยโฮยาีน/เยโนียาห์
19. 598-587เศเียาห์
587รุเยรูาเล็มถูทำลาย
587-539 เนรเทศไปรุบาบิโลน
538 พระเ้าไรัสแห่เปอร์เียอนุาให้าวยิวอพยพลับมาสร้าพระวิหาร
ที่รุเยรูาเล็ม (520)
515 พระวิหารสร้าเสร็ ยูเียเป็นประเทศราออาาัรเปอร์เีย มีมหาปุโรหิเป็นผู้นำ
333 พระเ้าอเล็านเอร์มหาราพิิอาัรเปอร์เีย าวยิวมาอยู่ในอำนาปรออรี
323 พระเ้าอเล็านเอร์สิ้นพระนม์ พวยิวอยู่ในปรออพวปโเลมี นถึปี 198 ..ศ.
ราวปี 250เริ่มแปลพระัมภีร์เป็นภาษารี สำหรับาวยิวที่อเล็านเรีย ึ่ไม่รู้ัภาษาฮีบรู
198 าวยิวมาอยู่ในปรออพวเเลวิ ึ่มีัย่อพวปโเลมี
175-163 พระเ้าอันิโอัส ที่ 4 พยายามบัับให้าวยิวรับวันธรรมรี ละทิ้ธรรมเนียมยิว
167 มัทธาธีอัสับลูๆ (มัาบี) ลุึ้น่อ้าน
142 าวยิวไ้รับอิสรภาพ
63 ปอมเปยึรุเยรูาเล็ม แว้นยูเียถูผนวับอาาัรโรมัน
40 รุโรมั้เฮโร (มหารา) าวอิูเม เป็นผู้ปรอาวยิว
27- .ศ.14พระัรพรริออัสัสรอราย์ที่รุโรม
20 เฮโรเริ่มสร้าพระวิหารที่รุเยรูาเล็ม
6-4 พระเยูเ้าทรสมภพ ในรัสมัยเฮโร (ึ่สิ้นพระนม์ ในปีที่ 4 ..ศ.)
ปีริสศัรา
ราวปี 10 นับุเปาโลเิที่ทาร์ัส
14-37 รัสมัยพระัรพรริทีเบริอัส
15ายาฟาสเป็นมหาปุโรหิ
26-36 ปอนทีอัส ปิลา เป็นผู้สำเร็ราารปรอแว้นยูเีย
27-29 นับุยอห์น บัปิส์ เทศนาให้ประานลับใ เรียมรับพระผู้ไถ่
28พระเยูเ้าเริ่มออเทศนา
30 พระเยูเ้าสิ้นพระนม์ เส็ึ้นสวรร์พระิเส็ลมาเหนืออัรสาว พระศาสนัรเริ่ม้น
ราวปี 34สเเฟนถูประหาร นับุเปาโลลับไปมาเป็นศิษย์พระเยูเ้า
44 นับุยาอบ พี่ายอนับุยอห์น ถูประหารที่รุเยรูาเล็ม
45-49 ารเินทาประาศพระวรสารรั้แรอนับุเปาโล
49 ประุมะอัรสาวที่รุเยรูาเล็ม ( 15)
49-52 ารเินทาประาศพระวรสารรั้ที่สออนับุเปาโล (้ามมายุโรปที่ฟิลิปปี)
54-58 ารเินทาประาศพระวรสารรั้ที่สามอนับุเปาโล
54-68 พระัรพรริเนโรรอราย์ที่รุโรม
58 นับุเปาโลถูับที่รุเยรูาเล็ม ถูำอที่ีารียาห์ 2 ปี แล้วถูส่ัวไปรุโรม
61-63 นับุเปาโลถูอำที่รุโรม (ถูประหารในปี 64? หรือ่อมาภายหลัปี 67?)
64 รุโรมถูเพลิเผา พระัรพรริเนโรเบียเบียนริสน
64 หรือ 65นับุเปโรถูประหารที่รุโรม
65 าวยิว่อารลาล
69-79 รัสมัยอัรพรริเวสปาเียน
70ัรพรริิัสทำลายรุเยรูาเล็ม
81-96 รัสมัยัรพรริโมิเียน
95 ารเบียเบียนริสน นับุยอห์นถูเนรเทสไปที่เาะพัทมอสหนัสือวิวร์
ราวปี 100นับุยอห์น (อัรสาว) มระ
ปิทินฮีบรู
ศัรายิวามธรรมเนียมถือว่าเริ่มั้แ่ารสร้าโล นับย้อนไป 3,760 ปี ่อนริสศัรา ปีหนึ่มี 12 เือน เือนหนึ่มี 29 หรือ 30 วัน
1. เือนีรี (Tishri)
มี 30 วันระหว่าเือนันยายน - ุลาม
2.เือนเฮวาน (Heshvan)
มี 29 วัน ระหว่าเือนุลาม - พฤศิายน
3.เือนีสเลฟ (Kislev)
มี 30 วัน ระหว่าเือนพฤศิายน - ธันวาม
4.เือนเเว (Tevet)
มี 29 วัน ระหว่าเือนธันวาม - มราม
5.เือนเวั (Shevat)
มี 30 วัน ระหว่าเือนมราม - ุมภาพันธ์
6. เือนอาาร์ (Adar)
มี 30 วัน ระหว่าเือนุมภาพันธ์ - มีนาม
7.เือนนิสาน (Nissan)
มี 30 วัน ระหว่าเือนมีนาม - เมษายน
8.เือนอิยาห์ (Iyar)
มี 29 วัน ระห่าเือนเมษายน - พฤษภาม
9.เือนสีวัน (Sivan)
มี 30 วัน ระหว่าเือนพฤษภาม - มิถุนายน
10.เือนามมู (Tammuz)
มี 29 วัน ระหว่าเือนมิถุนายน - ราม
11.เือนอับ (Ab)
มี 30 วัน ระหว่าเือนราม - สิหาม
12.เือนเออุล (Elul)
มี 29 วัน ระหว่าเือนสิหาม - ันยายน
ทุๆ 19 ปีะมีเือนที่ 7 สอรั้ เพิ่มเือนอาาร์ที่สอ มี 30 วัน ปีามันทริอยิว สอล้อับปีามสุริยิอปิทินเรโเรียน
อิสราเอล โยสัเป
อิสราเอลือ ประเทศและประาน ประวัิศาสร์อาวยิวและวามเป็นมาอพวเาในินแนอิสราเอลมีมานานว่า 3,500 ปี บนผืนแผ่นินนี้ วันธรรมเอลัษ์อาิและศาสนาไ้ถือำเนิึ้น ที่แห่นี้ หลัานารำรอยู่อาวยิว มีปราอยู่เป็นเวลานานนับศวรรษ แม้เมื่อประานส่วนให่ถูบัับให้ย้ายถิ่นานไปแล้ว็าม และเมื่อมีารั้รัอิสราเอลึ้นมาเมื่อ พ.ศ.2491 เอราอาวยิวที่สูหายไปว่า 2,000 ปีมาแล้ว ็ไ้ฟื้นืนมาอีรั้หนึ่
สถานที่ั้
อิสราเอลเป็นประเทศในะวันออลา อยู่ทาทิศะวันอออทะเลเมิเอร์เรเนียน มีพรมแนิับเลบานอน ีเรีย อร์แนและอียิป์ ที่ั้อประเทศเป็นุเื่ออสามทวีป ือ ยุโรป เอเีย และอาฟริา
สภาพภูมิประเทศ
อิสราเอลมีรูปร่าแบและยาว มีวามยาวประมา 290 ไมล์ (470 ิโลเมร) และมีส่วนว้าที่สุประมา 85 ไมล์ (135 ิโลเมร)
แม้ว่าะมีนาเล็แ่อิสราเอล็มีลัษะทาภูมิประเทศหลาหลาย ไม่ว่าะเป็นป่าไม้บนที่ราบสู และหุบเาที่เียวอุ่มอันอุมสมบูร์ หรือทะเลทรายบนภูเาสู อิสราเอลมีทั้ที่ราบายฝั่ทะเลและหุบเาอร์แน ที่มีลัษะแบบโนร้อน รวมทั้ทะเลสาบเีึ่เป็นุที่่ำที่สุอโล้วย รึ่หนึ่อประเทศเป็นพื้นที่แห้แล้
ภูมิอาาศ
อิสราเอลมีแสแลอปี ฤูฝนเริ่มั้แ่เือนพฤศิายน ถึมีนาม มีปริมาน้ำฝนประมา 20-50 นิ้ว (50-125 เนิเมร) ทาอนเหนือและน้อยว่าหนึ่นิ้ว (2.5 เนิเมร) ทาใ้สุอประเทศภูมิอาาศ มีทั้ร้อน ร้อนื้น มีฤูหนาวปานลา ในภูมิภาที่เป็นภูเาะมีฝนและมีหิมะเล็น้อย ในหุบเาอร์แนอาาศร้อนแห้ และมีฤูหนาวที่แสนสบาย ส่วนทาใ้อประเทศ่อน้าแห้แล้ มีอาาศอบอุ่นถึร้อนในเวลาลาวัน และอาาศเย็นในเวลาลาืน
พืและสัว์
อิสราเอลมีพืและสัว์เป็นำนวนมาหลายนิ เนื่อมาาสถานที่ั้อประเทศึ่มีวามหลาหลายอภูมิประเทศและภูมิอาาศ ในอิสราเอลมีนมาว่า 380 นิ มีสัว์เลี้ยลู้วยนมและสัย์เลื้อยลานว่า 150 นิ และำแนพืไ้มาว่า 3,000 นิ (โยที่ 150 นิเป็นพืพื้นเมือออิสราเอล) มีารสร้าอ่าเ็บน้ำามธรรมาิถึ 150 แห่ ทั่วประเทศบนพื้นที่เือบ 400 าราไมล์ (ประมา 1,000 าราิโลเมร)
น้ำ
วามาแลนน้ำในภูมิภานี้ทำให้เิวามพายามอย่าริัที่ะใ้น้ำให้เิประโยน์ที่สุ และมีารหาแหล่น้ำใหม่ๆ อยู่เสมอ ใน่วริสทศวรรษที่ 60 อิสราเอลเื่อแหล่น้ำืเ้า้วยัน เส้นเลือให่หรือระบบส่น้ำแห่าิ ส่น้ำาทาเหนือลมาทาภาลาและภาใ้ที่แห้แล้ โรารเพื่อารใ้น้ำอย่ามีประสิทธิภาพหลายโรารยัำเนินอยู่ รวมทั้ารทำฝนเทียม ารนำน้ำเสียลับมาใ้ประโยน์ และารลั่นน้ำืาทะเล
ประาร
อิสราเอลเป็นประเทศอผู้อพยพ นับั้แ่าร่อั้ประเทศเมื่อ พ.ศ.2491 ประารออิสราเอลเิบโึ้นถึ 7 เท่า ประารว่า 6 ล้านนในปัุบันเป็นารผสมผสานันอประานที่มีเื้อาิ ภูมิหลั วิถีีวิ ศาสนา วันธรรม และนมธรรมเนียมประเพีที่่าัน ประมาร้อยละ 79.2 อประารทั้หมเป็นาวยิว ที่เหลือนอนั้นอีร้อยละ 20.8 ส่วนให่เป็นาวอาหรับ
วิถีีวิ
ประมาร้อยละ 90 อประานอิสราเอลอาศัยอยู่ในเมือที่ทันสมัยว่า 200 แห่ บ้า็อยู่ในเเมือโบราในประวัิศาสร์ ประมาร้อยละ 5 ะอยู่ในนบท โยเป็นสมาิุมนสหร์แบบพิเศษ ที่มีอยู่ 2 ประเภท ือ ิบบุ์ และโมาฟ
เมือสำั
รุเยรูาเลม เป็นเมือหลวออิสราเอล (ประาร 633,000 น) เป็นศูนย์ลาอาิและศูนย์รวมิใอาวยิวมาั้แ่รึ่ที่ษัรยิ์เวิไ้ทรสถาปนาเมือนี้เป็นเมือหลวเมื่อว่า 3,000 ปีมาแล้ว ในปัุบันรุเยรูาเล็มเป็นมหานรที่เริรุ่เรือเป็นเมือให่ที่สุออิสราเอลและเป็นที่ั้อรับาล
นรเทล อาวีฟ (ประาร 348,000 น) ั้ึ้นเมื่อ พ.ศ.2452 เป็นเมือแรอยุนี้ที่มีพลเมือเป็นาวยิวล้วนๆ ปัุบันไ้ลายมาเป็นศูนย์ลาอารอุสาหรรม ารพาิย์ ารเินและวันธรรมอประเทศ
ไฮฟา (ประาร 265,000 น) เป็นเมือายทะเลึ่เป็นที่รู้ัันีมาั้แ่สมัยโบราและเป็นทาเรือสำั้านทะเลเมิเอร์เรเนียน นอานั้นยัเป็นศูนย์ลาารอุสาหรรมและารพาิย์ในภาเหนือออิสราเอล
เบียร์ เวา (ประาร 163,000 น) เป็นเมือเ่าที่มีื่อารึอยู่ในพระัมภีร์ไบเบิลมาั้แ่สมัยโบรา ปัุบันนี้เป็นเมือให่ที่สุทาใ้อประเทศ ทั้ยัเป็นศูนย์ลาอารปรอ เศรษิ สถาบันอนามัยารศึษา และวันธรรมอพื้นที่ภาใ้ทั้หม้วย
ระบอบารปรอ
อิสราเอลเป็นประเทศประาธิปไยที่ใ้ระบบรัสภา อำนาารปรอแบ่ออเป็น 3 ส่วน ือ อำนานิิบััิ อำนาบริหาร และอำนาุลาาร
ประธานาธิีเป็นประมุอรัที่มีหน้าที่ส่วนให่เป็นเรื่ออพิธีารและทาาร ำแหน่นี้เป็นสัลัษ์แห่วามสามัีในาิและอยู่เหนือารเมือที่ใ้ระบบพรรารเมือสภาเนสเ็ท เป็นอำนานิิบััิออิสราเอล เป็นระบบสภาเียว มีสมาิทั้หม 120 น บริหารานโยผ่านารประุมสภาที่มีะรรมารธิารทั้หม 14 ะ ารเลือั้สมาิรัสภามีึ้นทุๆ 4 ปี ามระบบารเลือั้ทั่วไปที่ัึ้นทั่วประเทศ รับาล (ะรัมนรี) มีหน้าที่บริหาริารภายในและาร่าประเทศ โยมีนายรัมนรีเป็นผู้นำและรับผิอบร่วมับสภาเนสเ็ท
ารศึษาและวิทยาศาสร์
ารศึษาภาบัับออิสราเอลอยู่ระหว่าอายุ 5-18 ปี ส่วนเ็อายุประมา 3-4 ปี ะอยู่ในโรารศึษา่อนวัยเรียน เลี่ยารเ้ารับารศึษาอประาน ือ 12.1 ปี
มหาวิทยาในอิสราเอลมีหลายแห่ที่ให้ารศึษาแน่าๆ ทาวิทยาศาสร์และมนุษยศาสร์ ทั้ยัเป็นสถาบันวิัยึ่เป็นที่รู้ัันีทั่วโลวิทยาลัย่าๆ เปิสอนทั้้านวิาารและอาีวะ ารวิัยและารพันาทา้านวิทยาศาสร์และสาาอื่นๆ ที่ระทำันอย่าริัและ้าวหน้าเป็นอย่ายิ่เป็นารเยใหับาราแลนทรัพยารทาธรรมาิออิสราเอล
สุอนามัย
หมายประันสุภาพแห่าิที่ประาศใ้เมื่อเือนมราม พ.ศ.2538 ให้บริารทาารแพทย์อย่ามีมาราน รวมทั้ให้ารรัษาในโรพยาบาลแ่ประานาวอิสราเอลทุน ารบริารทาารแพทย์นี้อยู่ภายใ้ารูแลออ์าร้านสาธารสุ
ผู้หิะมีอายุเลี่ยประมา 80 ปี ส่วนผู้ายประมา 75.9 ปี อัราารายอเ็ทาริเป็น 5.8 อทารที่เิทุๆ 1,000 น อัราส่วนอแพทย์่อประารและำนวนแพทย์ผู้ำนาเพาะโรนั้นอยู่ในระับเียวับประเทศอื่นๆ ที่พันาแล้ว
แรานและประันสัม
อิสราเอลมีหมายที่ปป้อและรัษาผลประโยน์อผู้ใ้แรานอย่าแท้ริ ารูแลผู้สูอายุ ารให้วาม่วยเหลือแ่รอบรัวที่มีแ่บิาหรือมาราเพียนเียว โรารสำหรับเ็และเยาวน อ์รรับเลี้ยเ็ ารป้อันและรัษาโรพิษสุราเรื้อรัและยาเสพิ สิ่เหล่านี้ล้วนแ่เป็นบริารสำัที่รัมีให้เป็นรายบุลและรอบรัว
สถาบันประันภัยแห่าิรับผิอบูแลผู้ที่มีสัาิอิสราเอลทุน (รวมถึบรราผู้อพยพ) ารัหารายไ้ในระับ่าๆ ารประันารว่าาน บำนาอผู้สูอายุ เินเลี้ยีพผู้รอีวิ เินสเราะห์มารา เบี้ยเลี้ยเ็ เินเสริมรายไ้ ฯลฯ
เศรษิ
ผลิภั์มวลรวมภายในประเทศ
…94,100,000 ล้านเหรียสหรั
(รายไ้ประาาิ…16,400 เหรียสหรั่อน)
ารส่ออ
สิน้าและารบริาร…35,000,000 ล้านเหรียสหรั
ารนำเ้า
สิน้าและารบริาร…43,200,000 ล้านเหรียสหรั
อุสาหรรม
ารอุสาหรรมออิสราเอละเน้น้านารผลิสิน้าที่มีมูล่าเพิ่มสู โยเป็นผลิภั์ที่มาาาริ้นทาเทโนโลยี ึ่รวมถึอิเล็ทรอนิส์ทาารแพทย์ วิทยาารารเษร โทรมนาม อมพิวเอร์ ทั้ฮาร์แวร์ และอฟ์แวร์ พลัานแสอาทิย์ บวนารแปรรูปอาหารและเมีภั์
เษรรรม
วามสำเร็ทาารเษรออิสราเอลเป็นผลาาร่อสู้อันยาวนาน่อสภาพินฟ้าอาาศที่แปรปรวนและไม่เอื้ออำนวยในารเษร รวมทั้ารใ้น้ำที่มีำนวนำัอย่าุ้ม่าบนินแนอันแห้แล้ ปัุบันนี้ ารเษรออิสราเอลมีสัส่วนเป็นร้อยละ 2.5 อรายไ้ประาาิ และร้อยละ 3.5 อารส่ออ อิสราเอลสามารถผลิอาหารมาเลี้ยประารไ้มาถึร้อยละ 95 อวาม้อารทั่วประเทศ โยมีารนำเ้าเมล็พันธุ์พื น้ำมันพื เนื้อสัว์ าแฟ โโ้ และน้ำาลา่าประเทศ ึ่นับว่าเป็นำนวนไม่มานัหาะเทียบับารส่ออผลิภั์ทาารเษรออิสราเอลไป่าประเทศ
าร้า่าประเทศ
อิสราเอลทำาร้าับประเทศ่าๆ ใน 6 ทวีป ร้อยละ 55 อสิน้านำเ้า และร้อยละ 37 อสิน้าที่ส่ออทั้หมเป็นาร้าับประามยุโรป ึ่ไ้มีารลนามในารเปิเาร้าเสรีเมื่อ พ.ศ.2518 และไ้มีารทำสัาแบบเียวันนี้ับสหรัอเมริาเมื่อปี พ.ศ.2528 าร้าที่ทำับสหรัอเมริาิเป็นร้อยละ 19 อสิน้านำเ้า และร้อยละ 35 อสิน้าส่อออประเทศ
วันธรรม
าประวัิศาสร์อันยาวนานนับพันๆ ปี ารรวมัวันอาวยิวาทั่วโลว่า 70 ประเทศ สัมที่มีุมนหลายเื้อาิอยู่เีย้าัน และารหลั่ไหลอวิทยาารา่าประเทศผ่านาวเทียมและเเบิลทำให้เิารพันาทาวันธรรมในอิสราเอล ึ่เป็นวันธรรมที่มีส่วนประอบาาร่อสู้ที่มีอยู่ทั่วโล เพื่อให้ไ้มาึ่วามเป็นเอลัษ์ ันั้นารแสออทาวันะรรมที่ใ้ศิลปะเป็นสื่อึมีหลาประเภทเ่นัน ไ้แ่ วรรรรม ารละร ารแสนรี รายารวิทยุ โทรทัศน์ ารบันเทิ ในรูปแบบ่าๆ พิพิธภั์ และห้อแสศิลปะ
ภาษาราารออิสราเอลือ ฮีบรูว์ และอารบิ แ่ามถนนหนทาะไ้ยินภาษา่าประเทศอื่นๆ อีหลายภาษา ฮีบรูว์เป็นภาษาที่ใ้ในพระัมภีร์ไบเบิล มีใ้อย่าว้าวาทั่วไปในวรรรรมและพิธีรรม ารฟื้นฟูภาษาฮีบรูว์ที่ใ้ันอยู่ทุวันนี้เริ่มมาประมาหนึ่ศวรรษ โยเียู่ไปับารำรอยู่อาวยิวบนผืนแผ่นินนี้
++ อิสราเอล และประเทศเพื่อนบ้านอาหรับ
อิสราเอล ั้เป็นประเทศใน .ศ.1948 ้วยารสนับสนุนอสหรัอเมริา และพันธมิรมหาอำนา ล้อมรอบ้วยอียิป์ อร์แน ีเรีย และเลบานอน มีเยรูาเล็ม เป็นเมือหลว ประาร 5.9 ล้านน ใ้สุลเินเเล (Shekel) มีภาษาฮีบรูและภาษาอาราบิ เป็นภาษาราาร หลัาทำสรามับประเทศเพื่อนบ้านาวอาหรับ ประเทศอิสราเอลไ้ยายอาาเพื้นที่อประเทศรอบลุมที่ราบสูโลันในภาเหนือ ินแนเวส แบ์ นวนาา (ปัุบันยัอยู่ระหว่าารลับประเทศปาเลสไน์)และเยรูาเล็มะวันออ ประารส่วนให่นับถือศาสนายิว 82% ศาสนาอิสลาม 14% ศาสนาริส์ 2% และศาสนารูและอื่นๆ อี 1%
ในอี อิสราเอลมีพื้นที่ 12,675.2 าราิโลเมร หลัาใน .ศ.1948-49 ที่าวอาหรับเรียร้ออิสรภาพ ทิศเหนือิับประเทศเลบานอน ทิศะวันออิับีเรียและอร์แน และทิศะวันเียใ้ิับอียิป์ บริเวาบสมุทรีนาย หลัสราม 6 ใน .ศ.1976 อิสราเอลไ้รอบรอินแนาบสมุทรีนายเพิ่มึ้นประมา 38,400 าราิโลเมร ินแนาา (The Gaza Strip) 224 าราิโลเมร ึ่อยู่ภายใ้ปรอออียิป์ั้แ่ .ศ.1948 บริเว ยูเีย (Judea) และสะมาเรีย (Samaria) ที่มีื่อเรียว่า เวส แบ์ (West Bank) 3,632 าราิโลเมร อีปรอ โยอร์แนั้แ่ .ศ.1948 และที่ราบสูโลัน (Golan Heights) 712 าราิโลเมร เิมเป็นอีเรีย
หลัสราม "ยม ิปเปอร์" (Yom Kippur War) ในเือนุลาม .ศ.1973 ไ้มีารลนามสนธิสัาสันิภาพระหว่าอียิป์และอิสราเอล แมป์ เวิ (Camp David) ทำให้อิสราเอลถอนำลัออาาบสมุทรีนาย (Sinai Peninsula) ืนินแนให้แ่อียิป์
อียิป์ (Arab Republic of Egypt) เมือหลวื่อไโร (Cairo) มีประาร 65.7 ล้านน สุลเินปอน์ (Pound) มีภาษาอาราบิเป็นภาษาราาร ประารนับถือศาสนาอิสลาม 94% ศาสนาริส์และอื่นๆ อี 6% ลนามสนธิสัาสันิภาพับประเทศอิสราเอลใน .ศ.1979
อร์แน (Hashemite Kindgom of Jordan) เมือหลวื่อ อัมมาน (Amman) มีประาร 6 ล้านน สุลเินินาร์ (Jordanian Dinar) มีภาษาอาราบิ เป็นภาษาราาร อาาเรอบลุม เวส แบ์บนฝั่แม่น้ำอร์แน และเยรูาเล็มะวันออ แ่อิสราเอลเ้ามายึรอั้แ่ .ศ.1967 ประาร 98% เป็นาวอาหรับ
ีเรีย (Syrian Arab Republic) เมือหลวื่อามัสัส (Damascus) มีประาร 15.3 ล้านน ใ้สุลเินปอน์ (Syrian Pound) มีภาษาอาราบิเป็นภาษาราาร ประารนับถือศาสนาอิสลาม (นิายสุหนี่) 74% อิสลามนิายอื่นๆ 16% ศาสนาริส์ 10%
เลบานอน (Republic of Lebanon) เมือหลวื่อเบรุ (Beirut) มีประาร 3.2 ล้านน ใ้สุลเินปอน์ (Lebanese Pound) มีภาษาอาราบิเป็นภาษารา ประารนับถือศาสนาอิสลาม 70% ศาสนาริส์ 30%
++เมโนราห์ (The Menorah)
เมโนราห์ เป็นเิเทียน 7 ิ่ าวยิวใ้บูาในวัที่รุเยรูาเล็ม เป็นสัลัษ์อประเทศอิสราเอล เมโนราห์นาให่ั้อยู่ร้ามทาเ้าึรัสภาอิสราเอล สู 16 ฟุ ว้า 13 ฟุ เป็นเิเทียนที่ผู้แทนรัสภา อัฤษไ้มอบให้แ่รัสภาอิสราเอล เิเทียนนี้หมายถึแสสว่าอพระเป็นเ้าที่สาส่อมวลมนุษยโล
++แผ่นินศัิ์สิทธิ์ (The Holy Land)
แผ่นินศัิ์สิทธิ์ ั้อยู่ทาทิศะวันอออทะเลเมิเอร์เรเนียน ทิศเหนือรเลบานอน ทิศะวันออรีเรียและอร์แน ทิศใ้รทะเลทรายีไน แผ่นินศัิ์สิทธิ์มีนาเล็ๆ ประมา 22,400 าราิโลเมร แ่มีวามสำัมาทาประวัิศาสร์อมนุษย์ในอีาลนั้นเป็นทาผ่านในาริ่อสื่อสารระหว่าประเทศ อียิป์ ีเรีย และเมโสโปเเมีย
ในยุหลัๆ นี้ เป็นินแนที่ไม่สบเพราะพลเมือแบ่แยันถือศาสนาที่ยิ่ให่ 3 ศาสนา และยัเป็นส่วนหนึ่อะวันออลา ึ่เป็นสะพานระหว่า 3 ทวีป เป็นินแนที่เ็บรัษาโบราวัถุที่ยืนยันถึอารยธรรมที่เ่าแ่ที่สุอโลในประวัิศาสร์อันยาวนานอน
แผ่นินนี้ไ้เป็นุพบันระหว่าะวันออและะวัน เป็นินแนอพระเยูเ้าและบรราประาศ ึ่ไ้ประาศำสอนและบทบััิอันอมะที่ส่เสริมวามยุิธรรมและให้ำเนิ 3 ศาสนาที่นับถือพระเป็นเ้าแ่อ์เียวือ ยิว ริส์ อิสลาม สำหรับาวยิว ถือว่าเป็นินแนแห่พระัมภีร์และอีอันรุ่เรือ สำหรับาวริส์ เป็นินแนอพระเยูเ้า พระผู้ทรเริพระนม์ ทรเทศนาสั่สอน ทรทำอัศรรย์่าๆ และทรทนทุ์ทรมาน สำหรับาวมุสลิมเป็นินแนที่ศาสามะหะหมัไ้เส็ึ้นสู่สวรร์
าอีอันยาวนานนระทั่ปัุบัน ผู้าริแสวบุาทั่วทุมุมโลยอมทน่อวามเหนื่อยยา วามไม่สะวและภัยพิบัินานาประาร เพื่อพบเห็นินแนประวัิศาสร์แห่วามเื่อที่พวเาไ้ยินไ้ฟัมาั้แ่เล็ ินแนแห่วามเื่อและวามรันี้ยัเป็นินแนแห่สราม ารหลั่เลือ และวามทุ์เวทนาไม่มีินแนแห่ใในโลที่ะมีประวัิศาสร์อันลือเลื่อมาไปว่าแผ่นินศัิ์สิทธิ์แห่นี้
ในแผ่นินศัิ์สิทธิ์นี้มีผู้อาศัยอยู่ั้แ่ปี 9,000 ่อนริสาล นเหล่านี้เป็นุมนที่เ่าแ่ที่สุในโล แ่ารบันทึประวัิศาสร์อแผ่นินศัิ์สิทธิ์ไ้เริ่มาอับราฮัมผู้ออาเมือเออร์ในเมโสโปเเมีย และมาถึินแนานาอันประมาปี 1950 ่อนริสาล
เมื่อลูหลานออับราฮัมไ้เ้าในแผ่นินานาอัน หลัาเป็นทาสในประเทศอียิป์ พวเาแบ่เนื้อที่ระหว่า 12 ระูล
ในปี 1025 ่อนริสาล าอูลไ้เป็นษัริย์อ์แร
ปี 1044-965่อนริสาล เป็น่วเวลาอษัริย์าวิ
ปี 965-922่อนริสาล ษัริย์าโลมอนรอราย์และสร้าพระวิหาร
่อมาินแนปาเลสไน์ถูแบ่เป็น 2 อาาัร ือ อาาัรเหนือ มีื่อเรียว่า "อิสราเอล" และอาาัรใ้ เรียว่า "ยูาห์"
ในปี 587 ่อนริสาล รุเยรูาเล็มถูทำลาย และพลเมือถูเนรเทศไปบาบิโลน
++านาอัน (Canaan)
ินแนานาอัน ที่ึ่ในพระัมภีร์ไ้ลาวถึหลายน โยเพาะเี่ยวับปาเลสไน์ ในภาษาฮีบรูือ Kenaan ในอีหมายถึประานที่อาศัยในแถบะวันอินแนปาเลสไน์ ในพระัมภีร์ภาพันธสัาเินและพระัมภีร์อาวฮีบรู านาอันเป็นินแนแห่พันธสัา
ำานาอัน อามาาภาษาเเมิ หมายถึ "สีม่วแ" (reddish purple) เป็นศูนย์รวมอวันธรรมหลายหลาในบันทึเี่ยวับประวัิศาสร์ศิลปะ และวรรีอาวานาอัน ึเป็นเรื่อราวผสมผสาน ออารยธรรมาวอียิป์ าวไมเนนี (Mycenaean) ไ้แ่เมือโบราในภาใ้อรี าวเาะรี (Cretan) ที่ั้อยู่ทาะวันอออทะเลเมิเอร์เรเนียน าวเฮอร์เรียน (Hurrian) ไ้แ่เื้อสายอาเมเนียที่มาั้รราในเมโสโปเเมีย และีเรีย และาวเมโสโปเเมีย (Mesopotamia) ือ ผู้อาศัยในินแนะวันอเอเีย บริเว 2 ฝั่อแม่น้ำไทรีส (Tigris) และยูเฟริส (Euphrates)
++บาบิโลน (Babylon)
ินแนอารยธรรมเ่าแ่บริเวะวันออเียใ้อเมโสโปเเมียริมฝั่แม่น้ำไทริส และยูเฟริส ปัุบันไ้แ่ท่าอนใ้อประเทศอีรั ั้แ่เมือแบห์แ (Baghdad) ถึอ่าวเปอร์เีย และเพราะเมือบาบิโลน เป็นเมือหลวอินแน่าๆ ในบริเวนี้นานหลายศวรรษ ำบาบิโลเนียึหมายรวมถึวันธรรมที่พันามาเรื่อยๆ ั้แ่ 4,000 ปี ่อนริสาล
มาาำ "Babulon" ในภาษารี หรือ ำ "Babel" ในภาษาฮีบรูเป็นเมือหลวอาวเลเีย (Chaldean) หรือาวบาบิโลเนีย ในพระัมภีร์หลายอนไ้ล่าวถึเมือนี้
++ารเนรเทศไปยับาบิโลเนีย (Babylonian Exile หรือ Babylonian Captivity)เป็นารวบุมัวาวยิวไปเป็นเลยยัเมือบาบิโลน
นัประวัิศาสร์บาท่านเื่อว่าระยะารเป็นเลยอาวยิวยาวนานถึ 70 ปี (587/6-538 ปี ่อนริสาล) ารเนรเทศรั้แรเิในสมัยษัริย์เนบูัเราร์ (Nebuchadrezzar) ใน .ศ. 586 เมื่อรุเยรูาเล็มล่มสลาย และารเนรเทศนี้ไ้สิ้นสุเมื่อัรพรริไรัส มหารา (Cyrus, the Great) แห่เปอร์เียมีัยนะเหนือินแนแห่นี้ใน 538 ปี่อนริสาล ็ไ้อนุาให้าวยิวลับืนสู่ปาเลสไน์ มีาวยิวบานสมัรใั้รราในเมือบาบิโลน ไม่ลับสู่ประเทศบ้านเิ
พระัมภีร์ภาพันธสัาเิมระบุระยะเวลาแห่ารเป็นเลยไว้ 70 ปี
นัประวัิศาสร์บาท่านเื่อว่าระยะารเป็นเลยมีเพีย 48 ปี (608-538 ปี ่อนริสาล)
แม้าวยิวะทนทุ์ทรมานอย่าแสนสาหัสและไ้รับารบีบั้น้านวันะรรมในินแนที่ไม่ใ่เป็นประเทศบ้านเิ็าม าวยิวยัรัษาิวิาและศาสนาั้เิมอนอย่าแ็ัน ผู้อาวุโสที่นำุมนาวยิวและประาศเอเเียล (Ezekiel) หนึ่ในบรราประาศึ่สร้าพลัแห่วามหวัแ่พวเานถึวันที่พวเาไ้ืนสู่ินแนบ้านเิ มีวามเป็นไปไ้ว่าโรสว (Synagogue) หรือโบสถ์ (Temple) อศาสนายิว ไ้ัั้ึ้นเป็นรั้แรเพื่อเป็นศูนย์รวมิใอาวยิวที่มีธรรมเนียมปิบัิทาศาสนาเร่รั เหุนี้าวยิวึื่นมษัริย์ไรัสมหารามา เรียพระอ์ว่าเป็น "ผู้ที่พระเ้าทารเิม"
++เทือเาาร์แมล (Mounts of Carmel)
ในพระัมภีร์ภาพันธสัาเิม เทือเาาร์แมลเป็นสัลัษ์อวามามและวามอุมสมบูร์ เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์อพระเ้าแห่อิสราเอล (Isreal) เทพเ้าแห่วามอุมสมบูร์ (Baal) และประมุแห่เทพเ้าทั้หลาย ไ้แ่ เทพเ้าแห่สวรร์ (Zeus)
ามวามิเห็นอปิาารย์แห่พระศาสนัรและนัเียนเรื่อราวเี่ยวับพระศาสนัร เทือเาาร์แมลยัเป็นภูเาอพระนามารีอาในานะมาราอพระเ้า ้นำเนิอวามามและวามศัิ์สิทธิ์พระนามารีอาไ้รับยย่อเหนือสิ่สร้าทั้มวลเพราะพระนามีบทบาทในประวัิศาสร์ารไถู่้มนุษย์ให้รอพ้นาบาป (History of Salvation)
เทือเาาร์แมลนอาะเป็นสัลัษ์อวามเียวอุ่มและอุมสมบูร์
เทือเาาร์แมลในแ่ภูมิศาสร์ เป็นเทือเาที่ามที่สุ เียวีลอปีเนื่อาปริมาน้ำ้าที่ให้วามุ่ม่ำ ล้อมรอบ้วย้นโอ และพืนิ่าๆ และเนื่อาระยะวามสูที่สูมาึไ้รับารเปรียบเทียบว่าเป็น "ภูเาอพระเป็นเ้า" (Mount of God) ประาศอิสยาห์ล่าวว่า "มันะออออุมและเปรมปรีิ์้วยวามื่นบาน และารร้อเพลศัิ์ศรีอเลบานอน็ะประทานให้มัน ทั้วามโอ่อ่าระารอาร์แมลและาโรนที่เหล่านี้ะเห็นพระสิริอวามโอ่อ่าระารอพระเ้าอพวเรา" (อสย 35:2)
เทือเาาร์แมล มีวามยาว 25.6 ิโลเมร ว้า 7-8 ิโลเมร สู 1,800 ฟุ ื่อนี้มาาภาษาฮีบรูือ าเรม เอล (Karem El) ึ่หมายถึสวนอุ่นอพระเป็นเ้า (The Vineyard or Garden of God) ในสมัยโบรา เทือเาาร์แมลปลุม้วยสวนอุ่น มีื่นเสียเพราะวามอุมสมบูร์ เป็นเทือเาที่เียวอุ่มลอปี เป็นที่ที่สวยามแห่หนึ่ในอิสราเอล สำหรับประาศถือว่าเทือเานี้มีื่อเสียเพราะไ้เป็นที่แห่ารท้าทายระหว่าามเื่อในพระเป็นเ้าแ่อ์เียว และารเื่อถือในพระเท็เทียม ที่นี่แหละประาศเอลียาห์ไ้ท้าทายสมะอพระบาอัลนทำให้พวเา้ออับอาย ท่านไ้อ้อนวอนไฟาสวรร์มาเผาเรื่อบูาและสัหารีวิอพวสมะเหล่านั้น
++ถ้ำเอลียาห์ (The Cave of Elijah)
ั้อยู่บนเิเาาร์แมล ึ่ิสเอร์ารเมลไลส์เรียว่าเป็น "โรเรียนอบรราประาศ" (School of the Prophets) อารามะารเมไลส์สร้าใล้ๆ ับถ้ำศัิ์สิทธิ์แห่นี้เพื่ออุทิศแ่ประาศเอลียาห์ แ่ถูทำลายโยาวเปอร์เียที่เ้ามายัสถานที่แห่นี้ใน .ศ.614 ประมา .ศ.1150 นัพระาลาเบเรีย (Calabria Monk) ่อั้อารามอีรั้ และถูทำลายเ่นันใน .ศ. 1291 านั้นมาถ้ำแห่นี้เป็นที่ึ่าวยิว มุสลิม และริสน มาแสวบุ
++นาาเร็ธ (Nazareth)
สำหรับริสน นาาเร็ธเป็นเมือศัิ์สิทธิ์ที่สำัที่สุแห่หนึ่ในแผ่นินศัิ์สิทธิ์ ั้อยู่เหนือระับน้ำทะเล 1,230 ฟุ ล้อมรอบ้วยเนินเา เป็นสถานที่ที่พระเป็นเ้าทรำหนเพื่อประาศสารแห่ารบัเิอพระบุรอพระอ์ สถานที่แห่นี้ภายหลัไ้สร้าวัแม่พระรับสาร เพื่อระลึถึเหุาร์ที่ทูสวรร์าเบรียลนำสารมาถวายแ่แม่พระว่า
"ท่านะั้รรภ์ และให้ำเนิบุรายนหนึ่ ท่านะั้ื่อเาว่า เยู" (ยน 1:31)
ที่เียวันนี้ยัเป็นสถานที่ที่พระบุรทรเริวัย โลเ้นไปามถนนเนินเา โยไม่มีสิ่ใแ่าาเ็าวนาาเร็ธอื่นๆ พระอ์ทรใ้ีวิอย่า่อนเร้นลอ 30 ปี ไ้ทำานเป็น่าไม้พร้อมับยอแฟ ลูาเรียพระอ์ว่าเป็น "่าไม้" ถนนอเมือนาาเร็ธล้ายับถนนแบๆ ในปัุบัน และเนินเาเหล่านี้ไ้เป็นสถานที่ที่พระอ์ทรเริพระนมีพลอ 30 ปี สมัยอพระเยูเ้า นาาเร็ธึ่เป็นเมือเล็ๆ มีื่อเสียที่ไม่ีเท่าไรนั เพราะนาธานาเอลึ่เป็นาวำบลานา (ำบลานาอยู่ไม่ห่าานาาเร็ธ) เมื่อไ้ยินนพูถึพระเยูเ้าาวนาาเร็ธ เาไ้อุทานว่า "ะมีอะไรีมาานาาเร็ธไ้รึ?" (ยน 1:46)
พระเยูเ้าเอมิไ้รับาร้อนรับในเมืออพระอ์ "เราบอวามริแ่ท่านทั้หลายว่า ไม่มีประาศนใไ้รับาร้อนรับอย่าีในบ้านเมืออน" (ล 4:24)
วามพยายามที่ะประหารีวิพระอ์รั้แรเิึ้นที่นาาเร็ธ เพราะเมื่อาวนาาเร็ธไ้ยินารวิพาษ์วิาร์และฟัารสอนเยี่ยอาารย์อพระอ์ "เมื่อนที่อยู่ในศาลาธรรมไ้ยินเ่นนี้ ทุนโรธเือยิ่นัึลุึ้นับไล่พระอ์ออไปาเมือ พาไปที่อบเนินเาที่เมือั้อยู่ ั้ใะผลัพระอ์ลไป" (ล 4:28-29)
เนินเานี้ถูเรียว่าเป็น "เาหน้าผา" หลัาวามพยายามที่ะประหารีวิเ่นนี้แล้ว พระเยูเ้าทรออานาาเร็ธ และไปประทับอยู่ที่าเปอร์นาอุมึ่ลายเป็นเมืออพระอ์
เราไม่ทราบแน่นอนว่าเมือนาาเร็ธเริ่ม้นเมื่อใ น้ำพุที่ให้น้ำพอสมวร ไ้ึูผู้นให้มาอาศัยอยู่ ที่นี้ั้แ่อีาล สมัยอพระเยูเ้า นาาเร็ธเป็นำบลที่ให่แล้วและไ้รับเรียว่าเมือ ในปี .ศ.66 เมือนาาเร็ธถูทำลายโยัรพรริเวสปาเียน และหลัวามพ่ายแพ้อ ผู้เป็นบภายใ้ารนำอบาร์โ เบา ลายเป็นที่อาศัยอาวยิว ึ่หนีมาหาที่หลบภายใ้ารนำอบาร์โ เบา ลายเป็นที่อาศัยอาวยิว ึ่หนีมาหาที่หลบในแว้นาลิลี ในปี .ศ.629 าวยิวถูไล่านาาเร็ธ เพราะไปเ้าับพวเปอร์เียนในาร่อสู้ับพวริสน ในสมัยอพวรูเส เมือนาาเร็ธฟื้นัวึ้นมาใหม่ ษัริย์ันเเอร์ผู้ไ้สมาว่า "เ้าฟ้าแห่าลิลี" ไ้สร้าวัและอารามึ้นมาใหม่ ในปี .ศ. 1187 เมือนาาเร็ธถูยึาาลาิน ศวรรษ่อมา็ถูทำลาย หลัานั้นลายเป็นเมือมุสลิม ลอเวลาว่า 400 ปี ในปี .ศ.1620 มีรอบรัวอริสนเริ่มมาั้หลัแหล่ ที่นี้ ทำให้เมือยายัวึ้นเรื่อยๆ และปัุบันที่นาาเร็ธมีุมนาวอาหรับที่ให่ที่สุอประเทศอิสราเอล 35,000 น ส่วนให่เป็นริสน
เมือนาาเร็ธ หลัาารบรั้ให่อาวยิว มีพลเมือเป็นยิวเท่านั้น เริ่มมีริสนเ้าไปอาศัยอยู่เพาะั้แ่ศวรรษ ที่ 4 ใน่วแรอศวรรษ ที่ 5 มีารสร้าวัรอบถ้ำารแ้่าว วันี้ะถูาวเปอร์เียทำลายในปี .ศ.614 ษัริย์ันเเอร์สร้าวัและอารามึ้นใหม่เป็นรูปทรโรมัน ในปี .ศ.1263 วัอพวรูเสถูทำลายไปสิ้น ในปี .ศ.1730 นับวฟรันิสันไ้รับอนุาให้สร้าวัเล็ๆ ที่ยายเพิ่มเิมในปี .ศ.1877 นับวฟรันิสันเยปรารถนาอยู่เสมอที่ะสร้าวัที่เหมาะสมับวามยิ่ให่แห่รหัสธรรมารแ้่าว และวามฝันอพวเาไ้ลายเป็นริระหว่าปี .ศ.1960-68 พวเาไ้สร้าวัที่ส่าามมา เป็นมหาวิหารที่ให่ที่สุแห่หนึ่ในะวันออลา ่อนที่ะสร้าวันี้พวเาไุ้บริเวรอบๆ หม ทำให้พบาำแพอาารเิม ในบรราสิ่ที่้นพบมีานอเสาอวัไบเนไทน์และมีำสลัไว้เป็นภาษารีว่า "วันทามารีย์"
++วัแม่พระรับสาร (Church of the Annunciation)
เป็นวัาทอลิที่ให่ที่สุ และอาล่าวไ้ว่ามีื่อเสียที่สุในะวันออลา สร้าเสร็ปี .ศ.1966 แทนหลัแรที่อยู่ใล้ๆ ันึ่สร้าเสร็ใน .ศ.1730 วัแห่นี้ยัมีวามสำั้านศิลปะอยุ้นและยุลา ในศิลปะแบบฟื้นฟูศิลปวิทยาและบาโร (Renaissance and Baroque)
มหาวิหารแม่พระรับสาร เป็นสถานที่สำัที่เทวาาเบรียลไ้นำสารมาแ้แ่พระนามารีอาว่านาะทรรรภ์ "พระบุร" ้วยเะพระิเ้าและบุรนี้ะื่อว่า "เยู" ามำเล่าอนับุลูาเรื่อทูสวรร์แ้่าวารประสูิอพระเยูเ้า (ล 1:26-38) าม้อำสอนริสศาสนา
ุสมบัิอวาม "ถ่อมน" และ "นบนอบ" ที่แม่พระแสออ เมื่อไ้รับสาราเทวาาเบรียล ทำให้พระนาเป็นแบบอย่าที่ีอริสนทุยุสมัย ัที่นับุลูาไ้สรรเสริพระนาในบทมันิฟิั (Magnificat) ว่า "เพราะพระอ์ทอพระเนรผู้รับใ้่ำ้อยอพระอ์ ั้แ่นี้ไปนทุสมัยะล่าวว่า้าพเ้าเป็นผู้มีบุ" (ล 1:48)
วัแม่พระรับสาร เป็นวัที่ส่าามออแบบโยสถาปนิมีื่อเสียโ่ัาวอิาเลียนื่อ มูิโย ท่านไ้ออแบบ 2 วั ที่้อนันและสามารถรัษาสิ่ที่เหลือาวัโบราไ้เป็นอย่าี ำแพรอบนออวัั้นล่าามแนวออาสนวิหารอพวรูเส วัทั้ 2 ั้นสู 80 ฟุ ยาว 130 ฟุ ้านทิศะวันและทิศเหนือประับ้วยรูปปั้นที่แสถึารแ้่าวและารรับเอาาย โมที่น่าทึ่สูถึ 170 ฟุ ทำ้วยอนรีเสริมเหล็ หลัาปิ้วยทอเหลือ ยอโมมีรูปทรล้ายะเีย
ถ้ำแม่พระรับสารั้อยู่ในส่วนที่เป็นทิศใ้สุอหมู่บ้านเิม ถ้ำแห่นี้เื่อันว่าเป็นสถานที่แห่ารแ้่าว
เหุาร์แม่พระรับสารเิึ้นสอล้อับแผนารุิมาเิอพระเยูเ้า ึ่เป็นารเริ่ม้นแผนารไถู่้มนุษยาิให้รอ พระศาสนัราทอลิลอวัแม่พระรับสารในวันที่ 25 มีนาม วันเียวับวันสรีสาล
++หมู่บ้านานา (The Village of Cana)
มีสถานที่ 3-4 แห่ที่มีื่อเ่นนี้ และอ้าสิทธิ์ที่ะเป็นำบลานาที่มีล่าวถึในพระัมภีร์ภาพันธสัาใหม่ หมู่บ้านานาั้อยู่ห่า 9.6 ิโลเมร ทาทิศเหนืออเมือนาเาเร็ธ ามเส้นทาที่ไปเมือทิเบเรียส ส่วนให่เห็นว่าน่าะเป็นสถานที่แห่นี้ านาเป็นำบวลที่รู้ัันทั่วโลในลุ่มริสน เพราะที่นั่นพระเยูเ้าไ้ทำอัศรรย์รั้แร โยารเปลี่ยนน้ำให้เป็นเหล้าอุ่น
ามธรรมเนียมาวยิว เมื่ออายุรบ 12 ปี นับว่าเิบโเพียพอที่ะ "สร้าบ้านอนเอ ปลูสวนอุ่น และแ่าน" ันั้นพ่อแม่ะหาาิที่เห็นเหมาะสมให้แ่านับลูสาว านหมั้นึเป็นานสำั
พิธีหมั้นไม่ไ้ทำให้วามเป็นอยู่ในแ่ละวันอู่หมั้นเปลี่ยนแปลไปทั้ 2 ยัใ้ีวิอยู่ับพ่อแม่อน ไม่มีเพศสัมพันธ์ัน ำหนเวลานาน 1 ปี ในสมัยนั้นานแ่านไม่มีพิธีทาศาสนา มีเพียารอวยพราพ่ออเ้าสาว
หมู่บ้านานายัเป็นศูนย์รวมอพระศาสนัรรีออร์โธอ์ พระศาสนัราทอลิารีรี และพระศาสนัราทอลิารีละิน
++เมือทิเบเรียส (Tiberias)
ั้อยู่ในระับ 682 ฟุ ่ำว่าระับน้ำทะเล ทาทิศะวันอทะเลสาบาลิลี ษัริย์เฮโร อาริปปา ไ้สร้าเมือนี้ึ้นในปี .ศ.26 และั้ื่อว่า "ทิเบเรียส" เพื่อเป็นเียริแ่ัรพรริโรมันทิเบริอัส ษัริย์เฮโร ทำให้เมือนี้ส่าาม้วยปราสาท โรละรลาแ้ วิหารที่เ็มไป้วยทอำและหินอ่อน ทั้ยัมีสถานที่อาบน้ำในบริเวที่มีบ่อน้ำพุึ้น น้ำพุร้อนที่นี่มีื่อเสียเพราะมีอานุภาพในารรัษาโร เมือทิเบเรียสมีภูมิลำเนาที่ั้อยู่ในสถานที่ที่สวยามที่สุในโล ึ่โยเฟุส ฟลาวิอุส บรรยายโยใ้ถ้อยำว่า "วามทะเยอทะยานอธรรมาิ" ทิเบเรียสมิใ่เมือในพระัมภีร์แ่เป็นเมือศัิ์สิทธิ์อาวยิวเพราะหลัาปราบบอบาร์โเบา ัรพรริอาเรียนไ้ับไล่าวยิวออารุเยรูาเล็ม เมือทิเบเรียสึเป็นเยรูาเล็มที่ 2 อพวเา และที่นี่ยัเป็นเมืออผู้มีื่อเสีย้านศาสนาและวามรู้
++ทะเลสาบาลิลี (The Sea of Galilee)
ทะเลสาบาลิลีมีวามยาว 20.8 ิโลเมร ว้า 11.2 ิโลเมร ลึ 130-157 ฟุ เส้นรอบายฝั่ยาว 51.2 ิโลเมร ั้อยู่่ำว่าระับน้ำทะเล 686 ฟุ ทะเลสาบนี้มีื่อเรีย่าๆ ัน เ่น ทะเลสาบาลิลี ทะเลสาบทิเบเรียส ทะเลสาบเยนเนาเรธ
ำ "Kinneret" มาาภาษาฮีบรูที่แปลว่า "พิ" ารูปทรอทะเลสาบเอ ทะเลสาบนี้มีปลามามายหลายนิเหมือนในสมัยโบรา ทุวันนี้ยัใ้แหับปลา มีน้ำืที่ใสสะอา
บริเวอนเหนืออทะเลสาบาลิลี มีหุบเายืนอสาร์ (Ginossar) หรือื่อทีุ่้นเยว่า "เยนเนาเรท" (Gennesaret) เป็นที่ราบอุม้วยสวนล้วยและผลไม้หลายนิ เป็นสถานที่สำัที่พระเยูเ้า และอัรสาวอพระอ์ไ้มาเทศน์สอน
"พระเยูเ้าไ้ทร้ามฟาพร้อมับบรราศิษย์ มาอเรือึ้นฝั่ที่เมือเยนเนาเรธ" (ม 6:53)
ำนานเล่าว่าพระเ้านโปเลียนไ้เินทามายัินแนแห่นี้ ใน .ศ.1799 เพื่อ่วิินแนศัิ์สิทธิ์าพวเิร์ แ่ไม่เป็นผลสำเร็ และเพราะหุบเาแห่นี้มีื่อเสียเป็นที่รู้ัีในสมัยโบรา บารั้ทะเลสาบาลิลีึมัเรียว่า "ทะเลสาบยีนอสาร์"
ไม่ห่าาหุบเายีนอสาร์ เป็นหมู่บ้านมัาลา มีนอาศัยประมา 45,000 น เป็นสถานที่ำเนิอนามารีย์ มัาลาและที่ึ่เธอไ้พบับพระเยูเ้า ในสมัย่อนมัาลาเป็นเมือที่มีวามสำัในทะเลสาบาลิลี (่อนที่ะพบทะเลสาบทิเบเรียส) าารุ้นไ้พบภาพโมเอิเป็นรูป าร้าายปลาและเรือประม ึ่ายที่ะเ้าใว่าเหุใพระเยูเ้าและบรราสาวอพระอ์ึั้รราในบริเวนี้
ในเือนมีนาม .ศ.1986 หลัา 10 ปีอวามแห้แล้ ทำให้บาส่วนอทะเลสาบาลิลีแห้อ ึไ้พบาเรือไม้บนพื้นทราย นัสำรวสันนิษานเรือนี้สร้าึ้นระหว่า 50 ปี ่อนและหลัพระเยูเ้า เรือลำัล่าวเ็บรัษาไว้ที่ บีอิ อัลลอน (Beit Allon) ิับยีนอสาร์
ในสมัยอพระเยูเ้า แว้นาลิลีเป็นศูนย์ลาเส้นทาที่แย ไปามทิศ่าๆ มีารมนามที่ี ที่ินที่เิผลอย่าสมบูร์ วามสวยามอทิวทัศน์ และบ่อน้ำพุร้อนแห่ทิเบเรียส ไ้ึูให้ผู้นมาั้รราอยู่ำนวนมา บริเวทั้หมเป็นที่มีีวิีวามาพอสมวร ในสถานที่ที่เ็มไป้วยีวิีวานี้ พระเยูเ้าทรเริ่มประาศพระอาาัรอพระเป็นเ้า และทรใ้ีวิเปิเผยส่วนให่ ที่แห่นี้ โยเทศนาและทำอัศรรย์มามายบนฝั่อทะเลสาบนี้
++ทับา (Tabgha)
ทับาเป็นื่อที่มาาภาษารี "เฮปาเปอน" (Heptapegon) ึ่แปลว่า "น้ำพุ 7 สาย" (Seven Springs) ื่อในภาษาฮีบรูเรียว่า "เอน เวา" (Ein Sheva) แปลว่า "น้ำพุทั้ 7 สาย" (Spring of Seven) ในอีน้ำพุทั้ 7 สายไหลมารวมัน ที่แห่นี้ ่อนะไหลลสู่ทะเลสาบาลิลี ำนานเล่าว่า อีเเรีย (Egeria) ผู้มาแสวบุยัสถานที่แห่นี้ใน .ศ.380 และไ้บันทึไว้ว่า "ไม่ไลาเมื่อาเปอร์นาอุม เราสามารถมอเห็นน้ำพุ 7 สาย ึ่มีน้ำไหลออมาำนวนมา"
ไม่นานหลัาที่ริสศาสนาไ้รับารประาศเป็นศาสนาทาารออาาัรไบเนไทน์ ในปี .ศ.320 ไ้มีารสร้าวัทั่วไป และินแนศัิ์สิทธิ์ือ สถานที่สำัที่ะสร้าวั เพราะเป็นบ้านเิเมือนอนอพระเยูเ้า และอัรสาวอพระอ์ บริเวใล้ทะเลสาบาลิลี วัหลัแรสร้าในปี .ศ.350 เป็นสถานที่เียวับวัพระเยูเ้าทรทวีนมปัและปลา (Church of the Multiplication of the Loaves and the Fishes) วัหลัปัุบันสร้าในบริเวที่้นพบาปรัหัพัอวัหลัแร
พื้นวัประับ้วยโมเอิ ึ่เป็นที่นิยมในสมัยแรเริ่ม เป็นภาพนมปัและปลาสอัวอยู่้าๆ และในระร้า ภาพอื่นๆ ไ้แ่ ภาพธรรมาิ ภาพนนิ่าๆ และนยูึ่เป็นสัลัษ์อ นิรันร์าล" (Eternity) มีภาพอบัวและพันธุ์ไม้นิอื่นๆ อสมัยนั้น โมเอิที่พบในวันี้เื่อว่ามีสีสันและลวลายามที่สุในบรราวัที่ประับประา้วยโมเอิที่พบไ้ในอิสราเอล
าหลัานพบว่าในศวรรษที่ 4 และ 5 มีารสร้าวัไบเนไทน์ สถานที่แห่นี้
ทับา ั้อยู่ทาะวันเียเหนืออทะเลสาบทิเบเรียส ประมา 3 ิโลเมรทาอนใ้อเมือาเปอร์นาอุม ามธรรมเนียมริสนไ้ระบุเหุาร์สำัในพระัมภีร์ ถึ 3 เหุาร์ ไ้แ่ บทเทศน์บนภูเา (The Sermon on the Mount) ารทวีนมปัและปลา (The Multiplication of loaves, bread and fish) และารปราพระอ์อพระเยูเ้าที่ึ่พระอ์ทรประาศวามเป็นเออเปรเหนือสาวนอื่นๆ ว่า "เลี้ยลูแะอเราเถิ" (ยน 21:15) และ "ูแลลูแะอเราเถิ" (ยน 21:16)
เทือเาที่่อเนื่อันมีถ้ำ บนภูเาเหนือถ้ำนี้เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าทรเทศน์สอนเรื่อมหาบุลาภ ึไ้่อว่าภูเาแห่มหาบุลาภ (Mount of Beatitudes)
ในศวรรษที่ 9 ไ้้นพบหลัานเอสารว่านับุเฮเลนาไ้สร้าวั สถานที่แห่นี้
ในสมัยอพระเยูเ้าอาาบริเวอเมือาเปอร์นาอุมมีอบเาน้ำพุ 7 สาย นถึอร์แน ทับาเป็นสถานที่ห่าไลผู้น ที่ึ่พระเยูเ้าะหลบผู้นมาเพื่อทรภาวนาเสมอๆ
ใน 4 ศวรรษแร ่อมา ในศวรรษที่ 9 มีบันทึว่า "เมื่อบรราศิษย์ึ้นาเรือมาบนฝั่ ็เห็นถ่านิไฟลุอย่า มีปลาและนมปัวาอยู่บนไฟ" (ยน 21:9)
ผู้มาแสวบุในศวรรษ ที่ 12 ยัไ้บันทึว่า "ที่เิเามีวันับุเปโร สวยามมาแ่ถูทิ้ร้า วันี้ถูทำลายใน .ศ.1187 ระหว่าสรามรูเส และไ้สร้าวัหลัใหม่ทแทนใน .ศ.1260 และถูทำลายอีรั้ใน .ศ.1263"
วัหลัปัุบันสร้าึ้นโยะนับวฟรันิสัน ใน .ศ.1933 ่อมา .ศ.1982 อัลแบอรโ พี. โปรโโม สถาปนิไ้ปรับปรุให้ีึ้น ที่หน้า่าโมเอิมี้อวามารึว่า "พระสันะปาปาเปาโล ที่ 6 เส็แสวบุ วันี้ ทรเป็นพระสันะปาปาพระอ์แรที่เส็มาเยือนินแนศัิ์สิทธิ์"
++เมือาเปอร์นาอุม (Capernaum)
านอภิบาลอพระเยูเ้า่อาวาลิลีมีศูนย์ลาอยู่ที่เมือาเปอร์นาอุม ที่แห่นี้ พระอ์ทรรวบรวมบรราอัรสาว ทรเทศน์สอนพวเาและทรทำอัศรรย์เพื่อรัษาผู้ป่วยำนวนมา
เมื่อพระเยูเ้าทรทราบว่ายอห์นถูอำ ึเส็ไปยัแว้นาลิลี ทรออาเมือนาาเร็ธ มาประทับอยู่ที่เมือาเปอร์นาอุม บนฝั่ทะเลสาบในินแนเผ่าเศบูลุนและนัฟทาลี (มธ 4:12-13)
เพราะาเปอร์นาอุมสำัใน้านารประาศพระวรสารอพระเยูเ้าอย่ามา นับุมัทธิวึเรียาเปอร์นาอุมเป็น "บ้านอพระอ์" (his own town)
พระเยูเ้าเส็ลเรือ้ามฟาลับมายัเมืออพระอ์ (มธ 9:1)
ะที่เราอ่านพระวรสาร เราะึมับวามรู้สึ และไ้สูลิ่นไออเมือท่า บรรยาาศาวประม หรือ และปลา ในารเทศน์สอน เมือนี้ พระเยูเ้าทรเน้นย้ำให้ลับใ
นับแ่นั้นมา พระเยูเ้าทรประาศเทศนาว่า "ลับใเถิ เพราะว่าอาาัรสวรร์อยู่ใล้แล้ว" (มธ 4:17)
เมือาเปอร์นาอุมอยู่ห่าาปาแม่น้ำอร์แนไหลสู่ทะเลสาบาลิลี 3.2 ิโลเมร เป็นเมือ่านบนเส้นทาไปเมือามัสัส และเป็นที่อาศัยอเ้าหน้าที่โรมัน เป็นเมือธุริที่พวพ่อ้ามัะนำผ้าไหม เรื่อเทศาามัสัสมาแลเปลี่ยนับปลาแห้ ผลไม้าที่ราบเยนเนาเรธ
เนื่อาาวนาาเร็ธไม่ยอมรับพระเยูเ้าและพยายามะประหารีวิพระอ์ พระอ์ึไ้มาอาศัยอยู่ในเมือาเปอร์นาอุม ึถือไ้ว่าเมือนี้เป็นบ้านที่ 2 อพระเยูเ้า าเปอร์นาอุมเป็นศูนย์ลาอารปิบัิานอพระอ์ลอราว 20 เือน ที่นี่พระอ์ทรสั่สอนประาน ทรมีใเมารุาและใ้ฤทธิ์อำนาระทำอัศรรย์หลายอย่า าเปอร์นาอุม ยัเป็นบ้านอเปโร พระอ์ไ้สั่สอนในศาลาธรรม
++เมือเบธไา (Bethsaida)
เบธไา ั้อยู่ห่าาทะเลสาบาลิลีประมา 2 ิโลเมร เป็นเมือบริเวริมทะเลสาบาลิลีเ่นเียวับเมือาเปอร์นาอุม และโราิน แ่อยู่นละฟาอแม่น้ำอร์แน
นอาารอภิบาลานอพระเยูเ้าในาลิลีแล้ว มีเพีย 3 เมือ ที่ล่าวถึว่าเป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าทรเทศน์สอน ไ้แ่ าเปอร์นาอุม โราิน และเบธไา เมือเหล่านี้พระอ์ทรทำอัศรรย์มาว่าที่เมืออื่น เพราะพวเาไม่ยอมลับใ
++ภูเาแห่มหาบุลาภ (The Mount of Beatitudes)
เป็นสถานที่ที่เื่อันว่า พระเยูเ้าทรเทศนารั้สำัยิ่อพระอ์เี่ยวับมหาบุลาภ และหลัารเริีวิที่ศัิ์สิทธิ์ ในปี .ศ.1937 นับวฟรันิสันไ้สร้าวับนเนินเานี้เรียว่า "วัมหาบุลาภ" เป็นุที่สามารถมทิวทัศน์อทะเลสาบที่สวยามที่สุ หน้าผาอที่ราบสูโลัน (Golan Heights) และภูเาอื่นๆ ในอนล่าอทะเลสาบาลิลีสามารถมอเห็นไ้ามาุมวิวนี้ ที่ึ่สันิสุและวามสบเียบรอบลุมทั่วบริเว
วัมหาบุลาภนี้อยู่ทาอนเหนืออทะเลสาบาลิลี อาารมีรูปทร 8 เหลี่ยม เป็นบริเวที่พระเยูเ้าทรเทศน์สอนเรื่อ "มหาบุลาภ 8 ประาร" แ่บรราอัรสาวบนภูเานี้ แ่ละเหลี่ยมแทน้อำสอนเรื่อมหาบุลาภแ่ละประาร ที่เียวันนี้ พระเยูเ้าทรมอบวามเป็นเอท่ามลาบรราอัรสาวให้แ่นับุเปโร ื่อ "ภูเาแห่มหาบุลาภ" มาาำ "Blessed" ึ่นำหน้าำสอนทั้ 8 ประารอพระเยูเ้า
++ภูเาทาบอร์ (Mount Tabor)
เป็นภูเาที่สวยที่สุในแว้นาลิลี อยู่สูาที่ราบ 1,600 ฟุ และสูว่าระับน้ำทะเล 1,900 ฟุ ในเพลสุี 89 ษัริย์าวิร้อว่า "ภูเาทาบอร์และภูเาเฮอร์โมนะื่นมยินีในนามอพระเ้า" สำหรับผู้แ่เพลสุีวามแ็แรและวามระห่านสวยามอภูเานี้เป็นประัษ์พยานถึพระผู้สร้า ในสมัยโบราเป็นแนวเแนระหว่าเผ่าที่อยู่ทาอนเหนือ
สำหรับาวอิสราเอล ภูเาทาบอร์เป็นภูเาที่ศัิ์สิทธิ์ เพราะที่เิเานี้มีเหุาร์อประวัิศาสร์แห่วามรอบาประารเิึ้น
สำหรับริสนภูเาทาบอร์เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์เพราะพระเยูเ้าไ้ทรเลือเป็นที่แห่ารำแลพระาย
ยอเาทาบอร์ยาว 1,300 หลา ว้า 450 หลา ล้อมรอบ้วยาำแพอป้อมที่ถูสร้าในศวรรษที่ 13 าพวมุสลิม ในปี .ศ.1924 ุพ่อฟรัสิสันไ้สร้ามหาวิหารแห่ารำแลพระาย (Basilica of the Transfiguration) โยผสมผสานับาอวัเิม ้าๆ สถานที่ที่เยมีวัอพวรูเสมีาำแพอป้อมและออาราม ายอเานี้สามารถมทิวทัศน์อที่ราบอันว้าให่าเบื้อล่าไ้อย่าัเน ที่เิเานี้มีำบลอาวอาหรับื่อาบูรีเย ึ่พระเยูเ้าทารบำบัโรลมบ้าหมูหลัาที่พระอ์ทรเส็ลมาาภูเา
++มหาวิหารพระเยูเ้าทรสำแอ์อย่ารุ่โรน์ (Basilica of the Transfiguration)
มหาวิหารแห่นี้ั้อยู่บนยอเาทาบอร์ สร้าในปี .ศ.1924 เป็นสถาปัยรรมอศวรรษ ที่ 4 และศวรรษที่ 5 ึ่ผสมผสานรูปแบบอะวันออและะวันเ้า้วยันอย่าลมลืน ้านหน้าอาารโอ่อ่ามีประูทาเ้านาให่ มหาวิหารสร้าบริเวที่พระเยูเ้าทรสำแอ์่อมาในศวรรษ ที่ 13 นับวะเบเนิินสร้ามหาวิหารในสถานที่ึ่เป็นวัเิม
บันไที่นำสู่สุสานใ้วัึ่มีั้แ่วัหลัแรยัเ็บรัษาไว้บริเวทาเ้า้านวาและ้ายเป็นรูปโมเสสและเอลียาห์
++แม่น้ำอร์แน (Jordan River)
ะพระนมายุไ้ 28 ันษา พระเยูเ้าทรออาเมือนาาเร็ธ และไ้รับพิธีล้าโยนับุยอห์น บัปิส์ ริมฝั่แม่น้ำอร์แน
ทุวันนี้ผู้แสวบุำนวนมามาทำพิธีล้าในสถานที่แห่เียวันนี้
แม่น้ำอร์แนมีุลัษะพิเศษ มันไหลเี้ยวเป็นเลียวาหุบเาสูัน มีปริมาน้ำำนวนมา เป็นแม่น้ำที่มีวามสำัมาในเิศาสนา นายเนลสัน ลู๊ นัโบราีที่มีื่อเสียบรรยายในหนัสือ "แม่น้ำอร์แน" ไว้ว่า "วามสำัอแม่น้ำอร์แนไม่สามารถบรรยายเพิ่มเิมไ้เพราะเนื้อหาเิประวัิศาสร์มีุ่ายิ่ให่เินเปรียบเทียบไ้เป็นวามสัมพันธ์อารเผยแสถึพระเ้าที่ทำให้แม่น้ำสายนี้ยิ่ให่เหนือแม่น้ำสายใในโล" เป็นพรมแนอินแนแห่พันธสัา (Promised Land) โมเสสไม่ไ้รับอนุาให้้ามแม่น้ำสายนี้
พิธีล้าที่ระทำที่แม่น้ำอร์แนเป็นุหัวเลี้ยวหัว่ออีวิพระเยูเ้า เมื่อพระิเ้าเส็ลมายัพระเยูเ้า และเสียาพระบิาเ้าบนสวรร์ว่าพระเยูเ้าทรเป็นบุร เพื่อแสให้เห็นารเริ่ม้นภาริอพระเยูเ้าที่ะนำประารเ้าสู่พระอาาัรอพระเ้า สันนิษานว่า พิธีล้าระทำ ายฝั่ะวันออ
หลัาพระเยูเ้ารับพิธีล้าที่แม่น้ำอร์แน พระอ์เส็ไปยัที่เปลี่ยวเพื่อภาวนาและพลีรรม เป็นเหุให้ปีศามาผล่อลวพระอ์
อร์แนเป็นแม่น้ำสายเล็ๆ ที่ไหลายอเาเฮอร์โมนที่ปลุมไป้วยหิมะ มีน้ำไหลลสู่ทะเลายในลัษะเี้ยวเป็นระยะทา 256 ิโลเมร แ่ถ้าวัาระยะทารไ้ 96 ิโลเมรเท่านั้น ำ "อร์แน" มีวามหมายว่า "ผู้ลมา" ึ่รับวามริเพราะาระับ 3,000 ฟุ บนภูเาเฮอร์โมนแม่น้ำสายนี้ไหลลสู่ทะเลาย ึ่อยู่ใ้ระับน้ำทะเลว่า 1,300 ฟุ วามว้าโยเลี่ยือ 100 ฟุ แม่น้ำอร์แนเป็นแม่น้ำศัิ์สิทธิ์ในพระัมภีร์ทั้ภาพันธสัาเิม และภาพันธสัาใหม่
เื่อันว่าที่พระเยูเ้าทรรับพิธีล้านั้น อยู่ทาะวันอออเมือเยริโ ห่าออไปราว 8 ิโลเมร ารรับพิธีล้าอพระเยูเ้าทำให้แม่น้ำนี้ลายเป็นแม่น้ำศัิ์สิทธิ์สำหรับริสนทุน ึ่ั้แ่สมัยแรๆ ลไป ล้าัวในแม่น้ำนี้้วยวามเื่อศรัทธา ผู้าริแสวบุำนวนมาไ้ลไปอาบน้ำในแม่น้ำอร์แนนี้โยสวมเสื้อลุมยาวสีาวที่เารัษาไว้เป็นที่ระลึ
ใล้ๆ บริเวนี้ในอีภายใ้ารนำอโยูวา าวอิสราเอลไ้้ามแม่น้ำอร์แนและเหยียบย่าสู่ินแนแห่พันธสัา ะเป็นแถวๆนี้เอ ที่ประาศเอลียาห์ึ้นสวรร์บนรถรบเพลิ
นาอามาน าวีเรีย ไ้รับารรัษาโรเรื้อนโยารลไปอาบในแม่น้ำสายนี้
++บ่อน้ำอยาโบ (Jacob's Well)
หลัาที่ยาโบลับาเมโสโปเเมีย ไ้เินทามาถึที่ราบึ่ั้อยู่ระหว่าภูเาาลิิม และภูเาเอบัล ามที่อับราฮัมเอเยระทำในอี ท่านไ้ื้อที่ินแปลหนึ่ั้เ้นท์และุบ่อหาน้ำสำหรับรอบรัวและฝูสัว์ั้แ่นั้นเป็น้นมาบ่อนั้นเรียานันว่า "บ่อน้ำยาโบ"
บ่อน้ำแห่นี้ พระเยูเ้าไ้พบหิาวสะมาเรียและอน้ำาเธอื่ม (ยน 4) นับุยอห์นบันทึไว้ว่าารสนทนาที่น่าับในี้ไ้เิึ้นที่บ่อน้ำยาโบ
ำนานโบราอาวยิวและาวริส์ย้ำว่านี่เป็นบ่อแท้ๆ ที่ยาโบไุ้และที่พระเยูเ้าทรสนทนาับหิาวสะมาเรีย บ่อน้ำนี้มีเส้นผ่าศูนย์ลายาว 7 ฟุ ลึ 90 ฟุ รสิอน้ำอยู่ในเ์ี นำมาื่มไ้ ในศวรรษที่ 4 ไ้สร้าวัให่รอบบ่อน้ำนี้ (มีวัน้อยอีหลัหนึ่ที่สร้ารอบบ่อน้ำยาโบ อยู่แล้ว)
วัแห่นี้ถูทำลายระหว่าารบอาวสะมาเรีย ในปี .ศ.529 และภายหลัไ้่อมแมระหว่าสมัยปรออัรพรริัสิเนียน วัหลันี้ถูทำลายลอี และสร้าึ้นใหม่โยฝีมือาวรูเส ในปี .ศ.1187 วัอพวรูเสถูทำลายาพวาลาิน
ในปี .ศ.1860 พวรีออร์โธอ์ไ้มายึรรมสิทธิ์อสถานที่และ่อมแมสัารสถานั้นล่า เริ่มสร้าวัใหม่ แ่สุท้ายาร่อสร้าไ้หยุะัและไม่มีารสร้าอี่อไปโยไม่ทราบสาเหุ
บริเวบ่อน้ำยาโบนี้เป็นสถานที่ึ่พระเยูเ้าพบหิาวสะมาเรียระหว่าทรเินทาาเยรูาเลมลับไปยัาลิลี พระอ์ทรประทับยับ่อน้ำึ่ยาโบไ้มอบให้บุรายที่ื่อโยเฟ
Dominus Flevit มีวามหมายว่า "The Lord Wept" หรือ "พระเยูเ้าทรันแส" วัน้อยแห่นี้สร้าบนหิน้อนหนึ่ที่ผู้แสวบุในสมัยั้เิมเื่อว่า พระเยูเ้าทรประทับและันแสเมื่อทราบถึะารรมอรุเยรูาเล็ม
ในารเส็เ้ารุเยรูาเล็มอย่าส่าในวันอาทิย์ใบลาน เมื่อพระเยูเ้าทรเห็นเมือเยรูาเล็ม พระอ์ไ้ทรหยุและร้อไห้
ลุ่มที่เริ่มระลึถึเหุาร์นี้ือ พวรูเส ึ่ไ้่อสร้าวัในศวรรษที่ 12 แ่วัแห่นั้นถูทำลายหลัาที่พวเาไ้ถอนัว วัน้อย (เป็นโมรูปเหมือนหยน้ำา) สร้าึ้นในปี .ศ.1891 ภายในวัพระแท่นั้ อยู่่อหน้าหน้า่าที่สามารถมอเห็นสุเหร่าโอมาร์ หรือ Dome of The Rock และทัศนี ยภาพที่สวยามมาอรุเยรูาเล็ม
++สวนเธเสมนี (The Garden of Gethsemane)
สวนเธเสมนีเป็นสถานที่ที่สะิใมาอีแห่หนึ่ในแผ่นินศัิ์สิทธิ์ ั้อยู่บริเวเิเามะอเทศปัุบันยัอยู่ในสภาพเหมือนับที่ปราเมื่อ 20 ศวรรษ่อน บนฝั่ร้ามอหุบเาิโรน มีารพันาเปลี่ยนแปลไปามยุ่าๆ แ่สวนแห่นี้ไ้รับารรัษาไว้ให้สภาพเหมือนในสมัยอพระเยูเ้า ้นมะอเทศที่ปราให้เห็นในปัุบันเริเิบโแหน่อ า้นเิมที่มีในสมัยอพระเยูเ้า นับุยอห์นไ้พูถึสวนแห่นี้ที่อยู่ อีฟาหนึ่อลำธาริโรน เป็นสถานที่พระเยูเ้าทรื่นอบเป็นพิเศษ "เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าเส็ไปบ่อยๆ เพื่อรำพึภาวนา"
นี่ือสวนที่พระเยูเ้าไ้ทรทนทุ์ทรมานอย่าแสนสาหัสที่สุในืนสุท้าย ในานที่เป็นมนุษย์เมื่อพระอ์ะ้อับทรมานและายบนไม้าเนเพื่อแบบาปอมนุษยาิ
ในสวนเธเสมนีมี้นมะอเทศอยู่ 8 ้น ึ่เ่าแ่มา มีผู้เี่ยวาบานบอว่าอายุอมันราว 3,000 ปี ผู้บันทึประวัิศาสร์โยเฟุสฟลาวิอุส เล่าว่า ัรพรริิัส ไ้สั่ั้นไม้ทุ้นรอบรุเยรูาเล็ม ในปี .ศ.70 ถ้า้นมะอเทศเหล่านี้ไม่ถูัะยัเป็น้นเียวับ้นเิมในสมัยพระเยูเ้า แ่ถ้าถูัไปแล้ว้นปัุบันเิาหน่ออ้นที่ไ้เป็นพยานแห่ารเ้ารีทูอพระเยูเ้า
++มหาวิหารพระมหาทรมาน (The Basilica of the Agony of Church of All Nations)
มหาวิหารพระมหาทรมานอยู่ทาทิศใ้อสวนเธเสมนี พระเยูเ้าทรใ้เวลา่วสุท้ายับบรราอัรสาว่อนที่พระอ์ะถูับในบริเวสวนเธเสมนี ภายในมหาวิหารมี้อนหินแห่มหาทรมานึ่พระเยูเ้าทรประทับภาวนา ในืน่อนที่ยูาส อิสาริโอท (Judas Iscariot) ะทรยศพระอ์
ในปี .ศ.379 าวไบเนไทน์ไ้สร้าวัแห่แรรอบสถานที่อันศัิ์สิทธิ์ที่พระเยูเ้าทรภาวนาะเ้ารีทูวัแห่นี้อยู่ในำนวนวัแร ที่ถูทำลายโยาวเปอร์เีย ในปี .ศ.614 ในศวรรษ ที่ 12 พวรูเสไ้สร้าวัใหม่ึ่ภายหลั็ถูทำลายอี มหาวิหารหลัปัุบันึ่เป็นสัารสถานที่สวยที่สุอรุเยรูาเล็มไ้สร้าึ้นมาระหว่าปี .ศ.1919 - 24 มี 16 ประเทศไ้ร่วมันสร้า ึไ้ื่อว่าวันานาาิ สัลัษ์อประเทศ่าๆ ที่ร่วมสร้าวันี้ปราให้เห็นที่เพานอโม่าๆ แสสลัวๆ ที่สามารถสาส่อเ้าผ่านทาหน้า่า ลอนวามสวยามอรูปทรอวั ทำให้เิบรรยาาศที่เหมาะที่สุในารภาวนาและรำพึ ที่ผนัเหนือพระแท่นมีรูปโมาอิแสถึารภาวนาอพระเยูเ้าะเ้ารีทูในสวนเธเสมนี และเทวามาบรรเทาพระอ์ ส่วนอหินที่เห็นหน้าพระแท่นนั้นเป็นส่วนหนึ่อพื้นอสวนมะอที่ำนานริสนไ้ให้วามเารพลอมา ส่วน้านหน้าอวัมีรูปปั้นอผู้นิพนธ์พระวรสารทั้สี่ ในมืออแ่ละท่านถือหนัสือเล่มหนึ่ ส่วนหน้าั่วเป็นรูปโมาอิที่แสถึพระเยูเ้าะทรมอบถวายารทรมานอพระอ์และอโลให้แ่พระบิาเ้า
มหาวิหารหลัปัุบันสร้าเสร็ใน .ศ.1925 บนเพานประอบ้วยโม 12 โม แ่ละโมรุ้วยโมาอิอย่าสวยาม ึ่เป็นอวัาประเทศ ่าๆ ไ้แ่ อาร์เนินา ิลี บราิล เม็ิโ ฝรั่เศส สเปน อัฤษ เบลเยี่ยม านาา สหรัอเมริา เยอรมัน และอิาลี
++พระูหาอพระนามารีย์ (Tomb of the Virgin)
พระนามารีย์ไ้สิ้นพระนม์ที่รุเยรูาเล็ม และามประเพีถูฝัในหุบเาิโรน วัปัุบันสร้าโยพวรูเสเหนือาออาสนวิหารไบเนไทน์ สถานที่แห่นี้เื่อว่าเป็นที่แม่พระบรรทมหลับ และาที่นี่พระนาไ้รับเียริยึ้นสวรร์ รหัสธรรมแห่วามเื่อนี้ประาศในปี .ศ.1950
ในอน้นฤาษีฟรันิสันไ้เป็นผู้ทีู่แลรัษาสถานที่แห่นี้ แ่ในปี .ศ.1757 สิทธิรอบรอสถานที่นี้อยู่ในวามูแลรับผิอบอนิายรีออร์โธอ์ และอาร์เมเนียน นิายอื่นๆ ็มีสิทธิ์ที่ะเ้ามาภาวนาในที่แห่นี้ไ้บ้า
++วันับุเปโร ไ่ัน (The Church of St. Peter in Gallicantu)
บริเวลานหน้าวันับุเปโรไ่ัน มีั้นบันไ ำนานเล่าว่า ที่นี้เปโรไ้ปิเสธพระเยูเ้า ามที่พระอ์ไ้ทรทำนายไว้ล่วหน้า วัแห่นี้ไ้สร้าึ้นในปี .ศ.1931 สถานที่ที่ถือันว่าเยเป็นบ้านอมหาสมายาฟาส หลัาที่พระเยูเ้าถูทรยศ และับุมัวในสวนมะอเทศ พระอ์ถูนำัวมาที่บ้านนี้ ลอืนนั้นพระอ์ประทับในบ้านหลันี้ึ่เป็นสถานที่แห่ารัสินรั้แรอพระอ์
ที่นี่นับุเปโรไ้ร้อไห้เมื่อไ้ยินเสียไ่ันามที่พระเยูเ้าทรทำนายไว้ เาปิเสธพระอ์ 3 รั้่อนที่ไ่ะัน 2 รั้ าสิ่ที่ไุ้พบในสถานที่แห่นี้สนับสนุนวามเื่อที่ว่า บ้านแห่นี้เป็นบ้านอายาฟาสนอาุเรื่อที่ใ้ ั่ ว วั แล้ว ยัพบหินโม่ บริเวลานบ้าน ห้อพั และาอวัไบเนไทน์ ้าน้ายอวัเป็นั้นบันไที่โบราเ่าแ่มาเื่อว่ามีใ้อยุ่ในสมัยอพระเยูเ้า เนื่อาทานี้เป็น่อทาลัที่ีที่สุที่ะึ้นา้านล่า และน่าะเป็นไปไ้ที่พระเยูเ้าทรำเนินผ่านทานี้ในสมัยอพระอ์ สถานที่นี้อยู่ภายในำแพรุเยรูาเล็ม
++ภูเาศิโยน (Mt. Zion)
ภูเาศิโยน สู 2,564 ฟุ อยู่ทาทิศะวันเียใ้อรุเยรูาเล็มเ่า ในสมัยเิมสถานที่นี้อยู่ภายในำแพรุเยรูาเล็ม เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์สำหรับาวริส์ าวยิว และาวมุสลิม
สำหรับาวริส์เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าทรรับประทานอาหาร่ำรั้สุท้าย และเป็นที่ที่พระนามารีย์สิ้นพระนม์ สำหรับาวยิวและาวมุสลิมเื่อว่าเป็นที่ั้อหลุมศพอษัริย์าวิึ่ศาสนินอทั้สอศาสนาให้วามเารพนับถืออย่ามา
ทิศะวันออิับหุบเาิรอน (Kidron) ทิศใ้และทิศะวัน ิับหุบเาฮินนอม (Hinnom) ทิศเหนือิำแพเมือเยรูาเล็ม
ศาสนินาทอลิไ้เริ่ม้นมารวมันเพื่อสวภาวนาในห้อรับประทาน่ำมื้อสุท้ายอพระเยูเ้า และไม่ห่าันมีหินึ่เื่อว่า พระนามารีย์ไ้สิ้นพระนม์ที่นี่
++อาสนวิหารแม่พระบรรทม (Church of the Dormition)
เป็นสัารสถานที่ส่าามที่สุั้อยู่บนภูเาศิโยน มียอเป็นหอระหัสู อาารเป็นรูปโยมีป้อมนาเล็อยู่ 4 มุม ึ่เป็นศิลปะแบบ นีโอ-โรแมนเนส (Neo-Romanesque) เป็นสถานที่ที่พระนามารีย์สิ้นพระนม์าหลัานที่มีเื่อว่าวัหลันี้สร้าในศวรรษ ที่ 4 ่อมาในศวรรษที่ 6 ไ้สร้าอาสนวิหารให่หลัหนึ่ในสถานที่เียวัน และปรัหัพัามาลเวลา
นในปี .ศ.1100 พวรูเสไ้สร้าวัให่ที่มีื่อว่าวัพระนามารีย์แห่ภูเาศิโยน วัแห่นี้ถูทำลายในปี .ศ.1219 โยพวมุสลิมที่เ้ายึรอพื้นที่ ในปี .ศ.1898 าวเิร์ไ้ถวายสถานที่นี้ให้แ่ัรพรริเยอรมัน ึ่พระอ์ไ้มอบให้แ่ฤาษีเบเนิินสร้าวัหลัปัุบันใน .ศ.1910
ภายในวัมีรูปโมาอิที่สวยามมาอแม่พระและพระุมาร รูปโมาอิที่พื้นแสสัลัษ์อพระรีเอภาพ ั้นใ้ินอวันี้มีวัอีั้นหนึ่ึ่มีรูปแม่พระบรรทมเพื่อระลึถึารสิ้นใอพระนา
++หลุมพระศพษัริย์าวิ (King David's Tomb)
เป็นห้อโถหลัารูปโ้ ปัุบันใ้เป็นสถานที่ประอบพิธีทาศาสนาอาวยิว (Synagogue) ห้อ้าเียเป็นสถานที่แสระเบื้อที่เป็นอแ่ศิลปะที่วิิรามอาวอาร์เมเนียนที่ยัเหลือเศษอยู่
เป็นสถานที่ศัิ์ศิทธิ์ที่สุอาวอิสราเอล รอาำแพร้อไห้ ผู้พบและบรรยายถึหีบศพนี้ือ อาารย์ฝ่ายพระัมภีร์อาวยิว ื่อ เบนามินแหู่เลา เมื่อรั้ที่ท่านเยี่ยมรุเยรูาเล็มในปี .ศ.1172 โลศพนี้ทำาหิน มีนาให่ ลุม้วยผ้าำมะหยี่สีแ ประับประา้วยมุ และภานะเินที่ใ้บรรุม้วนพระัมภีร์ มีแสระยิบอเทียนและะเียน้ำมัน
++ห้อรับประทานอาหาร่ำมื้อสุท้าย (The Coenaculum หรือ The Chamber of the Last Supper)
่อนที่พระเยูเ้าะสิ้นพระนม์และาโลนี้เพื่อลับไปหาพระบิา พระอ์ปรารถนาที่ะรวบรวมบรราอัรสาวและรับประทานอาหารพร้อมันในห้อนี้ พระเยูเ้าไ้รับประทานอาหาร่ำรั้สุท้ายับบรราศิษย์และทรมอบบััิใหม่แห่วามรั
ริสนแรมีที่อาศัยอยู่บนภูเาศิโยนนี้ และั้แ่ศวรรษ ที่ 1 พวเาไ้สร้าวั วัแห่นี้มิไ้ถูทำลายทั้ใน ปี .ศ.70 หรือ ใน .ศ. 135 เพราะั้อยู่นอบริเวาร่อสู้ แ่ไ้ยายให้ให่ึ้นโยพวไบเนไทน์ในปี .ศ.614 าวเปอร์เียไ้ทำลายวัแห่นี้ และพวรูเสไ้สร้าึ้นมาใหม่ในศวรรษ ที่ 12 โยัวอาารประอบเป็น 2 ั้น ือ ั้นล่า และั้นบน ในลัษะที่พอะเห็นไ้ในทุวันนี้ ในปี .ศ.1176 หีบศพอษัริย์าวิไ้นำไปประิษานในวัั้นล่า และในปี .ศ.1552 พวเิร์ไ้ับไล่าวริส์าวัั้นบน และัแปลวันี้ให้เป็นสุเหร่า
++รุเยรูาเล็ม (Jerusalem)
รุเยรูาเล็ม ื่อในภาษาฮีบรู ือ Yerushalayim หรือ ในภาษาอาราบิ ื่อ Bayt Al-Muqaddas หรือ Al-Quds เมือที่เ่าแ่ที่สุ และศัิ์สิทธิ์ที่สุอโล ในเือนธันวาม .ศ.1949 ไ้รับารประาศให้เป็น เมือหลวอประเทศอิสราเอล เป็นศูนย์รวม้านิวิาอผู้เื่อศรัทธาในพระเป็นเ้าอ์เียวันถึ 3 ศาสนา ไ้แ่ ริส์ศาสนา ศาสนาอิสลาม และศาสนายิว ึเป็นสถานที่แสวบุอ ศาสนินทั้ 3 ศาสนา
า .ศ.1948-67 เยรูาเล็มแบ่เป็นเยรูาเล็มะวัน ปรอโยอิสราเอล และเยรูาเล็มะวันออ ปรอโยอร์แน และเป็นเมือหลวอประเทศอิสราเอลในส่วนที่เป็นเยรูาเล็มะวัน ระหว่าสราม 6 วัน ใน .ศ.1967 เยรูาเล็มะวันออึอยู่ภายใ้ารปรอออิสราเอล และามหมายึ่ออใน .ศ.1980 เยรูาเล็มึเป็นเมือหลวออิสราเอลอย่าเป็นทาาร
เยรูาเล็มมีเนื้อที่ 109 าราิโลเมร มีประารและวันธรรมที่แ่าันไป เมือโบราแห่นีุ้มนนับถือศาสนายิว ริส์ศาสนา ลัทธิอาร์เมเนียน และาวมุสลิม นาวยิว้อทนทุ์ทรมานระหว่า .ศ.1974-48 และไ้รับารบูระใหม่ แบบทาสถาปัยรรมออาารให้บรรยาาศวามเป็นนาิะวันออ
าวอาหรับแ่ายแบบั้เิมและทันสมัย ริสนไ้รับอิทธิพลารแ่ายทั้าะวันและะวันออ โรสว (Synagogue) วั สุเหร่าและที่พัอาศัย มีรูปแบบ่าๆ ันึ่เป็นเอลัษ์อสถาปัยรรมแบบโมาอิ (Mosaic) ลิ่นเรื่อเทศ สัลัษ์อารปรุอาหารแบบะวันออ เสียระัโบสถ์ที่ัวานและยาวนาน สัาเรียให้มาสวมน์ในสุเหร่ามุสลิม และท่วทำนอเสียสวมน์อาวยิวที่ำแพะวัน (Western Wall or Wailing Wall) หรือำแพร้อไห้ เพิ่มเสน่ห์และีวิีวาแ่เมือนี้ บรรยาาศเหล่านี้สัมผัสไ้เพาะในส่วนที่เป็นเมือเ่า นอำแพเมือเยรูาเล็มเ็มไป้วยบรรยาาศวามทันสมัยทั้ถนน เส้นทามนาม ึสู ห้าสรรพสิน้า ย่านธุริ โรเรียน ร้านอาหารและร้านาแฟ ภาษาที่ผู้นามท้อถนนใ้มีทั้ ฮีบรู อาราบิ และอัฤษ แหล่ำเนิวันธรรมที่หลายหลาและารเมือที่ับ้อน
้านภูมิศาสร์ เยรูาเล็มมีอาาเิับทะเลาย "Dead Sea) ทา้านะวันออ และ้าฝั่แม่น้ำอร์แนเป็นเทือเาโมอาบ (Moab) ที่แห้แล้ ทาะวันิับที่ราบายฝั่และทะเลเมิเอร์เรเนียน (Mediterranean Sea) ห่าาายฝั่ 58 ิโลเมร ถนนหลวเป็นเส้นทาสู่เมือเยริโ (Jericho) ห่าประมา 57.6 ิโลเมร ไปทาะวันออทาเหนือมุ่ สู่อร์แนและทะเลสาบาลิลี ถนนอาลอน (Allon) หรือ ยิัล (Yigal) ัผ่านทะเลทรายยูเีย นำสู่เมือสะมาเรีย
เยรูาเล็มเ่าและเยรูาเล็มใหม่รวมเป็นเมือเียวันหลัสราม 6 วัน ใน .ศ.1967 สถิิปี .ศ.1993 มีประาร 556,000 น ในำนวนนี้ 401,000 น เป็นาวยิว อาศัยในเยรูาเล็มใหม่ และอี 139,000 น อาศัยทาะวันออและเยรูาเล็มเ่า ำนวนนี้ส่วนให่เป็นาวมุสลิม มีเพีย 16,000 น นับถือศาสนาริส์
รุเยรูาเล็มเป็นเมือที่พระเป็นเ้าทรเลือสรรไว้ให้เป็นป้อมแห่วามเื่อถึพระเป็นเ้าแ่เพียอ์เียว าเนินเาที่โล่แ้นี้ บรราประาศและพระริสเ้าเอทรประาศำสั่สอนอพระเป็นเ้าและบท บััิแห่วามรั าินแนนี้ไฟแห่วามเื่อไ้แพร่ไปพร้อมับมุ่ัวามมืมนแห่ารหลผิ และารนับถือพระเท็เทียม่าๆ ให้หม สิ้นไป "บทบััิอพระเป็นเ้าะแพร่ไปาศิโยน และพระวาาอพระอ์ารุเยรูาเล็ม"
เมือนี้เป็นเมือหลวทาศาสนาอประารราวรึ่หนึ่อมนุษยาิ สำหรับาวยิวเป็นสัลัษ์แห่สิริมลั้เิม และแห่วามหวัในอนา
สำหรับาวริส์เป็นเมือที่พระเยูเ้าทรประอบภาริใน่วระยะเวลาสุท้ายแห่พระนมีพอพระอ์ เมือที่ไ้เป็นพยานถึารสิ้นพระนม์และารลับืนีพอพระอ์
สำหรับาวมุสลิมเป็นเมือที่พวเาเื่อันว่าศาสามะหะหมัไ้เส็สู่สวรร์ รุเยรูาเล็มแหล่ำเนิวามเื่อและสันิ เมือที่ศัิ์สิทธิ์ที่สุในโล ยัไ้เป็นเมือแห่วามทารุโหร้าย แห่สราม และารหลั่เลือ ประูเมือแห่นี้มีารสู้รบมาว่าที่เมืออื่นใในโล รุเยรูาเล็มถูล้อมมาว่า 50 รั้ ถูยึถึ 36 รั้ และถูทำลายมาว่า 10 รั้
ไม่มีผู้ใทราบว่ารุเยรูาเล็มเริ่มมีัวนึ้นมาเมื่อใ รั้แรที่พระัมภีร์พูถึ ือ สมัยออับราฮัม โยมีื่อว่า "าเล็ม" ึ่แปลว่า สันิสุ
"ท่านเมลีเเผู้เป็นทั้ษัริย์เมือาเลม และปุโรหิอพระเ้าผู้สูสุ ็นำนมปัับเหล้าอุ่นมาให้ (ป 14:18)
"้าพเ้ายมือสาบานัว่อพระพัร์ผู้เป็นเ้าพระเ้าสูสุ ผู้ทรสร้าฟ้าสวรร์และแผ่นิน" (ป 14:22)
ในศวรรษ ที่ 10 ่อนริสาล ษัริย์าวิไ้ยึเมือนี้และั้เป็นเมือหลว โยนำหีบแห่พันธสัามาประิษาน
ปี 965-922่อนริสาล ษัริย์าโลมอนไ้ปรับปรุเมือนี้และสร้าพระวิหาร
ปี 587่อนริสาล าวบาบิโลนไ้ยึรุเยรูาเล็ม ทำลายพระวิหารและนำ
าวยิวไปเป็นทาสในบาบิโลน
ปี 538่อนริสาล าวยิวไ้ลับสู่รุเยรูาเล็มและสร้าพระวิหารึ้นใหม่
ปี 332่อนริสาล พระเ้าอเล็นานเอร์มหาราไ้ยึรุเยรูาเล็ม
ปี 168่อนริสาล ษัริย์อันิโอุส เอปีฟาเนส ไ้ทำลายำแพรุเยรูา
เล็ม
ปี 63่อนริสาล าวโรมยึเมือนี้
ปี 37 ่อนริสาล เฮโรไ้แ่ั้ให้เป็นษัริย์อาวยิว พระอ์เป็นนั
่อสร้าและปรับปรุรุเยรูาเล็มให้สวยาม ไ้สร้าำแพและพระ
วิหารึ้นมาใหม่ให้สวยามว่าในสมัยอษัริย์อเฮโรนี้เป็นรุเยรู
าเล็มที่พระเยูเ้าทรรู้ั
ปี .ศ.70รุเยรูาเล็มถูทำลายโยัรพรริีัส
ปี .ศ.132-135ัรพรริเอเรียนไ้สร้ารุเยรูาเล็มึ้นใหม่ามแบบอเมือโรมัน
ั้ื่อว่า "เอลีอา าปีโลียา" และสร้าสัารสถานแ่พระเท็เทียมบน
าอสัารสถานอาวยิว และอาวริส์ และพวยิวถูห้าม
เ้าเมือเ็า หาับไ้ะมีโทษมีประหารีวิ
ปี .ศ.330ัรพรริอนสแนิน ที่ 1 มหาราผู้ลับใไ้เปลี่ยนรุเยรูาเล็มให้เป็นเมือริส์
ปี .ศ.614าวเปอร์เียยึรุเยรูาเล็มและทำลายวัวาอาราม่าๆ
ปี .ศ.636รุเยรูาเล็มอยู่ภายในอำนาอาวอาหรับ ึ่ไ้รัษาอำนานี้ลอมาเป็นเวลา 500 ปี
ปี .ศ.1099รุเยรูาเล็มถูยึโยรูเสและลับเป็นที่ั้ออาาัรละิน
ปี .ศ.1187รุเยรูาเล็มถูยึโยาวมุสลิมภายใ้ารนำอาลาิน
ปี .ศ.1517เมือนี้อยู่ในเื้อมมืออาวเิร์ และอยู่ในารปรออพวเาลอ 400 ปี
ปี .ศ.1917พันธมิรไ้ยึรุเยรูาเล็มและให้อยู่ใ้ารปรออทหารอัฤษ
ปี .ศ.1948ในสรามระหว่ายิวและาวอาหรับรุเยรูาเล็มถูแบ่ินแน ส่วนหนึ่เป็นอรัอิสราเอล อีส่วนเป็นออร์แน
ปี .ศ.1967ระหว่าสราม 6 วัน าวอิสราเอลไ้ยึรุเยรูาเล็มเ่า ึ่เยอยู่ภาย
ใ้ารปรอออร์แน สถานาร์ปัุบันยัยืเยื้ออยู่และาว
อาหรับรับไม่่อยไ้
้านประวัิศาสร์อริสน เริ่มั้แ่ปีที่ 33 อสมัยปรออษัริย์เฮโร ประมาศวรรษที่ 5 ่อนริสาล (5 B.C.) เมื่อพระเยูเ้าเส็มาบัเิ ประมา 8 ิโลเมรห่าารุเยรูาเล็ม เหุาร์ที่พระเยูเ้าทรำเนินีวิในรุเยรูาเล็มามบันทึในพระัมภีร์ภาพันธสัาใหม่ เมื่อแม่พระและนับุยอแฟ ถวายพระเยูในพระวิหาร
++ำแพรุเยรูาเล็ม (Jerusalem Walls)
ำแพที่ส่ามอรุเยรูาเล็มเป็นผลานสร้าอหลายยุหลายสมัย รูปทรปัุบันนี้เป็นผลานารสร้าโยาวเิร์ราวศวรรษที่ 16 ภายใ้ารปรออสุล่าสุไลมานมหารา ในปี .ศ.1542 รอบๆ ำแพที่มีวามยาวว่า 4 ิโลเมร วามสูยเลี่ย 40 ฟุ มีหอ 34 หอ มี 8 ประู ไ้แ่
ทิศเหนือ มี 3 ประู ือ
ประูใหม่ (New Gate) เป็นประูสุท้ายที่สร้าึ้นในปี .ศ.1889
ประูามัสัส (Damascus Gate) เป็นประูที่ส่าามที่สุเปิสู่บริเวัุรัสโรมัน
ประูเฮโร (Herod's gate) ิับย่านาวอาหรับ
ทิศะวันออ มี 2 ประู ือ
ประูสเเฟน (St. Stephen's Gate) สุล่านสุไลมานสั่สร้าประูนี้ ในปี .ศ.1530
ประูทอ (Golden Gate) หรือเรียว่า ประูแห่วามเมา (Gate of Mercy) สร้าึ้นในสมัยแรๆ และพวเิร์ไ้ปิประูนี้ในศวรรษ ที่ 7
ทิศใ้ มี 2 ประู ือ
ประูั (Dung Gate) ยายให้ว้าึ้นในศวรรษนี้ เพื่อเป็นทาเ้าออสู่ประูทิศะวัน
ประูศิโยน (Zion Gate) มีรูระสุนที่เิาาร่อสู้ในสรามปี .ศ.1948
ทิศะวัน ือ
ประูยัฟฟา (Jaffa Gate) เป็นประูหลัที่เ้าสู่เมือเ่าาเยรูาเล็มะวัน
ำแพะวัน (Western Wall) หรือเรียว่า ำแพร้อไห้ (Wailing Wall)
เป็นสัารสถานศัิ์สิทธิ์ที่สุอาวยิว พวเาถือว่าเป็นพระธาุอพระวิหารหลัสุท้าย ำแพะวันนี้เป็นส่วนหนึ่อำแพที่ษัริย์เฮโรไ้สร้ารอบๆ พระวิหารหลัที่สอ ในปีที่ 20 ่อนริสาล
ใน .ศ.70 ัรพรริิัสไม่ไ้ทำลายส่วนอำแพนี้ึ่สร้า้วย้อนหินนาให่เพื่อให้เป็นประัษ์พยานแ่นรุ่นหลัถึอานุภาพอทหารโรมันที่สามารถทำลายส่วนอื่นๆ อพระวิหาร ในยุปรออาวโรมัน าวยิวไม่ไ้รับอนุาที่ะมาที่รุเยรูาเล็ม แ่สมัยไบเนไทน์พวเามาไ้ปีละรั้ในวันระลึถึารทำลายพระวิหาร เพื่อแสวามทุ์่อารระัระายอาวยิว และร่ำไห้เหนือาอพระวิหารศัิ์สิทธิ์ ้วยเหุนี้ส่วนนี้อำแพึไ้ื่อว่า "ำแพร้อไห้" ธรรมเนียมที่ะมาภาวนา้าำแพนี้ไ้ถือปิบัิ่อๆ ันมาหลายศวรรษ ั้แ่ปี .ศ.1948-67 าวยิวไม่สามารถเ้าเยี่มสถานที่แห่นี้เพราะอยู่ในส่วนอรุเยรูาเล็มที่อยู่ภายใ้ารปรอออร์แน
หลัาสราม 6 วัน ำแพร้อไห้นี้ไ้ลายเป็นสถานที่เพื่อแสวามื่นมยินีระับาิ อีทั้เป็นสถานที่เพื่อนมัสารและภาวนา มีารสร้าลานว้านาให่เพื่อเปิโอาสให้ผู้นไ้เ้าร่วมภาวนารั้ละเป็นำนวนพันำนวนหมื่นน
++ภูเาโมรีอา (Mount Moriah)
วับนภูเา (Temple Mount)
วับนภูเาเป็นสัารสถานศัิ์สิทธิ์อ 3 ศาสนาที่นับถือพระเ้าแ่เพียผู้เียว สำหรับาวยิวเป็นสถานที่ึ่พระวิหารอันยิ่ให่อพวเาเยั้อยู่ สำหรับาวริส์เป็นสถานที่ที่มีวามผูพันับเหุาร์หลายอย่าในพระนมีพอพระเยูเ้า และสำหรับาวมุสลิมเป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์อันับ 3 ่อาเมะ และเมีนา
ประวัิศาสร์อภูเาโมรีอาเริ่ม้นในสมัยออับราฮัม ำนานริสนเื่อว่า สถานที่นี้เป็นภูเาที่อับราฮัมไ้ึ้นไปเพื่อถวายอิสอั ึ่เป็นลูายเพื่อเป็นเรื่อบูาแ่พระเ้า
เมื่อใล้บรัสมัยอน ษัริย์าวิไ้ื้อยอภูเานี้และัสร้าพระแท่นเพื่อถวายบูาแ่พระเ้า ษัริย์าวิไ้สัาที่ะสร้าพระวิหาร แ่พระเ้าแ่ผู้ไ้รับเียรินี้ ือ พระราโอรส าโลมอน พระวิหารที่ษัริย์าโลมอนสร้านั้นสวยามที่สุ ถือเป็นหนึ่ในเ็สิ่มหัศรรย์อโล พระวิหารนี้ถูทำลายาน้ำมืออษัริย์เนบูัเนสาร์ในปี 587 ่อน ริสาล และาวยิวถูนำไปเป็นเลยในบาบิโลน ระยะเวลา 50 ปี ภายหลัพวเาลับมาและภายใ้ารนำอเบูบาแบล ไ้สร้าพระวิหารอีหลัหนึ่แ่มีนาเล็ว่า
ษัริย์เฮโรมหารามีเนาที่ะเอาใพวยิว ึสร้าพระวิหารที่ให่และสวยามเป็นพิเศษ โยใ้แรานารรมรว่า 10,000 น หน้าพระวิหารมีลานว้าให่ วามส่าามอพระวิหารนี้ยิ่ให่เท่าพระวิหารแห่แร ารสร้าเริ่มในปีที่ 20 ่อนริสาล และสร้าเสร็ในปี .ศ.64 ระยะ 6 ปี่อนารทำลายรุเยรูาเล็ม พระวิหาร อษัริย์เฮโรแห่นี้ือ พระวิหารที่พระเยูเ้าทรรู้ั และเ้าไปภาวนา และเทศนาในปี .ศ.70 พระวิหารแห่นี้ถูทำลายนราบาบาอทัพ อัรพรริิัส แ่ในวามเป็นริพระอ์พยายามที่ะรัษาพระวิหาร นี้ไว้เพราะเป็นสิ่มหัศรรย์อย่าหนึ่อโล แ่เหล่าทหารไ้ว้าโมไฟเ้าไปทาหน้า่า นทำให้ไฟไหม้ ปี .ศ.135 หลัาารปราบารบ รั้ที่ 2 อาวยิว ัรพรริเอเรียนไ้ทุราารสถานที่แห่นี้โยารสร้า สัารสถานเพื่อนมัสารเทพเ้าูปีเอร์ ริสนแรถือว่าภูเาโมรีอาเป็นสถานที่ที่ถูสาปแ่าพรเ้าและลับเป็นอยะ ในปี .ศ.636 เมื่อาวมุสลิมไ้ยึรุเยรูาเล็ม พวเาไ้ทำวามสะอา และาลิบ โอมาร์ไ้สร้าสุเหร่าึ้นมาโยถือว่านั่นเป็นสถานที่ที่ประาศมะหะหมัไ้เส็สู่สวรร์ ในปี .ศ.961 อับุล มาลิ อีเบน มาร์วัล ไ้สร้าสุเหร่าที่เราเห็นในปัุบันนี้ึ้นแทนสุเหร่าเิม
โมรอบหินึ่เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์เทียบเท่าับ าบะ ที่เมะและหลุมศพอศาสามะหะหมัที่เมินา เป็นสุเหร่าที่สวยามที่สุแห่หนึ่อาวมุสลิม ลอระยะเวลา 13 ศวรรษที่ผ่านมา โมที่รอบหินไ้รับาร่อมแมหลายรั้ แ่รูปทรยัแบบเิม เมื่อพวรูเสยึรุเยรูาเล็มในปี .ศ.1099 สุเหร่าแห่นี้ไ้รับารัแปลเป็นอาสนวิหารอพระเป็นเ้า หลัาที่พวรูเสพ่ายแพ้ในปี .ศ.1187 ไ้นำสัลัษ์พระันทร์เสี้ยวเ้ามาแทนไม้าเนที่เยั้อยู่อย่าส่าามบนยอโมลอ 88 ปี นับแ่นั้นเป็น้นมาโมที่รอบหินึ่เป็นสัารสถานที่ที่เ่าแ่และสวยามที่สุแห่หนึ่อพวมุสลิมยัไ้เป็นสถานที่ที่ส่าามที่สุอรุเยรูาเล็ม้วย รูปทรภายนอมีแปเหลี่ยม แ่ละ้านว้า 63 ฟุ ส่วนวามสูาพื้นินเท่าับ 180 ฟุ เส้นผ่านศูนย์ลาอโม 78 ฟุ มีารประับประา้วยแผ่นหินอ่อน นิีเลิศ และระเบื้อเาาเปอร์เีย โยทำ้วยแผ่นอะลูมิเนียมุบทอำ ทำให้สะท้อนรับับแสอวอาทิย์อย่าาม
++หินบนภูเาโมรีอา (The Rock on Mt. Moriah)
ภายใ้โมอสัารสถานที่ส่าามมีหินอภูเาโมรีอา ยาวประมา 15 หลา ว้า 12 หลา สู 2 หลา เป็นหินที่ำนานริสนถือว่าอับราฮัมไ้เรียมารถวายบูาลูอิสอัแ่พระเ้า าวมุสลิมเื่อว่าอับราฮัมไ้นำลูายื่ออิมาเอล มิใ่อิสอัไปถวายบูา พวเายัเื่อว่าศาสนามะหะหมัไ้เส็สู่สวรร์ในอนลาืนาหินนี้ ในสมัยอพวรูเสไ้ทำรั้วเหล็ล้อมรอบหินนี้ เพื่อป้อันไม่ใ้ลุ่มผู้แสวบุไ้มีโอาสสัหินนี้ไปเป็นที่ระลึ รั้วเหล็นี้ในปี .ศ.1959 ไ้เปลี่ยนเป็นรั้วไม้แทน ส่วนภายในออาารนี้มีวามสวยามอย่ามา ไม่ว่าะเป็นหลัา รูปโมที่แ่อย่าประีบรร หรือระสีสัน่าๆ ที่หน้า่า รูปโมเอิที่รุบริเวำแพทุอย่าล้วนสร้าบรรยาาศที่เิวนให้สัาระและภาวนา
++สุเหร่าโอมาร์ (Mosque of Omar)
ื่อในภาษาอาหรับือ "Qubbet Es-Sakhra" อาารเป็นรูปแปเหลี่ยม มียอโมเหนืออาาร ทาเ้าัวอาารมี 4 ้าน นาเส้นผ่านศูนย์ลาออาารรูป 8 เหลี่ยม ือ 162 ฟุ สร้าระหว่า .ศ.688-91 บริเวรลาอหลัาอาารรูป 8 เหลี่ยม มีำแพโ้เี้ยๆ ึ้นรอรับโม นาอโมสู 108 ฟุ เส้นผ่านศูนย์ลา 87 ฟุ หลัา 8 เหลี่ยมมีอบโยรอบประับ้วยหินอ่อนที่มีสีสรรและลายเส้น เหนือบริเวหน้า่ารูปโ้รุ้วยแผ่นระเบื้อาเปอร์เียที่มีสีสรราม มีลวลายเป็นัวหนัสืออาราบิ รวมทั้โมเอิที่ประับประาอย่าประี
สุเหร่าโอมาร์ แห่นี้ มีอีื่อเรียว่า "โม ออฟ เอะ ร้อ" (Dome of The Rock) เนื่อาภายในสุเหร่าแห่นี้มี้อนหินศัิ์สิทธิ์ นาอ้อนหินไม่สม่ำเสมอ วันาไ้ว้า 44 ฟุ และยาว 58 ฟุ เหนือ้อนหินมีถ้ำ ทาเ้าถ้ำอยู่ทิศใ้ รลาอพื้นเป็นหินแผ่นหนา หาระแทแรๆ ะเิเสีย้อ และเป็นเหุผลที่าวมุสลิมเื่อว่ามีถ้ำใ้แผ่นหินนี้ เรียว่า "บีร เอล-อาร์วา" (Bir El-Arwa) ึ่มีวามหมายว่า "ถ้ำอวิา" (Well of The Spirit) เป็นววิาอผู้ที่ายไปแล้วมารวมับเพื่ออำภาวนา
++สุเหร่า อัล อัา (The Mosque of El Aqsa)
เป็นสัารสถานที่ศัิ์สิทธิ์แห่ที่ 2 อาวมุสลิมภายในบริเววับนภูเาโมรีอา เป็นอาารรูปโมทำ้วยเิน ำว่า "อัล อัา" หมายวามว่า "ที่อยู่ห่าไล" เพราะเื่อว่าสุเหร่าอัล อัา แห่นี้เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์ ไลที่สุที่พระมะหะหมัเส็มาเยือน และเื่อว่าสุเหร่า ่า อาบาที่เมือเมะเป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์ที่ยิ่ให่ว่าสุเหร่าแห่นี้
สุเหร่านี้ั้อยู่ทาทิศใ้อลานว้า สร้าึ้นในระหว่าปี .ศ.709-715 ประมา 20 ปี หลัาสร้าสุเหร่าโอมาร์สมบูร์ โยาลิบ วาลี ผู้เป็นบุรอ อับุล มาลิ ึ่สร้าโมรอบหิน สุเหร่านั้นถูทำลาย และสร้าึ้นใหม่หลายรั้ ัวอาารั้อยู่บริเวสถานที่ ที่เยมีปราสาทอษัริย์าโลมอน และภายหลัเป็นที่พำนัอษัริย์แห่อาาัรละิน สุเหร่าอัล อัา นี้ ใ้เป็นที่ภาวนาพร้อมๆ ัน ส่วนสุเหร่าที่รอบหินใ้สำหรับเป็นที่ภาวนาส่วนัว
++วันับุอันนา (Church of St. Anna)
เมื่อพวรูเสถูับออารุเยรูาเล็ม พวเา้อละทิ้วัมาว่า 30 หลัที่พวเาไ้สร้าึ้นมา วันับุอันนาึ่รัษาไว้อย่าีที่สุ เป็นัวอย่าอาน่อสร้าอรูเส สัารสถานแห่นี้สร้าึ้นในปี .ศ.1100 โยพระมเหสีอพระเ้าโบว ที่ 1
ลัษะอาารเป็นรูปทรโรมัน สร้ารอบสถานที่ที่เื่อว่าเป็นบ้านอนับุยออาิมและนับุอันนา บิาและมาราอแม่พระ และเป็นสถานที่ำเนิอแม่พระามำนานอศวรรษที่ 4 หลัารพ่ายแพ้อพวรูเส าลาิน ไ้ัแปลวัแห่นี้เป็นโรเรียนสอนศาสนาอิสลาม ระับสูใน .ศ.1192 และในปี .ศ.1856 สุล่าอับุลมายิ ไ้ถวายสถานที่นี้ให้แ่ษัริย์ นโปเลียน ที่ 3 อบแทนที่ไ้่วยทำสราม วันี้ึไ้รับารบูระและมอบให้แ่ะไวท์ฟาเธอรส (White Fathers) ูแล
++สระน้ำเบเธสา (Pools of Bethesda)
ำเบเธสา (Bethesda) แปลว่า "บ้านแห่วามเมา" สำเนาโบราบาบับว่า "เบธาธา" "เบธไา" "เบลเธา"
สระน้ำเบเธสา ั้อยู่ภายในำแพรุเยรูาเล็มห่าาประูสเเฟนไม่ี่หลา ในสมัยอพระเยูเ้าอยู่นอำแพใล้ับประูแะึ่ะนำเ้าไปในเพระวิหาร เป็นุนัพบอลุ่มนพิาร เพราะเื่อว่า น้ำมีอานุภาพพิเศษในารรัษาโร สระนี้เป็นที่ศัิ์สิทธิ์สำหรับาวริส์ เนื่อาที่นี้พระเยูเ้าไ้ทรรัษานที่พิารมา 38 ปี
สระแห่นี้ถูทับถม้วยสิ่ปรัหัพันานหลายร้อยปี ภายหลันับวะไวท์ฟาเธอร์ส ไุ้พบารูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าวัวามยาวไ้ราว 352 ฟุ ว้า 200 ฟุ ลึ 25 ฟุ ทุ้านมีเลียโยรอบ ส่วนอ้านยาวะล้อมรอบ้วยเลียอีั้นหนึ่ึ่รับ้อวามที่นับุยอห์นเียนบรรยายไว้ว่าสระนี้มี 5 ระเบีย
++ป้อมอันโเนีย (Antonia Fortress)
เมื่อษัริย์เฮโรมหาราไ้สร้าพระวิหารหลัที่สอึ้นมา พระอ์ยัไ้สร้าและยายปราสาทที่ั้อยุ่รมุมทิศะวันเียเหนืออพระวิหาร เพื่อป้อันพระวิหารถูทำลาย และั้ื่อว่า "ป้อมอันโเนีย" เป็นเียริให้ับเพื่อนมาร์โ อันโนีโอ
ป้อมอันโเนียมีรูปทรเป็นสี่เหลี่ยม ประอบ้วยหอ 4 หอ ที่แ็แร ามำบรรยายอนัประวัิศาสร์โยเฟุส ฟลาวีอุส ส่วนในมีนาอปราสาทพร้อม้วยสถานที่ที่ำเป็นทุแห่ ส่วน้านะวันมีลานปู้วยหินมีื่อเป็นภาษารีว่า "ลีธอสรออส" ึ่ใ้ฝึทหารและเป็นสถานที่พัผ่อนหย่อนใ้วย สถานที่แห่นี้ยัเป็นพยานใน่วสุท้ายแห่ีวิอพระเยูเ้า
เ้ารู่อวันศุร์ศัิ์สิทธิ์หลัาที่พระเยูเ้าถูัสินาสภาันเฮริน พระอ์ถูนำาบ้านอายาฟาสมายัวนอปิลา ภายในสถานที่นี้พระอ์ถูเยาะเย้ย โยี สวมมุหนาม และัสินประหารีวิ
ป้อมอันโเนียถูทำลายโยัรพรริิัส ในปี .ศ.70 ศวรรษ่อๆ มา ป้อมนี้ถูลับ้วยสิ่ปรัหัพั และหลัานั้นทีละเล็ทีละน้อย็ถูุึ้นมาใหม่ ปัุบัน ที่แห่นี้มีโรเรียนมุสลิม มีอารามอฤาษีฟรันิสัน และอารามอิสเอร์แห่ศิโยน สนามอโรเรียนปัุบันถือว่า เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าถูนำไปปราพระอ์่อหน้าปิลา (สถานแรอมรราศัิ์สิทธิ์) ส่วนภายในบริเวอารามฟรันิสัน มีวัน้อย 2 หลั ือวัที่ทรถูเี่ยนี ึ่เป็นสถานที่ที่ำนานริสนถือันว่าพระเยูเ้าถูเี่ยน และวัน้อยแห่ารัสินลโทษ เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าถูัสินประหารีวิ ภายในอารามิสเอร์แห่ศิโยนมีส่วนที่น่าสนใเป็นพิเศษ
++ุ้มเอเ โฮโม (Ecce homo Arch)
ุ้มเอเ โฮโม สร้าใน .ศ.70 โยาวโรมัน และใน .ศ.135 เมื่อาวโรมันสร้ารุเยรูาเล็มอีรั้หลััยนะในสรามับาวยิว ุ้มเอเ โฮโมนี้ไ้รับารปรับปรุเพื่อเป็นอนุสร์แห่ัยนะ
ำนานริสนเื่อว่าบริเวุ้มเอเ โฮโมนี้ เป็นุที่ปิลาไ้ี้ัวพระเยูเ้าให้ประานไ้เห็น โยล่าวำภาษาลาินว่า "เอเ โฮโม" แปลว่า "นนั้น นั่นแหละ" (Behold the Man)
ุ้มนี้ไม่มีวามผูพันใๆ ับพระเยูเ้า เป็นเพียส่วนหนึ่อุ้มที่นำไปสู่รุเยรูาเล็มที่ัรพรริเอเรียนไ้สร้าึ้น ส่วนหนึ่อุ้มนี้อยู่ในอารามอิสเอร์แห่ศิโยน ำนานอีำนานหนึ่เื่อว่าหินที่ปิลายืนอยู่ะที่ล่าวว่า "นนั้น นั่นแหละ" ไ้นำมาสร้าุ้มนี้
++อารามอิสเอร์แห่ศิโยน (Convent of the Sisters of Zion)
อารามนี้สร้าโยยิวาวฝรั่เศสนหนึ่ที่ลับใือ ุพ่ออัลฟอโราิสบอน ุพ่อราิบอนไ้มาที่รุเยรูาเล็มในปี .ศ.1855 และไ้ื้อที่ินบริเวรอบๆ ุ้ม "นนั้น นั่นแหละ" หลัาที่ไ้ปรับปรุสถานที่ในปี .ศ.1859-64 ท่านไ้สร้าอารามอิสเอร์แห่ศิโยน ระหว่าปี .ศ. 1931-37 ุแม่โลเอร์แลน์ และุพ่อวินเน์ สถาบันศึษาพระัมภีร์ะโมินนิันไุ้สำรวสถานที่นี้ สิ่ที่ไ้พบือ ลานอป้อมอันโเนีย ึ่นับุยอห์นไ้เียนบรรยายไว้เมื่อ 20 ศวรรษ
สถานที่แห่นี้เป็นที่ ึ่พระเยูเ้าทรไ้รับารพิพาษา่อหน้าประาน รนี้แหละที่ปิลาิไ้ย้ายบัลลั์อนเพื่ออยู่ใล้ิับประานที่โห่ร้อ้วยเสียอันัอยู่ภายนอป้อมอันโเนีย ที่นี่ปิลาไ้แสพระเยูเ้าให้ับพวเา ที่นี่ปิลาิไ้สั่ให้เี่ยนพระอ์ และล่าวแ่ประานว่า "นนั้น นั่นแหละ" และที่นี่เอในที่สุท่านไ้ล้ามือและัสินประหารีวิพระเยูเ้าโยนำไปรึไม้าเน พื้นนี้มีระับเียวันับพื้นอรุเยรูาเล็มในสมัยพระเยูเ้า เป็นลานป้อมอันโเนียึ่พระเยูเ้าถูประหาร ีวิ และที่นี่พระอ์ไ้ทรเริ่มมรราแห่มหาทรมานสู่เนินเาัลวาริโอ หินปูพื้นที่พระเยูเ้าไ้ทรพระำเนินมีรอยูีเพื่อป้อันไม่ให้ม้าลื่นไถล และมีร่อที่ให่ว่า เพื่อใ้เ็บน้ำฝนที่ะไหลเ้าสู่บ่อทีุ่ลึลไป สามารถ เ็บน้ำไ้นับล้านๆ แลลอน พื้นผิวอหินบา้อนมีรอยแะสลัแสาร เล่นเมอเหล่าทหาร เมนิหนึ่ที่้อใ้ลูเ๋า เรียว่าเมอษัริย์ อาะเป็นเมที่ทหารเล่นเพื่อเป็นารเยาะเย้ยพระอ์ พื้นนี้เป็นสถานที่ที่น่าสนใที่สุแห่หนึ่
Dominus Flevit มีวามหมายว่า "The Lord Wept" หรือ "พระเยูเ้าทรันแส" วัน้อยแห่นี้สร้าบนหิน้อนหนึ่ที่ผู้แสวบุในสมัยั้เิมเื่อว่า พระเยูเ้าทรประทับและันแสเมื่อทราบถึะารรมอรุเยรูาเล็ม
ในารเส็เ้ารุเยรูาเล็มอย่าส่าในวันอาทิย์ใบลาน เมื่อพระเยูเ้าทรเห็นเมือเยรูาเล็ม พระอ์ไ้ทรหยุและร้อไห้
ลุ่มที่เริ่มระลึถึเหุาร์นี้ือ พวรูเส ึ่ไ้่อสร้าวัในศวรรษที่ 12 แ่วัแห่นั้นถูทำลายหลัาที่พวเาไ้ถอนัว วัน้อย (เป็นโมรูปเหมือนหยน้ำา) สร้าึ้นในปี .ศ.1891 ภายในวัพระแท่นั้ อยู่่อหน้าหน้า่าที่สามารถมอเห็นสุเหร่าโอมาร์ หรือ Dome of The Rock และทัศนี ยภาพที่สวยามมาอรุเยรูาเล็ม
++สวนเธเสมนี (The Garden of Gethsemane)
สวนเธเสมนีเป็นสถานที่ที่สะิใมาอีแห่หนึ่ในแผ่นินศัิ์สิทธิ์ ั้อยู่บริเวเิเามะอเทศปัุบันยัอยู่ในสภาพเหมือนับที่ปราเมื่อ 20 ศวรรษ่อน บนฝั่ร้ามอหุบเาิโรน มีารพันาเปลี่ยนแปลไปามยุ่าๆ แ่สวนแห่นี้ไ้รับารรัษาไว้ให้สภาพเหมือนในสมัยอพระเยูเ้า ้นมะอเทศที่ปราให้เห็นในปัุบันเริเิบโแหน่อ า้นเิมที่มีในสมัยอพระเยูเ้า นับุยอห์นไ้พูถึสวนแห่นี้ที่อยู่ อีฟาหนึ่อลำธาริโรน เป็นสถานที่พระเยูเ้าทรื่นอบเป็นพิเศษ "เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าเส็ไปบ่อยๆ เพื่อรำพึภาวนา"
นี่ือสวนที่พระเยูเ้าไ้ทรทนทุ์ทรมานอย่าแสนสาหัสที่สุในืนสุท้าย ในานที่เป็นมนุษย์เมื่อพระอ์ะ้อับทรมานและายบนไม้าเนเพื่อแบบาปอมนุษยาิ
ในสวนเธเสมนีมี้นมะอเทศอยู่ 8 ้น ึ่เ่าแ่มา มีผู้เี่ยวาบานบอว่าอายุอมันราว 3,000 ปี ผู้บันทึประวัิศาสร์โยเฟุสฟลาวิอุส เล่าว่า ัรพรริิัส ไ้สั่ั้นไม้ทุ้นรอบรุเยรูาเล็ม ในปี .ศ.70 ถ้า้นมะอเทศเหล่านี้ไม่ถูัะยัเป็น้นเียวับ้นเิมในสมัยพระเยูเ้า แ่ถ้าถูัไปแล้ว้นปัุบันเิาหน่ออ้นที่ไ้เป็นพยานแห่ารเ้ารีทูอพระเยูเ้า
++มหาวิหารพระมหาทรมาน (The Basilica of the Agony of Church of All Nations)
มหาวิหารพระมหาทรมานอยู่ทาทิศใ้อสวนเธเสมนี พระเยูเ้าทรใ้เวลา่วสุท้ายับบรราอัรสาว่อนที่พระอ์ะถูับในบริเวสวนเธเสมนี ภายในมหาวิหารมี้อนหินแห่มหาทรมานึ่พระเยูเ้าทรประทับภาวนา ในืน่อนที่ยูาส อิสาริโอท (Judas Iscariot) ะทรยศพระอ์
ในปี .ศ.379 าวไบเนไทน์ไ้สร้าวัแห่แรรอบสถานที่อันศัิ์สิทธิ์ที่พระเยูเ้าทรภาวนาะเ้ารีทูวัแห่นี้อยู่ในำนวนวัแร ที่ถูทำลายโยาวเปอร์เีย ในปี .ศ.614 ในศวรรษ ที่ 12 พวรูเสไ้สร้าวัใหม่ึ่ภายหลั็ถูทำลายอี มหาวิหารหลัปัุบันึ่เป็นสัารสถานที่สวยที่สุอรุเยรูาเล็มไ้สร้าึ้นมาระหว่าปี .ศ.1919 - 24 มี 16 ประเทศไ้ร่วมันสร้า ึไ้ื่อว่าวันานาาิ สัลัษ์อประเทศ่าๆ ที่ร่วมสร้าวันี้ปราให้เห็นที่เพานอโม่าๆ แสสลัวๆ ที่สามารถสาส่อเ้าผ่านทาหน้า่า ลอนวามสวยามอรูปทรอวั ทำให้เิบรรยาาศที่เหมาะที่สุในารภาวนาและรำพึ ที่ผนัเหนือพระแท่นมีรูปโมาอิแสถึารภาวนาอพระเยูเ้าะเ้ารีทูในสวนเธเสมนี และเทวามาบรรเทาพระอ์ ส่วนอหินที่เห็นหน้าพระแท่นนั้นเป็นส่วนหนึ่อพื้นอสวนมะอที่ำนานริสนไ้ให้วามเารพลอมา ส่วน้านหน้าอวัมีรูปปั้นอผู้นิพนธ์พระวรสารทั้สี่ ในมืออแ่ละท่านถือหนัสือเล่มหนึ่ ส่วนหน้าั่วเป็นรูปโมาอิที่แสถึพระเยูเ้าะทรมอบถวายารทรมานอพระอ์และอโลให้แ่พระบิาเ้า
มหาวิหารหลัปัุบันสร้าเสร็ใน .ศ.1925 บนเพานประอบ้วยโม 12 โม แ่ละโมรุ้วยโมาอิอย่าสวยาม ึ่เป็นอวัาประเทศ ่าๆ ไ้แ่ อาร์เนินา ิลี บราิล เม็ิโ ฝรั่เศส สเปน อัฤษ เบลเยี่ยม านาา สหรัอเมริา เยอรมัน และอิาลี
++พระูหาอพระนามารีย์ (Tomb of the Virgin)
พระนามารีย์ไ้สิ้นพระนม์ที่รุเยรูาเล็ม และามประเพีถูฝัในหุบเาิโรน วัปัุบันสร้าโยพวรูเสเหนือาออาสนวิหารไบเนไทน์ สถานที่แห่นี้เื่อว่าเป็นที่แม่พระบรรทมหลับ และาที่นี่พระนาไ้รับเียริยึ้นสวรร์ รหัสธรรมแห่วามเื่อนี้ประาศในปี .ศ.1950
ในอน้นฤาษีฟรันิสันไ้เป็นผู้ทีู่แลรัษาสถานที่แห่นี้ แ่ในปี .ศ.1757 สิทธิรอบรอสถานที่นี้อยู่ในวามูแลรับผิอบอนิายรีออร์โธอ์ และอาร์เมเนียน นิายอื่นๆ ็มีสิทธิ์ที่ะเ้ามาภาวนาในที่แห่นี้ไ้บ้า
++วันับุเปโร ไ่ัน (The Church of St. Peter in Gallicantu)
บริเวลานหน้าวันับุเปโรไ่ัน มีั้นบันไ ำนานเล่าว่า ที่นี้เปโรไ้ปิเสธพระเยูเ้า ามที่พระอ์ไ้ทรทำนายไว้ล่วหน้า วัแห่นี้ไ้สร้าึ้นในปี .ศ.1931 สถานที่ที่ถือันว่าเยเป็นบ้านอมหาสมายาฟาส หลัาที่พระเยูเ้าถูทรยศ และับุมัวในสวนมะอเทศ พระอ์ถูนำัวมาที่บ้านนี้ ลอืนนั้นพระอ์ประทับในบ้านหลันี้ึ่เป็นสถานที่แห่ารัสินรั้แรอพระอ์
ที่นี่นับุเปโรไ้ร้อไห้เมื่อไ้ยินเสียไ่ันามที่พระเยูเ้าทรทำนายไว้ เาปิเสธพระอ์ 3 รั้่อนที่ไ่ะัน 2 รั้ าสิ่ที่ไุ้พบในสถานที่แห่นี้สนับสนุนวามเื่อที่ว่า บ้านแห่นี้เป็นบ้านอายาฟาสนอาุเรื่อที่ใ้ ั่ ว วั แล้ว ยัพบหินโม่ บริเวลานบ้าน ห้อพั และาอวัไบเนไทน์ ้าน้ายอวัเป็นั้นบันไที่โบราเ่าแ่มาเื่อว่ามีใ้อยุ่ในสมัยอพระเยูเ้า เนื่อาทานี้เป็น่อทาลัที่ีที่สุที่ะึ้นา้านล่า และน่าะเป็นไปไ้ที่พระเยูเ้าทรำเนินผ่านทานี้ในสมัยอพระอ์ สถานที่นี้อยู่ภายในำแพรุเยรูาเล็ม
++ภูเาศิโยน (Mt. Zion)
ภูเาศิโยน สู 2,564 ฟุ อยู่ทาทิศะวันเียใ้อรุเยรูาเล็มเ่า ในสมัยเิมสถานที่นี้อยู่ภายในำแพรุเยรูาเล็ม เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์สำหรับาวริส์ าวยิว และาวมุสลิม
สำหรับาวริส์เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าทรรับประทานอาหาร่ำรั้สุท้าย และเป็นที่ที่พระนามารีย์สิ้นพระนม์ สำหรับาวยิวและาวมุสลิมเื่อว่าเป็นที่ั้อหลุมศพอษัริย์าวิึ่ศาสนินอทั้สอศาสนาให้วามเารพนับถืออย่ามา
ทิศะวันออิับหุบเาิรอน (Kidron) ทิศใ้และทิศะวัน ิับหุบเาฮินนอม (Hinnom) ทิศเหนือิำแพเมือเยรูาเล็ม
ศาสนินาทอลิไ้เริ่ม้นมารวมันเพื่อสวภาวนาในห้อรับประทาน่ำมื้อสุท้ายอพระเยูเ้า และไม่ห่าันมีหินึ่เื่อว่า พระนามารีย์ไ้สิ้นพระนม์ที่นี่
++อาสนวิหารแม่พระบรรทม (Church of the Dormition)
เป็นสัารสถานที่ส่าามที่สุั้อยู่บนภูเาศิโยน มียอเป็นหอระหัสู อาารเป็นรูปโยมีป้อมนาเล็อยู่ 4 มุม ึ่เป็นศิลปะแบบ นีโอ-โรแมนเนส (Neo-Romanesque) เป็นสถานที่ที่พระนามารีย์สิ้นพระนม์าหลัานที่มีเื่อว่าวัหลันี้สร้าในศวรรษ ที่ 4 ่อมาในศวรรษที่ 6 ไ้สร้าอาสนวิหารให่หลัหนึ่ในสถานที่เียวัน และปรัหัพัามาลเวลา
นในปี .ศ.1100 พวรูเสไ้สร้าวัให่ที่มีื่อว่าวัพระนามารีย์แห่ภูเาศิโยน วัแห่นี้ถูทำลายในปี .ศ.1219 โยพวมุสลิมที่เ้ายึรอพื้นที่ ในปี .ศ.1898 าวเิร์ไ้ถวายสถานที่นี้ให้แ่ัรพรริเยอรมัน ึ่พระอ์ไ้มอบให้แ่ฤาษีเบเนิินสร้าวัหลัปัุบันใน .ศ.1910
ภายในวัมีรูปโมาอิที่สวยามมาอแม่พระและพระุมาร รูปโมาอิที่พื้นแสสัลัษ์อพระรีเอภาพ ั้นใ้ินอวันี้มีวัอีั้นหนึ่ึ่มีรูปแม่พระบรรทมเพื่อระลึถึารสิ้นใอพระนา
++หลุมพระศพษัริย์าวิ (King David's Tomb)
เป็นห้อโถหลัารูปโ้ ปัุบันใ้เป็นสถานที่ประอบพิธีทาศาสนาอาวยิว (Synagogue) ห้อ้าเียเป็นสถานที่แสระเบื้อที่เป็นอแ่ศิลปะที่วิิรามอาวอาร์เมเนียนที่ยัเหลือเศษอยู่
เป็นสถานที่ศัิ์ศิทธิ์ที่สุอาวอิสราเอล รอาำแพร้อไห้ ผู้พบและบรรยายถึหีบศพนี้ือ อาารย์ฝ่ายพระัมภีร์อาวยิว ื่อ เบนามินแหู่เลา เมื่อรั้ที่ท่านเยี่ยมรุเยรูาเล็มในปี .ศ.1172 โลศพนี้ทำาหิน มีนาให่ ลุม้วยผ้าำมะหยี่สีแ ประับประา้วยมุ และภานะเินที่ใ้บรรุม้วนพระัมภีร์ มีแสระยิบอเทียนและะเียน้ำมัน
++ห้อรับประทานอาหาร่ำมื้อสุท้าย (The Coenaculum หรือ The Chamber of the Last Supper)
่อนที่พระเยูเ้าะสิ้นพระนม์และาโลนี้เพื่อลับไปหาพระบิา พระอ์ปรารถนาที่ะรวบรวมบรราอัรสาวและรับประทานอาหารพร้อมันในห้อนี้ พระเยูเ้าไ้รับประทานอาหาร่ำรั้สุท้ายับบรราศิษย์และทรมอบบััิใหม่แห่วามรั
ริสนแรมีที่อาศัยอยู่บนภูเาศิโยนนี้ และั้แ่ศวรรษ ที่ 1 พวเาไ้สร้าวั วัแห่นี้มิไ้ถูทำลายทั้ใน ปี .ศ.70 หรือ ใน .ศ. 135 เพราะั้อยู่นอบริเวาร่อสู้ แ่ไ้ยายให้ให่ึ้นโยพวไบเนไทน์ในปี .ศ.614 าวเปอร์เียไ้ทำลายวัแห่นี้ และพวรูเสไ้สร้าึ้นมาใหม่ในศวรรษ ที่ 12 โยัวอาารประอบเป็น 2 ั้น ือ ั้นล่า และั้นบน ในลัษะที่พอะเห็นไ้ในทุวันนี้ ในปี .ศ.1176 หีบศพอษัริย์าวิไ้นำไปประิษานในวัั้นล่า และในปี .ศ.1552 พวเิร์ไ้ับไล่าวริส์าวัั้นบน และัแปลวันี้ให้เป็นสุเหร่า
++รุเยรูาเล็ม (Jerusalem)
รุเยรูาเล็ม ื่อในภาษาฮีบรู ือ Yerushalayim หรือ ในภาษาอาราบิ ื่อ Bayt Al-Muqaddas หรือ Al-Quds เมือที่เ่าแ่ที่สุ และศัิ์สิทธิ์ที่สุอโล ในเือนธันวาม .ศ.1949 ไ้รับารประาศให้เป็น เมือหลวอประเทศอิสราเอล เป็นศูนย์รวม้านิวิาอผู้เื่อศรัทธาในพระเป็นเ้าอ์เียวันถึ 3 ศาสนา ไ้แ่ ริส์ศาสนา ศาสนาอิสลาม และศาสนายิว ึเป็นสถานที่แสวบุอ ศาสนินทั้ 3 ศาสนา
า .ศ.1948-67 เยรูาเล็มแบ่เป็นเยรูาเล็มะวัน ปรอโยอิสราเอล และเยรูาเล็มะวันออ ปรอโยอร์แน และเป็นเมือหลวอประเทศอิสราเอลในส่วนที่เป็นเยรูาเล็มะวัน ระหว่าสราม 6 วัน ใน .ศ.1967 เยรูาเล็มะวันออึอยู่ภายใ้ารปรอออิสราเอล และามหมายึ่ออใน .ศ.1980 เยรูาเล็มึเป็นเมือหลวออิสราเอลอย่าเป็นทาาร
เยรูาเล็มมีเนื้อที่ 109 าราิโลเมร มีประารและวันธรรมที่แ่าันไป เมือโบราแห่นีุ้มนนับถือศาสนายิว ริส์ศาสนา ลัทธิอาร์เมเนียน และาวมุสลิม นาวยิว้อทนทุ์ทรมานระหว่า .ศ.1974-48 และไ้รับารบูระใหม่ แบบทาสถาปัยรรมออาารให้บรรยาาศวามเป็นนาิะวันออ
าวอาหรับแ่ายแบบั้เิมและทันสมัย ริสนไ้รับอิทธิพลารแ่ายทั้าะวันและะวันออ โรสว (Synagogue) วั สุเหร่าและที่พัอาศัย มีรูปแบบ่าๆ ันึ่เป็นเอลัษ์อสถาปัยรรมแบบโมาอิ (Mosaic) ลิ่นเรื่อเทศ สัลัษ์อารปรุอาหารแบบะวันออ เสียระัโบสถ์ที่ัวานและยาวนาน สัาเรียให้มาสวมน์ในสุเหร่ามุสลิม และท่วทำนอเสียสวมน์อาวยิวที่ำแพะวัน (Western Wall or Wailing Wall) หรือำแพร้อไห้ เพิ่มเสน่ห์และีวิีวาแ่เมือนี้ บรรยาาศเหล่านี้สัมผัสไ้เพาะในส่วนที่เป็นเมือเ่า นอำแพเมือเยรูาเล็มเ็มไป้วยบรรยาาศวามทันสมัยทั้ถนน เส้นทามนาม ึสู ห้าสรรพสิน้า ย่านธุริ โรเรียน ร้านอาหารและร้านาแฟ ภาษาที่ผู้นามท้อถนนใ้มีทั้ ฮีบรู อาราบิ และอัฤษ แหล่ำเนิวันธรรมที่หลายหลาและารเมือที่ับ้อน
้านภูมิศาสร์ เยรูาเล็มมีอาาเิับทะเลาย "Dead Sea) ทา้านะวันออ และ้าฝั่แม่น้ำอร์แนเป็นเทือเาโมอาบ (Moab) ที่แห้แล้ ทาะวันิับที่ราบายฝั่และทะเลเมิเอร์เรเนียน (Mediterranean Sea) ห่าาายฝั่ 58 ิโลเมร ถนนหลวเป็นเส้นทาสู่เมือเยริโ (Jericho) ห่าประมา 57.6 ิโลเมร ไปทาะวันออทาเหนือมุ่ สู่อร์แนและทะเลสาบาลิลี ถนนอาลอน (Allon) หรือ ยิัล (Yigal) ัผ่านทะเลทรายยูเีย นำสู่เมือสะมาเรีย
เยรูาเล็มเ่าและเยรูาเล็มใหม่รวมเป็นเมือเียวันหลัสราม 6 วัน ใน .ศ.1967 สถิิปี .ศ.1993 มีประาร 556,000 น ในำนวนนี้ 401,000 น เป็นาวยิว อาศัยในเยรูาเล็มใหม่ และอี 139,000 น อาศัยทาะวันออและเยรูาเล็มเ่า ำนวนนี้ส่วนให่เป็นาวมุสลิม มีเพีย 16,000 น นับถือศาสนาริส์
รุเยรูาเล็มเป็นเมือที่พระเป็นเ้าทรเลือสรรไว้ให้เป็นป้อมแห่วามเื่อถึพระเป็นเ้าแ่เพียอ์เียว าเนินเาที่โล่แ้นี้ บรราประาศและพระริสเ้าเอทรประาศำสั่สอนอพระเป็นเ้าและบท บััิแห่วามรั าินแนนี้ไฟแห่วามเื่อไ้แพร่ไปพร้อมับมุ่ัวามมืมนแห่ารหลผิ และารนับถือพระเท็เทียม่าๆ ให้หม สิ้นไป "บทบััิอพระเป็นเ้าะแพร่ไปาศิโยน และพระวาาอพระอ์ารุเยรูาเล็ม"
เมือนี้เป็นเมือหลวทาศาสนาอประารราวรึ่หนึ่อมนุษยาิ สำหรับาวยิวเป็นสัลัษ์แห่สิริมลั้เิม และแห่วามหวัในอนา
สำหรับาวริส์เป็นเมือที่พระเยูเ้าทรประอบภาริใน่วระยะเวลาสุท้ายแห่พระนมีพอพระอ์ เมือที่ไ้เป็นพยานถึารสิ้นพระนม์และารลับืนีพอพระอ์
สำหรับาวมุสลิมเป็นเมือที่พวเาเื่อันว่าศาสามะหะหมัไ้เส็สู่สวรร์ รุเยรูาเล็มแหล่ำเนิวามเื่อและสันิ เมือที่ศัิ์สิทธิ์ที่สุในโล ยัไ้เป็นเมือแห่วามทารุโหร้าย แห่สราม และารหลั่เลือ ประูเมือแห่นี้มีารสู้รบมาว่าที่เมืออื่นใในโล รุเยรูาเล็มถูล้อมมาว่า 50 รั้ ถูยึถึ 36 รั้ และถูทำลายมาว่า 10 รั้
ไม่มีผู้ใทราบว่ารุเยรูาเล็มเริ่มมีัวนึ้นมาเมื่อใ รั้แรที่พระัมภีร์พูถึ ือ สมัยออับราฮัม โยมีื่อว่า "าเล็ม" ึ่แปลว่า สันิสุ
"ท่านเมลีเเผู้เป็นทั้ษัริย์เมือาเลม และปุโรหิอพระเ้าผู้สูสุ ็นำนมปัับเหล้าอุ่นมาให้ (ป 14:18)
"้าพเ้ายมือสาบานัว่อพระพัร์ผู้เป็นเ้าพระเ้าสูสุ ผู้ทรสร้าฟ้าสวรร์และแผ่นิน" (ป 14:22)
ในศวรรษ ที่ 10 ่อนริสาล ษัริย์าวิไ้ยึเมือนี้และั้เป็นเมือหลว โยนำหีบแห่พันธสัามาประิษาน
ปี 965-922่อนริสาล ษัริย์าโลมอนไ้ปรับปรุเมือนี้และสร้าพระวิหาร
ปี 587่อนริสาล าวบาบิโลนไ้ยึรุเยรูาเล็ม ทำลายพระวิหารและนำ
าวยิวไปเป็นทาสในบาบิโลน
ปี 538่อนริสาล าวยิวไ้ลับสู่รุเยรูาเล็มและสร้าพระวิหารึ้นใหม่
ปี 332่อนริสาล พระเ้าอเล็นานเอร์มหาราไ้ยึรุเยรูาเล็ม
ปี 168่อนริสาล ษัริย์อันิโอุส เอปีฟาเนส ไ้ทำลายำแพรุเยรูา
เล็ม
ปี 63่อนริสาล าวโรมยึเมือนี้
ปี 37 ่อนริสาล เฮโรไ้แ่ั้ให้เป็นษัริย์อาวยิว พระอ์เป็นนั
่อสร้าและปรับปรุรุเยรูาเล็มให้สวยาม ไ้สร้าำแพและพระ
วิหารึ้นมาใหม่ให้สวยามว่าในสมัยอษัริย์อเฮโรนี้เป็นรุเยรู
าเล็มที่พระเยูเ้าทรรู้ั
ปี .ศ.70รุเยรูาเล็มถูทำลายโยัรพรริีัส
ปี .ศ.132-135ัรพรริเอเรียนไ้สร้ารุเยรูาเล็มึ้นใหม่ามแบบอเมือโรมัน
ั้ื่อว่า "เอลีอา าปีโลียา" และสร้าสัารสถานแ่พระเท็เทียมบน
าอสัารสถานอาวยิว และอาวริส์ และพวยิวถูห้าม
เ้าเมือเ็า หาับไ้ะมีโทษมีประหารีวิ
ปี .ศ.330ัรพรริอนสแนิน ที่ 1 มหาราผู้ลับใไ้เปลี่ยนรุเยรูาเล็มให้เป็นเมือริส์
ปี .ศ.614าวเปอร์เียยึรุเยรูาเล็มและทำลายวัวาอาราม่าๆ
ปี .ศ.636รุเยรูาเล็มอยู่ภายในอำนาอาวอาหรับ ึ่ไ้รัษาอำนานี้ลอมาเป็นเวลา 500 ปี
ปี .ศ.1099รุเยรูาเล็มถูยึโยรูเสและลับเป็นที่ั้ออาาัรละิน
ปี .ศ.1187รุเยรูาเล็มถูยึโยาวมุสลิมภายใ้ารนำอาลาิน
ปี .ศ.1517เมือนี้อยู่ในเื้อมมืออาวเิร์ และอยู่ในารปรออพวเาลอ 400 ปี
ปี .ศ.1917พันธมิรไ้ยึรุเยรูาเล็มและให้อยู่ใ้ารปรออทหารอัฤษ
ปี .ศ.1948ในสรามระหว่ายิวและาวอาหรับรุเยรูาเล็มถูแบ่ินแน ส่วนหนึ่เป็นอรัอิสราเอล อีส่วนเป็นออร์แน
ปี .ศ.1967ระหว่าสราม 6 วัน าวอิสราเอลไ้ยึรุเยรูาเล็มเ่า ึ่เยอยู่ภาย
ใ้ารปรอออร์แน สถานาร์ปัุบันยัยืเยื้ออยู่และาว
อาหรับรับไม่่อยไ้
้านประวัิศาสร์อริสน เริ่มั้แ่ปีที่ 33 อสมัยปรออษัริย์เฮโร ประมาศวรรษที่ 5 ่อนริสาล (5 B.C.) เมื่อพระเยูเ้าเส็มาบัเิ ประมา 8 ิโลเมรห่าารุเยรูาเล็ม เหุาร์ที่พระเยูเ้าทรำเนินีวิในรุเยรูาเล็มามบันทึในพระัมภีร์ภาพันธสัาใหม่ เมื่อแม่พระและนับุยอแฟ ถวายพระเยูในพระวิหาร
++ำแพรุเยรูาเล็ม (Jerusalem Walls)
ำแพที่ส่ามอรุเยรูาเล็มเป็นผลานสร้าอหลายยุหลายสมัย รูปทรปัุบันนี้เป็นผลานารสร้าโยาวเิร์ราวศวรรษที่ 16 ภายใ้ารปรออสุล่าสุไลมานมหารา ในปี .ศ.1542 รอบๆ ำแพที่มีวามยาวว่า 4 ิโลเมร วามสูยเลี่ย 40 ฟุ มีหอ 34 หอ มี 8 ประู ไ้แ่
ทิศเหนือ มี 3 ประู ือ
ประูใหม่ (New Gate) เป็นประูสุท้ายที่สร้าึ้นในปี .ศ.1889
ประูามัสัส (Damascus Gate) เป็นประูที่ส่าามที่สุเปิสู่บริเวัุรัสโรมัน
ประูเฮโร (Herod's gate) ิับย่านาวอาหรับ
ทิศะวันออ มี 2 ประู ือ
ประูสเเฟน (St. Stephen's Gate) สุล่านสุไลมานสั่สร้าประูนี้ ในปี .ศ.1530
ประูทอ (Golden Gate) หรือเรียว่า ประูแห่วามเมา (Gate of Mercy) สร้าึ้นในสมัยแรๆ และพวเิร์ไ้ปิประูนี้ในศวรรษ ที่ 7
ทิศใ้ มี 2 ประู ือ
ประูั (Dung Gate) ยายให้ว้าึ้นในศวรรษนี้ เพื่อเป็นทาเ้าออสู่ประูทิศะวัน
ประูศิโยน (Zion Gate) มีรูระสุนที่เิาาร่อสู้ในสรามปี .ศ.1948
ทิศะวัน ือ
ประูยัฟฟา (Jaffa Gate) เป็นประูหลัที่เ้าสู่เมือเ่าาเยรูาเล็มะวัน
ำแพะวัน (Western Wall) หรือเรียว่า ำแพร้อไห้ (Wailing Wall)
เป็นสัารสถานศัิ์สิทธิ์ที่สุอาวยิว พวเาถือว่าเป็นพระธาุอพระวิหารหลัสุท้าย ำแพะวันนี้เป็นส่วนหนึ่อำแพที่ษัริย์เฮโรไ้สร้ารอบๆ พระวิหารหลัที่สอ ในปีที่ 20 ่อนริสาล
ใน .ศ.70 ัรพรริิัสไม่ไ้ทำลายส่วนอำแพนี้ึ่สร้า้วย้อนหินนาให่เพื่อให้เป็นประัษ์พยานแ่นรุ่นหลัถึอานุภาพอทหารโรมันที่สามารถทำลายส่วนอื่นๆ อพระวิหาร ในยุปรออาวโรมัน าวยิวไม่ไ้รับอนุาที่ะมาที่รุเยรูาเล็ม แ่สมัยไบเนไทน์พวเามาไ้ปีละรั้ในวันระลึถึารทำลายพระวิหาร เพื่อแสวามทุ์่อารระัระายอาวยิว และร่ำไห้เหนือาอพระวิหารศัิ์สิทธิ์ ้วยเหุนี้ส่วนนี้อำแพึไ้ื่อว่า "ำแพร้อไห้" ธรรมเนียมที่ะมาภาวนา้าำแพนี้ไ้ถือปิบัิ่อๆ ันมาหลายศวรรษ ั้แ่ปี .ศ.1948-67 าวยิวไม่สามารถเ้าเยี่มสถานที่แห่นี้เพราะอยู่ในส่วนอรุเยรูาเล็มที่อยู่ภายใ้ารปรอออร์แน
หลัาสราม 6 วัน ำแพร้อไห้นี้ไ้ลายเป็นสถานที่เพื่อแสวามื่นมยินีระับาิ อีทั้เป็นสถานที่เพื่อนมัสารและภาวนา มีารสร้าลานว้านาให่เพื่อเปิโอาสให้ผู้นไ้เ้าร่วมภาวนารั้ละเป็นำนวนพันำนวนหมื่นน
++ภูเาโมรีอา (Mount Moriah)
วับนภูเา (Temple Mount)
วับนภูเาเป็นสัารสถานศัิ์สิทธิ์อ 3 ศาสนาที่นับถือพระเ้าแ่เพียผู้เียว สำหรับาวยิวเป็นสถานที่ึ่พระวิหารอันยิ่ให่อพวเาเยั้อยู่ สำหรับาวริส์เป็นสถานที่ที่มีวามผูพันับเหุาร์หลายอย่าในพระนมีพอพระเยูเ้า และสำหรับาวมุสลิมเป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์อันับ 3 ่อาเมะ และเมีนา
ประวัิศาสร์อภูเาโมรีอาเริ่ม้นในสมัยออับราฮัม ำนานริสนเื่อว่า สถานที่นี้เป็นภูเาที่อับราฮัมไ้ึ้นไปเพื่อถวายอิสอั ึ่เป็นลูายเพื่อเป็นเรื่อบูาแ่พระเ้า
เมื่อใล้บรัสมัยอน ษัริย์าวิไ้ื้อยอภูเานี้และัสร้าพระแท่นเพื่อถวายบูาแ่พระเ้า ษัริย์าวิไ้สัาที่ะสร้าพระวิหาร แ่พระเ้าแ่ผู้ไ้รับเียรินี้ ือ พระราโอรส าโลมอน พระวิหารที่ษัริย์าโลมอนสร้านั้นสวยามที่สุ ถือเป็นหนึ่ในเ็สิ่มหัศรรย์อโล พระวิหารนี้ถูทำลายาน้ำมืออษัริย์เนบูัเนสาร์ในปี 587 ่อน ริสาล และาวยิวถูนำไปเป็นเลยในบาบิโลน ระยะเวลา 50 ปี ภายหลัพวเาลับมาและภายใ้ารนำอเบูบาแบล ไ้สร้าพระวิหารอีหลัหนึ่แ่มีนาเล็ว่า
ษัริย์เฮโรมหารามีเนาที่ะเอาใพวยิว ึสร้าพระวิหารที่ให่และสวยามเป็นพิเศษ โยใ้แรานารรมรว่า 10,000 น หน้าพระวิหารมีลานว้าให่ วามส่าามอพระวิหารนี้ยิ่ให่เท่าพระวิหารแห่แร ารสร้าเริ่มในปีที่ 20 ่อนริสาล และสร้าเสร็ในปี .ศ.64 ระยะ 6 ปี่อนารทำลายรุเยรูาเล็ม พระวิหาร อษัริย์เฮโรแห่นี้ือ พระวิหารที่พระเยูเ้าทรรู้ั และเ้าไปภาวนา และเทศนาในปี .ศ.70 พระวิหารแห่นี้ถูทำลายนราบาบาอทัพ อัรพรริิัส แ่ในวามเป็นริพระอ์พยายามที่ะรัษาพระวิหาร นี้ไว้เพราะเป็นสิ่มหัศรรย์อย่าหนึ่อโล แ่เหล่าทหารไ้ว้าโมไฟเ้าไปทาหน้า่า นทำให้ไฟไหม้ ปี .ศ.135 หลัาารปราบารบ รั้ที่ 2 อาวยิว ัรพรริเอเรียนไ้ทุราารสถานที่แห่นี้โยารสร้า สัารสถานเพื่อนมัสารเทพเ้าูปีเอร์ ริสนแรถือว่าภูเาโมรีอาเป็นสถานที่ที่ถูสาปแ่าพรเ้าและลับเป็นอยะ ในปี .ศ.636 เมื่อาวมุสลิมไ้ยึรุเยรูาเล็ม พวเาไ้ทำวามสะอา และาลิบ โอมาร์ไ้สร้าสุเหร่าึ้นมาโยถือว่านั่นเป็นสถานที่ที่ประาศมะหะหมัไ้เส็สู่สวรร์ ในปี .ศ.961 อับุล มาลิ อีเบน มาร์วัล ไ้สร้าสุเหร่าที่เราเห็นในปัุบันนี้ึ้นแทนสุเหร่าเิม
โมรอบหินึ่เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์เทียบเท่าับ าบะ ที่เมะและหลุมศพอศาสามะหะหมัที่เมินา เป็นสุเหร่าที่สวยามที่สุแห่หนึ่อาวมุสลิม ลอระยะเวลา 13 ศวรรษที่ผ่านมา โมที่รอบหินไ้รับาร่อมแมหลายรั้ แ่รูปทรยัแบบเิม เมื่อพวรูเสยึรุเยรูาเล็มในปี .ศ.1099 สุเหร่าแห่นี้ไ้รับารัแปลเป็นอาสนวิหารอพระเป็นเ้า หลัาที่พวรูเสพ่ายแพ้ในปี .ศ.1187 ไ้นำสัลัษ์พระันทร์เสี้ยวเ้ามาแทนไม้าเนที่เยั้อยู่อย่าส่าามบนยอโมลอ 88 ปี นับแ่นั้นเป็น้นมาโมที่รอบหินึ่เป็นสัารสถานที่ที่เ่าแ่และสวยามที่สุแห่หนึ่อพวมุสลิมยัไ้เป็นสถานที่ที่ส่าามที่สุอรุเยรูาเล็ม้วย รูปทรภายนอมีแปเหลี่ยม แ่ละ้านว้า 63 ฟุ ส่วนวามสูาพื้นินเท่าับ 180 ฟุ เส้นผ่านศูนย์ลาอโม 78 ฟุ มีารประับประา้วยแผ่นหินอ่อน นิีเลิศ และระเบื้อเาาเปอร์เีย โยทำ้วยแผ่นอะลูมิเนียมุบทอำ ทำให้สะท้อนรับับแสอวอาทิย์อย่าาม
++หินบนภูเาโมรีอา (The Rock on Mt. Moriah)
ภายใ้โมอสัารสถานที่ส่าามมีหินอภูเาโมรีอา ยาวประมา 15 หลา ว้า 12 หลา สู 2 หลา เป็นหินที่ำนานริสนถือว่าอับราฮัมไ้เรียมารถวายบูาลูอิสอัแ่พระเ้า าวมุสลิมเื่อว่าอับราฮัมไ้นำลูายื่ออิมาเอล มิใ่อิสอัไปถวายบูา พวเายัเื่อว่าศาสนามะหะหมัไ้เส็สู่สวรร์ในอนลาืนาหินนี้ ในสมัยอพวรูเสไ้ทำรั้วเหล็ล้อมรอบหินนี้ เพื่อป้อันไม่ใ้ลุ่มผู้แสวบุไ้มีโอาสสัหินนี้ไปเป็นที่ระลึ รั้วเหล็นี้ในปี .ศ.1959 ไ้เปลี่ยนเป็นรั้วไม้แทน ส่วนภายในออาารนี้มีวามสวยามอย่ามา ไม่ว่าะเป็นหลัา รูปโมที่แ่อย่าประีบรร หรือระสีสัน่าๆ ที่หน้า่า รูปโมเอิที่รุบริเวำแพทุอย่าล้วนสร้าบรรยาาศที่เิวนให้สัาระและภาวนา
++สุเหร่าโอมาร์ (Mosque of Omar)
ื่อในภาษาอาหรับือ "Qubbet Es-Sakhra" อาารเป็นรูปแปเหลี่ยม มียอโมเหนืออาาร ทาเ้าัวอาารมี 4 ้าน นาเส้นผ่านศูนย์ลาออาารรูป 8 เหลี่ยม ือ 162 ฟุ สร้าระหว่า .ศ.688-91 บริเวรลาอหลัาอาารรูป 8 เหลี่ยม มีำแพโ้เี้ยๆ ึ้นรอรับโม นาอโมสู 108 ฟุ เส้นผ่านศูนย์ลา 87 ฟุ หลัา 8 เหลี่ยมมีอบโยรอบประับ้วยหินอ่อนที่มีสีสรรและลายเส้น เหนือบริเวหน้า่ารูปโ้รุ้วยแผ่นระเบื้อาเปอร์เียที่มีสีสรราม มีลวลายเป็นัวหนัสืออาราบิ รวมทั้โมเอิที่ประับประาอย่าประี
สุเหร่าโอมาร์ แห่นี้ มีอีื่อเรียว่า "โม ออฟ เอะ ร้อ" (Dome of The Rock) เนื่อาภายในสุเหร่าแห่นี้มี้อนหินศัิ์สิทธิ์ นาอ้อนหินไม่สม่ำเสมอ วันาไ้ว้า 44 ฟุ และยาว 58 ฟุ เหนือ้อนหินมีถ้ำ ทาเ้าถ้ำอยู่ทิศใ้ รลาอพื้นเป็นหินแผ่นหนา หาระแทแรๆ ะเิเสีย้อ และเป็นเหุผลที่าวมุสลิมเื่อว่ามีถ้ำใ้แผ่นหินนี้ เรียว่า "บีร เอล-อาร์วา" (Bir El-Arwa) ึ่มีวามหมายว่า "ถ้ำอวิา" (Well of The Spirit) เป็นววิาอผู้ที่ายไปแล้วมารวมับเพื่ออำภาวนา
++สุเหร่า อัล อัา (The Mosque of El Aqsa)
เป็นสัารสถานที่ศัิ์สิทธิ์แห่ที่ 2 อาวมุสลิมภายในบริเววับนภูเาโมรีอา เป็นอาารรูปโมทำ้วยเิน ำว่า "อัล อัา" หมายวามว่า "ที่อยู่ห่าไล" เพราะเื่อว่าสุเหร่าอัล อัา แห่นี้เป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์ ไลที่สุที่พระมะหะหมัเส็มาเยือน และเื่อว่าสุเหร่า ่า อาบาที่เมือเมะเป็นสถานที่ศัิ์สิทธิ์ที่ยิ่ให่ว่าสุเหร่าแห่นี้
สุเหร่านี้ั้อยู่ทาทิศใ้อลานว้า สร้าึ้นในระหว่าปี .ศ.709-715 ประมา 20 ปี หลัาสร้าสุเหร่าโอมาร์สมบูร์ โยาลิบ วาลี ผู้เป็นบุรอ อับุล มาลิ ึ่สร้าโมรอบหิน สุเหร่านั้นถูทำลาย และสร้าึ้นใหม่หลายรั้ ัวอาารั้อยู่บริเวสถานที่ ที่เยมีปราสาทอษัริย์าโลมอน และภายหลัเป็นที่พำนัอษัริย์แห่อาาัรละิน สุเหร่าอัล อัา นี้ ใ้เป็นที่ภาวนาพร้อมๆ ัน ส่วนสุเหร่าที่รอบหินใ้สำหรับเป็นที่ภาวนาส่วนัว
++วันับุอันนา (Church of St. Anna)
เมื่อพวรูเสถูับออารุเยรูาเล็ม พวเา้อละทิ้วัมาว่า 30 หลัที่พวเาไ้สร้าึ้นมา วันับุอันนาึ่รัษาไว้อย่าีที่สุ เป็นัวอย่าอาน่อสร้าอรูเส สัารสถานแห่นี้สร้าึ้นในปี .ศ.1100 โยพระมเหสีอพระเ้าโบว ที่ 1
ลัษะอาารเป็นรูปทรโรมัน สร้ารอบสถานที่ที่เื่อว่าเป็นบ้านอนับุยออาิมและนับุอันนา บิาและมาราอแม่พระ และเป็นสถานที่ำเนิอแม่พระามำนานอศวรรษที่ 4 หลัารพ่ายแพ้อพวรูเส าลาิน ไ้ัแปลวัแห่นี้เป็นโรเรียนสอนศาสนาอิสลาม ระับสูใน .ศ.1192 และในปี .ศ.1856 สุล่าอับุลมายิ ไ้ถวายสถานที่นี้ให้แ่ษัริย์ นโปเลียน ที่ 3 อบแทนที่ไ้่วยทำสราม วันี้ึไ้รับารบูระและมอบให้แ่ะไวท์ฟาเธอรส (White Fathers) ูแล
++สระน้ำเบเธสา (Pools of Bethesda)
ำเบเธสา (Bethesda) แปลว่า "บ้านแห่วามเมา" สำเนาโบราบาบับว่า "เบธาธา" "เบธไา" "เบลเธา"
สระน้ำเบเธสา ั้อยู่ภายในำแพรุเยรูาเล็มห่าาประูสเเฟนไม่ี่หลา ในสมัยอพระเยูเ้าอยู่นอำแพใล้ับประูแะึ่ะนำเ้าไปในเพระวิหาร เป็นุนัพบอลุ่มนพิาร เพราะเื่อว่า น้ำมีอานุภาพพิเศษในารรัษาโร สระนี้เป็นที่ศัิ์สิทธิ์สำหรับาวริส์ เนื่อาที่นี้พระเยูเ้าไ้ทรรัษานที่พิารมา 38 ปี
สระแห่นี้ถูทับถม้วยสิ่ปรัหัพันานหลายร้อยปี ภายหลันับวะไวท์ฟาเธอร์ส ไุ้พบารูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าวัวามยาวไ้ราว 352 ฟุ ว้า 200 ฟุ ลึ 25 ฟุ ทุ้านมีเลียโยรอบ ส่วนอ้านยาวะล้อมรอบ้วยเลียอีั้นหนึ่ึ่รับ้อวามที่นับุยอห์นเียนบรรยายไว้ว่าสระนี้มี 5 ระเบีย
++ป้อมอันโเนีย (Antonia Fortress)
เมื่อษัริย์เฮโรมหาราไ้สร้าพระวิหารหลัที่สอึ้นมา พระอ์ยัไ้สร้าและยายปราสาทที่ั้อยุ่รมุมทิศะวันเียเหนืออพระวิหาร เพื่อป้อันพระวิหารถูทำลาย และั้ื่อว่า "ป้อมอันโเนีย" เป็นเียริให้ับเพื่อนมาร์โ อันโนีโอ
ป้อมอันโเนียมีรูปทรเป็นสี่เหลี่ยม ประอบ้วยหอ 4 หอ ที่แ็แร ามำบรรยายอนัประวัิศาสร์โยเฟุส ฟลาวีอุส ส่วนในมีนาอปราสาทพร้อม้วยสถานที่ที่ำเป็นทุแห่ ส่วน้านะวันมีลานปู้วยหินมีื่อเป็นภาษารีว่า "ลีธอสรออส" ึ่ใ้ฝึทหารและเป็นสถานที่พัผ่อนหย่อนใ้วย สถานที่แห่นี้ยัเป็นพยานใน่วสุท้ายแห่ีวิอพระเยูเ้า
เ้ารู่อวันศุร์ศัิ์สิทธิ์หลัาที่พระเยูเ้าถูัสินาสภาันเฮริน พระอ์ถูนำาบ้านอายาฟาสมายัวนอปิลา ภายในสถานที่นี้พระอ์ถูเยาะเย้ย โยี สวมมุหนาม และัสินประหารีวิ
ป้อมอันโเนียถูทำลายโยัรพรริิัส ในปี .ศ.70 ศวรรษ่อๆ มา ป้อมนี้ถูลับ้วยสิ่ปรัหัพั และหลัานั้นทีละเล็ทีละน้อย็ถูุึ้นมาใหม่ ปัุบัน ที่แห่นี้มีโรเรียนมุสลิม มีอารามอฤาษีฟรันิสัน และอารามอิสเอร์แห่ศิโยน สนามอโรเรียนปัุบันถือว่า เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าถูนำไปปราพระอ์่อหน้าปิลา (สถานแรอมรราศัิ์สิทธิ์) ส่วนภายในบริเวอารามฟรันิสัน มีวัน้อย 2 หลั ือวัที่ทรถูเี่ยนี ึ่เป็นสถานที่ที่ำนานริสนถือันว่าพระเยูเ้าถูเี่ยน และวัน้อยแห่ารัสินลโทษ เป็นสถานที่ที่พระเยูเ้าถูัสินประหารีวิ ภายในอารามิสเอร์แห่ศิโยนมีส่วนที่น่าสนใเป็นพิเศษ
++ุ้มเอเ โฮโม (Ecce homo Arch)
ุ้มเอเ โฮโม สร้าใน .ศ.70 โยาวโรมัน และใน .ศ.135 เมื่อาวโรมันสร้ารุเยรูาเล็มอีรั้หลััยนะในสรามับาวยิว ุ้มเอเ โฮโมนี้ไ้รับารปรับปรุเพื่อเป็นอนุสร์แห่ัยนะ
ำนานริสนเื่อว่าบริเวุ้มเอเ โฮโมนี้ เป็นุที่ปิลาไ้ี้ัวพระเยูเ้าให้ประานไ้เห็น โยล่าวำภาษาลาินว่า "เอเ โฮโม" แปลว่า "นนั้น นั่นแหละ" (Behold the Man)
ุ้มนี้ไม่มีวามผูพันใๆ ับพระเยูเ้า เป็นเพียส่วนหนึ่อุ้มที่นำไปสู่รุเยรูาเล็มที่ัรพรริเอเรียนไ้สร้าึ้น ส่วนหนึ่อุ้มนี้อยู่ในอารามอิสเอร์แห่ศิโยน ำนานอีำนานหนึ่เื่อว่าหินที่ปิลายืนอยู่ะที่ล่าวว่า "นนั้น นั่นแหละ" ไ้นำมาสร้าุ้มนี้
++อารามอิสเอร์แห่ศิโยน (Convent of the Sisters of Zion)
อารามนี้สร้าโยยิวาวฝรั่เศสนหนึ่ที่ลับใือ ุพ่ออัลฟอโราิสบอน ุพ่อราิบอนไ้มาที่รุเยรูาเล็มในปี .ศ.1855 และไ้ื้อที่ินบริเวรอบๆ ุ้ม "นนั้น นั่นแหละ" หลัาที่ไ้ปรับปรุสถานที่ในปี .ศ.1859-64 ท่านไ้สร้าอารามอิสเอร์แห่ศิโยน ระหว่าปี .ศ. 1931-37 ุแม่โลเอร์แลน์ และุพ่อวินเน์ สถาบันศึษาพระัมภีร์ะโมินนิันไุ้สำรวสถานที่นี้ สิ่ที่ไ้พบือ ลานอป้อมอันโเนีย ึ่นับุยอห์นไ้เียนบรรยายไว้เมื่อ 20 ศวรรษ
สถานที่แห่นี้เป็นที่ ึ่พระเยูเ้าทรไ้รับารพิพาษา่อหน้าประาน รนี้แหละที่ปิลาิไ้ย้ายบัลลั์อนเพื่ออยู่ใล้ิับประานที่โห่ร้อ้วยเสียอันัอยู่ภายนอป้อมอันโเนีย ที่นี่ปิลาไ้แสพระเยูเ้าให้ับพวเา ที่นี่ปิลาิไ้สั่ให้เี่ยนพระอ์ และล่าวแ่ประานว่า "นนั้น นั่นแหละ" และที่นี่เอในที่สุท่านไ้ล้ามือและัสินประหารีวิพระเยูเ้าโยนำไปรึไม้าเน พื้นนี้มีระับเียวันับพื้นอรุเยรูาเล็มในสมัยพระเยูเ้า เป็นลานป้อมอันโเนียึ่พระเยูเ้าถูประหาร ีวิ และที่นี่พระอ์ไ้ทรเริ่มมรราแห่มหาทรมานสู่เนินเาัลวาริโอ หินปูพื้นที่พระเยูเ้าไ้ทรพระำเนินมีรอยูีเพื่อป้อันไม่ให้ม้าลื่นไถล และมีร่อที่ให่ว่า เพื่อใ้เ็บน้ำฝนที่ะไหลเ้าสู่บ่อทีุ่ลึลไป สามารถ เ็บน้ำไ้นับล้านๆ แลลอน พื้นผิวอหินบา้อนมีรอยแะสลัแสาร เล่นเมอเหล่าทหาร เมนิหนึ่ที่้อใ้ลูเ๋า เรียว่าเมอษัริย์ อาะเป็นเมที่ทหารเล่นเพื่อเป็นารเยาะเย้ยพระอ์ พื้นนี้เป็นสถานที่ที่น่าสนใที่สุแห่หนึ่
http://www.catholic.or.th/document/landholy/land3/body_land3.html#9
ความคิดเห็น