คณิตศาสตร์จากความบังเอิญ

เนื้อเรื่อง

คุณเคยเห็นกระดาษดังแมลง(flypaper) หรือมไม่ คนไทยเราอาจจะไม่คุ้นเคยสักเท่าไหร่นักดระดาษดัก
แมลงมีลักษณะเป็นแถบยาวๆที่ทากาวเหนียวเอาไว้เพื่อให้แมลงมาติดกาว เวลาใช้ส่วนใหญ่มักจะผูดเชือกแขวนไว้บนขอบประตูหน้าต่างหรือบนฝ้าเพดาน

      แทบไม่น่าเชื่อเลยว่า กระดาษดักแมลงนี้จะมีประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับคณิตศาสตร์ได้อย่างไร แต่มันเกิดขึ้นเมื่อประมาณ 150 ปีที่ผ่านมา ถึงกับให้เกิดสาขาใหม่สาขาหนึ่งทางคณิตศาสตร์ทีเดียว เมื่อนักคณิตศาสตร์และนักดาราศาสตร์ผู้หนึ่งนามว่า เอากุสท์ แฟร์ดินันด์ เมอบิอุส (August Ferdinand Mobius ค.ศ.1790-1868 ชาวเยอรมัน) ได้ค้นพบคณิตศาสตร์จากความบังเอิญ

              วันหยุดพักผ่อนวันหนึ่งในปี ค.ศ.1858 หลังจากเมอบิอุสเกษียณจากงานทางด้านคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์แล้ว เขาได้ชวนภรรยาไปเที่ยวข้างแรมในป่า โดยเช่ากระท่อมเล็กๆหลังหนึ่ง แต่กระท่อมนี้ไม่มีมุ่งลวดที่หน้าต่าง เหล่าแมลงทั้งหลายในป่าจึงก่อความรำคาญใจอย่างยิ่งให้แก่นักท่องป่าทั้งสองแต่ยังดีที่พวกเขาเอากระดาษดักแมลงติดกระเป๋าเดินทางมาด้วย

       เมอบิอุสตัดสินใจเอากระดาษดักแมลงผูกติดไว้กับเพดานแต่เพราะว่ากระท่อมนี้ค่อนข้างเตี้ย ทำให้เขาเดินไปปมาในกระท่อมหัวของเขาจะชนกับกระดาษดักแมลงที่เขาผูกไว้ทุกที เขาจึงพยาทำกระดาษสั้นลงโดยม้วนมันให้เป็นวง แต่มันยังไม่เป็นผลที่ดีนักเพราะกระดาษดักแมลงจันติดกันเองด้วยความเหนียวของกาว จนท้ายสุดเขาจึงค้นพบวิธีหนึ่งที่เป็นความรู้ใหม่ทางคณิตศาสตร์ในเวลาต่อมา เขาใช้วิธิบิดปลายข้างหนึ่งของแถบกระดาษไปครึ่งรอบวงกลม ก่อนที่จะเอามาประกบติดกันกับปลายอีกข้างหนึ่งของกระดาษทำให้กระดาษดักแมลงม้วนเป็นวงไม่พันกันเอง

           ในเย็นวันต่อมา เขาได้เพ่งมองกระดาษดักแมลงที่เขาบิดและติดปลายให้เป็นวงอย่างครุ่นคิดและเขาก็พบสมบัติที่มหัศจรรย์อย่างยิ่ง

  แถบเมอบิอุสจากกระดาษดักแมลงนี้เป็นจุดเริ่มต้ของสาขาใหม่เรียกว่า ทอพอเทคโนโลยี เมอบิอุสเริ่มเขียนผลงานของเขาเมื่ออายุ 68ปี ถึงแม้ว่าแถบเมอบิอุสจะมีความมหัศจรรย์ในตัวมันเองแล้วมันยังมีคุณประโยชน์ในการนำไปประยุกต์ใช้ของมนุษย์เราอีกหลายอย่าง เช่น สะพานในเครื่องยนต์ของรถ สะพานของเครื่องจักรกลในโรงงานอุตสาหกรรม

ข้อมูลจาก My Maths the magazeen of mathematics