เนื้อหาการเรียน ม.5 โดย ครูพิมพ์

ลำดับตอนที่ #14 : บทละครพูด

.........................................................................เอกสารประกอบการสอนวิชาภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่  ๕

ใบความรู้ เรื่อง บทละครพูด

 

            บทละครพูด  คือการละเล่นจำพวกหนึ่ง  ผู้แสดงใช้การสนทนาดำเนินเรื่องและการแสดงท่าทางประกอบ การพูดและการแสดงอากัปกิริยาเป็นไปตามปกติวิสัยในชีวิตประจำวัน

ละครพูดมุ่งความบันเทิงเป็นสำคัญ แต่ก็แฝงข้อคิดหรือคติชีวิตไว้ด้วย

            พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงใช้พระราชนิพนธ์พูดของพระองค์ปลุกใจคนไทยให้รักชาติและเสียสละเพื่อชาติ  บทละครพูดที่ยอดเยี่ยมที่สุดคือพระราชนิพนธ์เรื่อง

“ หัวใจนักรบ” บทละครพูดเกี่ยวกับรักโรแมนติกที่แสดงออกถึงความมีพระปรีชาสามารถด้าน

อักษรศาสตร์ของพระองค์คือ “ มัทนะพาธา” เป็นบทละครพูดเรื่องเดียวในวรรณคดีไทยที่แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทฉันท์

             องค์ประกอบของบทละครพูด

   ๑. แนวคิด  บทละครพูดมีลักษณะเช่นเดียวกับบันเทิงคดีทั่วไป  มิได้มุ่งความสนุกเพลิดเพลินเพียงอย่างเดียว  แต่ให้ข้อคิดอย่างใดอย่างหนึ่งควบคู่ไปด้วย

   ๒.โครงเรื่อง  โครงเรื่องประกอบไปด้วยลำดับขั้นตอนดังต่อไปนี้

๒.๑.       การเปิดเรื่อง  มัทนะพาธา  เริ่มด้วยเทพบนสวรรค์ที่ชื่อสุเทษณ์ กำลัง

เกี้ยวพาราสีนางฟ้า ซึ่งนางฟ้าคือมัทนะพาธา  ไม่ตอบรับรัก

๒.๒.      การเริ่มปัญหา  เริ่มเมื่อสุเทษณ์ ถูกปฎิเสธ ความรัก จึงไม่พอใจและ

นางให้เป็นดอกกุหลาบ

๒.๓.        การขยายตัวของปัญหา  นางจัณฑีมเหสีของท้าวชัยเสนหึงหวงคิดอุบายชั่ว ทำให้ท้าวชัยเสนเข้าใจผิดว่านางมัทนะพาธามีชู้

๒.๔.      การที่ปัญหาได้รับการแก้ไข  เมื่อท้าวชัยเสนทราบความจริงว่า

มัทนะพาธาไม่มีชู้ตามคำกล่าวหา

๒.๕.      จุดจบของปัญหา  มัทนะพาธา กลายเป็นกุหลาบตลอดไป  จึงไม่มีการแย่งชิง อิจฉาริษยาเกิดขึ้นอีก 

  ๓.  ตัวละคร  ตัวละครในบทละครพูด แสดงบุคลิกลักษณะและนิสัยใจคอของตนใน

การเจรจา

               ๔.  บทสนทนา  คำพูดของตัวละคร เป็นคำพูดสั้นๆ  เหมาะแก่ฐานะและบทบาทตัวละคร  ช่วยดำเนินเรื่องและบ่งบอกนิสัยใจคอของตัวละคร  โดยทั่วไปไม่มีการบอกตำแหน่งและทิศทางที่ตัวละครยืน เดิน หรือนั่ง และบอกกิริยาท่าทางที่ตัวละครจะแสดงในวงเล็บก่อนหรือหลังคำพูดของตัวละคร

            ๕.  บรรยากาศ  บรรยากาศได้แก่ ฉาก แสง เสียง และเครื่องแต่งกายของตัวละคร

บรรยากาศมีความจำเป็นสำหรับบทละครมากเพราะช่วยให้ผู้ชมเกิดอารมณ์และเห็นความสมจริงไปกับเรื่อง สำหรับบทละครวิทยุไม่ต้องมีฉากโดยตรง  แต่เปลี่ยนไปใช้เสียงและคำพูดของตัวละครแทนฉาก 

 ^ ^