คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #2 : บทที่ 2 (แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง)
บทที่ 2
แนวิ ทฤษี และ านวิัยที่เี่ยว้อ
ในารศึษา เรื่อ “ทัศนิอนัศึษามหาวิทยาลัยเทโนโลยีรามลพระนรที่มี่อเรื่อมือ้านวิทยาศาสร์และเทโนโลยีอมหาวิทยาลัยเทโนโลยีรามลพระนร” มีแนวิ ทฤษี และ านวิัยที่เี่ยว้อ ันี้
1. แนวิทฤษีอทัศนิ
2. แนวิ ทฤษีอวามพึพอใ
3. แนวิเี่ยวับวิทยาศาสร์และเทโนโลยี
4. านวิัยที่เี่ยว้อ
1.). แนวิเี่ยวับ้านทัศนิ
ทัศนิ า เอสารำสอนอรายวิทยาิวิทยาารสื่อสาร (Com217)
โย อาารย์ ร. วทิพย์ เริรุ์ เผื่อนโิ
ทัศนิ (Attitude)
วามรู้สึหรือท่าทีอบุลที่มี่อ บุล วัถุ สิ่อ หรือ สถานาร์่าๆึ่อาะมีลัษะพึพอใหรือไม่พึพอใ เห็น้วยหรือไม่เห็น้วย็ไ้ (บว/ลบ)
ทัศนิมิไ้ิัวมาแ่ำเนิแ่เิาประสบาร์และารเรียนรู้อแ่ละบุล ันั้นทัศนิอาเปลี่ยนแปลไ้ลอเวลา
อ์ประอบอทัศนิ
1. ทัศนิ้านวามรู้วามิ (Cognitive Component)
2. ทัศนิ้านวามรู้สึ (Affective Component)
3. ทัศนิ้านารระทำ (Behavioral Component)
อ์ประอบอทัศนิ
ลัษะอทัศนิ
1. เป็นสิ่ที่เิาารเรียนรู้และาประสบาร์อแ่ละน ไม่ใ่สิ่ที่ิัวมาแ่ำเนิ
2. เป็นภาวะทาิที่มีอิทธิพล่อวามิและารระทำอบุลเป็นอันมา
3. มีแนวโน้ม่อน้าถาวร แ่อาเปลี่ยนแปลไ้
ุลัษะอทัศนิ
พรทิพย์ สัมปัะวนิ (2537) ไ้ล่าวถึุลัษะอทัศนิไว้ันี้
1. ทัศนิเป็นสิ่ที่พันามาาารเรียนรู้อมนุษย์
2. ทัศนิสามารถเปลี่ยนแปลไ้ แ่อาะ้ออาศัยระยะเวลา
3. ทัศนิเิึ้นเมื่อมีสิ่ที่เรียว่า วัถุ (Object) มารอรับ
4. ทัศนิ้อมีทิศทา (Direction) มีระับวามมาน้อย (Degree) และ มีวามหนาแน่น (Intensit)
5. ทัศนิมีโรสร้า (Structure) ือ ทัศนิที่มีวามรู้พื้นานมาาวามเื่อที่สัมพันธ์ันหลายๆ วามเื่อ
6. เหุาร์หรือสภาพแวล้อมรอบๆัวบุลมีอิทธิพล่อารสร้าและารเปลี่ยนทัศนิรวมทั้มีอิทธิพล่อวามสัมพันธ์ระหว่าทัศนิและพฤิรรม้วย
แหล่ที่มาอทัศนิ
1. าประสบาร์อทัศนิ
2. าาริ่อสื่อสารับผู้อื่น/สื่อ่าๆ
3. าสิ่ที่เป็นแบบอย่า
4. าวามเี่ยว้ออสถาบัน
แหล่ที่มาอทัศนิ
Krech and Crutchfield (1948) ไ้ให้วามเห็นว่า ทัศนิอาเิึ้นา
1. ารอบสนอวาม้อารอบุล
2. ารไ้เรียนรู้วามริ่าๆอาโยารอ่าน หรือ ำบอเล่าอผู้อื่น็ไ้
3. ารเ้าไปเป็นสมาิหรือสัเลุ่มใลุ่มหนึ่
4. ทัศนิมีส่วนสัมพันธ์ับบุลิภาพอบุลนั้น้วย
หน้าที่อทัศนิ
พรทิพย์ สัมปัะวนิ (2537) ไ้ล่าวว่า หน้าที่ทัศนิ (Functions of Attitudes) สามารถแบ่ออไ้ 4 หน้าที่้วยัน ือ
1. หน้าที่ในารปรับัว (The Adjustment Function)
2. หน้าที่ในารป้อันัวเอ (The Ego Defensive Function)
3. หน้าที่ในารแส่านิยม (The Value Expressive Function)
4. หน้าที่ในารสร้าวามรับรู้ (The Knowledge Function)
ลัษะทั่วไปอทัศนิ
1. ทัศนิเป็นเรื่อออารม์ (Feeling)
2. ทัศนิเป็นเรื่อเพาะัว (Typical)
3. ทัศนิวามเ้ม (Intensity)
4. ทัศนิ้อมีเป้า (Target)
ารแสทัศนิอบุล
1. ทัศนิทาบว
2. ทัศนิทาลบหรือไม่ี
3. ทัศนิที่บุลไม่แสวามเห็นในเรื่อราว
ารเปลี่ยนแปลทัศนิ
ทัศนิอบุลที่เิึ้นแล้วแม้ะทนแ่็สามารถเปลี่ยนไ้ โยัวบุล สถานาร์ ่าวสาร ารวนเื่อ และ สิ่่าๆ ที่ทำให้เิารยอมรับในสิ่ใหม่ แ่ะ้อมีวามสัมพันธ์ับ่านิยมเิมอบุลนั้น นอานี้อาเิาารยอมรับโยบัับ เ่น หมาย
ารเปลี่ยนแปลทัศนิ
1. ารโน้มน้าวใ (Persuasive)
2. ารเปลี่ยนแปลลุ่ม (Group Change)
3. ารโษาวนเื่อ (Propaganda)
ปััยในารสร้าทัศนิ
1. วันธรรม (Culture)
2. รอบรัว (Family)
3. ลุ่มทาสัม (Social Group)
4. ลัษะบุลิภาพ (Personality)
ทัศนิ (Attitude)
ทัศนิ เป็นแนววามิที่มีวามสำัมาแนวหนึ่ทา ิวิทยาสัม และ ารสื่อสาร และมีารใ้ ำนี้ันอย่าแพร่หลาย สำหรับารนิยามำว่า ทัศนิ นั้น ไ้มีนัวิาารหลายท่านให้วามหมายไว้ันี้
โรเอร์ (Roger , 1978 : 208 – 209 อ้าถึใน สุรพษ์ โสธนะเสถียร , 2533 : 122) ไ้ล่าวถึ ทัศนิ ว่า เป็นันีี้ว่า บุลนั้น ิและรู้สึอย่าไร ับนรอบ้า วัถุหรือสิ่แวล้อมลอนสถานาร์่า ๆ โย ทัศนิ นั้นมีราานมาา วามเื่อที่อาส่ผลถึ พฤิรรม ในอนาไ้ ทัศนิ ึเป็นเพีย วามพร้อม ที่ะอบสนอ่อสิ่เร้า และเป็น มิิอ ารประเมิน เพื่อแสว่า อบหรือไม่อบ ่อประเ็นหนึ่ ๆ ึ่ถือเป็น ารสื่อสารภายในบุล (Interpersonal Communication) ที่เป็นผลระทบมาา ารรับสาร อันะมีผล่อ พฤิรรม ่อไป
โรเสนเบิร์ และฮอฟแลน์ (Rosenberg and Hovland , 1960 : 1) ไ้ให้วามหมายอ ทัศนิ ไว้ว่า ทัศนิ โยปิสามารถ นิยาม ว่า เป็นารูใ่อแนวโน้มใน ารอบสนออย่าเพาะเาะับสิ่ที่เิึ้น
เลเลอร์ (Howard H. Kendler , 1963 : 572) ล่าวว่า ทัศนิ หมายถึ สภาวะวามพร้อม อบุล ที่ะ แสพฤิรรม ออมา ในทาสนับสนุน หรือ ่อ้านบุล สถาบัน สถานาร์ หรือ แนววามิ
าร์เอร์ วี. ู (Carter V. Good , 1959 : 48) ให้ำำัไว้ว่า ทัศนิ ือ วามพร้อม ที่ะ แสออ ในลัษะใ ลัษะหนึ่ ที่เป็น ารสนับสนุน หรือ ่อ้านสถานาร์ บาอย่า บุล หรือสิ่ใ ๆ
นิวอมบ์ (Newcomb , 1854 : 128) ให้ำำัวามไว้ว่า ทัศนิ ึ่มีอยู่ในเพาะนนั้น ึ้นับ สิ่แวล้อม อา แสออ ในพฤิรรม ึ่เป็นไปไ้ใน 2 ลัษะ ือ ลัษะอบหรือพึพอใ ึ่ทำให้ผู้อื่นเิ วามรัใร่ อยาใล้ิสิ่นั้น ๆ หรืออี ลัษะหนึ่ แสออ ในรูปวามไม่พอใ เลียั ไม่อยาใล้สิ่นั้น
นอร์แมน แอล มุน (Norman L. Munn , 1971 : 71) ล่าวว่า ทัศนิ ือ วามรู้สึ และ วามิเห็น ที่บุล มี่อสิ่อ บุล สถานาร์ สถาบัน และ้อเสนอใ ๆ ในทาที่ะยอมรับ หรือปิเสธ ึ่มีผลทำให้ บุลพร้อม ที่ะ แสปิิริยา อบสนอ ้วย พฤิรรม อย่าเียวันลอ
ี เมอร์ฟี , แอล เมอร์ฟี และ ที นิวอมบ์ (G. Murphy , L. Murphy and T. Newcomb , 1973 : 887) ให้วามหมายอำว่า ทัศนิ หมายถึ วามอบ หรือไม่อบ พึใ หรือไม่พึใที่บุลแสออมา่อสิ่่า ๆ
เโ สวนานนท์ (2512 : 28) ล่าวถึ ทัศนิ ว่าเป็นบุลิภาพที่สร้าึ้นไ้ เปลี่ยนแปลไ้และเป็น แรูใ ที่ำหน พฤิรรม อบุล ที่มี่อสิ่แวล้อม่า ๆ
ศัิ์ สุนทรเสี (2531 : 2) ล่าวถึ ทัศนิ ที่เื่อมโยไปถึ พฤิรรมอบุล ว่า ทัศนิ หมายถึ
1. วามสลับับ้อนอวามรู้สึ หรือารมีอิอบุล ในารที่ะ สร้าวามพร้อม ที่ะระทำสิ่ใสิ่หนึ่ ามประสบาร์อบุลนั้น ที่ไ้รับมา
2. วามโน้มเอีย ที่ะมีปิิริยา่อสิ่ใสิ่หนึ่ในทาที่ีหรือ ่อ้าน สิ่แวล้อม ที่ะมาถึทาหนึ่ทาใ
3. ใน้าน พฤิรรม หมายถึ ารเรียมัว หรือวามพร้อมที่ะอบสนอ
าำำัวาม่า ๆเหล่านี้ ะเห็นไ้ว่ามีประเ็นร่วมที่สำัันี้ือ
1. วามรู้สึภายใน
2. วามพร้อม หรือ แนวโน้มที่ะมีพฤิรรมในทาใทาหนึ่
ันั้นึสรุปไ้ว่า ทัศนิ เป็นวามสัมพันธ์ที่าบเี่ยวันระหว่าวามรู้สึ และวามเื่อ หรือารรู้อบุล ับแนวโน้มที่ะมี พฤิรรมโ้อบ ในทาใทาหนึ่่อเป้าหมายอ ทัศนิ นั้น
โยสรุป ทัศนิ ในานที่นี้เป็นเรื่ออ ิใ ท่าที วามรู้สึนึิ และวามโน้มเอียอบุล ที่มี่อ้อมูล่าวสาร และารเปิรับ รายารรอสถานาร์ ที่ไ้รับมา ึ่เป็นไปไ้ทั้เิบว และเิลบ ทัศนิ มีผลให้มีารแส พฤิรรม ออมา ะเห็นไ้ว่า ทัศนิ ประอบ้วย วามิที่มีผล่ออารม์ และวามรู้สึนั้น ออมาโยทาพฤิรรม
อ์ประอบอ ทัศนิ
าวามหมายอ ทัศนิ ัล่าว ิมบาโ และ เอบบีเน (Zimbardo and Ebbesen , 1970 อ้าถึใน พรทิพย์ บุนิพัทธ์ ,2531 : 49) สามารถแยอ์ประอบอ ทัศนิ ไ้ 3 ประารือ
อ์ประอบ้านวามรู้ ( The Cognitive Component) ือ ส่วนที่เป็นวามเื่ออบุล ที่เี่ยวับสิ่่า ๆ ทั่วไปทั้ที่อบ และไม่อบ หาบุลมีวามรู้ หรือิว่าสิ่ใี มัะมี ทัศนิ ที่ี่อสิ่นั้น แ่หามีวามรู้มา่อนว่า สิ่ใไม่ี ็ะมี ทัศนิ ที่ไม่ี่อสิ่นั้น
อ์ประอบ้านวามรู้สึ ( The Affective Component) ือ ส่วนที่เี่ยว้อับอารม์ที่เี่ยวเนื่อับสิ่่า ๆ ึ่มีผลแ่าันไปาม บุลิภาพ อนนั้น เป็นลัษะที่เป็น่านิยมอแ่ละบุล
อ์ประอบ้านพฤิรรม ( The Behavioral Component) ือ ารแสอออบุล่อสิ่หนึ่ หรือบุลหนึ่ ึ่เป็นผลมาา อ์ประอบ้านวามรู้ วามิ และวามรู้สึะเห็นไ้ว่า ารที่บุลมี ทัศนิ ่อสิ่หนึ่สิ่ใ่าัน ็เนื่อมาา บุลมีวามเ้าใ มีวามรู้สึ หรือมี แนววามิ แ่าันนั้นเอันั้น ส่วนประอบทา ้านวามิ หรือ วามรู้ วามเ้าใ ึนับไ้ว่าเป็นส่วนประอบ ั้นพื้นาน อ ทัศนิ และส่วนประอบนี้ ะเี่ยว้อ สัมพันธ์ ับ วามรู้สึอบุล อาออมาในรูปแบบแ่าัน ทั้ในทาบว และทาลบ ึ่ึ้นอยู่ับ ประสบาร์ และ ารเรียนรู้
ารเิทัศนิ (Attitude Formation)
อร์อน อัลพอร์ท (Gordon Allport , 1975 ) ไ้ให้วามเห็นเรื่อ ทัศนิ ว่าอาเิึ้นาสิ่่า ๆ ันี้
เิาารเรียนรู้ เ็เิใหม่ะไ้รับารอบรมสั่สอนเี่ยวับ วันธรรม และประเพีาบิามารา ทั้โยทาร และทาอ้อม ลอนไ้เห็นแนวารปิบัิอพ่อแม่แล้ว รับมาปิบัิาม่อไป
เิาวามสามารถในารแยแยะวามแ่า ือ แยสิ่ใี ไม่ี เ่น ผู้ให่ับเ็ะมีารระทำที่แ่าัน
เิาประสบาร์อแ่ละบุล ึ่แ่าันออไป เ่น บานมี ทัศนิ ไม่ี่อรู เพราะเยำหนิน แ่บาน มี ทัศนิ ที่ี่อรูนเียวันนั้น เพราะเยเยมนเสมอ
เิาารเลียนแบบ หรือ รับเอา ทัศนิ อผู้อื่นมาเป็นอน เ่น เ็อารับ ทัศนิ อบิามารา หรือ รูที่นนิยมมอบ มาเป็น ทัศนิ อนไ้
เร และ รัท์ฟิล์ (Krech and Crutchfield , 1948) ไ้ให้วามเห็นว่า ทัศนิ อาเิึ้นา
ารอบสนอวาม้ออบุล นั่นือ สิ่ใอบสนอวาม้อารอนไ้ บุลนั้น็มี ทัศนิ ที่ี่อสิ่นั้น หาสิ่ใอบสนอวาม้อารอนไม่ไ้บุลนั้น็ะมี ทัศนิ ไม่ี่อสิ่นั้น
ารไ้เรียนรู้วามริ่า ๆ อาโยารอ่าน หรือ าำบอเล่าอผู้อื่น็ไ้ ะนั้น บานึอาเิ ทัศนิ ไม่ี่อผู้อื่น าารฟัำิินที่ใร ๆ มาบอไว้่อน็ไ้ ารเ้าไปเป็นสมาิ หรือสััลุ่มใลุ่มหนึ่ นส่วนมามัยอมรับเอา ทัศนิ อลุ่มมาเป็นอน หา ทัศนิ นั้นไม่ัแย้ับ ทัศนิ อนเินไป ทัศนิ ส่วนสำัับบุลิภาพอบุลนั้น้วย ือ ผู้ที่มีบุลิภาพสมบูร์มัมอผู้อื่นในแ่ี ส่วนผู้ปรับัวยาะมี ทัศนิ ในทาร้าม ือ มัมอว่า มีนอยอิาริษยา หรือิร้าย่า ๆ ่อน
ประภาเพ็ สุวรร ( 2520 : 64 – 65) ล่าวถึารเิ ทัศนิ ว่า ทัศนิ เป็นสิ่ที่เิาารเรียนรู้ (Learning) าแหล่ ทัศนิ (Source of Attitude) ่า ๆที่อยู่มามาย และแหล่ที่ทำให้นเิ ทัศนิ ที่สำัือ
1. ประสบาร์เพาะอย่า (Specific Experience) เมื่อบุลมีประสบาร์เพาะอย่า่อสิ่หนึ่สิ่ใในทาที่ีหรือไม่ี ะทำให้เาเิ ทัศนิ ่อสิ่นั้นไปในทาที่ีหรือไม่ี ะทำให้เิ ทัศนิ ่อสิ่นั้นไปในทิศทาที่เาเยมีประสบาร์มา่อน
2. าริ่อสื่อสาราบุลอื่น (Communication from others) ะทำให้เิ ทัศนิ าารรับรู้่าวสาร่า ๆ าผู้อื่น ไ้ เ่น เ็ที่ไ้รับารสั่สอนาผู้ให่ะเิ ทัศนิ ่อารระทำ่า ๆ ามที่เยรับรู้มา
3. สิ่ที่เป็นแบบอย่า (Models) ารเลียนแบบผู้อื่นทำให้เิ ทัศนิ ึ้นไ้ เ่น เ็ที่เารพเื่อฟัพ่อแม่ ะเลียนแบบารแสท่าอบ หรือไม่อบ่อสิ่หนึ่ามไป้วย
4. วามเี่ยว้อับสถาบัน (Institutional Factors) ทัศนิ หลายอย่าอบุลเิึ้นเนื่อาวามเี่ยว้อับสถาบัน เ่น รอบรัว โรเรียน หรือหน่วยาน เป็น้น
ธัย สันิวษ์ , 2539 : 166 – 167) ล่าวว่า ทัศนิ ่อัวเิึ้นมา และเปลี่ยนแปลไป เนื่อาปััย หลายประาร ้วยัน ือ
1. 1. ารูใทาร่าาย (Biological Motivation) ทัศนิ ะเิึ้นเมื่อบุลใบุลหนึ่ ำลัำเนินารอบสนอามวาม้อาร หรือแรผลัันทาร่าาย ัวบุละสร้า ทัศนิ ที่ี่อบุลหรือสิ่อ ที่สามารถ่วยให้เามีโอาสอบสนอวาม้อารอนไ้
2. ่าวสาร้อมูล (Information) ทัศนิ ะมีพื้นานมาานิและนาอ่าวสารที่ไ้รับรวมทั้ลัษะอแหล่ที่มา อ่าวสาร ้วย ลไอารเลือเฟ้นในารมอเห็นและเ้าใปัหา่า ๆ (Selective Perception) ่าวสาร้อมูลบาส่วนที่เ้ามาสู่บุลนั้น ะทำให้บุลนั้นเ็บไปิ และสร้าเป็น ทัศนิ ึ้นมาไ้
3. ารเ้าเี่ยว้อับลุ่ม (Group Affiliation) ทัศนิ บาอย่าอามาาลุ่ม่า ๆที่บุลเี่ยว้ออยู่ทั้โยทารและทาอ้อม เ่น รอบรัว วั ลุ่มเพื่อนร่วมาน ลุ่มีฬา ลุ่มสัม่า ๆ โยลุ่มเหล่านี้ไม่เพียแ่เป็นแหล่รวมอ่านิยม่า ๆ แ่ยัมีาร ถ่ายทอ้อมูลให้แ่บุลในลุ่ม ึ่ทำให้สามารถสร้า ทัศนิ ึ้นไ้ โยเพาะรอบรัวและลุ่มเพื่อนร่วมาน เป็นลุ่มที่สำัที่สุ (Primary Group) ที่ะเป็นแหล่สร้า ทัศนิ ให้แ่บุลไ้
4. ประสบาร์ (Experience) ประสบาร์อนที่มี่อวัถุสิ่อ ย่อมเป็นส่วนสำัที่ะทำให้บุล่า ๆ ี่าสิ่ที่เาไ้มี ประสบาร์มานลายเป็น ทัศนิ ไ้
5. ลัษะท่าทา (Personality) ลัษะท่าทาหลายประาร่า็มีส่วนทาอ้อมที่สำัในารสร้า ทัศนิ ให้ับัวบุล
ปััย่า ๆ อาร่อัวอ ทัศนิ เท่าที่ล่าวมา้า้นนั้น ในวามเป็นริ ะมิไ้มีารเรียลำับาม วามสำั แ่อย่าใเลย ทั้นี้เพราะปััยแ่ละทา เหล่านี้ ัวไหนะมีวามสำั่อาร่อัวอ ทัศนิ มาหรือน้อย ย่อมสุแล้ว แ่ว่า ารพิาราสร้า ทัศนิ ่อสิ่ัล่าว ะเี่ยว้อับปััยใมาที่สุ
ประเภทอ ทัศนิ
บุลสามารถแส ทัศนิ ออไ้ 3 ประเภท้วยัน ือ
1. ทัศนิ ทาเิบว เป็น ทัศนิ ที่ันำให้บุลแสออ มีวามรู้สึ หรือ อารม์ าสภาพิใโ้อบ ใน้านี่อบุลอื่น หรือ เรื่อราวใเรื่อราวหนึ่ รวมทั้หน่วยาน อ์ร สถาบัน และารำเนิน ิารอ อ์าร อื่น ๆ เ่น ลุ่มาวเษรร ย่อมมี ทัศนิ ทาบว หรือ มีวามรู้สึที่ี่อสหร์ารเษร และให้วามสนับสนุนร่วมมือ้วย ารเ้าเป็นสมาิ และร่วมในิรรม่า ๆ อยู่เสมอ เป็น้น
2. ทัศนิทาลบ หรือ ไม่ี ือ ทัศนิ ที่สร้าวามรู้สึเป็นไปในทาเสื่อมเสีย ไม่ไ้รับวามเื่อถือ หรือ ไว้วาใ อามีวามเลือบแลระแวสสัย รวมทั้เลียั่อบุลใบุลหนึ่ เรื่อราว หรือปัหาใปัหาหนึ่ หรือหน่วยานอ์าร สถาบัน และารำเนินิารออ์าร และอื่น ๆ เ่น พนัาน เ้าหน้าที่บาน อามี ทัศนิ เิลบ่อบริษัท ่อให้เิอิึ้น ในิใอเา นพยายาม ประพฤิ และปิบัิ่อ้าน ระเบียบอบริษัท อยู่เสมอ
3. ประเภทที่สาม ึ่เป็นประเภทสุท้าย ือ ทัศนิ ที่บุลไม่แสวามิเห็นในเรื่อราวหรือปัหาใปัหาหนึ่ หรือ่อบุล หน่วยาน สถาบัน อ์าร และอื่น ๆ โยสิ้นเิ เ่น นัศึษาบานอามี ทัศนิ นิ่เยอย่า ไม่มีวามิเห็น ่อปัหาโ้เถีย เรื่อระเบียบว่า ้วยเรื่อแบบอนัศึษา
ทัศนิ ทั้ 3 ประเภทนี้ บุลอาะมีเพียประารเียวหรือหลายประาร็ไ้ ึ้นอยู่ับวามมั่นในวามรู้สึนึิ วามเื่อ หรือ่านิยมอื่น ๆ ที่มี่อบุล สิ่อ ารระทำ หรือสถานาร์
แลเนียล แท์ (Daniel Katz , 1960 : 163 – 191) ไ้อธิบายถึ หน้าที่หรือลไอ ทัศนิ ที่สำัไว้ 4 ประาร ันี้ือ
1. เพื่อใ้สำหรับารปรับัว (Adjustment) หมายวามว่า ัวบุลทุนะอาศัย ทัศนิ เป็นเรื่อยึถือ สำหรับารปรับ พฤิรรม อ นให้เป็นไปใน ทาที่ะ่อให้เิประโยน์แ่นสูที่สุ และให้มีผลเสียน้อยที่สุ ันี้ ทัศนิ ึสามารถเป็นลไ ที่ะสะท้อน ให้เห็น ถึเป้าหมายที่พึประส์และที่ไม่พึประส์อเา และ้วยสิ่เหล่านี้เอ ที่ะทำให้แนวโน้มอพฤิรรมเป็นไป ในทาที่ ้อาร มาที่สุ
2. เพื่อป้อันัว (Ego – Defensive) โยปิในทุะ นทั่วไปมัะมีแนวโน้มที่ะไม่ยอมรับวามริ ในสิ่ึ่เป็นที่ัแย้ ับ วามนึิอน (Self – Image) ันี้ ทัศนิ ึสามารถ สะท้อนออมาเป็น ลไที่ป้อันัว โย ารแสออ เป็นวามรู้สึ ูถูเหยียหยาม หรือิินนินทานอื่น และะเียวัน ็ะยนเอให้สูว่า ้วยารมี ทัศนิ ที่ถือว่า นนั้นเหนือว่าผู้อื่น
าร่อัว ที่เิึ้นมาอ ทัศนิ ในลัษะนี้ ะมีลัษะแ่าาารมี ทัศนิ เป็นเรื่อมือ ในารปรับัว ัที่ล่าวมาแล้ว้า้น ล่าวือ ทัศนิ ะมิใ่พันาึ้นมาา ารมี ประสบาร์ับสิ่นั้น ๆ โยร หาแ่เป็นสิ่ที่เิึ้นาภายในัวผู้นั้นเอ และสิ่ที่เป็น เป้าหมายอารแสออ มาึ่ ทัศนิ นั้น ็เป็นเพียสิ่ที่เาผู้นั้น หวัใ้เพียเพื่อาร ระบายวามรู้สึ เท่านั้น
3. เพื่อารแสวามหมายอ่านิยม (Value Expressive) ทัศนิ นั้นเป็นส่วนหนึ่อ่านิยม่า ๆ และ้วย ทัศนิ นี้เอ ที่ะใ้สำหรับสะท้อนให้เห็นถึ่านิยม่า ๆ ในลัษะที่ำเพาะเาะยิ่ึ้น ันั้น ทัศนิ ึสามารถใ้สำหรับ อรรถาธิบาย และบรรยายวามเี่ยวับ ่านิยม ่า ๆ ไ้
4. เพื่อเป็นัวัระเบียบเป็นวามรู้ (Knowledge) ทัศนิ ะเป็นมารานที่ัวบุละสามารถใ้ประเมิน และทำวามเ้าใ ับ สภาพแวล้อม ที่มีอยู่รอบัวเา ้วยลไัล่าวนี้เอ ที่ทำให้ัวบุลสามารถรู้ และเ้าใถึระบบ และระเบียบอสิ่่า ๆ ที่อยู่ในรอบัวเาไ้
ารเปลี่ยนแปลทัศนิ (Attitude Change)
เฮอร์เบริท ี. เลแมน (Herbert C. Kelman , Compliance , 1967 : 469) ไ้อธิบายถึ ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ โยมีวามเื่อว่า ทัศนิ อย่าเียวัน อาเิในัวบุล้วยวิธีที่่าัน าวามินี้ เฮอร์เบริท ไ้แบ่ระบวนาร เปลี่ยนแปล ทัศนิ ออเป็น 3 ประาร ือ
1. ารยินยอม (Compliance)
ารยินยอม ะเิไ้เมื่อ บุลยอมรับสิ่ที่มีอิทธิพล่อัวเา และมุ่หวัะไ้รับ วามพอใ าบุล หรือ ลุ่มบุลที่มีอิทธิพลนั้น ารที่บุลยอมระทำามสิ่ที่อยาให้เาระทำนั้น ไม่ใ่เพราะบุลเห็น้วยับสิ่นั้น แ่เป็นเพราะเาาหวัว่า ะไ้รับ ราวัล หรือารยอมรับาผู้อื่นในารเห็น้วย และระทำาม ันั้น วามพอใ ที่ไ้รับา ารยอมระทำาม นั้น เป็นผลมาา อิทธิพลทาสัม หรือ อิทธิพลอสิ่ที่่อให้เิ ารยอมรับนั้น ล่าวไ้ว่า ารยอมระทำามนี้ เป็นระบวนารเปลี่ยนแปล ทัศนิ ึ่ะมีพลัผลััน ให้บุลยอม ระทำามมาหรือน้อย ึ้นอยู่ับำนวนหรือ วามรุนแรอราวัลและ ารลโทษ
2. ารเลียนแบบ (Identification)
ารเลียนแบบ เิึ้นเมื่อบุลยอมรับสิ่เร้า หรือสิ่ระุ้น ึ่ารยอมรับนี้เป็นผลมาา ารที่บุล ้อาระสร้าวามสัมพันธ์ที่ี หรือที่พอใระหว่านเอับผู้อื่น หรือลุ่มบุลอื่น าารเลียนแบบนี้ ทัศนิ อบุละเปลี่ยน ไป มาหรือน้อย ึ้นอยู่ับสิ่เร้าให้เิารเลียนแบบ ล่าวไ้ว่า ารเลียนแบบ เป็นระบวน ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ ึ่พลัผลััน ให้เิารเปลี่ยนแปลนี้ ะมาหรือน้อยึ้นอยู่ับ วามน่า โน้มน้าวใ อสิ่เร้าที่มี่อบุลนั้น ารเลียนแบบึึ้นอยู่ับพลั (Power) อผู้ส่สาร บุละรับเอาบทบาท ทั้หม อนอื่น มาเป็นอนเอ หรือแลเปลี่ยนบทบาทึ่ันและัน บุละเื่อในสิ่ที่ัวเอ เลียนแบบ แ่ไม่รวมถึเนื้อหาและรายละเอียในารเลียนแบบ ทัศนิ อบุล ะเปลี่ยนไปมา หรือน้อยึ้นอยู่ับ สิ่เร้าที่ทำให้เิ ารเปลี่ยนแปล
3. วาม้อารที่อยาะเปลี่ยน (Internalization)
เป็นระบวนาร ที่เิึ้นเมื่อบุลยอมรับสิ่ที่มีอิทธิพลเหนือว่า ึ่รับ วาม้อารภายใน ่านิยม อเา พฤิรรมที่เปลี่ยนไป ในลัษะนี้ะสอล้อับ ่านิยม ที่บุลมีอยู่เิม วามพึพอใ ที่ไ้ะึ้นอยู่ับ เนื้อหารายละเอีย อพฤิรรมนั้น ๆ ารเปลี่ยนแปล ัล่าว ถ้าวามิ วามรู้สึและพฤิรรมถูระทบไม่ว่า ะในระับใ็าม ะมีผล่อารเปลี่ยน ทัศนิ ทั้สิ้น นอานี้ อ์ประอบ ่า ๆใน ระบวนารสื่อสาร เ่น ุสมบัิอผู้ส่สารและผู้รับสาร ลัษะอ่าวสาร ลอน ่อทาในารสื่อสาร ล้วนแล้วแ่ มีผลระทบ่อารเปลี่ยนแปล ทัศนิ ไ้ทั้สิ้น นอานี้ ทัศนิ อบุล เมื่อเิึ้นแล้ว แม้ะทน แ่็ะสามารถ เปลี่ยนไ้โยัวบุล สถานาร์ ่าวสาร ารวนเื่อ และสิ่่า ๆ ที่ทำให้เิารยอมรับในสิ่ใหม่ แ่ะ้อมี วามสัมพันธ์ ับ่านิยม อบุลนั้น นอานี้อาเิา ารยอมรับโยารบัับ เ่น หมาย ้อบัับ
ารเปลี่ยนทัศนิ
มี 2 นิ ือ ารเปลี่ยนแปลไปในทาเียวัน หมายถึ ทัศนิ อบุลที่เป็นไป ในทาบว ็ะเพิ่มมาึ้น ในทาบว ้วย และ ทัศนิ ที่เป็นไป ในทาลบ ็ะเพิ่มมาึ้นในทาลบ้วย
ารเปลี่ยนแปลไปนละทา หมายถึ ารเปลี่ยน ทัศนิ เิมอบุลที่เป็นไปในทาบว ็ะลลไป ในทาลบ และถ้าเป็นไป ในทาลบ ็ะลับเป็นไปในทาบว
เมื่อพิาราแหล่ที่มาอ ทัศนิ แล้ว ะเห็นว่า อ์ประอบสำั ที่เื่อมโยให้บุลเิ ทัศนิ ่อสิ่่า ๆ ็ือ ารสื่อสาร ทั้นี้เพราะไม่ว่า ทัศนิ ะเิาประสบาร์เพาะอย่า ารสื่อสารับผู้อื่น สิ่ที่เป็นแบบอย่า หรือวามเี่ยว้อับสถาบัน ็มัะมี ารสื่อสาร แทรอยู่เสมอ ล่าวไ้ว่า ารสื่อสาร เป็นิรรมที่สำัอย่ามา ที่มีผลทำให้บุลเิ ทัศนิ ่อสิ่่า ๆ
ทัศนิ เี่ยว้อับ ารสื่อสาร ทั้นี้เพราะ โรเอร์ส (
ารสื่อสาร ่อให้เิารเปลี่ยนแปลวามรู้อผู้รับสาร
ารสื่อสาร ่อให้เิารเปลี่ยนแปล ทัศนิ อผู้รับสาร
ารสื่อสาร ่อให้เิารเปลี่ยนแปลพฤิรรมอผู้รับสาร
ารแสพฤิรรมารเปลี่ยนแปลทั้ 3 ประารนี้ ะเิในลัษะ่อเนื่อัน ล่าวือ เมื่อผู้รับสาร ไ้รับ่าวสาร เี่ยวับเรื่อใเรื่อหนึ่ ะ่อให้เิ วามรู้วามเ้าใ เี่ยวับเรื่อนั้น และารเิวามรู้วามเ้าในี้ มีผลทำให้เิ ทัศนิ ่อเรื่อนั้น และสุท้าย ็ะ่อให้เิ พฤิรรม ที่ระทำ่อเรื่อนั้น ๆ ามมา
วามสัมพันธ์ระหว่า ทัศนิ ับ พฤิรรม (Attitude and Behavior)
ทัศนิ ับพฤิรรมมีวามสัมพันธ์ มีผลึ่ันและัน ล่าวือ ทัศนิ มีผล่อารแสพฤิรรมอบุล ในะเียวัน ารแสพฤิรรมอบุล็มีผล่อ ทัศนิ อบุล้วย
อย่าไร็าม ทัศนิ เป็นเพียอ์ประอบหนึ่ที่ทำให้เิพฤิรรม ทั้นี้เพราะ เทรียนิส ( Triandis,1971 ) ล่าวว่า พฤิรรมอบุล เป็นผลมาา ทัศนิ บรรทัานอสัม นิสัย และผลที่า
ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ โย ารสื่อสาร (Attitude Change: Communication)
ประภาเพ็ สุวรร (2526 หน้า 5) ล่าวว่า ทัศนิ อบุลสามารถถูทำให้เปลี่ยนแปลไ้หลายวิธี อาโยารไ้รับ้อมูล ่าวสาราผู้อื่น หรือาสื่อ่า ๆ ้อมูล่าวสารที่ไ้รับะทำให้เิารเปลี่ยนแปล อ์ประอบอ ทัศนิ ในส่วนอ ารรับรู้ เิแนวิ (Cognitive Component) และเมื่ออ์ประอบส่วนใส่วนหนึ่เปลี่ยนแปล อ์ประอบ ส่วนอื่น ะมีแนวโน้ม ที่ะ เปลี่ยนแปล้วย ล่าวือ เมื่ออ์ประอบอ ทัศนิ ในส่วนอารรับรู้ เิแนวิเปลี่ยนแปล ะทำให้อ์ประอบ ในส่วนออารม์ (Affective Component) และอ์ประอบในส่วนอพฤิรรม (Behavioral Component) เปลี่ยนแปล้วย
ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ โย ารสื่อสาร พิาราาแบบำลอ ารสื่อสาร อ ลาสเวล (Lasswell,1948) ึ่ไ้วิเราะห์ ระบวนารสื่อสาร ในรูปอ ใร พูอะไร ับใร อย่าไร และไ้ผลอย่าไร ึ่สามารถแบ่ออเป็นัวแปร้น และัวแปราม ล่าวือ ใร (ผู้ส่สาร) พูอะไร (สาร) ับใร (ผู้รับสาร) อย่าไร (สื่อ) ็ือัวแปร้น ส่วนไ้ผลอย่าไร (ผลอารสื่อสาร) ็ือ ัวแปราม
ัวแปร้นทั้ 4 ประาร ึ่ผล่อารเปลี่ยนแปล ทัศนิ มีลัษะันี้
ผู้ส่สาร (Source) ผลอสารที่มี่อารเปลี่ยนแปล ทัศนิ อบุลึ้นอยู่ับ ผู้ส่สาร ลัษะอผู้ส่สารบาอย่า ะสามารถ มีอิทธิพล่อบุลอื่นมาว่าลัษะอื่น ๆ เ่น วามน่าเื่อถือ (Credibility) ึ่ึ้นอยู่ับปััย 2 ประารือ วามเี่ยวา (Expertness) และวามน่าไว้วาใ (Trustworthiness) ผู้ส่สารที่มาวามน่าเื่อถือสู ะสามารถัูใไ้ีว่า ผู้ส่สารที่มี วามน่าเื่อถือ่ำ นอานี้บุลิภาพ (Personality) อผู้ส่สาร็มีวามสำั่อารยอมรับ
สาร (Message) ลัษะอสาระมีผล่อารยอมรับหรือไม่ยอมรับอบุล ถ้าเรียมเนื้อหาสารมาเป็นอย่าีผู้รับสาร็อยาฟั ันั้นารเรียลำับอเนื้อหาวามัเนอเนื้อหาสาร วามระับ เป็น้น ึเป็นอ์ประอบสำั ่อารสื่อสาร ที่มีประสิทธิภาพ
สื่อ (Channel) หรือ่อทาารสื่อสาร เป็นเรื่ออประเภทและนิอสื่อที่ใ้
ผู้รับสาร (Receiver) อ์ประอบอผู้รับสารที่ะทำให้เิารูใที่มีประสิทธิภาพ ไ้แ่ สิปัา ทัศนิ วามเื่อ วามเื่อมั่นในนเอ ารมีส่วนร่วม ารผูมั เป็น้น
แมไวร์( McGuire อ้าใน อรวรร ปิลันธน์โอวาท, 2537) ล่าวว่า ัวแปรทั้ 4 ประาร้า้นนี้ ่อให้เิัวแปราม ือผลอารสื่อสารเป็นไปามลำับั้น 5 ั้นหลั ือ
วามั้ใ/วามสนใ (Attention)
วามเ้าใ (Comprehension)
ารยอมรับ่อสาร (Yielding)
ารเ็บำสารไว้ (Retention)
ารระทำ (Action)
โยผู้รับสาร้อผ่านไปที่ละั้น เพื่อที่ ารสื่อสาร ะสามารถเปลี่ยนแปล ทัศนิ ไ้รบถ้วนาม ระบวนาร ึ่ในสภาพาร์ปิ ั้นอนแร ๆ ะ้อเิึ้น่อน เพื่อที่ั้นอน่อ ๆ ไปะเิึ้นไ้
ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ โยใ้อิทธิพลทาสัม (Attitude Change: Social Influence) อิทธิพลทาสัม มีผลอย่ามา ่อ ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ และารัสินใ เพราะในะัสินใ ย่อมมี ลุ่มบุล ที่มีวามสำั ่อผู้ป่วยเ้ามาเี่ยว้อ ไ้แ่บุลในรอบรัว าิพี่น้อ และเพื่อนฝู เป็น้น
แนววามิเี่ยวับารเปลี่ยนแปล ทัศนิ
แมไวร์ และมิลแมน ( McGuire and Millman,1965) ล่าวว่า แนววามิเี่ยวับารเปลี่ยนแปล ทัศนิ โยใ้อิทธิพล ทาสัม เิาวามเื่อที่ว่า บุละพันา ทัศนิ อนเอในลัษะในั้น ึ้นอยู่ับ้อมูลที่ไ้รับาผู้อื่นในสัม สิ่ที่มี อิทธิพลทาสัม แบ่ออไ้เป็น 2 ประเภทือ
1. ลุ่มอ้าอิ (Reference Group) หมายถึ ลุ่มบุลที่เราใ้เป็นมารานสำหรับประเมิน ทัศนิ วามสามารถอเรา หรือสถานาร์ที่เิึ้นโยทั่วไปบุละใ้ลุ่มอ้าอิเพื่อประเมิน ทัศนิ อน และัสินใว่า ทัศนิ อนถู้อ เพราะิว่านส่วนให่ในลุ่มมี ทัศนิ เ่นเียวับน
วัสันและ อห์นสัน ( Watson and Johnson ,1972) ไ้ล่าวถึอิทธิพลอลุ่มอ้าอิที่มี่อารเปลี่ยนแปล ทัศนิ ไว้ันี้
ทัศนิ อบุละมีผลอย่ามาาลุ่มที่เามีส่วนร่วม และลุ่มที่เา้อาระร่วม้วย
ถ้า ทัศนิ อบุลสอล้อับมารานหรือบรรทัานอลุ่มะเป็นารเสริมแร (Reinforcement) ให้ับ ทัศนิ นั้น มาึ้น ในทาร้าม ะเป็นารลโทษ (Penalty) ถ้าบุลนั้นมี ทัศนิ ไม่รับมารานหรือบรรทัานอลุ่ม
บุลที่ึ้นอยู่ับลุ่ม หรือิอยู่ับลุ่มมา ะเป็นผู้ที่เปลี่ยนแปล ทัศนิ ไ้ยาที่สุ ถ้าารเปลี่ยนแปลนั้น เป็นวามพยายาม อบุลภายนอ
ารสนับสนุน หรือเห็น้วยับ ทัศนิ บาอย่าอสมาิในลุ่มแม้เพีย1 นเท่านั้น ็สามารถลอิทธิพลอลุ่มให่ ที่มี่อ ทัศนิ อสมาิในลุ่มไ้
แม้เป็นเพียสมาิ 2 นในลุ่มเท่านั้น ที่ยึมั่นในวามิหรือ ทัศนิ บาอย่า ็ะมีอิทธิพล่อสมาิในลุ่มไ้
ารมีส่วนร่วมในารอภิปรายลุ่มและ ารัสินใลุ่ม ะ่วยลาร่อ้าน ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ ถ้าลุ่มัสินใยอมรับ ทัศนิ ใหม่ สมาิในลุ่ม็ะยอมรับ ทัศนิ ้วย
ถ้าบุลเปลี่ยนแปลลุ่มอ้าอิอน ทัศนิ อบุล็มีแนวโน้มที่ะเปลี่ยนแปล้วย
2. บุลอ้าอิ (Reference Individuals) หมายถึ บุลที่เราใ้เป็นมารานเพื่อประเมิน ทัศนิ วามสามารถอเรา หรือสถานาร์ที่เิึ้น อิทธิพลอผู้อื่นที่มี่อ ทัศนิ อบุล รับ ระบวนาร เปลี่ยนแปลพฤิรรมที่เรียว่า ารเลียนแบบ (Identification) ึ่เป็นระบวนาร ที่บุลรับเอา ุสมบัิ อผู้อื่น เ่น วามิ ทัศนิ พฤิรรม เป็น้นมาเป็นอน
้อมูล่าวสารที่ไ้รับะทำให้เิารเปลี่ยนแปลอ์ประอบอ ทัศนิ ในส่วนอารรับรู้เิแนวิ (Cognitive Component) และเมื่ออ์ประอบส่วนใส่วนหนึ่เปลี่ยนแปล อ์ประอบส่วนอื่นะมีแนวโน้มที่ะ เปลี่ยนแปล้วย
บุลารทาารแพทย์ ึ่ทำหน้าที่เป็นผู้ส่สาร ้อมี วามเี่ยวา (Expertness) และ วามน่าไว้วาใ (Trustworthiness) ะทำให้มีวามน่าเื่อถือสู สามารถัูใไ้ีอีทั้มี บุลิภาพ (Personality) ี็ะมี วามสำั่อ ารยอมรับ นอานี้หา้อมูล่าวสาร มีารเรียมมาเป็นอย่าี ไม่ว่าะเป็นเนื้อหา , ารเรียลำับ , วามัเนลอนมีวามระับและมี่อทาในารส่ที่เหมาะสม ผู้ใ้บริารึ่เป็น ผู้รับสาร็อยาฟั และมีแนวโน้มที่ะ ปรับเปลี่ยนพฤิรรม ามำแนะนำหรือัู
แนวิและทฤษีเี่ยวับวามรู้ ทัศนิ และพฤิรรม (KAP)
ทฤษีนี้ เป็นทฤษีที่ให้วามสำัับัวแปร 3 ัว ือ วามรู้ (Knowledge) ทัศนิ (Attitude) และ ารยอมรับปิบัิ (Practice) อผู้รับสารอันอามีผลระทบ่อสัม่อไป าารรับสารนั้น ๆ ารเปลี่ยนแปลทั้สามประเภทนี้ ะเิึ้น ในลัษะ่อเนื่อ ล่าวือ เมื่อผู้รับสารไ้รับสาร็ะทำให้เิวามรู้ เมื่อเิวามรู้ึ้น ็ะไปมีผลทำให้เิ ทัศนิ และั้นสุท้าย ือ าร่อให้เิารระทำ ทฤษีนี้อธิบาย ารสื่อสาร หรือ สื่อมวลน ว่า เป็นัวแปร้นที่สามารถ เป็นัวนำ ารพันาเ้าไปสูุ่มนไ้ ้วยารอาศัย KAP เป็นัวแปรามใน ารวัวามสำเร็ อ ารสื่อสาร เพื่อารพันา (สุรพษ์ โสธนะเสถียร, 2533: 118)
ะเห็นไ้ว่า สื่อมวลนมีบทบาทสำัใน ารนำ่าวสาร่า ๆ ไปเผยแพร่เพื่อให้ประานในสัมไ้รับทราบว่า ะนี้ในสัมมีปัหาอะไร เมื่อประานไ้รับทราบ ่าวสารนั้น ๆ ย่อม่อให้เิ ทัศนิ และเิพฤิรรม่อไป ึ่มีลัษะ สัมพันธ์ ันเป็นลูโ่เป็นที่ยอมรับันว่า ารสื่อสารมีบทบาทสำั ในารำเนินโราร่า ๆ ให้บรรลุผลสำเร็ ามที่ั้เป้าหมายไว้ ารที่นเินเท้ามีพฤิรรมารปิบัิาม รารไ้ ็้ออาศัย ารสื่อสาร เป็นเรื่อมืออันสำัใน ารเพิ่มพูนวามรู้ สร้า ทัศนิ ที่ีและเิ ารเปลี่ยนแปลพฤิรรม ไปในทาที่เหมาะสม โยผ่านสื่อนิ่า ๆไปยัประาน ลุ่มเป้าหมาย ึ่้อประอบ้วย (สุรพษ์ โสธนะเสถียร, 2533 : 120-121)
วามรู้ (Knowledge)เป็นารรับรู้เบื้อ้น ึ่บุลส่วนมา ะไ้รับผ่าน ประสบาร์ โย ารเรียนรู้ า ารอบสนอ่อสิ่เร้า (S-R) แล้วั ระบบเป็นโรสร้า อ วามรู้ ที่ผสมผสานระหว่า วามำ (้อมูล) ับ สภาพิวิทยา ้วยเหุนี้ วามรู้ึเป็นวามำ ที่เลือสรร ึ่สอล้อ ับ สภาพิใ อนเอ วามรู้ ึเป็น ระบวนารภายใน อย่าไร็ามวามรู้็อา ส่ผล่อ พฤิรรม ที่ แสอออมนุษย์ไ้ และผลระทบที่ผู้รับสารเิ วามรู้ใน ทฤษีารสื่อสาร นั้นอาปราไ้าสาเหุ 5 ประารือ
1. ารอบ้อสสัย (Ambiguity Resolution)
ารสื่อสารมัะสร้าวาม สับสนให้สมาิในสัม ผู้รับสาร ึมัแสวหา สารสนเทศ โยารอาศัยสื่อ ทั้หลาย เพื่ออบ ้อสสัย และวามสับสนอน
2. ารสร้าทัศนะ (Attitude Formation)
ผลระทบเิวามรู้ ่อ ารปลูฝัทัศนะ นั้น ส่วนมานิยมใ้ับสารสนเทศที่เป็นนวัรรม เพื่อสร้า ทัศนิ ให้นยอมรับ ารแพร่ นวัรรมนั้น ๆ (ในานะวามรู้)
3. ารำหนวาระ (Agenda Setting) เป็นผลระทบเิวามรู้ที่สื่อระายออไปเพื่อให้ประานระหนัและผูพัน ับประเ็นวาระที่สื่อำหนึ้น หารับภูมิหลั อปัเน และ่านิยมอสัมแล้ว ผู้รับสาร็ะเลือสารสนเทศนั้น
4. ารพอพูนระบบวามเื่อ (Expansion of Belief System)
ารสื่อสารสัมมัระายวามเื่อ ่านิยม และอุมาร์้าน่า ๆ ไปสู่ประาน ึทำให้ ผู้รับสาร รับทราบระบบวามเื่อถือ หลาหลาย และลึึ้ไว้ใน วามเื่ออนมาึ้นไปเรื่อย ๆ
5. ารรู้แ้่อ่านิยม (Value Clarification)
วามัแย้ในเรื่อ่านิยมและอุมาร์เป็นภาวะปิอสัม สื่อมวลนที่นำเสนอ้อเท็ริในประเ็นเหล่านี้ ย่อมทำให้ ประาน ผู้รับสารเ้าใถึ่านิยมเหล่านั้นแ้ัึ้น
าร์เอร์ วี ู๊ (Carter V.Good, 1973: 325 อ้าใน โสภิสุา มลเษม, 2539 : 42 ) ล่าวว่า วามรู้เป็น้อเท็ริ (facts) วามริ (truth) เป็น้อมูลที่มนุษย์ไ้รับและเ็บรวบรวมาประสบาร์่าๆ ารที่บุลยอมรับหรือปิเสธสิ่ใสิ่หนึ่ไ้อย่ามีเหุผล บุลวระ้อรู้เรื่อ เี่ยวับสิ่นั้น เพื่อประอบ ารัสินใ นั่น็ือ บุละ้อมี้อเท็ริ หรือ้อมูล ่าๆ ที่สนับสนุนและให้ำอบ้อสสัยที่บุลมีอยู่ ี้แให้บุลเิวามเ้าใและ ทัศนิ ที่ี่อเรื่อใเรื่อหนึ่ รวมทั้เิวามระหนั วามเื่อ และ่านิยม่าๆ ้วย
ประภาเพ็ สุวรร (2520: 16) ล่าวว่า วามรู้ เป็นพฤิรรมั้น้น ึ่ผู้เรียนเพียแ่ำไ้ อาะโยารนึไ้หรือโยารมอเห็นหรือไ้ยิน ำไ้ วามรู้ั้นนี้ ไ้แ่ วามรู้เี่ยวับำำัวาม วามหมาย ้อเท็ริ ทฤษี โรสร้า และวิธีารแ้ปัหาเหล่านี้
เบนามิน เอส บลูม (Benjamin S.Bloom, 1967: 271) ไ้ให้วามหมายอวามรู้ว่า วามรู้ เป็นสิ่ที่ เี่ยว้อับ ารระลึถึ เพาะเรื่อ หรือเรื่อทั่วๆไป ระลึถึวิธี ระบวนารหรือสถานาร์่าๆโยเน้นวามำ
1. วามรู้ ทำให้ทราบถึวามสามารถในารำและารระลึถึเหุาร์หรือประสบาร์ที่เยพบมาแล้ว แบ่ออเป็น
1.1. วามรู้เี่ยวับเนื้อหาวิาโยเพาะ
1.2. วามรู้เี่ยวับวิธีและารำเนินารที่เี่ยวับสิ่ใสิ่หนึ่
1.3. วามรู้เี่ยวับารรวบรวมแนววามิและโรสร้า
2. วามเ้าใ ทำให้ทราบถึวามสามารถในารใ้สิปัาและทัษะเบื้อ้นแบ่ออเป็น
2.1. ารแปลวาม ือารแปลาแบบหนึ่ไปสู่อีแบบหนึ่ โยรัษาวามหมายไ้ถู้อ
3. ารนำไปใ้
4. ารวิเราะห์
5. ารสัเราะห์
6. ารประเมิน่า
แพทริ เมเริธ (Patrick Meredith, 1961: 10) ไ้พูถึวามรู้ว่า ำเป็น้อมีอ์ประอบ 2 ประาร ือ วามเ้าใ (Understanding) และารอยู่ (Retaining) เพราะวามรู้ หมายถึ วามสามารถำไ้ ในบาสิ่บาอย่า ที่เราเ้าใมาแล้ว
เบอร์ูน (Burgoon, 1974: 64) และ ริเวอร์, ปีเอร์สัน และ เนเ็น (River, Peterson and Jensen 1971: 283 อ้าถึใน ปรมะ สะเวทิน, 2540: 116-117) ไ้ล่าวถึ ารศึษาหรือวามรู้ (Knowledge) ว่าเป็นลัษะ อีประารหนึ่ ที่มีอิทธิพล่อผู้รับสาร ันั้น นที่ไ้รับารศึษาในระับที่่าัน ในยุสมัยที่่าัน ในระบบารศึษาที่่าัน ในสาาวิาที่่าัน ึย่อมมีวามรู้สึนึิ อุมาร์ และวาม้อาร ที่แ่า ันไป นที่มี ารศึษาสูหรือมีวามรู้ี ะไ้เปรียบอย่ามาในารที่ะเป็นผู้รับสารที่ี เพราะนเหล่านี้ มีวามรู้ว้าวา ในหลายเรื่อ มีวามเ้าใ ศัพท์มา และมีวามเ้าใสารไ้ี แ่นเหล่านี้ มัะเป็น นที่ไม่่อยเื่ออะไร่ายๆ
ารเิวามรู้ไม่ว่า ระับใ็าม ย่อมมีวามสัมพันธ์ ับ วามรู้สึนึิ ึ่เื่อมโยับ ารเปิรับ่าวสาร อบุล นั้นเอ รวมไปถึประสบาร์และลัษะทา ประาร (ารศึษา เพศ อายุ ฯลฯ) อแ่ละน ที่เป็นผู้รับ่าวสาร ถ้าประอบับารที่บุลมีวามพร้อมใน้าน่าๆ เ่น มีารศึษา มีารเปิรับ่าวสาร เี่ยวับราร ็มีโอาส ที่ะมี วามรู้ในเรื่อนี้ และสามารถเื่อมโยวามรู้นั้นเ้าับสภาพแวล้อมไ้ สามารถระลึไ้ รวบรวมสาระสำั เี่ยวับ ราร รวมทั้สามารถวิเราะห์ สัเราะห์ รวมทั้ประเมินผลไ้่อไป และเมื่อประาน เิวามรู้เี่ยวับ ราร ไม่ว่าะในระับใ็าม สิ่ที่เิามมา็ือ ทัศนิ วามิเห็นในลัษะ่าๆ (าราวรร ศรีสุใส, 2542 : 41)
ารเปลี่ยนแปลทัศนิ (Attitude Change)
เฮอร์เบริท ี. เลแมน (Herbert C. Kelman , Compliance , 1967 : 469) ไ้อธิบายถึ ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ โยมีวามเื่อว่า ทัศนิ อย่าเียวัน อาเิในัวบุล้วยวิธีที่่าัน าวามินี้ เฮอร์เบริท ไ้แบ่ระบวนาร เปลี่ยนแปล ทัศนิ ออเป็น 3 ประาร ือ
1. ารยินยอม (Compliance)
ารยินยอม ะเิไ้เมื่อ บุลยอมรับสิ่ที่มีอิทธิพล่อัวเา และมุ่หวัะไ้รับ วามพอใ าบุล หรือ ลุ่มบุลที่มีอิทธิพลนั้น ารที่บุลยอมระทำามสิ่ที่อยาให้เาระทำนั้น ไม่ใ่เพราะบุลเห็น้วยับสิ่นั้น แ่เป็นเพราะเาาหวัว่า ะไ้รับ ราวัล หรือารยอมรับาผู้อื่นในารเห็น้วย และระทำาม ันั้น วามพอใ ที่ไ้รับา ารยอมระทำาม นั้น เป็นผลมาา อิทธิพลทาสัม หรือ อิทธิพลอสิ่ที่่อให้เิ ารยอมรับนั้น ล่าวไ้ว่า ารยอมระทำามนี้ เป็นระบวนารเปลี่ยนแปล ทัศนิ ึ่ะมีพลัผลััน ให้บุลยอม ระทำามมาหรือน้อย ึ้นอยู่ับำนวนหรือ วามรุนแรอราวัลและ ารลโทษ
2. ารเลียนแบบ (Identification)
ารเลียนแบบ เิึ้นเมื่อบุลยอมรับสิ่เร้า หรือสิ่ระุ้น ึ่ารยอมรับนี้เป็นผลมาา ารที่บุล ้อาระสร้าวามสัมพันธ์ที่ี หรือที่พอใระหว่านเอับผู้อื่น หรือลุ่มบุลอื่น าารเลียนแบบนี้ ทัศนิ อบุละเปลี่ยน ไป มาหรือน้อย ึ้นอยู่ับสิ่เร้าให้เิารเลียนแบบ ล่าวไ้ว่า ารเลียนแบบ เป็นระบวน ารเปลี่ยนแปล ทัศนิ ึ่พลัผลััน ให้เิารเปลี่ยนแปลนี้ ะมาหรือน้อยึ้นอยู่ับ วามน่า โน้มน้าวใ อสิ่เร้าที่มี่อบุลนั้น ารเลียนแบบึึ้นอยู่ับพลั (Power) อผู้ส่สาร บุละรับเอาบทบาท ทั้หม อนอื่น มาเป็นอนเอ หรือแลเปลี่ยนบทบาทึ่ันและัน บุละเื่อในสิ่ที่ัวเอ เลียนแบบ แ่ไม่รวมถึเนื้อหาและรายละเอียในารเลียนแบบ ทัศนิ อบุล ะเปลี่ยนไปมา หรือน้อยึ้นอยู่ับ สิ่เร้าที่ทำให้เิ ารเปลี่ยนแปล
3. วาม้อารที่อยาะเปลี่ยน (Internalization)
เป็นระบวนาร ที่เิึ้นเมื่อบุลยอมรับสิ่ที่มีอิทธิพลเหนือว่า ึ่รับ วาม้อารภายใน ่านิยม อเา พฤิรรมที่เปลี่ยนไป ในลัษะนี้ะสอล้อับ ่านิยม ที่บุลมีอยู่เิม วามพึพอใ ที่ไ้ะึ้นอยู่ับ เนื้อหารายละเอีย อพฤิรรมนั้น ๆ ารเปลี่ยนแปล ัล่าว ถ้าวามิ วามรู้สึและพฤิรรมถูระทบไม่ว่า ะในระับใ็าม ะมีผล่อารเปลี่ยน ทัศนิ ทั้สิ้น
2.). แนวิเี่ยวับทฤษีและวามพึพอใ
วามพึพอ ใ (Satisfaction) วามพึพอใเป็นสิ่ที่มนุษย์ทุนปรารถนา แ่วามพึพอใอแ่ละน่อสิ่เร้า (Stimulus) อย่าใอย่าหนึ่ ย่อมมีวามเ้ม้น่าันไป ามทัศนิ ่านิยม ระับารศึษา อมนุษย์นั้น ลอไปนสภาพาร์หรือสถานาร์่าๆ ะที่มีารปะทะสัสรร์ (Interaction) ันเป็นอ์ประอบอยู่้วย ล่าวว่า วามพึพอใเิึ้นไ้าารไ้รับสิ่ที่นพึปรารถนา หรือ อยาไ้วามพึพอใึเป็นทั้พฤิรรม (Behavior) และ ระบวนาร (Process) ในารลวามึเรีย (Tension)
ามพนานุรมบับมหาวิทยาลัย ร. วิทย์ เที่ยบูรธรรม ไ้ล่าว ำว่า “ พึ ” ไว้ว่า “ เป็นำ่วยริยามีวามหมายว่า น่า เ่น พึไป ือ วรไป , พึั ือ น่าั เป็น้น ”
- พึใ (.) ถูใ เหมาะใ พอใ
- พึา (ว.) เหมาะา พ่อา
- พึสวน (ว.) วรถนอมไว้
ความคิดเห็น