ศัพท์วิทยาศาสตร์

ลำดับตอนที่ #6 : พันธุกรรม

- Gene pool เป็นยีนทั้งหมดที่มาจากบรรพบุรุษร่วมกันของประชากรชนิดเดียวกันสามารถสืบพันธุ์ได้โดยลูกหลานไม่เป็นหมัน สิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันจะมียีนพูลเหมือนกันและจำนวนเท่ากัน

- Allele คือยีนที่ประกอบหรือยีนที่อยู่กันเป็นคู่กันเฉพาะลักษณะหนึ่งๆเป็นยีนที่อยู่บนตำแหน่งเดียวกันของโครโมโซมที่เป็นคู่กัน เช่น T เป็นอัลลีลกับ t แต่ไม่เป็น อัลลีล S หรือs ซึ่งควบคุมลักษณะอื่น ลักษณะใดที่ถูกควบคุมด้วยอัลลีลมากกว่า1คู่ เรียกว่า multiple alleles

- Dominant หมายถึง ลักษณะที่มีโอกาสปรากฏในรุ่นต่อมาเป็นสัดส่วนมากกว่า เขียนด้วยตัวย่อภาษาอังกฤษตัวใหญ่ แทนยีนเด่น เช่น สูง ถนัดมือขวา

- Phenotype หมายถึง ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ปรากฏให้เห็น เช่น ลำต้นสูง ลำต้นเตี้ย

- Genotype หมายถึงแบบของยีนที่อยู่เป็นคู่ๆ ที่ควบคุมลักษณะของสิ่งมีชีวิตในร่างกาย การเขียนจีโนไทป์ เขียนได้หลายแบบ เช่น TT , Tt , tt

- Homozygous เป็นสภาพของสิ่งมีชีวิตที่มียีน 2 ยีนเหมือนกัน ควบคุมลักษณะหนึ่ง เช่น

TT = homozygouse dominant gene (พันธุ์เด่นแท้)

tt = homozygouse recessive gene (พันธุ์ด้อยแท้)

- Heterozygous เป็นสภาพของสิ่งมีชีวิตที่มียีน 2 ยีน แตกต่างกันและควบคุมลักษณะหนึ่ง เช่น

Tt = heterozygouse gene (พันทาง = hydrid)

- Chromosome คือ โมเลกุลดีออกซีไรโบนิวคลีโอโปรตีน อยู่ในนิวเคลียสของเซลล์ ในระหว่างการแบ่งเซลล์จะมองเห็นเป็นแท่งติดสีเข้ม ในเชิงพันธุศาสตร์ โครโมโซมมีหน้าที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรมไว้ในลักกษณะของการเรียงลำดับนิวคลีโอไทด์บนดีเอนเอ

- Gamete คือ เซลล์สืบพันธุ์ มนุษย์มีเซลล์สืบพันธุ์ สองเพศ คือ เพศผู้ คือ sperm และเพศเมีย คือegg

- Locus หมายถึงตำแหน่งของยีนบนโครโมโซม

- Dominant Allele หมายถึง อัลลีลที่แสดงลักษณะให้เห็นได้ทั้งในสภาพที่เป็นhomozygote และ heterozygote

- Recessive Allele หมายถึง อัลลีลที่แสดงลักษณะให้ปรากฏได้ก็ต่อเมื่อเป็นเป็นhomozygote

- Recessive หมายถึงลักษณะที่มีโอกาสปรากฏในรุ่นต่อไปได้น้อยกว่า เขียนด้วยตัวย่อภาษาอังกฤษตัวเล็ก แทนยีนด้อย เช่น เตี้ย ถนัดมือซ้ายGene เป็นหน่วยพันธุกรรมที่ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตและถ่ายทอดจากรุ่นหนึ่งไปยังอีกรุ่นหนึ่ง เช่น ยีน T , ยีน t , ยีนR , ยีน r