วงศ์หากิน PSM และสาระดนตรีไทย

ลำดับตอนที่ #188 : คณะละครปรีดาลัย

            คณะละครปรีดาลัย เป็นคณะละครของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ มีพระนามเดิมว่า "พระองค์เจ้าวรวรรณากร" ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 56 ในเจ้าจอมมารดาเขียน ประสูติเมื่อวันพุธที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2404 ในรัชกาลที่ 5 ทรงได้รับโปรดเกล้าให้ดำรงตำแหน่งรองเสนาบดีกรมพระคลังมหาสมบัติ ผลงานโดดเด่นของพระองค์ก็คือ ทรงเป็นผู้บุกเบิกละครร้องเป็นครั้งแรกในเมืองไทย โดยทรงแก้ไขปรับปรุงละครบังสาวันที่ได้เข้ามาแสดงที่กรุงเทพ แล้วก่อตั้ง "คณะละครปรีดาลัย" ละครปรีดาลัยเป็นละครร้องสลับพูด เป็นละครร้องเล่นที่โรงละครปรีดาลัย (เดิมสร้างอยู่ในวังของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ถนนตะนาว) คณะละครปรีดาลัยนี้ ต่อมาภายหลังได้เปลี่ยนเรียกชื่อว่า "ละครหลวงนฤมิตร" บางครั้งคนยังนิยมเรียกว่า "ละครปรีดาลัย" อยู่ งานพระนิพนธ์ที่มีชื่อเสียงของพระองค์จนเป็นที่เกรียวกราวในสมัยรัชกาลที่ 5 ก็คือ ละคร "สาวเครือฟ้า" ทรงได้รับพระสมัญญานามว่า "พระบิดาแห่งการละครร้อง" เสด็จในกรมสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 7 เมื่อวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2474 มีพระชันษา 70 ปี และหนึ่งในพระธิดาของท่าน ที่ทรงได้เป็นถึงพระมเหสีในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวก็คือ "พระนางเธอลักษมีลาวัลย์" ซึ่งได้รับการยกย่องว่าทรงเป็นกุลสตรีที่งามเพริศพริ้งที่สุดในยุคนั้น นอกจากนั้นยังทรงได้สืบทอดการละครต่อจากพระบิดาในเวลาต่อมา

          พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงเป็นองค์ต้นราชสกุล "วรวรรณ ณ อยุธยา"

http://www.anurakthai.com/