พี่หมอ มศว เล่าเรื่อง (Ultimate Version)

ลำดับตอนที่ #32 : บันทึกไม่ลับนักศึกษาแพทย์ ตอน "หวัดสายพันธุ์ใหม่2009"(อัพแล้ว 100%)

เรื่องโดย ~หมูสนาม~  นิสิตแพทย์ มศว MD20

เขียนเมื่อ 3 กรกฎาคม 2552 ณ โรงพยาบาลศูนย์การแพทย์

แสงจากหลอดนีออนตกกระทบวัตถุเป้าหมาย…

…สะท้อนเข้าสู่สองตาของEXTERNแบงค์กำลังเปิดกว้าง…

กลายมาเป็นภาพอยู่บนเรตินาหรือจอประสาทตาและส่งสัญญาณไปแปลผลยังส่วน
ที่มีความซับซ้อนที่สุดของร่างกายมนุษย์คือสมอง…

ภาพที่EXTERNแบงค์กำลังมองดูอยู่นั้นคือภาพของคนไข้จำนวนมากที่กำลังรอตรวจ รวมถึงภาพของหมอและพยาบาลที่กำลังเดินควักไขว่ทำงานในห้องฉุกเฉินโรงพยาบาลศูนย์การแพทย์  ภาพทั้งหมดที่กำลังเห็นอยู่ เป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นในห้องอุบัติเหตุและฉุกเฉินของโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ แต่มีบางสิ่งที่เปลี่ยนไปคือแพทย์และพยาบาลทุกคนที่ประจำอยู่ ณ ที่นี้คือทุกคนสวมหน้ากากอนามัย(Mask)

อาจเนื่องด้วยคนที่ทำงาน ณ ห้องฉุกเฉิน ต้องพบปะกับคนไข้มากมาย จึงต้องทำการป้องกันตนเองไว้ก่อน เอ๋…แต่นี่ผิดวิสัยนะ ปกติก็เห็นใส่หน้ากากอนามัยเฉพาะเวลาทำหัตถการกับผู้ป่วย เช่น ใส่ท่อช่วยหายใจ เย็บแผล กับใส่ตามอารมณ์ อยากใส่ก็ใส่ แต่นี่เป็นเพราะเหตุใดกัน EXTERNแบงค์นึกในใจขณะอยู่เวรสูตินรีเวชแล้วโดน consult ให้มาดูคุณแม่เป็นภาวะแท็งคุกคาม(Threaten Abortion)ที่ห้องฉุกเฉิน และในที่สุดก็มีคนเฉลยคำตอบให้

แค๊กๆ ฮัดชิ้วๆ เสียงของคนที่กำลังไอจามดังได้ยินสองหูทุกๆสิบนาที

EXTERNแบงค์สังเกตได้ว่านอกจากแพทย์และพยาบาลทุกคน(ยกเว้นEXTERNแบงค์)จะสวมหน้ากากอนามัยแล้ว ปริมาณคนไข้ที่ห้องฉุกเฉินโรงพยาบาลศูนย์การแพทย์มากเป็นพิเศษ มากกว่าปกติเกือบสองเท่า และกว่า 70 เปอร์เซ็นต์ของคนไข้ที่นั่งรอตรวจล้วนสวมหน้ากากอนามัย ช่วงนี้มีแต่คนแห่กันเป็นหวัดแล้วก็มาตรวจ หวัดจริงบ้างไม่จริงบ้างและกว่าครึ่งมาพร้อมๆกับความวิตกว่าจะเป็นไข้หวัดใหญ่สายพันธ์ใหม่

ขณะที่กำลังรอพี่Intern ลงมาดูคุณแม่แท็งคุกคาม EXTERNแบงค์ก็อาศัยช่วงว่างนี้เดินไปเยี่ยมเพื่อนEXTERNที่อยู่ประจำที่ห้องฉุกเฉินวันนี้เสียหน่อย

“คุณแอนเป็นยังไงบ้างวันนี้คนไข้เยอะเชียวนะ คงจะเหนื่อยมากสินะ” EXTERNแบงค์คุยกับเพื่อนEXTERNชื่อแอน สาวผิวสีแทนมีศักดิ์เป็นถึงรองประธานรุ่นที่ใครๆมักเรียกเธอว่าคุณแอน

“ก็เหนื่อยนะ…แบงค์เราตรวจคนไข้มาทั้งวันยังไม่…แค็กๆ…ได้หยุดพักเลย ” คุณแอนพูดยังไม่ทันจบประโยคก็ไอออกมา แถมเสียงของเธอแหบมาก ใครนึกไม่ออกลองนึกถึงเสียงของลำโพงเก่าๆที่แตกแล้วดูจะเหมือนมากครับ

“นี่เราขอแวบมากินข้าวเลยมาเจอแบงค์พอดี แค๊กๆ ซื้ดๆ” ไออีกครั้ง พร้อมกับสูดน้ำมูกที่ไหลออกมา สังเกตดีๆจะเห็นว่าหน้ากากอนามัยของเธอเปียกชุบไปพอสมควรจะน้ำมูกของเธอ

“อือวันนี้คนไข้เยอะมากจริงๆ กว่าครึ่งมาตรวจไข้หวัดสายพันธ์ใหม่ วันนี้เราทำ Nasal swab คนเดียวไป 50 คนแล้ว  ซื้ดๆ” คุณแอนสูดน้ำมูกของตัวเองอีกครั้ง

เกร็ดความรู้ : การทำ Nasal swab เป็นการทำเพื่อเก็บสารคัดหลั่งจากทางเดินหายใจ โดยใช้ไม้พันสำลี

วิธีการเก็บ

1.            ผู้เก็บตัวอย่างต้องป้องกันตนเองจากการติดเชื้อ โดยสวมหน้ากากอนามัย

2.             ต้องเตรียมผู้ป่วย โดยให้แหงนหน้าขึ้นประมาณ 45 องศา อธิบายให้ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวล 

3.            เตรียมไม้ Nasal swab ซึ่งก็คือไม้พันสำลีธรรมดานี่แหละจากปลายจมูกถึงบริเวณโพรงจมูกดังรูป

4.            ให้ผู้ป่วยหายใจเข้าลึกๆ และหายใจออกยาวๆ หลังจากนั้นให้ผู้ป่วยกลั้นหายใจ

5.            ผู้เก็บตัวอย่างควรเข้าเก็บตัวอย่างจากด้านหลังของผู้ป่วย เพื่อป้องกันการติดเชื้อมาสู่ผู้เก็บตัวอย่าง

6.            สอดไม้พันสำลีเข้าจนถึงบริเวณโพรงจมูกด้านในสุด(Nasopharynx)

7.            หมุนไม้สวอบโดยรอบประมาณ 3 วินาที แล้วดึงไม้สวอบออก

8.            จุ่มปลายปลายสวอบลงใน Viral Transport Media และหักไม้สวอบส่วนเกินจากหลอดเก็บตัวอย่าง

9.            ปิดฝาและนำส่ง ตัวอย่างส่งตรวจเหล่านี้ต้องปิดจุกให้สนิท พันด้วยเทป ปิดฉลาก แจ้งชื่อผู้ป่วย ชนิดของตัวอย่าง วันที่เก็บ บรรจุใส่ถุงพลาสติก รัดยางให้แน่น แช่ในกระติกน้ำแข็งรีบนำส่งทันที ถ้าจำเป็นต้องรอ ควรเก็บไว้ในตู้เย็น (4 ซ) ห้ามแช่ในช่องแช่แข็งของตู้เย็น ถ้าต้องการเก็บนานเกิน 72 ชั่งโมงให้เก็บที่อุณหภูมิ -70 ซ 

ซึ่งปัจจุบันทางโรงพยาบาลจุฬาได้คิดชุดตรวจไข้หวัดสายพันธ์ใหม่ สามารถแปลผลได้โดยใช้เวลาไม่นาน

“ตะกี้เราเพึ่งตรวจไป 12 คน เป็นไข้หวัดสายพันธ์ใหม่ไป 8 คนแล้วเนี้ย ตอนนี้ถูกส่งตัวขึ้นไปนอนโรงพยาบาลในห้องติดเชื้อหมดแล้ว แค๊กๆ ” คุณแอนไออีกครั้ง

“คุณแอนเราว่าเธอนั้นแหละที่สมควรโดนไปทำ Nasal swab ตรวจมากที่สุด” EXTERNแบงค์ เริ่มถอยห่างคุณแอนก่อนเธอจะไออีกครั้ง

แค๊กๆ…. คุณป้าที่นั่งรอตรวจไม่ห่างจากที่EXTERNแบงค์ยืนอยู่ไอออกมา

ฮัดชิ้ว…. คุณลุงที่นั่งตรงที่EXTERNแบงค์ยืนคุยกับคุณแอนจามออกมา โอ๊ย! EXTERNแบงค์ อยากจะกลั้นหายใจแล้ววิ่งออกไปจากห้องฉุกเฉินให้รู้แล้วรู้รอดไปเลย แต่ไม่ได้เพราะอยู่ในระหว่างปฏิบัติหน้าที่อยู่ ครั้นจะเดินไปหยิบMaskมาใส่ Maskในห้องฉุกเฉินก็ดันหมดซะอีก

“แบงค์เราก็อยากตรวจเหมือนกันว่าเราติดเชื้อหริอไม่ ตอนนี้ก็รู้สึกเหมือนจะเป็นไข้ รู้สึกร้อนๆหนาวๆตลอดเลย แต่เราไปตรวจไม่ได้หรอก”

“ทำไมล่ะ? ป่วยก็ไปตรวจสิถ้าป่วยจริงเขาจะได้ให้ยา ให้หยุดงานไปพักผ่อน” EXTERNแบงค์ถามด้วยความสงสัยอย่างสุดซึ้ง

“อย่าลืมเราเป็นEXTERNกันแล้วนะ สิ่งมีชีวิตที่เรียกว่าEXTERNไม่มีวันพักผ่อนหรอก ถึงป่วยเขาให้เราหยุดพักไป พอหายเราก็ต้องมาปฏิบัติงานชดใช้ที่หยุดไป ทำให้เรียนจบช้ากว่าเพื่อน แค๊กๆ” คุณแอนพูดด้วยเสียงแหบเสน่ห์พร้อมไอปิดท้ายอีก

ไข้หวัดสายพันธุ์ใหม่ หรือในชื่อเดิมคือไข้หวัดหมูนั้น เกิดจากเชื้อไข้หวัดใหญ่ ชนิดเอ สายพันธุ์ เอช 1 เอ็น 1 (H1N1) ซึ่งเป็นไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ของคน ซึ่งไม่เคยพบมาก่อน เนื่องจากเป็นการผสมกันของสารพันธุกรรมไข้หวัดใหญ่ในมนุษย์ ไข้หวัดนกที่พบในทวีปอเมริกาเหนือ และไข้หวัดหมูที่พบในทวีปเอเชีย และยุโรป

ผู้ป่วยโรคร้ายสายพันธุ์ใหม่นี้...ตั้งแต่เริ่มแสดงอาการ จนถึง 7 วันหลังแสดงอาการ จะมีลักษณะอาการคล้ายคลึงกับโรคไข้หวัดใหญ่ ในคน ได้แก่ ไข้ ไอ เจ็บคอ ปวดเมื่อยร่างกาย ปวดศีรษะ หนาวสั่น มีน้ำมูก คัดจมูก และอ่อนเพลีย อาจจะพบว่าผู้ที่รับเชื้อจะไม่มีอาการ แสดงอาการไม่รุนแรง ในกรณีที่มีอาการรุนแรงเกิดจากมีการอักเสบที่ปอดจนถึงขั้นเสียชีวิตได้

จริงๆแล้วไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์นี้ ไม่ได้รุนแรงกว่าสายพันธ์เดิมที่มีอยู่แล้ว ส่วนมากการเจ็บป่วยจนเป็นอันตรายแก่ชีวิตนั้นเกิดจากการติดเชื้อแทรกซ้อนที่ระบบทางเดินหายใจส่วนล่างแทรกซ้อน ซึ่งมักพบในผู้ที่อ่อนแอภูมิคุ้มกันต่ำ เช่นเด็ก ผู้สูงอายุคนชรามากๆ ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวานที่ควบคุมไม่ดี โรคปอดเรื้อรังอยู่เดิม หรือโรคหัวใจ เป็นต้น จะเห็นว่าผู้ป่วยที่เสียชีวิตมีคนหนึ่งเป็นโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด อีกคนก็เป็นโรคถุงลมโป่งพอง น้อยรายจริงๆที่จะเกิดติดเชื้อแทรกซ้อนกับผู้ป่วยที่มีร่างกายแข็งแรง เรียกได้ว่าโอกาสถูกหวยรางวัลที่หนึ่งยังจะมากกว่าเสียอีก

วิธีป้องกันที่ดีที่สุด คือ การออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ และดูแลรักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอนั่นเอง รวมถึงการรักษาความสะอาด ล้างมือบ่อยๆ และเมื่อไปในสถานที่เสี่ยง เช่นโรงพยาบาล ที่สาธารณะ โรงภาพยนต์ก็ควรสวมหน้ากากอนามัยป้องกันตนเอง

โอ้ย! แต่ว่าสุดท้ายแล้วEXTERNแบงค์จะติดไข้หวัดสายพันธุ์ใหม่หรือเปล่าครับเนี้ย -_-“ Mask ก็ไม่ได้ใส่กับเขา ฮัดชิ้ว...