เคล็ดลับสุขภาพดี โดยวิธีง่ายๆ

ลำดับตอนที่ #20 : ปัสสาวะบ่อยระหว่างเดินทาง

อาการปัสสาวะบ่อยระหว่างเดินทางไกลเป็นทุกข์อย่างหนึ่งของชายและหญิง ซึ่งเกิดจากหลาย ๆ โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ อาการเช่นนี้บางครั้งก็สุดทรมานแทบจะกลั้นไม่อยู่ กระวนกระวายใจในรถสาธารณะเดินทางที่ไม่มีห้องน้ำ หรือมีก็มักใช้ไม่ได้ รถตู้โดยสารข้ามจังหวัดก็เช่นกัน

คนขับส่วนใหญ่จะไม่ค่อยได้คำนึงถึงผู้โดยสารบางท่านโดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีอาการปวดปัสสาวะบ่อยรวมอยู่ด้วย รถจะแวะพักเป็นระยะราว 2 ชม.ก็จริง แต่ดูอาจจะนานไปสำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหา

การเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัวคงไม่มีปัญหาอะไรสำหรับผู้ที่ปัสสาวะบ่อย ปวดก็แวะเข้าใช้บริการตามปั๊มน้ำมัน นอกเมืองที่ลับตาคนอาจอาศัยข้างทาง สำหรับในกรุงบางครั้งจราจรติดขัดติดกันเป็นชั่วโมงเป็นปัญหาได้เช่นกัน

สาเหตุ หลัก ๆ ในชายผู้สูงอายุมักเกิดจากต่อมลูกหมากโต โตยื่นเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะทำให้เหลือเนื้อที่เก็บปัสสาวะน้อยลง จึงต้องถ่ายบ่อย ในหญิงมักเกิดจากการทำงานของ กระเพาะปัสสาวะมากเกินปกติ นอกจากนี้ก็เป็นเรื่องของโรคในระบบทางเดินปัสสาวะเองซึ่งจะไม่กล่าวถึง
กลไกถ่ายปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะปกติจุราว 350-400 ซีซี จะถ่ายปัสสาวะตอนกลางวันราว 3-4 ครั้ง คนหนุ่มสาวอาจขยายตัวได้มากขึ้นทำให้กลั้นปัสสาวะได้นาน คนสูงอายุความเสื่อมทำให้ไม่ค่อยขยายตัว ในชายยิ่งต่อมลูกหมากโตจะยิ่งถ่ายบ่อยขึ้น

น้ำปัสสาวะพอรวมตัวราว 150 ซีซี จะเริ่มรู้สึกปวดนิด ๆ ที่หัวเหน่า จะไปถ่ายก็ได้แต่ก็ยังพอทนได้ รอจนอาจถึง 200-300 หรือ 400 ซีซี ในระยะ 2-3 ชม.ขึ้นไป แต่ในผู้ที่ผิดปกติราว 1-2 ชม. ก็มักจะปวดต้องไปถ่ายแล้ว รอนานไม่ได้ กลั้นไม่ค่อยอยู่ พอปวดมากจะถ่ายทันที

การป้องกัน จึงเป็นวิธีการที่ดีที่สุดสำหรับผู้ที่รู้สึกว่าผิดปกติไปจากเดิม

ก่อนเดินทางต้องถ่ายเสียก่อน..... อาหารมื้อสุดท้ายควรกินน้ำน้อยหน่อย .. คาดคะเนไว้ว่าหลังอาหารราว 1-2 .. ชม. น้ำที่กินจะกลายเป็นปัสสาวะออกมา สิ่งที่กระตุ้นควรลดน้อยลงหรืองดไปก่อน เช่น การกินน้ำมาก เบียร์ เหล้า ชา กาแฟ ยาที่มีฤทธิ์ขับปัสสาวะไปจนถึงผลไม้ที่มีน้ำมาก ๆ แตงโม แคนตาลูป สาลี่ ส้ม ฯลฯ ล้วนช่วยให้น้ำมากปัสสาวะจะออกเร็วขึ้น

บางคนก็รู้สึกกังวล กลัวจะถ่ายบ่อยระหว่างเดินทาง ทั้ง ๆ ที่ยังไม่มีอาการ..ปวด คิดไปคิดมา..อาจทำ..ให้ปวดถ่ายขึ้นมาก็ได้ทั้ง ๆ ที่ยังไม่ถึงเวลาจะปวดถ่ายเลย

นพ.วิโรจน์ จิตต์แจ้ง ศัลยแพทย์ระบบทางเดินปัสสาวะ รพ.ราชวิถี บอกว่า การปัสสาวะบ่อยในผู้สูงอายุชายมักเกิดจากต่อมลูกหมากโต ในหญิงมักเกิดจากกระเพาะปัสสาวะทำหน้าที่มากเกิน จึงควรต้องให้แพทย์ตรวจดูหากรู้สึกว่าถ่ายบ่อยผิดปกติจากที่เคย เพราะอาจเกิดจากโรค อื่น ๆ ในระบบทางเดินปัสสาวะได้ ยาที่ช่วยให้กระเพาะปัสสาวะคลายตัวไม่ถ่ายบ่อยก็มี แต่ป้องกันโดยไม่ต้องกินยาไว้ก่อนจะดีกว่า

การปัสสาวะบ่อยระหว่างเดินทางเป็นทุกข์อย่างหนึ่ง แต่ก็สามารถพอแก้ไขได้ ด้วยการเตรียมตัวและป้องกันไว้ก่อนเดินทาง
ข้อมูลจาก

หนังสือพิมพ์เดลินิวส์