ที่พึ่งที่ระลึก

เนื้อเรื่อง

ที่พึ่งที่ระลึก

ความอ่อนแอในสายวิวัฒนาการที่ทำให้มนุษย์มีสมอง มีความคิด และสลับซับซ้อนไปถึงระดับที่เรียกว่าจิตใจ มนุษย์ใช้สิ่งเหล่านี้มากกว่าสัญชาตญาณ มากกว่าแค่ปัจจัยในการอยู่รอดเหมือนที่สัตว์ทั่วไปใช้

จิตใจของมนุษย์สร้างความต้องการอย่างไม่มีที่สิ้นสุด สร้างอะไรต่อมิอะไรได้อย่างมากมาย แต่ดูเหมือนอาหาร แหล่งพลังงานที่จะหล่อเลี้ยงจิตใจที่ทรงพลังนั้นได้ กลับไม่ใช่วัตถุ ไม่ใช่สิ่งของที่เป็นรูปธรรม หรือจะเรียกอีกอย่างให้ถูกคือ มนุษย์ต้องการกำลังใจ ต้องการความมั่นคง ความรู้สึกปลอดภัย ต้องการสิ่งยึดเหนี่ยว ต้องการที่พึ่งที่ระลึก

ที่พึ่ง คือ ไม่ว่าจะเกิดเหตุกาณ์ดีร้ายใดในชีวิตก็ตาม จะมีซักที่หนึ่งที่เราจะวิ่งเข้าไปหาและหลบซ่อนตัวจากภัยอันตรายเหล่านั้นได้อย่างปลอดภัย หรือจะเป็นที่ที่ไม่ว่าจะเป็นยามทุกข์หรือยามสุข ก็อ้าแขนที่จะป้องป้องและยินดีไปกับเราเสมอ

ที่ซึ่งหมายถึงที่ไหนซักที่นั้น เราสร้างมันได้ ด้วยเงิน ด้วยกำลัง หรือการเดินทางไปหามัน แต่ที่ที่หมายถึง จิตใจนั้น คือ ใครซักคนที่จะอยู่กับเรา จะปกป้องเรา จะยินดีไปกับเรา

ที่ระลึก คือ ที่ที่เราจะระลึกถึงเสมอไม่ว่าเวลาในชีวิตเราจะเผชิญกับความสุขหรือทุกข์ ที่ที่เราอยากจะให้เค้าได้รับรู้ รับฟัง มีอารมณ์ร่วมไปกับสุขแล้วทุกข์นั้นกับเราด้วย

ใจมนุษย์ อ่อนแอ แปรเปลี่ยน และหวั่นไหว ได้ง่ายและเร็วกว่าเงาของใบไม้ในแม่น้ำที่ไหลเชียวซะอีก ที่พึ่งที่ระลึก ก็เหมือนเป็นหลัก เป็นความมั่นคงเดียวที่จะทำให้ใจที่หวั่นไหวอ่อนแอและเปราะบางที่สุดในโลกนี้ ได้ยืดมันไว้

แล้วอะไรหล่ะจะเป็นที่พึ่งที่ระลึกที่ดีที่สุดของมนุษย์ตาดำๆ ?

พ่อแม่ ผู้ซึ่งเป็นทุกสิ่งทุกอย่างของลูก ไม่ว่าเราจะเจออะไรมา ไปทำอะไรผิดพลาดมา ดีใจ เสียใจ หรือเป็นอะไรมาก็ตาม เราก็จะวิ่งไปหาแม่ บอกแม่ ให้พ่อช่วย ให้แม่ช่วย และท่านทั้งสองก็จะช่วยเราด้วยความรักที่มากมายที่สุดบนโลกใบนี้ ที่พึงที่ระลึกที่ดีที่สุดของเรา ของลูกทุกคนใช่พ่อแม่หรือป่าว?

ความเป็นที่พึ่งที่ระลึกของพ่อแม่นั้นคงมีได้แค่อายุไม่เกิน 12 ขวบ ด้วยเหตุผลที่ว่าพ่อแม่ไม่ได้อยู่กับเราตลอดเวลา พ่อแม่ของเราแก่ลงเรื่อยๆ ช่องว่างระหว่างวัยที่มากเกินไป และเราได้เรียนรู้ว่าในโลกภายนอกนั้น พ่อแม่ช่วยเราไม่ได้

ความสำคัญที่เราจะคิดว่าพ่อกับแม่จะช่วยเรา จะอยู่กับเรา จะปกป้องเราเริ่มลดลำดับลงมา เพราะชีวิตและสังคมของเราตอนนี้เริ่มมีเพื่อนเข้ามาอิทธิพลกับชีวิตมากขึ้น เวลาที่ได้เจอพ่อแม่เริ่มน้อยลง และในที่สุดพ่อกับแม่ก็เป็นที่เทิดทูลบูชา มากกว่าเป็นที่พึ่งที่ระลึก

เพื่อนนอนกับเรา กินข้าวกับเรา เล่นกับเรา เผชิญสุขและทุกข์ไปพร้อมๆกับเรา และเพื่อนก็กลายเป็นคนที่เรานึกถึง เป็นคนที่จะยื่นมือมาช่วยเราในยามที่เรามีปัญหาต้องแก้ เป็นคนที่นั่งยินดีร่วมฉลองกับความยินดีเล็กๆน้อยๆในชีวิตเรา และในที่สุดเราก็จะหลงคิดไปว่าเพื่อนจะเป็นที่พึ่งที่ระลึกของเราได้

แต่แน่นอนว่าคุณสมบัติของความเป็นเพื่อนที่จะเป็นที่พึ่งที่ระลึกได้นั้นคนคนนั้นจะต้องเป็นเพื่อนที่เรียกว่าเพื่อนแท้ เป็นกัลยาณมิตรจริงๆ ไม่ใช่คนที่เอาเปรียบเรา นินทาว่าร้ายเรา ทิ้งเราเมื่อเราต้องการความช่วยเหลือ หวังแต่ผลประโยชน์จากเรา หรือแม้แต่วันดีคืนดีก็ชี้หน้า และตะโกนด่าเราว่า “กรุไม่เคยเห็นมรึงเป็นเพื่อน กรูจะเอาผัวกรู มรึงออกไปจากชีวิตกรูได้แล้ว”  

แต่เมื่อเราผ่านช่วงชีวิตที่ต้องอยู่กับเพื่อนมากๆไปแล้ว คุณสมบัติของเพื่อนที่ควรจะเอาเป็นที่พึงที่ระลึกนั้น เราก็จะพบว่ามันไม่มีอยู่จริง ถ้า ณ วินาทีนี้ คุณยังไม่เคยเจอคนอย่างในตัวอย่างที่กล่าวไว้ เชื่อเถอะ ว่าวันนึงคุณจะได้เจอมันครบ หรือ อาจจะมากกว่านั้นด้วยซ้ำ แล้วยังนี้คนที่เป็นเพื่อนควรค่าพอที่เราจะยังยึดถือเป็นที่พึ่งที่ระลึกของเราได้อีกหรือไม่

แล้วอะไรหล่ะจะเป็นที่พึ่งที่ระลึกให้เราได้อีก และสุดท้ายแล้วคงเป็นตัวแปรที่เสี่ยงสูงและก็คุ้มค่าที่สุดสำหรับการเป็นที่พึ่งที่ระลึก คือการมีใครซักคนที่เป็นของเรา ใครซักคนที่รักเรา ใครซักคนที่เป็นคู่ของเรา ความเสี่ยงพอๆกับการถูกล๊อตเตอรรี่ เค้าบอกว่าคนนึงจะมีโอกาศถูกรางวัลที่  ได้หนึ่งครั้งในชีวิต การที่เราจะเจอใครที่เป็นที่พึ่งที่ระลึกในชีวิตนั้นคงมีแค่เพียงหนึ่งคนในชีวิตที่เป็นได้จริงๆ นอกนั้นก็เป็นความล้มเหลวที่เราไม่ควรคาดหวัง เราไม่ควรยึดมั่นกับหลักยึดที่มันไม่ควรค่าพอ เพราะมันจะทำให้ใจที่เปราะบางของเราแตกสลายเอาได้ง่ายๆ

ยิ่งวัตถุเจริญมากขึ้นเท่าไหร่ คุณธรรมในใจคนก็สวนทางลงมากขึ้นเท่านั้น คนที่เจอใครซักคนที่เป็นทที่พึ่งที่ระลึกได้จริงๆ ถือว่าเป็นคนที่โชคดีมากกกกกกกกกกกกกก แต่คนส่วนใหญ่ก็ไม่ได้โชคดีอย่างนั้น

สำหรับคนที่โชคดีก็จะเริ่มสร้างครอบครัว มีลูก ศูนย์รวมของความรักและความหวังทั้งหมดที่มี (อันเราไม่แน่ใจว่าลูกจะเป็นที่พึ่งที่ระลึกได้รึป่าว เพราะเราไม่เคยเป็นแม่ใคร) แต่สุดท้ายแล้วลูกก็อยู่กับเราให้เราชื่นชมได้จนถึงเวลาที่เค้าลดความสำคัญของเราลงมาไม่ได้เป็นที่พึ่งที่ระลึกอีกต่อไปและวัฎจักรเดิมๆก็กลับมา

และช่วงสุดท้ายของชีวิต สำหรับทุกคนที่ได้เรียนรู้แล้วว่า ที่พึ่งที่ระลึกที่มั่นคงนั่นหาไม่ได้จากความเป็นมนุษย์ หาไม่ได้จากโลกมนุษย์ด้วยเหตุของความไม่จีรังยั่งยืนของสรรพสิ่ง แต่จิตใจที่ยังต้องการที่ยึดเหนี่ยว ความมั่นคง ความปลอดภัยนั้นยังเรียกร้องโหยหา ที่พึ่งที่ระลึก

สิ่งที่เรียกว่า ความสมบูรณ์แบบ perfect ideal จึงได้ถูกสร้างขึ้น สิ่งที่ได้มีความแปรปรวน สิ่งที่ไม่เปลี่ยนแปลง สิ่งที่จะอยู่ข้างเรา สิ่งที่จะคอยดูแลช่วยเหลือเรา สิ่งที่จะไม่ทิ้งเรา สิ่งที่จะมอบความรักและภักดีให้เราเสมอ สิ่งที่วันดีคืนดีจะไม่ลุกขึ้นมาชี้หน้าด่าเรา สิ่งที่จะเป็นที่พึ่งที่ระลึกของเราได้อย่างควรค่า ......... สิ่งเหล่านั้นคือ เทวนิยม

เกริ่นไว้ถึงเทวนิยม ความซับซ้อนมันมากมาย และมันอาจจะเกิดขึ้นมานานมากแล้วด้วย คงจะนานมากพอๆกับที่มีมนุษย์คนแรกได้เรียนรู้แล้วว่าที่พึ่งที่ระลึกในโลกนี้ไม่มีอยู่จริง