Thairath
ทราบหรือไหมว่า เินสุลไหนแ็ ที่สุในโล? บาท่านอาะบอว่า เินอลลาร์สหรัฯ บาท่านอาะ บอว่าเินเยนอี่ปุ่น และบาท่าน อาะบอว่า เินปอน์ออัฤษ ยัไๆ ็ไม่ใ่
เินแ็ที่สุในโล็้อนี่เลย เินหินอาวเผ่าแย็พ าวพื้นเมือ บนเาะแห่หนึ่ใน ไมโรนีเีย ลามหาสมุทรแปิฟิอนใ้ เินอพวเาทำาหินปูนแท้ๆ นอาะแ็ที่สุในโลแล้ว ยัให่ที่สุในโล้วย เพราะเินหินบาอันมีเส้นผ่าศูนย์ลาถึ 10 ฟุ และหนัถึ 8 ันโน่นแน่ะ
เาะแย็พ (YAP) เาะแห่เินหินนี้ เป็นหมู่เาะเล็ๆ ประอบ้วยเาะให่ๆ 4 เาะ แ่รวมแล้ว็เล็นปรา เป็นเพียุทศนิยมุเียว บนแผนที่ลาพื้นนํ้าอันว้าให่ อมหาสมุทรแปิฟิ โยมีหมู่เาะฟิลิปปินส์ อยู่ห่าไปสุหล้าฟ้าเียวทา ะวันเียเหนือ และเาะนิวินีอยู่ลิบๆ ทาทิศใ้หมู่เาะที่อยู่ใล้ ที่สุือหมู่เาะปาลาอู (PALAU) ึ่ที่ว่าใล้นี้ือห่ามาทาะวัน 300 ไมล์ หมู่เาะปาลาอู เพื่อนบ้าน 300 ไมล์ นี้มีวามสำั่อ าวแย็พมา
เพราะที่นี่มี เาะหินปูนน้อยให่ รายเรียระัระาย ไปในท้อทะเลเป็น ระยะทาถึ 18 ไมล์ ึ่นท้อถิ่นเรียรวมๆ ันว่า เาะหิน (ROCK ISLANDS) บนเาะหิน ที่มีแ่โหินปะารั และถํ้าหินนี้แหละ่ะ เป็นแหล่ที่มาอเินหิน าวแย็พะพายเรือมา 300 ไมล์ เพื่อสััแ่หินปูนในถํ้าที่นี่ ทำเป็นแผ่นลมๆ ให่ๆ มีรูรลา นาเส้นผ่าศูนย์ลาประมา 10 ฟุ หนาประมา 1.5 ฟุ านั้น็่วยัน ลิ้่วยัน แบออาถํ้าไปามทา อันรุระเี้ยวอเาะ เอามาบรรทุลเรือพายลับบ้านอี 300 ไมล์
เฮ้อ! อะไระลำบาลำบนนาน้าน!
ำนานาวแย็พบอว่า เมื่อ 500-600 ปีที่แล้ว อะนาุมั (ANAGUMUNG) ไ้นำเรือออทะเลพร้อมบริวาร เรืออเาถู สายนํ้า พัมายัหมู่เาะปาลาอู พบหินปูนในถํ้า เหล่านี้โยบัเอิ และเห็นว่า มันแปลา สวยามี ไม่เหมือนหินที่เาเยเห็นมา่อน เาึให้บริวารสัหินออเป็นรูปปลา เรียว่า ราอิ (RAI - ราอิยัเป็นำพ้อเสียับ ำที่หมายถึปลาวาฬ้วย) แล้วนำลับบ้าน ั้แ่นั้นมา หินปูนราอิ็เป็นที่้อาร อาวแย็พ มันมี่ามีราาึ้นนสามารถ ใ้เป็นเินราไ้
่อมาาวแย็พพบว่าหิน ที่สัเป็นรูปปลานั้น มัน่าเะะเ้้าเหลือำลั ะแบะน็ไม่สะว ึเปลี่ยนมาทำ เป็นรูปพระันทร์เ็มว และเาะรูรลา เพื่อให้สอานหามไ้ หัวหน้าหมู่บ้านแ่ละแห่ ็พยายามแ่ันันที่ะมีราอิที่ให่ว่า สวยามว่า และแพว่าไว้ในรอบรอ เินหินึมีนาให่ึ้นๆ และฝีมือสัหิน็เรียบร้อยึ้น้วย
ในสมัยแรๆ เรื่อมือที่าวแย็พ ใ้สัและ แ่หิน็ือ เรื่อมือแบบั้เิม ที่ทำาหินและเปลือหอย เท่านั้น แทบไม่น่าเื่อเลยว่า เรื่อมือพื้นๆ แ่นั้นะสัหิน ออมาไ้อันเบ้อเริ่ม เท่านั้นยัไม่บ าวแย็พยั้อรุยทาาถํ้าหิน มาามลาเาสูันที่ รุระแหลมมไป้วยหินปะารั ลสู่ายหาเบื้อล่า
านั้นึเอาเินหินราอิล บรรทุบนเรือที่็เป็นเพียเรือแนู ลำไม่ให่โอะไร ามาอนเรือยัว่าๆ นั้น เรืออาวแย็พะบรรทุลูเรือไ้ 6-8 น แ่าลับเมื่อ้อนเินหินราอิไป้วย ลูเรือ็้อ ลลเหลือเพีย 2-3 นเท่านั้น หลัาใ้เรือนเินหินมาราวๆ 100 ปี าวแย็พ็ เริ่มลาึ้น รู้ั่อแพึ้นบรรทุ
าระไ้ราอิสัอันสออัน นั้นไม่ใ่่ายๆ นอาะ้อใ้ ฝีมือและวามอทนใน ารอหิน ใ้ำลันที่อาะเป็นร้อย เลื่อนย้าย หินลมาสู่เรือหรือแพ ็ยั้อเสี่ยอันรายในท้อทะเลอี เป็นแรมเือน ว่าะถึบ้าน ้อผทั้แรลม แรนํ้า และแรลื่นที่ผันผวนปรวนแปร าวแย็พึเอาีวิ ไปทิ้เสียมามาย ในารเินทาไป “ทำเิน” นี้
ับาวปาลาอูเ้าอพื้นที่ าวแย็พ็้อ่าย่า สัมปทานารสัหิน้วยเหมือนัน โย่ายเป็นเนื้อมะพร้าวแห้ับลูปั ส่วนอาหารารินระหว่าอยู่ที่ปาลาอู าวแย็พ็เอาแรายเ้าแล ้วยารทำานให้าวปาลาอู ทั้ัฟืน ันํ้า ทำเื่อนัปลา ระทั่เป็นหมอผี หมอลาบ้าน หรือแม้แ่นัแสล
่าอราอิแ่ละอันนั้น มิไ้ำหนไว้ายัว แ่ะึ้นอยู่ับวามหายา วามเรียบร้อย สวยามอหิน ฝีมือารสััแ่ ับรูปร่าและนา นอานั้น่าอราอิ ็ยัึ้นอยู่ับประวัิ วามเป็นมาอมัน้วย อย่าเ่น ถ้าราอินั้นถูนำมาโยนัเินเรือที่มีื่อเสีย หรือถ้าระหว่าทาที่นำราอิลับมานั้น มีผู้บาเ็บล้มายมามาย ราอินั้น็ะมี ราาแพึ้นามไป้วย
แ่มีราอิอันหนึ่มีื่อว่า หินที่ปราศานํ้าา (THE STONE WITHOUT TEARS) ็เป็นราอิที่มีราาสู้วยเ่นันเพราะไม่มีาร ายเิึ้นเลย ในระหว่าารเินทาไปลับ เพื่อนำหินนี้มา ึ่เป็น เหุาร์ที่หายามาๆ
เล่ามาั้นานยัไม่ไ้บอเลยว่า เาใ้ เินหินราอิันอย่าไร ะพพาิัวัน ไปไ้อย่าไร ะื้ออะไรทีมิ้อแบ ้อหามันแย่รึ
เปล่าเลย าวแย็พมิไ้พพาิัว แ่เาะฝาวาเรียรายไว้ที่ “ธนาาร” ึ่็ือทาเินแห่หนึ่ในมะพร้าวบนเาะ โยแทบะไม่มีารเลื่อนย้ายราอิเลย และ็ไม่มีอเบี้ย หรือเอทีเอ็ม็ไม่ไ้ ราอิสามารถใ้ื้อายแลเปลี่ยน ไ้เหมือนเินทั่วไป ะายแลเปลี่ยนับอาหาร ะให้เป็น่าสินสอทอหมั้น หรือรับวัหลานที่เิใหม่ ใ้หนี้สิน เป็น่า้าน่าถิ่นมา่วยรบ ยามเิศึระหว่าหมู่บ้าน
หรืออาเป็น่าไถ่ศพาิพี่น้อึ่ายในสนามรบลับืนมา รวมทั้่ายื้อเสียสนับสนุนในารเลือหัวหน้าหมู่บ้าน ราอิส่วนให่ะมี “เพีรี” หรือพศาวารแแื่อเ้าอที่รับสืบทอ่อๆันมา ในารใ้่ายะไม่มีารโยย้ายเินหินนั้น เพียแ่เปลี่ยนรรมสิทธิ์ เปลี่ยนเ้าอเท่านั้น ราอิะยัวานิ่ๆอยู่ที่เิม เ้าอเิมะพาผู้รับสืบทอไป “ธนาาร” แล้วี้ใหู้ว่าเินราอิอันนี้ ู่ายให้สูแล้วนะ
เอ! แ่ะมีารี้โอ้าสิทธิ์้อนทับันไหม ็ไม่รู้สินะ
ประมาศวรรษที่ 16 เริ่มมีาวยุโรปเินทาเ้ามาถึหมู่เาะไมโรนีเีย และ่อให้เิวามเปลี่ยนแปลอย่านานให่แ่วิถีีวิอาวเาะ ที่สำั็ือารนำเรื่อมือเรื่อใ้ที่ทำาเหล็มาให้เป็นที่รู้ััน ่าหินาวแย็พึเปลี่ยนมาใ้ เรื่อมือเหล็็ราวนี้เอ ารสำรวถํ้าที่ปาลาอูเมื่อ ไม่นานมานี้นอาะพบเศษาอาหาร เ่น เปลือหอยำนวนมาแล้ว ็ยัพบใบมีและพลั่ว้วย
าวฝรั่นหนึ่ึ่มีบทบาทสำั เป็นอย่ายิ่ในารเปลี่ยนแปลวิถีีวิ อาวแย็พ็ือัปัน เวิ โอีฟ (DAVID DEAN OKEEFE) นัเินเรือและพ่อ้าาวอเมริันเื้อสายไอริ เามาถึเาะแย็พเหมือนสวรร์บันาล เมื่อ.ศ.1871 เรือหาหอยมุเบลวิเียร์อ เาประสบอุบัิเหุอับปาล ัปันโอีฟเป็นนเียวที่รอาย และไ้ลอยมาิเาะแย็พ าวแย็พ่วยรัษาพยาบาล เานหายาอาารบาเ็บ
พอเริ่มุ้นเยนรู้ัวิถีีวิอาวแย็พ เา็ไ้ไอเียที่ะเมมันนี่บ้า เา “โบ” เรือเยอรมัน ที่ผ่านมาลับฮ่อ หาเรือลำใหม่แล้วลับมายัเาะแย็พ เพื่อทำามไอเียอันบรรเิ อเาทันที
โอีฟรู้ว่าาวแย็พมีวาม ้อารเินราอิ และ้อเินทาไปไลถึเาะปาลาอู เพื่อสัเินหินนั้น เาึเริ่มบริารนส่่าหินาวแย็พไปยัปาลาอู้วยเรืออเา ให้่าสัหิน้วยเรื่อมือที่เาัหามาให้ แล้วนราอิลับ้วยเรืออเาอีเ่นัน นับเป็นบริารที่รบวรีแท้ ทำให้ารเินทาอาวแย็พ่าย รวเร็ว และปลอภัยึ้นเป็นอันมา และยัทั้สัทั้นำราอิมาไ้ราวละมาๆ อี้วย
่าบริารานนี้โอีฟิเป็นเนื้อมะพร้าวแห้ับปลิทะเล อันเป็นสิน้าหนึ่ผลิภั์อาวเาะ ึ่เา็นำสิน้าทั้สอนินี้ไปาย แถวๆีนและี่ปุ่น เนื้อมะพร้าวแห้นั้นใ้สันํ้ามัน ทำเนยและสบู่ ส่วนปลิทะเลใ้เป็นยาโป๊และเื่อว่ามีสรรพุบรรเทาอาารปว้อ้วย
โอีฟทำธุริและอยู่อาศัยที่เาะแย็พ อย่าสุสบายเป็นเวลาถึ 30 ปี นสิ้นีวิลเมื่อปี 1901 าวเาะเอ็พอใที่ะิ่อ ้าายใ้บริารอเา เพราะเา้าายแลเปลี่ยนอย่ายุิธรรม ไม่ี้โหรือเอาเปรียบอย่าาวยุโรปอีหลายน โอีฟ ไ้สมาาาวเาะว่า “ใ้เท้าโอีฟ” (HIS MAJESTY OKEEFE) เามีภรรยาาวแย็พ 2 น มีลูหลานอีหลายน าว่าลอ 30 ปี ที่เาทำ ธุริับาวแย็พ เาทำำไรไ้ถึ 5 แสนอลลาร์ สหรัฯ ึ่เา็ไ้ส่เินำนวนหนึ่ไป ให้ภรรยาเิมับบุรสาวที่อเมริา เป็นประำลอ้วย
็ยัีนะ ยัไม่ลืมว่าทิ้ลูทิ้เมียไว้ทาโน้นอี 2 น
อย่าไร็าม บริารอโอีฟทำให้าวแย็พมีเินราอิเป็นำนวนมาึ้นอย่ารวเร็ว นเิภาวะ “เินเฟ้อ” ึ้นในปลายศวรรษที่ 19 สถานาร์รั้นั้นเรียันว่า “เินอไอีฟ” (O'KEEFE'S MONEY) ราอิที่สัและนส่มา ้วยบริารอโอีฟ มี่าลํ่าล าราอิรุ่น่อนหน้าที่ไ้มา้วยวิธีั้เิม แม้ว่าราอิรุ่นเ่าะมีนาเล็ว่า็าม
ปลายศวรรษที่ 19 ่อ้นศวรรษที่ 20 เิวามัแย้ระหว่าสเปนับเยอรมัน ที่มีผลประโยน์ทาาร้าในไมโรนีเียทัู้่ ระทั่ในที่สุ เยอรมันออประาศห้ามารเินทาระหว่า หมู่เาะ ้อห้ามนี้ทำให้ระบบเินราอิอแย็พล่มสลาย ลายเป็นำนานถํ้าหินที่ปาลาอูถูทิ้ร้า ไม่มีารสัหินอี่อไป
เมื่อปี 1930 าวี่ปุ่นนหนึ่บันทึไว้ว่า บนเาะแย็พมีเินราอิอยู่มาว่า 13,000 อัน ราอิเหล่านี้เมื่อหม่า ็ถูนำมาใ้เป็นสมอเรือบ้า ใ้ถมินสร้าทาวิ่อเรื่อบินในระหว่าสราม โลรั้ที่ 2 บ้า และถูลบฝัไว้ใ้พื้นินและท้อนํ้า้วยพายุไ้ฝุ่นบ้า หรือบ้า็ถูละเลยหลลืมไปเยๆ อย่าไร็าม ปัุบันเินหินราอิ็ยัเป็นที่นับถืออาวแย็พ ในานะสัลัษ์แห่วันธรรม และยัใ้เป็นอวั ับใ้ในพิธีรรมั้เิมอยู่
ความคิดเห็น