เฮฮาประสาสามก๊ก

ลำดับตอนที่ #28 : การตายของโจผีและสายสัมพันธ์ของสุมาอี้กับตระกูลโจ

การตายของโจผีและสายสัมพันธ์ของสุมาอี้กับตระกูลโจ
 

โจผีกับพ่อและสุมาอี้กับลูก

เนื่องจากคุณราเบลขอมาผมจึงลองค้นคว้าเกี่ยวกับการตายของโจผี ซึ่งค่อนข้างยากเพราะเอกสารล้วนให้ข้อมูลว่าโจผีป่วยกระทันหันแล้วก็ตายเท่านั้นเอง น่าสังเกตว่าเมื่อโจผีตามเสด็จพระบิดาไปหลังครองราชย์เพียงเจ็ดปี สารพัดโจก็พากันเรียงคิวจองวัดอย่างคึกคัก ในที่สุดอำนาจทั้งหมดต้องตกอยู่ในมือของตระกูลสุมา ในบทกวีไป๋หม่าอ๋องเปียว โจสิดบรรยายความห่วงว่าพี่ชายถูกยุยงให้ผิดใจกับน้องเพราะเดิมทีโจผีรักน้องมาก เดี๋ยวนี้ห่างเหิน(กรณีหาต้นฉบับภาษาจีนไม่ได้ให้ดูใน "โจโฉ โจผี โจสิด ยอดกวียุคสามก๊ก" ครับ) ตระกูลสุมากำลังทยอยกำจัดไปทีละคนตั้งแต่สมัยโจผีแล้วใช่มั้ย!? โจโฉเก็บพวกสุมามาเลี้ยงดูเนื่องจากมีบุญคุญทางใจกับสุมาฝางผู้เลี้ยงต้อยตนมาตั้งแต่เป็นหนุ่มหน้ามน โดยเฉพาะสุมาอี้นั้นโจโฉเก็บไว้ใกล้ตัวและเอ็นดูมากเป็นพิเศษ แม้แต่ชื่อ "ชงต๊ะ" โจโฉก็ตั้งให้ แล้วเหตุใดถึงมาถอนรากถอนโคนสกุลโจ-แฮหัวขนาดนี้? แล้วอีกประการ... ถ้าคิดจะโค้นอำนาจพวกโจ-แฮหัว เค้าไม่จำเป็นต้องรอจนโจโฉตาย แต่เค้าสามารถยืมมือฟูฮองเฮาได้ โดยช่วยให้พระนางทำสำเร็จ แล้วรัฐประหารซ้อนอ้างความภักดีต่อโจโฉเหมือนที่ลิฉุย-กุยกีรัฐประหารอองอุ้นอ้างความภักดีต่อตั๋งโต๊ะและฮ่องเต้  แน่นอนว่าสุมาอี้สามารถจัดการทั้งหมดได้แบบสบายๆ และก่อตั้งราชวงศ์จิ้นอย่างอหังการ โดยเดินตาเดียวกินทั้งกระดาน ไม่เหลือใครเป็นหอกข้างแคร่ แล้วทำไมไม่ทำ?
 ผี "ท่านพ่อ ข้าไม่สามารถแบ่งเบาภาระท่านได้เลย ต้องขอโทษด้วย"

ผมเคยเปรียบสุมาอี้เป็นเซบาสเตียนที่รับใช้ชิเอลอย่างถวายหัว เพราะผมพบว่าจิ้งจอกเก้าหางสุมาอี้ก็รับใช้โจโฉแบบถวายหัวจริงๆ แต่กลับล้มราชวงศ์วุ่ยเหมือนที่เซบาสเตียนต้องการกินวิญญานของชิเอล  แต่บางทีผมก็คิดนะว่า "เมื่อเราศรัทธาคนๆ หนึ่งจนยอมถวายชีวิตแต่ลูกหลานเค้ากลับไม่เข้าท่าเราจะยังถวายชีวิตต่อไปหรือไม่?"  สุมาอี้รู้สึกยังไงกับลูกหลานที่เทียบโจโฉไม่ติดซักคนเนื่องจาก "ต้นโจโฉ" งอกขึ้นบนที่ลาดชันลูกจึงหล่นไกลต้นไปทุกที ประวัติศาสตร์ล้วนวาดภาพสุมาอี้เป็นเจ้าตำหรับความด้าน-ดำที่ทำลายตระกูลโจอย่างช้าๆ จนมีบางเล่มเขียนว่าโจโฉไม่ไว้ใจสุมาอี้ ทั้งๆ ที่หลักฐานร่วมสมัยสุมาอี้รับใช้โจโฉอย่างเต็มกำลังความสามารถในฐานะ "กองกำลังลับ" ที่โจโฉวางใจ ถ้าโจโฉระแวงสุมาอี้คงฆ่าทิ้งไปแล้วเพราะถูกยัดเยียดความโหดขนาดฆ่าก่อนค่อยสืบสวนศพทีหลังแล้วทำไมไม่ทำแบบนั้นกับสุมาอี้บ้าง-แปลว่าโจโฉไม่ใช่คนโหดเหี้ยมอย่างที่หลายคนเข้าใจ ส่วนสุมาอี้-ถ้าฆ่าโจโฉแล้วให้โจผีสืบทอดก็จะครองอำนาจเร็วขึ้นเพราะโจผีบื้อขนาดนั้นไม่มีทางตามสุมาอี้ทันแถมโจผีเชื่อสุมาอี้คนเดียวด้วย ด้วยค่านิยมหยูมองว่าถ้ารับใช้ใครก็ควรรับใช้ตลอดไปแม้แต่ลูกหลานก็ต้องภักดีด้วยย่อมทำให้คนรุ่นหลังมองว่าสุมาอี้เป็นจิ้งจอกเจ้าเล่ห์ที่ทำการอย่างใจเย็น แต่อย่าลืมนะครับว่าสุมาอี้โตมากับวิสัยทัศน์โจโฉที่มองค่านิยมหยูว่าไร้สาระ
 

สามวันก่อนโจโฉจะตายสุมาอี้เข้าไปพบโจโฉและได้เป็นพยายานกับคำพูดของหมอว่าโจโฉอาจอยู่ได้อีกไม่เกินสิบวัน และโดยที่คนส่วนใหญ่ไม่ค่อยใส่ใจ สุมาอี้เซออกจากห้อง-น้ำตาอาบหน้า ถ้าสุมาอี้เล่นละครเพื่อให้คนตายใจก็ควรเขียนไว้ในสามก๊กฉบับเฉินโซ่ว แต่นี่กลับถูกเขียนอย่างเสียมิได้ในจดหมายเหตุบางเล่ม แถมถูกอ่านข้ามประจำ แล้วตอนนั้นสุมาอี้จำเป็นต้องเล่นละครหรือในเวลานั้น? เค้าควรทำตัวให้เข้มแข็งมากกว่าจะหลั่งน้ำตาเพื่อที่ผู้คนจะได้เชื่อว่าเค้าเป็นที่พึ่งที่ดีของโจผี เป็นไปได้มั้ยว่าสุมาอี้อาจจะภักดีกับโจโฉจริงๆ และดูแลโจผีเพราะเห็นแก่โจโฉ แต่หลังจากโจโฉตายสุมาอี้ยังจำเป็นต้องรับใช้หลานโจโฉต่อรึไม่? สุมาอี้ได้รับการปูตำแหน่งลาภยศมากมายในสมัยโจผีถ้าเริ่มตาโตบ้างจะแปลกมั้ย? ก่อนหน้านี้นักอ่านสามก๊กมักคิดว่า "เริ่มแรกโจโฉรับใช้แผ่นดินด้วยความกตัญญูต่อพระมหากษัตริย์ ต่อมาเริ่มมีอำนาจก็ทำให้มีจิตใจเปลี่ยนแปลง..." จะแปลกมั้ยถ้าเรื่องนี้จะเป็นเรื่องจริงในชีวิตสุมาอี้? สุมาอี้อาจจะไม่ถือว่าตนทรยศต่อสกุลโจแม้แต่น้อยเพราะหัวใจเค้าไม่ได้รับใช้สกุลโจแต่รับใช้โจโฉคนเดียว

ที่เฉินโซ่วเขียนในพงศาวดารคือ "โจโก๋บิดาของโจโฉเป็นบุตรบุญธรรมของขันทีโจเท้ง  จึงไม่สามารถบอกได้ว่าบรรพบุรุษของโจโฉเป็นใครกันแน่ แม้ว่าบางบันทึกจะบอกว่าโจโฉเป็นคนในตระกูลแฮหัวมาก่อน" และเพิ่มเติมในบทแยกย่อยด้วยว่า "โจโฉเป็นลูกนอกสมรส" แปลว่าโจโฉอาจจะไม่ใช่ทั้งลูกโจโก๋และไม่ใช่คนกระกูลแฮหัว แม่โจโฉอาจท้องกับใครมาแล้วอ้างกับโจโก๋ก็ได้  โจโก๋ก็คิดแบบนี้ถึงไม่ยอมรับจนอายุโจโฉปาเข้าไปสามสิบ แล้วเฉินโซ่วยังเขียนอีกว่า "เอียนฮองเฮาได้กับโจผีเจ็ดเดือนก็คลอดโจยอย" แปลว่าต้องท้องมาก่อนสองเดือน ท่านพอจะเห็นอะไรรึยัง สุมาอี้ไม่จำเป็นจะต้องรับใช้โจยอยเพราะไม่ใช่หลานโจโฉ! ไม่ต้องแคร์พวกโจหรือแฮหัวเพราะตัวโจโฉก็ไม่ได้เป็นอะไรกับคนพวกนี้ด้วย! และโจผีก็ประกาศตัวเป็นลูกของพ่อผู้ไม่ใช่มนุษย์แต่เป็นหงส์แปลงกายมา เท่ากับบอกโต้งๆ เลยว่า "พ่อของผมไม่ได้เป็นอะไรกับพวกแฮหัว-โจแม้แต่น้อย" ท่านที่ตามอ่านแต่แรกคงจำว่าได้กิจกรรมของแมวร่านสวาทตัวนี้รับรองบุตรยากเพราะส่วนใหญ่มันจะจีบไปเรื่อยและนอนครั้งเดียว!? บางทีก็ตื่นมาบนเตียงโดยมีผู้หญิงที่อาจจะเป็นบุคคลที่มอมยาโจโฉแล้วอุ้มมา(!?)นอนอยู่ข้างๆ บางคนท้องตอนไหนไม่รู้แต่อุ้มเด็กมาให้รับผิดชอบ หรือให้ตรงประเด็นคือบ่อยครั้งโจโฉจำไม่ได้ด้วยซ้ำเพราะเมาและมึน แต่ด้วยสปิริตจึงรับหมดขอแค่ยัยนี่หน้าคุ้นๆ แล้วแปลกมั้ยถ้าโจผีไม่เอาพี่เอาน้อง พ่อเล่นชุ่ยรับหมดแบบนี้จะให้มั่นใจในสายเลือดได้เรอะ! ขอเพียงไอ้คนนั้นหน้าไม่เหมือนพ่อก็สันนิฐานแล้วว่าอาจจะไม่ใช่พี่น้องจริงๆ ยิ่งบังเอิญเหมือนคนข้างบ้านยิ่งไม่ต้องพูดถึง! ฐานะของโจโฉพูดได้เต็มปากว่าใหญ่จนใครๆ ก็อยากจับเพราะหวังอนาคต โจผีชื่นชมน้ำใจพ่อที่แสดงความอารีต่อหญิงม่ายทั้งหลาย แต่คงไม่จำเป็นต้องเจริญรอยตามหรอกครับ

แมวร่านสวาท ที่ใครคิดจะรักต้องเตรียมตัวปวดขมับแน่^
 

ที่แน่ๆ แม้สุมาเอี๋ยนจะล้มราชวงศ์วุ่ยและอ้างความภักดีต่อราชวงศ์ฮั่นแล้ว แต่ปัญหามีอยู่ว่าประชาชนศรัทธาโจโฉมากกว่าราชวงศ์ฮั่น จึงต้องย้ำความคลุมเครือในชาติกำเนิดโจโฉลงในพงศาวดารฉบับราชหัตถเลขา(ฉบับเฉินโซ่ว) ความคลุมเคลือเกี่ยวกับผู้สืบสายเลือด รวมถึงความคลุมเครือเรื่องชาติกำเนิดของโจยอยทำให้ฐานะของพระญาติทั้งหลายเริ่มง่อนแง่นและส่งผลให้ประชาชนเริ่มไม่รู้สึกว่าการฆ่าหมู่เชื้อพระวงศ์และการล้มราชวงศ์วุ่ยเป็นความผิด แล้วจึงค่อยๆ ทำลายความเป็นเทพของโจโฉอย่างต่อเนื่อง ในที่สุดเมื่อราชวงศ์จิ้นล่มสลายบ้าง ความเป็นเทพของโจโฉก็ตายจากความรู้สึกของประชาชนและถูกลืมไปในที่สุดเช่นกัน จากทั้งหมดที่รวบรวมมา ผมจึงค่อนข้างแน่ใจว่าโจผีไม่ได้ตายเพราะสุมาอี้แน่นอน แต่ตายตายเพราะอะไรเราต้องพิจารณาอีกที

จากสถานการณ์ทั้งหมดเมื่อสุมาอี้กุมอำนาจในมือแต่ไม่คิดล้มราชวงศ์วุ่ยแล้วขึ้นเป็นฮ่องเต้  ถ้าเพราะบ้านเมืองยังไม่สงบราบคาบก็ไม่น่าใช่ เนื่องจากตอนนั้นเป็นสามก๊กจริงๆ ที่ที่จมล่มสลายเพราะมีแต่ฮ่องเต้งี่เง่า สถานการณ์เข้าข้างสุมาอี้ยิ่งกว่าโจโฉหลายเท่า! แต่สุมาอี้ก็ไม่ทำ แล้วจู่ๆ สุมาอี้ก็ป่วยและตายอย่างรวดเร็วขณะอายุ 72 ทั้งที่แข็งแรงมากๆ จนคิดว่าจะอยู่ได้อีกสิบปี สุมาสูผู้ตาโตมานานแต่พ่อไม่อนุญาตจึงได้ทีรีบเตรียมตัวเป็นฮ่องเต้ ทว่าบุญไม่ถึง-ตายก่อนด้วยโรคเนื้องอกที่ตา ปัญหามีอยู่ว่าทำไมสุมาอี้และสมาสูจึงป่วยตายแบบฉับพลันแทนที่จะเริ่มจากป่วยกระเสาะกระแสะ แล้วก็ทรุดลงๆ จนตาย!  แถมผู้น้องที่ทำทารุณกับราชสกุลโจอย่างสาหัสและบานไปถึงแฮหัวที่เป็นพระญาติด้วยซึ่งกำลังรีบเตรียมตัวเป็นฮ่องเต้บ้างแต่ก็มีอันต้องเดี้ยงอีกคนในสภาพเดียวกันคือป่วยและตายอย่างฉับพลัน พงศาวดารระบุว่าสุมาเจียวป่วยตายแต่บันทึกบางเล่มก็ว่าสุมาเอี๋ยนปิตุฆาตแล้วขึ้นเป็นฮ่องเต้สุดสารเลวองค์หนึ่ง! หลอกว้านจงก็เขียนแค่ "ก่อนสุมาเจียวตายก็ชี้หน้าสุมาเอี๋ยนไม่ได้พูดอะไรก็ขาดใจตาย" เกิดอะไรขึ้น? สุมาเอี๋ยนผู้ล้มราชวงศ์วุ่ยแล้วขึ้นเป็นฮ่องเต้เหนือสามก๊กที่รวมเป็นหนึ่งเดียวใน ค.ศ. 280 นี้มีรูปร่างสูงใหญ่ ผมยาวจรดพื้น มืออย่างเลยเข่า(เหมือนเล่าปี่ เป็นไปได้มั้ยว่าคนที่มือยาวเลยเข่าคือประเภทละได้ทุกอย่างเพื่อเป้าหมายแม้แต่พ่อแม่ลูกเมีย) ทว่า... สุมาเอี๋ยนไม่ได้รับการยกย่องเท่าที่ควรเพราะนักประวัติศาสตร์เห็นตรงกันว่าตระกูลสุมางอกงามจากทางที่โจโฉแผ้วถางไม่ใช่ความสามารถจริงๆ
 สุมาสู(ทำไมมันต้องคาบซาลาเปาด้วยวะ?

เป็นไปได้ว่าโจผีจะไม่ได้ป่วยตายแต่ถูกฆาตกรรมถ้าสามสุมามีนิสัยทะเยอทะยานขนาดฆ่ากันเองเพื่อชิงบัลลังก์ซึ่ง "อาจจะ" ฆ่าสุมาอี้ด้วยเพราะรอให้ตายเองไม่ไหว ผมไม่กล้าฟันธงว่าทั้งหมดเป็นเช่นนั้นจริง เพียงแต่ประหลาดใจว่าโจผีที่แข็งแรงไม่ได้มีอาการป่วยมาก่อนไม่น่าล้มป่วยเฉียบพลันและร่อแร่อยู่ได้ไม่ถึงสัปดาห์ก็ตามเสด็จพระบิดาไปแบบนั้น คนเราต้องป่วยด้วยโรคอะไรบ้างถึงได้อยู่ๆ ก็อาการทรุดทันทีแล้วก็ตายในเวลาอันรวดเร็วแบบนั้น แล้วมันมีโอกาสเกิดกับคนเช่นโจผีมากแค่ไหน? นั่นทำให้ผมพอจะนึกออกแล้วว่าทำไมโจผีจอมซื่อบื้อถึงสั่งเสียโจยอยว่า "อย่าให้สุมาอี้ครองอำนาจทางทหาร" ถ้าโจผีระแวงสุมาอี้ย่อมออกราชโองการก่อนตายว่าให้ประหารตระกูลสุมาให้หมดหรือสั่งให้โจยอยทำแบบนั้นก็ได้ แต่กลับไม่เป็นเช่นนั้นแสดงว่าโจผีเชื่อว่าสุมาอี้ไม่มีวันทำร้ายตน เพียงแต่ไม่ไว้วางใจลูกๆ ของสุมาอี้  การไม่ให้สุมาอี้มีอำนาจทางการทหารก็เท่ากับไม่ให้สุมาเจียวสุมาสูมีโอกาสคิดขบถนั่นเอง แต่ปัญญาโจยอยเทียบพ่อไม่ติดเรื่องนี้จึงจบลงแบบน่าเสียดาย

เห็นพฤติกรรมพวกสุมาทั้งสามหน่อ(สุมาสู-สุมาเจียว-สุมาเอี๋ยน)แล้ว เออ... บวกสุมาอี้เป็นสี่เลยก็ได้... ขออนุญาติเอากลอนเจ็ดก้าวของโจสิดมาแปะไว้หน่อยครับเพราะมีเพื่อนเราบางคนขอมาเนื่องจากความหมายลึกล้ำมาก แถมเข้ากับเหตุการณ์ในเรื่องยิ่งนัก ซึ่งผมพยายามเกลาเนื้อหาแล้วเผื่อจะซึ้งขึ้น "....ต้มถั่วเอาเถาเผา  ถั่วในเตาล้วนร่ำไห้  เราต่างร่วมรากไม้  แล้วเหตุใดเร่งเผาผลาญ..."
สุดท้ายราชวงศ์จิ้นก็ล่มสลายอย่างรวดเร็วเพราะสิ่งที่สี่สุมาได้ทำไว้คือการฆ่ากันแย่งอำนาจ และสุดท้ายลูกหลานของพวกเค้าก็ฆ่ากันจนหมดด้วยเหตุผลเดียวคือ "แย่งอำนาจ"

ตอนหน้าเราจะพูดถึงหลอกว้านจงผู้ถูกสับแหลกฐานทำให้ประวัติศาสตร์บิดเบือน ผมจะพาท่านไปชำแหละสามก๊กฉบับหลอกว้านจงกันใหม่ เพราะบางทีคนที่ควรถูกสับอาจจะไม่ใช่คนผู้นี้