คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #3 : กิ่งก้านสาขาของโบราณคดี
นัวิาารโละวันไ้ัแบ่ารศึษาโบราีออเป็นสาา่าๆมามายามแ่ประวัิวามเป็นมาและรสนิยมอแ่ละาิ แ่โยหลัๆแล้วมัะแบ่ออเป็นสอ่ายือฝั่อเมริาและอัฤษ โบราีถูัให้เป็นหนึ่ในสี่แนอารศึษามานุษยวิทยา (Anthropology) ามารแบ่แบบมานุษยวิทยาสุลอเมริัน ที่แบ่ารศึษามานุษยวิทยาออเป็นสี่แนย่อยไ้แ่
· มานุษยวิทยาายภาพ (Biological/Physical Anthropology) ือารศึษาลัษะและวิวันาารทาายภาพอมนุษยาิ และนำไปเปรียบเทียบับลัษะทาายภาพอมนุษย์ในสัม่าๆทั่วโล เ่นสู ่ำ ำ าว นาะโหล รูปร่าฟัน เป็น้น ารศึษาอนัวิาารลุ่มนี้็ะมีารเ็บรวบรวม้อมูลเป็นสถิิไว้ มีารวันารูปร่าเพื่อนำมาศึษาเปรียบเทียบวามแ่าทาายภาพอมนุษย์เพื่อให้เห็นถึวิวันาารทาายภาพอมนุษย์ อย่าที่เราๆท่านๆเห็นันในสารีที่นัโบราีเินทาไปุหาระูมนุษย์โบราในแอฟริาใ้ ึ่เป็นินแนที่เ่าแ่ที่เื่อว่าบรรพบุรุษอมนุษย์ำเนิที่นี่แล้วแพร่ระายไปทั่วโล โรระูมนุษย์ที่เ่าแ่ที่สุอายุราวสี่ล้านปี และโีที่พวระูที่พบมีระูสันหลัและสะโพทำให้เราแน่ใไ้ว่าบรรพบุรุษอเรานั้นยืนัวร และไม่ไ้วิวันาารมาาลิอย่าที่เ้าใัน รนี้้อออธิบายทำวามเ้าใัน่อนว่าำว่า “ มนุษย์มีบรรพบุรุษร่วมันับลิ”และ “มนุษย์วิวันาารมาาลิ” นั้นวามหมาย่าันอย่าสิ้นเิ ารที่นะมีำเนิมาาลิฟัูเป็นเรื่อน่าันเสียมาว่า หาเป็นเ่นนั้นริลิออลูมาเป็นนให้เห็นบ้าในปัุบัน หรือลิ่อยๆลายมาเป็นน ส่วนในประโยแรนั้นผู้เียนออธิบายให้เห็นภาพัเน ลอินนาารถึมีสิ่มีีวินิหนึ่ออลูออหลานมามามายและลูหลานอมัน็มีลัษะที่แ่าันออไป (แ่็มีวามล้ายลึันเพราะมาาพ่อแม่เียวัน) พวมันระายออไปหาินามที่่าๆ และ่า็ปรับัวให้เ้าับสภาพแวล้อมไ้ีแ่าัน บาพวลาบาพวโ่ บาพวเ้มแ็บาพวอ่อนแอ เมื่อพวมัน่าออลูออหลานในสภาพแวล้อมที่่าันและาาริ่อัน ลูหลานพวมัน็มีลัษะที่แ่าาบรรพบุรุษอพวมันมาึ้นๆ นเวลาผ่านไปพวมันึลายเป็นสิ่มีีวิ่าสายพันธุ์ที่มีลัษะทาพันธุรรมที่ล้ายลึหรือใล้เียัน หลัานที่ะยืนยันถึารมีบรรพบุรุษร่วมันอมนุษย์และลิ็ือีเอ็นเอที่่าันเพียหนึ่เปอร์เ็น์เท่านั้น
· มานุษยวิทยาวันธรรม (Cultural Anthropology) ศึษาวามหลาหลายอวันธรรม และสัมอมนุษย์ในแ่มุม่าๆไม่ว่าะเป็นารปรอ เศรษิ ารศึษาและวามเื่อ วามหลาหลายทาวันธรรมอมนุษย์สะท้อนให้เห็นถึทัษะอมนุษย์ในารปรับัว่อสภาพแวล้อมที่หลาหลาย วันธรรมเป็นเรื่อมืออมนุษย์ในารเอาีวิรอ เป็นหนึ่ในสิ่ประิษ์อมนุษย์แ่เมื่อนานไปมนุษย์เป็นทาสวันธรรมที่นสร้าึ้น โยมนุษย์เื่อมั่นว่าวันธรรมอนนั้นีที่สุถู้อที่สุและริแท้ที่สุ อิและารแบ่ฝัแบ่ฝ่ายึเิึ้น ้ออบุบรรานัมานุษยวิทยาวันธรรมที่ทุ่มเทศึษาเพื่อที่ะเย่าัวมนุษย์ให้มีสิึ้นมามอเห็นวามเป็นริว่ามนุษย์นั้นสร้าวันธรรม อย่าเป็นทาสวันธรรม ยิ่ไปว่าารศึษาลัษะวันธรรมอลุ่มน่าๆในโลแล้วนัมานุษยวิทยาวันธรรมยัมุ่ที่ะศึษาถึปััย ระบวนารและทิศทาารเปลี่ยนแปลทาวันธรรมอี้วย ารศึษาอนัวิาารในสาานี้้อทุ่มเทและมีใรัอย่ามาเพราะะ้อลเ็บ้อมูลภาสนาม้อไปใ้ีวิอยู่ับสัมที่น้อารศึษาเป็นเวลานานๆ เรียนรู้สอทาือเป็นทั้ผู้สัเาร์และผู้มีส่วนร่วมในิรรมอสัมนั้นๆ ึไม่แปลที่นัวิาารในสายนี้มัะเป็นผู้าย อาะเป็นเพราะมีวามล่อัวและปลอภัยในารเินทา ในมุมมออผู้เียนเอนที่ะทำานแบบนี้ไ้้อใแ็พอสมวร เพราะบารั้บาสัมะ้อมีาร่าสัว์เพื่อเป็นอาหารหรือเพื่อประอบพิธีรรม็ะ้อสัเาร์้วย ผู้เียนเอรู้ัวว่าทำไม่ไ้แน่ๆ เพราะำไ้ว่าสมัยที่เรียนอยู่อาารย์เอาวีีโอพิธีรรม่าวายเลี้ยผีอนลุ่มน้อยเผ่าหนึ่ ผู้เียน้อนั่หลับาทั้าบเพราะทนูไม่ไ้ สสารวาย ในพิธีรรมนั้นะมีผู้เ่าผู้แ่มาทำพิธีมีอนหนึ่ที่ผู้บรรยายในเทปแปลให้ฟัอนที่นเ้าไปพูับวายที่ะถู่าัวนั้นว่า“พรุ่นี้ะเอาวานมาสับหัว อย่าลัวนะ”แหมพูไปไ้ อย่าว่าแ่วายเลย่ะ น็ลัว
· มานุษยวิทยาภาษาศาสร์ (Linguistic Anthropology) เป็นารศึษาภาษาั้เิมอมนุษย์โยเพาะภาษาอลุ่มนที่ไม่มีภาษาเียนเ่นภาษาอนลุ่มน้อย เน้นารศึษาารเปลี่ยนแปลอภาษาว่าเปลี่ยนแปลไปอย่าไร ทำไมถึเิารเปลี่ยนแปล อิทธิพลอภาษาที่มี่อวันธรรม หน้าที่อภาษาึ่ภาษาไม่ไ้มีไว้เพื่อสื่อสารให้เิวามเ้าใันในหมู่มนุษย์ในสัมแ่เพียอย่าเียว แ่ภาษายัเป็นเรื่อี้บ่สถานะภาพทาสัม แนวิและมุมมออเ้าอภาษาอี้วย ารศึษาและเ็บ้อมูลอนัมานุษยวิทยาภาษาศาสร์็ทำเ่นเียวันับนัมานุษยวิทยาวันธรรมือารเ้าไปอยู่ับลุ่มนที่้อารศึษา สอบถามผู้เ่าผู้แ่อุมนนไ้้อมูลรบถ้วนแล้ว็้อนำมาเปรียบเทียบับภาษาอลุ่มอื่นๆเพื่อหาลัษะวามแ่าและล้ายลึันอภาษา้วย ภาษาบอไ้ถึวามสัมพันธ์อลุ่ม่าๆว่ามีวามเี่ยว้อเป็นาิพี่น้อันหรือไม่ บาภาษา็มีวิวันาารอย่าเ่นั เป้าหมายอีประารอารศึษาในสาานี้ือารรัษาภาษาอนลุ่มน้อยเอาไว้ าารศึษาที่ผ่านมาพบว่าในปัุบันมีภาษาเล็ภาษาน้อยสูหายไปาโลนับร้อยๆภาษาเลยทีเียว น่าลัวว่า่อไปภายหน้าภาษาไทยะเป็นหนึ่ในภาษาที่สูหายเหล่านั้นหรือเปล่า เพราะนสมัยนี้อบพูไทยำอัฤษำ อีทั้วัยรุ่นบาลุ่ม็ทำให้ภาษาผิเพี้ยนไป้วยวามะนอเ่น ระเป๋า็เป็นระแป๋ว เว้ย็ลายเป็นเฟร้ย เยิ่นเย้อ็เพี้ยนเป็นเวิ่นเว้อ เห็นแบบนี้แล้วนึภาพภาษาไทยในอนาาลไม่ออเลย่ะ
· โบราี (Archaeology) อาะล่าวไ้โยว้าือเป็นารศึษาพฤิรรมทาวันธรรม และสัมอมนุษย์ในอี ึ่แบ่ออเป็นสมัย่าๆไ้สอสมัยไ้แ่ สมัย่อนประวัิศาสร์ ึ่็ือสมัยที่ยัไม่มีารประิษ์อัษร สมัยประวัิศาสร์ือสมัยที่มีารบันทึ้วยอัษรที่ิ้นึ้น นัวิาารสายนี้เน้นหนัไปที่ารศึษาสัมมนุษย์ในอ์รวมโยผ่านหลัานทีุ่้นพบ สนใศึษาสัมมนุษย์ในอี แ่็ไม่ไ้หมายวามว่าะไม่สนใสัมมนุษย์ในปัุบันหรอนะะ เพราะนัโบราีสมัยใหม่็ไ้เอา้อมูลอนัมนุษย์วิทยาหรือนัาิพันธุ์วิทยาที่ไ้าารไปอยู่ร่วมับนในสัมนาเล็มาศึษาวบู่ับหลัานที่าว่าน่าะมีวามเี่ยว้อสัมพันธ์ัน เพราะนัโบราีเื่อว่าสัมนาเล็ที่ยัเหลืออยู่ในปัุบันเป็นัวแทนอมนุษย์ในอี พวเาเหล่านั้นำรีวิามแบบแผนเิม แม้ะมีารเปลี่ยนแปลบ้าแ่็เล็น้อย ารศึษาวันธรรมอนเหล่านี้ะทำให้เห็นภาพารำรีพอนในอีไ้แ่มัึ้นบ้าว่าารอธิบายหลัานเพียอย่าเียว ารศึษาโบราีใ้อุปร์และเทนิ่อน้ามาึ่ผู้เียนะล่าวในบท่อๆไปนะะ
เรามาูสายอัฤษันบ้า ารแบ่ามวิามานุษยวิทยาสุลอัฤษแล้ว มานุษยวิทยาะแบ่ออเป็นสอแนือมานุษยวิทยาายภาพและวันธรรม ส่วนโบราีือศาสร์ที่แยออมา่าหา ผู้เียนเอ็ไม่เ้าใว่าทำไม้อแย่าย้วย มันทำให้นยึิ ไม่เป็นอิสระทาวามิ เพราะนที่เรียนบาอเมริา็ะยึับวามิทาฝั่อเมริา นที่เรียนมาาอัฤษหรือยุโรป็ะยึมั่นับสิ่ที่เรียนมา และ็เป็นเรื่อที่น่าิอีเ่นันว่าไม่เห็นมีนที่เรียนบโท บเอทาโบราีในประเทศไทยเอ มีแนวิหรือทฤษีเป็นอนเอแบบาวะวันมั่ มีแ่รับแนวิเามาแล้วมาเถียันเอ ยิ่พู็ยิ่มันแ่หยุแ่นี้่อนีว่า เี๋ยวผู้เียนะโนรูบาอาารย์และนัวิาารแบนเสีย่อน
หาะล่าวว่าโบราีเป็นศาสร์ที่มีอบเว้าวาและลึล้ำะมีผินั โยะเห็นไ้าารแบ่สาาอารศึษาทาโบราีออเป็นสาาย่อยมามาย และแ่ละสาา็มีวิธีารและอบเารศึษาที่ัเนแ่าันไป
1. โบราีสมัย่อนประวัิศาสร์ เป็นสาาที่ศึษาเรื่อราวในอีั้แ่สมัย่อนที่อัษระถูประิษ์ึ้น ย้อนไปนระทั่่วเวลาที่มนุษย์ปราึ้นบนโล ึ่ะเห็นไ้ว่าเป็น่วเวลาที่ยาวนานราวสี่ล้านปีล่วมาแล้ว ารศึษาโบราีสมัย่อนประวัิศาสร์ยัมีสาาย่อยไ้แ่
· บรรพีววิทยา (Paleoanthropology) ศึษาาระูมนุษย์ที่สูพันธุ์ไปแล้ว เพื่อศึษาลัษะทาายภาพและวิวันาาร โยอาศัยระบวนารทาวิทยาศาสร์เ้ามา่วยในารศึษาและแปลวาม แ่นัโบราีสาานี้ออะลำบาอยู่สัหน่อย เพราะบารั้้อทุ่มเทเวลานับสิบๆปีเพื่อ้นหาาบรรพบุรุษมนุษย์ แ่ลับพบเพียเศษระูบาิ้นที่แหัหรือฟันเพียสอหรือสามี่เท่านั้น
· เทโนโลยีารประิษ์เรื่อมือหิน (Stone tool Technology) ศึษาเรื่อมือหินที่มนุษย์สร้าึ้นในสมัย่าๆ โยศึษาทั้รูปแบบ วัสุ วิธีาระเทาะ เพื่อเื่อมโยไปถึเรื่อารใ้าน อีทั้ยัสามารถใ้เป็นหลัานทาอ้อมในารศึษาถึสภาพแวล้อมและสัว์ที่มนุษย์ในสมัยนั้นๆล่าไ้อี้วย
· โลหะวิทยา (Archaeometallurgy) เป็นสาาหนึ่อารศึษาโบราี ที่เน้นศึษาเรื่อมือโลหะ ไ้แ่เหล็และสำริไม่ว่าะเป็นวาน หอ ่าหู แหวนหรือแม้ระทั่ถ้วยาม โยะศึษาถึรรมวิธีารผลิโลหะ แหล่ที่มาอโลหะ ารนำโลหะที่ไ้าารถลุไปใ้ รวมไปถึารแพร่ระายอสิ่ที่ผลิึ้น
· โบราีโลเ่า (Old World Archaeology) ือารศึษาโบราีในทวีปแอฟริา เอเียและยุโรป โยแอฟริาเป็นทวีปที่เ่าแ่และมีวามสำัในานะที่เป็นทวีปที่พบหลัานว่าบรรพบุรุษอมนุษยาิไ้ปราึ้นที่นี่่อนที่ะแพร่ระายไปสู่ เอเีย และยุโรป
· โบราีโลใหม่ (New World Archaeology) ศึษาเรื่อราวเ่าแ่อทวีปอเมริาเหนือ อเมริาลาและอเมริาใ้ทั้หม เ่นารศึษาอารยธรรมอินา และแอสเทที่สาบสู บาท่านที่เยอ่านเร่อราวอนาวอินาอาะแย้ึ้นมาว่า าวอินา็มีัวอัษรใ้ันแล้ว ็้อถือว่าเป็นโบราีสมัยประวัิศาสร์สิ ในวามเป็นริหาเรายึามนิยามที่ว่าโบราีสมัยประวัิศาร์ศึษาอารยธรรมที่มีัวอัษรใ้แล้ว ็วรเป็นเ่นนั้น หาแ่ว่าัวอัษรที่าวอินาารึไว้อย่าวิิรบรรนั้น ไม่มีผู้ใสามารถอ่านไ้ ะนั้นนัวิาารัให้อารยธรรมใที่มีัวอัษรใ้แ่ไม่สามารถแปลวามหมายไ้ให้อยู่ในสมัยึ่่อนประวัิศาสร์
2. โบราีสมัยประวัิศาสร์ (Historical Archaeology) แปลรัวือารศึษาอารยธรรมสมัยที่มีารประิษ์ัวอัษรใ้แล้วและ้อมีผู้ที่เ้าใวามหมายัวอัษรนั้นๆ้วย ล่าวสั้นๆือเน้นศึษาลุ่มนที่ภาษาเียนแล้วนั่นเอ โยนอาะศึษาาหลัานที่เป็นเอสาร หรือบันทึแล้วยัศึษาร่วมับหลัานทาโบราีอื่นๆร่วม้วย เ่นภานะินเผา หรือเรื่อมือ่าๆ เนื่อาหลัานประเภทบันทึะมีุอ่อนรที่สามารถถูบิเบือนโยผู้ที่เียนึ้น เอสารบาิ้นถูเียน่าเวลา่าสมัยับเหุาร์นั้นๆ ันั้นนัโบราีึ่อน้าระมัระวัในารศึษาหลัานที่เป็นเอสาร
3. โบราีลาสสิ (Classical Archaeology) ไม่ใ่เป็นารศึษาเพลลาสสิแ่อย่าใ หาแ่เป็นารศึษาอารยธรรมรี-โรมัน โยนัโบราีสาานี้ะทำานร่วมับนัประวัิศาสร์ แ่โยภาพรวมแล้วเป็นารศึษาเิศิลปะและภูมิปัามาว่าะมุ่ีวามถึสัมและวันธรรมอสมัยัล่าว
4. อียิป์วิทยาและอัสีเรียวิทยา (Egyptology and Assyriology) ือารศึษาอารยธรรมอียิป์โบราและอารยธรรมอนาิอัสีเรียน นัโบราีสาานี้นอาะเี่ยวาในารุ้นแล้วยัสามารถอ่านอัระไฮโรลิฟฟิอาวอียิป์โบราและอัษริวนิฟอร์มอนาิอัสีเรียนไ้อี้วย ในส่วนอนัโบราีหรือที่เรียันอีอย่าว่านัอียิป์วิทยานั้นยัทำานร่วมันับนัวิทยาศาสร์ในารศึษามัมมี่อียิป์โบรา เ่นารศึษาโรภัยไ้เ็บ โภนาาร และารแพทย์ในสมัยนั้น เป็น้น
5. โบราีใ้น้ำ (Nautical or Underwater Archaeology) โบราีสาานี้ะศึษาแหล่เรือม สิ่่อสร้า าเรือใ้แม่น้ำ ทะเล มหาสมุทร ลอรวมไปถึทะเลสาบ ุมุ่หมายเพื่อารศึษาเรื่อราวเี่ยวับารเินเรือและาร้าายในสมัยโบรา รวมไปถึอนุรัษ์แหล่โบราีเหล่านั้น้วย ที่ะโบราีมีารัอบรมโบราีใ้น้ำอยู่เ่นัน แ่ผู้ที่ะเ้าร่วมไ้ะ้อมีร่าายที่แ็แรพอสมวร เพื่อนอผู้เียนเล่าให้ฟัถึารฝึโบราีใ้น้ำว่าะ้อวิ่ระยะไลทุวัน นอานั้นะ้อวิพื้น ิทอัพและฝึอบรมวามรู้เี่ยวับารำน้ำ ารลไปใ้น้ำลึโยที่ร่าายไม่พร้อมนั้นะเป็นอันราย ผู้เียนเอ็อยาไปร่วมฝึแ่ไปไม่ไ้เนื่อาวิพื้นไม่ึ้น (ิพุ)
6. โบราีอุสาหรรม (Industrial Archaeology) อบเอารศึษาโบราีในสาานี้ะเน้นไปที่ารศึษาสิ่่อสร้า ผัเมือ ระบบลประทานใน่วปิวัิอุสาหรรม ึ่โบราีสาานี้ะพบมาในยุโรป เป้าหมายอารศึษาะเป็นารบันทึหลัานให้ถู้อมาที่สุเพื่อให้เห็นภาพรวมอเมือในสมัยัล่าว ำราบาเล่ม็นิยามว่าเป็นารศึษาโบราวัถุที่เี่ยว้อับารผลิหรือี้บ่ถึารผลิที่มีลัษะผลิเพื่อาย
7. โบราีาิพันธุ์ (Ethnoarchaelogy) เป็นารศึษาสัมนาเล็ที่ยัำรีพ้วยารเ็บหาอป่าล่าสัว์ที่ยัหลเหลืออยู่ในปัุบัน เ่น ปิมี่ นเผ่าในแอฟริา อะบอริินในออสเรเลีย และาวเาในประเทศไทยเป็น้น ทั้นี้เพื่อให้เ้าใและมอเห็นภาพวิถีารำรีพอสัมั้เิมในสมัย่อนเ่นสัมเ็บหาอป่าล่าสัว์ในสมัยหินใหม่ โยเราะพบว่าแม้ปัุบันเราะเ้าสู่ยุโลาภิวัน์ ที่าริ่อสื่อสาร้ามทวีปทำไ้ในั่วไม่ี่อึใ หรือเินทาไปประเทศ้วยเรื่อบินในเวลาไม่ี่ั่วโมแล้ว็าม แ่สัมเรียบ่ายเหล่านี้บาส่วนยัะเทาะหินทำเป็นเรื่อมือใ้อยู่ !!
8. ารัารทรัพยารทาวันธรรม (Cultural Resource Management) มีึ้นในราวปี 1970 เน้นหนัไปที่ารศึษาแหล่โบราีที่เสี่ย่อารถูทำลาย โยะทำารศึษา เ็บ้อมูลให้มาที่สุรวมไปถึารอนุรัษ์และู้แหล่ ที่สำัือารระบุและประเมิน่าเพื่อารอนุรัษ์แหล่โบราีและโบราสถานไม่ให้ถูทำลายาารพันาสมัยใหม่ ในปัุบันารัารทรัพยารทาวันธรรมินวามหมายรวมไปถึบริหารารัารเรื่อศิลปวันธรรมเพื่อารท่อเที่ยวอี้วย
9. โบราีนิิวิทยา (Forensic Archaeology) เป็นสาาใหม่ที่ประยุ์เอาระบวนารุ้นเพื่อรวบรวมหลัานทาโบราีไปใ้ในานนิิวิทยา ในารลำับเหุาร์ารรม
10. โบราีพฤษศาสร์ (Paleoethnobotany/ Archaeobotany) เป็นารศึษาเรื่อาเศษพืที่ไ้าแหล่โบราี มีุมุ่หมายเพื่อระบุนิอพืที่พบเพื่อที่นัโบราีะสามารถเื่อมโยไปถึเรื่อโภนาาร และารเพาะปลูอนในสมัยโบราไ้ ารศึษาแนนี้้อพึ่ระบวนารและเทนิทาวิทยาศาสร์่อน้ามา เ่นระบวนารวิเราะห์อโปรไลท์ (Coprolite Analysis) เป็นารวิเราะห์หาิ้นส่วนอพืและสัว์ที่อยู่ในมูลนและสัว์ เ่นารวิเราะห์เศษิ้นส่วนอ้าวที่พบที่แหล่โบราีโพนมี อำเภอพันานิม ัหวัลบุรี หลายท่านอาไม่เื่อ เพราะัแย้ับวามเป็นริที่ว่ามูลเป็นสิ่ที่ย่อยสลายไ้่ายในเวลาอันสั้น ะเป็นไปไ้อย่าไรที่เราะพบมูลสัว์อายุนับร้อยนับพันปี แ่อให้เื่อเถิว่ามูลพันปีมีริๆ แ่ะพบในสภาพที่สุั้วือแห้มาหรือไม่็ุ่มื้นมาไปเลย ารวิเราะห์นั้น็ะแบ่ออเป็นารวิเราะห์แห้และารวิเราะห์เปีย ารวิเราะห์อย่าแรนั้นทำโยารั่น้ำหนั บันทึสีสันรูปร่าลัษะทุอย่าไว้่อนที่ะบอย่าเบามือ แยิ้นส่วนพืออมา ส่วนารวิเราะห์เปียะแยมูลออมาส่วนหนึ่ไปแ่ในน้ำยาเพื่อหาเสรพืและลัษะทาเมีบาประารนัวิาารสาานี้ึมีวามเี่ยวาเป็นพิเศษในารแยแยะว่ามูลอไหนเป็นอสัว์นิใ
11. โบราีภูมิทัศน์ ( Landscape Archaeology) ศึษาเรื่อารั้ถิ่นานอมนุษย์ าารสำรวภาพื้นและาารสำรวทาอาาศ มีารนำเทโนโลยีที่มันสมัยเ้ามา่วยไ้แ่ GPS GIS หรือ Remote sensing มัะเป็นารสำรวหาร่อรอยอแหล่โบราีที่อยู่ใ้ั้นผิวิน หรืออยู่ในป่าลึ
12. โบราีสัวศาสร์ (Archaeozoology) ศึษาาสัว์เพื่อระบุนิ ที่อยู่อาศัยที่ะสามารถเื่อมโยไปถึวันธรรมอมนุษย์ไ้ รวมไปถึศึษาบทบาทอสัว์่อสัมมนุษย์ เ่นารพบว่ามีารฝัะโหลหมีอมนุษย์นีแอนเอทัล ี้ให้เห็นถึบทบาทที่สำัอหมี่อมนุษย์ในสมัยนั้น
ความคิดเห็น