คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #104 : Gliese 581d มหาโลก
มนุษย์ใ้เวลาหลายพันปีสำรวโลอเราเอ และหลายศวรรษเพื่อเ้าใาวเราะห์เพื่อนบ้าน แ่ทุวันนี้เรา้นพบโลใหม่สัปาห์ละหลายโล นถึปัุบันนัาราศาสร์้นพบ “าวเราะห์นอระบบ” (exoplanet) หรือโลที่โรรอบาวฤษ์วอื่นนอาวอาทิย์แล้วว่า 400 ว หลายวแปลประหลาน่วยอย้ำวาทะอันโ่ัอนัีววิทยา เ. บี. เอส. ฮัลเน ที่ว่า “เอภพไม่เพียแ่แปลมาว่าที่เราิ แ่แปลมาว่าที่เรา สามารถ ะิไ้” เ่น “าวเสาร์ร้อน” (hot Saturn) ที่อยู่ห่าาโล 260 ปีแส และทำัวเหมือนแมลเม่าลอยวนอยู่รอบาวแม่เร็วเสียนหนึ่ปีอมันนานไม่ถึสามวันอโล หรือ “าวพฤหัสบีร้อน” (hot Jupiter) ที่โรรอบาวฤษ์ึ่อยู่ห่าออไป 150 ปีแสอีวในระยะเผาน นบรรยาาศั้นบนอมันถูอนุภาาาวแม่พัระเิเป็นหานายัษ์ราวับาวหา
แม้เอภพะเ็มไป้วยอแปล แ่นัวิทยาศาสร์ลับมอหาวี่แววอสิุ่้นเย นั่นือาวเราะห์ล้ายโล ึ่โรรอบาวฤษ์ในระยะพอเหมาะ ไม่ร้อนหรือเย็นเินไป และสามารถอุ้มูีวิอย่าที่เรารู้ัไ้ แ่นแล้วนรอเรา็ยัไม่พบาวเราะห์วใที่่อน้าใล้เียโลอเราเลย ึ่อาเป็นเพราะาวเหล่านั้นไม่โเ่น็เป็นไ้ ารมอหาาวเราะห์นาเล็และมือย่าโลท่ามลาแสอันเิ้าอาวแม่นั้น ไม่่าอะไรับมอหาหิ่ห้อยในมหรรมอไม้ไฟ ารรวหาอิทธิพลแรโน้มถ่วที่มันมี่อาวแม่ยิ่เหมือนฟัเสียหรีหริ่เรไรท่ามลาพายุฟ้าะนอ แ่ารึศัยภาพสูสุาเทโนโลยีที่มีมาใ้็่วยเร่วันเวลาที่นัาราศาสร์ะไ้พบโลอีโลหนึ่และ้นหาสัาีวิาโลนั้นให้ใล้เ้ามา
ที่ผ่านมามีาวเราะห์นอระบบเพีย 11 วเท่านั้นที่ไ้รับารบันทึภาพเอาไว้ ทุวล้วนมีนาให่ สุสว่า และอยู่ห่าาาวแม่มาพอ (นไม่ถูแสอันเิ้าอาวแม่บบั) ส่วนวอื่นโยมาถู้นพบ้วยเทนิอปเพลอร์เิสเปโทรสโป (spectroscopic Doppler technique) ึ่ะวิเราะห์แสาวเพื่อหาหลัานว่าาวฤษ์โยหน้าโยหลัเล็น้อยเพราะวามโน้มถ่วอาวเราะห์หรือไม่ ใน่วไม่ี่ปีที่ผ่านมา นัาราศาสร์ไ้พันาเทนิอปเพลอร์นละเอียพอที่ะบอไ้ว่า าวถูึออาแนวโรปิเพียวินาทีละหนึ่เมร ึ่เท่าับนเิน และเพียพอสำหรับาร้นพบาวเราะห์ยัษ์ในวโรให่ หรือวเล็ที่อยู่ใล้าวแม่มา แ่ยัไม่ใ่สำหรับโลที่อยู่ในวโร 150 ล้านิโลเมรรอบาวแม่เหมือนโลอเรา โลึวอาทิย์ไ้แ่หนึ่ส่วนสิบอวามเร็วนเิน นัาราศาสร์ยัไม่สามารถับสัาน้อยนิเ่นนั้นในแสาาวอันไลโพ้นไ้
อีวิธีหนึ่ือารเฝ้าสัเาวฤษ์ เผื่อว่าวามสว่าอมันะลลเล็น้อย เมื่อาวเราะห์ในวโรลอยผ่านหน้า (transit) และบัแสอมันให้สลัวลไปสัเศษเสี้ยวหนึ่ ไม่เินหนึ่ในสิบอระบบาวเราะห์ทั้หมน่าะอยู่ในำแหน่ที่โลมอเห็นารผ่านหน้าอมันไ้ แปลว่านัาราศาสร์อา้อเฝ้าูาวำนวนมาอย่าอทนเพื่อะไ้เห็นารผ่านหน้าเพียไม่ี่รั้ าวเทียมโโร์ (COROT) อฝรั่เศสึ่ะนี้ปิบัิภาริเป็นปีที่สามและปีสุท้าย ไ้้นพบาวเราะห์นอระบบ้วยารผ่านหน้าแล้ว 7 ว หนึ่ในนั้นให่ว่าโลเพียร้อยละ 70
าวเทียมเปเลอร์อสหรัฯ ือผู้รับ่ว่อาโโร์ แ่มีประสิทธิภาพสูว่า เปเลอร์ึ่ถูส่ึ้นาแหลมานาเวอรัล เมื่อเือนมีนามที่ผ่านมา เป็นเพียล้อิิทัลนาให่ที่มี่อรับแสนา 0.95 เมรและัวรับสัาภาพวามละเอีย 95 เมะพิเล มีหน้าที่ถ่ายภาพมุมว้าทุ 30 นาที โยรับแสาาวว่า 100,000 วในท้อฟ้าระหว่าาวสว่าสอว ือาวหาหส์ (Denab) ับาวเวา (Vega) อมพิวเอร์บนพื้นโละเฝ้าสัเวามสว่าอาวทั้หมไปเรื่อยๆ ถ้ามีารหรี่แสเล็น้อยึ่อาเป็นสัาอารผ่านหน้า ระบบะแ้ให้นัาราศาสร์ทราบ
ทว่าารหรี่แสอาเิาปราาร์อื่น อาทิ ารระเพื่อมอาวแปรแส (variable star) หรือมีุมืนาให่เลื่อนผ่านผิวาว นัวิทยาศาสร์อภาริเปเลอร์ึไม่ประาศาร้นพบาวเราะห์ นว่าะไ้เห็นารผ่านหน้าอย่าน้อยสามรั้ ึ่หมายวามว่าอา้ออยเพียไม่ี่วันหรือไม่ี่สัปาห์สำหรับาวเราะห์ที่โรรอบาวฤษ์อย่ารวเร็ว แ่เป็นปีสำหรับู่เหมือนอโล นัาราศาสร์าหวัว่า ารประสานผลาเปเลอร์เ้าับารสัเปราาร์อปเพลอร์ะทำให้สามารถำหนนาเส้นผ่านศูนย์ลาและมวลอาวเราะห์ที่ผ่านหน้าไ้ หาพวเา้นพบาวเราะห์หินนาประมาเท่าโลโรอยู่ในเอยู่อาศัยไ้ (habitable zone) นั่นือไม่ใล้าวแม่นน้ำถูแผเผานแห้ หรือไลนมีแ่น้ำแ็ ็เท่าับว่าพวเาไ้้นพบาวเราะห์ึ่นัีววิทยาเื่อว่าอาเป็นแหล่อาศัยอสิ่มีีวิแล้ว
ทำเลทออารล่าาวเราะห์น่าะไ้แ่าวแระ (dwarf star) ที่เล็ว่าวอาทิย์ึ่มีอยู่เป็นำนวนมา (าวฤษ์ใล้โลที่สุเ็ในสิบวเป็นาวแระนิเอ็ม) อายุยืนและเสถียร ึแผ่แสสม่ำเสมอสู่าวเราะห์ที่มีสภาพแวล้อมเหมาะสมสำหรับสิ่มีีวิ สิ่สำัที่สุสำหรับนัล่าาวเราะห์ือ าวฤษ์ยิ่แสน้อย เอยู่อาศัยไ้อมันยิ่อยู่ใล้ัวาวมาึ้น าวแระที่มืสลัวไม่่าอะไรับอไฟเล็ๆที่นนั่ล้อม้อยับเ้าิอไฟึะอยู่ไ้สบาย ารสัเารผ่านหน้าึน่าะเห็นผลเร็วึ้น าวเราะห์ที่อยู่ใล้ะมีแรึาวแม่มาว่า ทำให้เรายืนยันวามมีอยู่อมัน้วยวิธีอปเพลอร์ไ้่ายึ้น าวเราะห์ที่น่าะเ้า่ายโลที่สุเท่าที่เราเยพบือาวลีเอ 581 ี (Gliese 581d) “มหาโล” (super Earth) ึ่มีมวลมาว่าโลเ็เท่า และโรอยู่ในเอยู่อาศัยไ้อาวแระแวหนึ่ที่มีมวลเพียหนึ่ในสามอวอาทิย์
หาาวเราะห์ล้ายโลถู้นพบภายในเอยู่อาศัยไ้อาวฤษ์วอื่น ล้อโทรทรรศน์อวาศเพาะิที่ออแบบสำหรับมอหาสัาอสิ่มีีวิ อาถ่ายภาพสเปรัมอแสาาวเราะห์เหล่านั้นและรวหาีวสัลัษ์ เ่น มีเทน โอโน และออิเนในบรรยาาศ หรือ “อบแ” (red edge) ที่เิึ้นเมื่อพืที่มีลอโรฟิลล์ในารสัเราะห์แสสะท้อนแสสีแให้เห็น
ะเผิวามท้าทายอันให่หลวทาเทโนโลยีที่ว่า เราะวิเราะห์เิเมีับาวเราะห์ที่มอไม่เห็นไ้อย่าไร นัวิทยาศาสร์ผู้้นหาีวินอโลยั้อสัวร์ไว้ว่า สิ่ที่พวเามอหาอา่าาีวิในบ้านเราอย่ายิ่ เ่น ารไม่มีอบแอาไม่ไ้แปลว่าาวเราะห์นอระบบล้ายโลนั้นไร้ีวิ เพราะีวิอามมาหลายพันล้านปีแล้วบนโลนี้ ่อนที่พืบะถือำเนิและระายไปามทวีป่าๆ ้วย้ำ
าส์ โมโน์ นัีววิทยา เยล่าวไว้ว่า ีวิไม่เพียวิวัน์้วยวามำเป็น ึ่็ือธรรมาิ แ่ที่มีส่วนเ่นันือวามบัเอิ นั่นือารแทรแออุบัิเหุเหนือวามาหมายนับรั้ไม่ถ้วน วามบัเอิเิึ้นหลายรั้ในประวัิศาสร์าวเราะห์อเรา และหลายรั้็น่าพรั่นพรึ เ่นารสูพันธุ์รั้ให่หลายหนที่นิพันธุ์นับล้านถูลบหายไปาโล พร้อมๆับเปิทาให้ีวิรูปแบบใหม่วิวัน์ึ้นแทน อุปัทวเหุร้ายแรบารัู้เหมือนเิาาวหาหรือาวเราะห์น้อยนโล ารนรั้ล่าสุือเมื่อ 65 ล้านปี่อนึ่ล้าเผ่าพันธุ์ไโนเสาร์และเปิโอาสให้แ่บรรพบุรุษในอีห่าไลอมนุษย์ ันั้น นัวิทยาศาสร์ึไม่เพียมอหาาวเราะห์นอระบบที่เหมือนโลปัุบัน แ่ยั้อมอหาวที่มีสภาพล้ายับที่โลเยเป็นหรืออาเยเป็น้วย “โลยุใหม่อาเป็นแม่แบบแย่ที่สุให้เราใ้ในารหาีวิในที่อื่นๆรับ” เเลบ าร์ฟ หัวหน้าศูนย์ีวาราศาสร์แห่มหาวิทยาลัยโลัมเบีย ล่าว
านอนัสำรวสมัย่อน ทั้ารวัวามลึอมหาสมุทร ารทำแผนที่้านไลอวันทร์ หรือาร้นพบหลัานว่ามีมหาสมุทรอยู่ใ้พื้นผิววันทร์อาวพฤหัสบี ล้วนไม่ใ่เรื่อ่าย าร้นหาีวิบนาวเราะห์อาวฤษ์วอื่น็ไม่่ายเ่นัน แ่บันี้ เรามีเหุผลพอะเื่อแล้วว่าาวเราะห์เ่นนี้มีอยู่นับพันล้านว และพวมันไม่เพีย่วยยายอบเวามรู้อมนุษย์เท่านั้น แ่ยัเพิ่มวามล้ำลึให้แ่ินนาารอมนุษย์อี้วย
หลายพันปีมาแล้วที่มนุษย์รู้ัเอภพน้อยนิเสียนเราพอใะเิูินนาารและูแลนวามเป็นริ แ่บันี้ วาม้าวหน้าทาวิทยาศาสร์แสให้เห็นอยู่ทนโท่ว่า วามิสร้าสรร์อธรรมาิยิ่ให่ว่าอเราเสียอี ถึเวลาเปิาโลใหม่ทั้หลายพร้อมเรื่อที่โลเหล่านั้นะเล่าให้เราฟันับไม่ถ้วนแล้ว
เริ ทิโมที แฟร์ริส
ความคิดเห็น