สอนใช้ระบบคนตาบอดทั้งไอโฟนและไอแพด หมวดการช่วยการเข้าถึง VoiceOver

ลำดับตอนที่ #4 : วิธีเปิดใช้งาน VoiceOver และคำเตือนก่อนเปิดใช้งาน

วิธีเปิดใช้งาน VoiceOver และคำเตือนก่อนเปิดใช้งาน

ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่า การสอนใช้งานนี้อ้างอิงจากระบบปฏิบัติการปัจจุบันที่ตัวผู้เขียนใช้งานและอุปกรณ์ปัจจุบันที่ตัวผู้เขียนมีอยู่

เตือน ! ก่อนปรับแต่งอุปกรณ์ตามคำแนะนำ กรุณอ่านให้ดีก่อน เนื่องจากแต่ละรุ่นโทรศัพท์และเวอร์ชันระบบปฏิบัติการอาจจะมีความแตกต่างกัน

บันทึกเริ่มเขียน เมื่อวันจันทร์ที่ 12 กรกฎาคม ปี 2564

สำหรับผู้พิการทางสายตาที่เปิดเครื่องแล้ว แต่ยังไม่ได้เปิด VoiceOver  โปรดให้คนมองเห็นอ่านเนื้อหาข้างล่างเพื่อเปิดใช้งาน VoiceOver ให้แทน

ส่วนสำหรับคนที่ตามองเห็น ก่อนจะเปิดใช้งาน VoiceOver ต้องเข้าใจก่อนว่าเมื่อเปิดใช้งานแล้วการควบคุมจะเปลี่ยนไป เราจะไม่สามารถแตะที่หน้าจอได้โดยตรง ดังนั้นโปรดทำตามขั้นตอนต่อไปนี้ก่อนเปิดใช้งาน VoiceOver หากไม่เช่นนั้นท่านอาจจะย้อนกลับสู่ระบบควบคุมปกติไม่ได้

____________________

วิธีการเปิด VoiceOver นั้นมีอยู่หลายวิธีให้เลือกใช้

วิธีแรก คือเปิดด้วยการกดปุ่ม

โฮม

ที่อยู่กึ่งกลางด้านล่างสุดของหน้าจอโทรศัพท์ มันเป็นปุ่มที่ใหญ่และอยู่โดดเดี่ยว สังเกตได้ชัดเจน โดยเราจะต้อง

กดปุ่มสามครั้งติดกันรัวๆ

ตรงส่วนนี้ต้องย้ำว่า ทำให้เร็วและต้องทำติดๆ กัน เท่านี้ระบบ VoiceOver ก็จะถูกเปิดการทำงาน

แต่ทว่าอุปกรณ์ยุคใหม่อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงตรงส่วนนี้ เราไม่สามารถเปิดใช้งานได้ นอกจากต้องไปตั้งค่าเพิ่มเติมก่อน

โดยเราต้องไปที่การตั้งค่า จากนั้นเข้าไปที่การช่วยการเข้าถึง และเข้าไปที่ปุ่มลัดการช่วยการเข้าถึง

เมื่อเข้ามาแล้ว จงเลือก VoiceOver เท่านี้เราก็สามารถเปิดใช้งาน VoiceOver ตามขั้นตอนที่กล่าวไปได้แล้ว

แต่ถ้าต้องการปิดใช้งาน VoiceOver เราก็แค่ทำตามขั้นตอนเดิมโดยกดปุ่มสามครั้งรัวๆ เท่านี้ระบบ VoiceOver ก็จะถูกปิดอย่างง่ายดาย

++++++++++++++++++++

วิธีที่สอง ไปเปิดใช้งาน VoiceOver โดยตรง

โดยเราต้องไปที่การตั้งค่า จากนั้นไปที่การช่วยการเข้าถึง และเข้าไปที่เขียนว่า VoiceOver

เมื่อเราเข้ามาแล้ว จงกดเปิด VoiceOver เท่านี้ก็เรียบร้อย

คำเตือนสำหรับคนตามองเห็นปกติ ผู้เขียนบทความไม่แนะนำให้เปิดตรงส่วนนี้ เพราะว่าระบบ VoiceOver มันจะอยู่ถาวร จะปิดการใช้งานนั้นจะเป็นเรื่องยาก ยกเว้นก็ต่อเมื่อตั้งค่าเปิดการทำงานลัดไว้ก่อนล่วงหน้า อย่างเช่นกดปุ่มโฮมสามครั้งรัวๆ ถึงจะปิดการทำงานนี้ได้

และคำเตือนสำหรับผู้พิการทางสายตา ผู้เขียนบทความไม่แนะนำให้ปิดการทำงานตรงส่วนนี้โดยตรง เพราะเมื่อปิดแล้ว เราไม่อาจเปิดใช้งานด้วยตัวเองได้อีก เราจะต้องขอให้คนตามองเห็นมาเปิดให้ใหม่อีกครั้งแทน ยกเว้นก็ต่อเมื่อตั้งค่าเปิดการทำงานลัดไว้ก่อนล่วงหน้า อย่างเช่นกดปุ่มโฮมสามครั้งรัวๆ ถึงจะปิดการทำงานนี้ได้

++++++++++++++++++++

วิธีเปิด VoiceOver ด้วยคำสั่งด้วยเสียง

วิธีนั้นไม่มีอะไรยาก เราก็แค่พูดกับโทรศัพท์ว่า

หวัดดีสิริ เปิด VoiceOver

แต่ถ้ามันไม่ยอมเปิดให้ จงใช้วิธีที่สองแทน เราต้องกดปุ่ม

โฮม

ค้างเอาไว้จนกว่าจะมีเสียงดังติ๊ง จากนั้นเราก็ปล่อยนิ้วแล้วพูดว่า

เปิด VoiceOver

เท่านี้ระบบ VoiceOver ก็จะเปิดการทำงานแล้ว

แต่ถ้าต้องการปิดการทำงาน เราก็แค่ทำขั้นตอนตรงข้าม

เช่น ถ้าสั่งด้วยเสียง เราก็ต้องพูดว่า

สิริ ปิด VoiceOver

และถ้ากดปุ่มโฮมแทน เราก็ต้องพูดว่า

ปิด VoiceOver

แต่ถ้าทำทั้งสองอย่างแล้วมันไม่เปิดให้ แสดงว่าเรายังไม่ได้เปิดใช้งานสิริที่เป็นเอไออัจฉริยะทางฝั่งบริษัทแอปเปิล

โดยวิธีเปิดใช้งานนั้น เราจะต้องไปที่การตั้งค่า และไปที่ Siri และการค้นหา

เมื่อเข้ามาแล้ว จงเปิดการทำงานทั้งสั่งด้วยเสียงและกดปุ่มโฮม เท่านี้เราก็สามารถใช้งานด้วยเสียงได้แล้ว

++++++++++++++++++++

วิธีเปิดการทำงาน VoiceOver ด้วยการเคาะด้านหลังไอโฟน

ตรงส่วนนี้เราต้องเข้าไปตั้งค่าก่อน

โดยไปที่การตั้งค่า จากนั้นไปที่การช่วยการเข้าถึง และไปที่สัมผัส

เมื่อเข้ามาแล้ว จงไปเปิด

แตะด้านหลัง

เมื่อเปิดใช้งาน มันจะแสดงตัวเลือกให้เราสองแบบ คือ เคาะด้านหลังเครื่องสองครั้งและเคาะด้านหลังเครื่องสามครั้ง แต่เราต้องเข้าไปเลือกก่อนว่าจะเลือกการทำงานชนิดใด

ตัวอย่างเช่น ถ้าเลือกเคาะด้านหลังสองครั้ง เราก็กดเข้าไปที่

แตะสองครั้ง

เมื่อเข้ามาแล้ว เราก็จะพบเจอการทำงานแบบลัดขั้นตอนให้เลือกมากมาย แล้วเราก็ไปเลือกที่ VoiceOver เท่านี้ก็เสร็จ 

ถ้าเราจะใช้งาน เราก็แค่

เคาะด้านหลังสองครั้งรัวๆ

มันก็จะเปิดระบบ VoiceOver หรือทางลัดที่เราเลือกไว้

แต่การเข้าถึงตรงส่วนนี้ไม่ค่อยดีนัก ตัวผู้แต่งไม่แนะนำให้ใช้เท่าไร เพราะหลังจากที่ผู้เขียนได้ใช้งานมาเป็นปีก็ได้พบปัญหา นั่นคือมันตอบสนองไวเกินไป เช่น ถ้าเราจับเครื่องอยู่ นิ้วมือของเรานิ้วใดนิ้วหนึ่งไปถูด้านหลังเครื่องไอโฟน หรือเราทำเครื่องไปถูกสิ่งใดสิ่งหนึ่ง มันก็จะเปิดการทำงานนั้นๆ ขึ้นมาทันที

++++++++++++++++++++

เปิดใช้งานระบบ VoiceOver ด้วย AssistiveTouch

สำหรับตรงส่วนนี้ มันคือทางลัดสำหรับเปิดการทำงานต่างๆ ที่จำเป็นเพิ่มเติม ถ้าจะให้เปรียบเทียบ มันก็เหมือน

ปุ่มจำลอง

โดยเราต้องไปที่การตั้งค่า จากนั้นไปที่การช่วยการเข้าถึง จากนั้นเข้าไปที่สัมผัส และกดเปิด AssistiveTouch

เมื่อเราเปิดใช้งาน AssistiveTouch แล้ว ปุ่มจำลองทางลัดนี้ก็จะปรากฏขึ้นมาที่หน้าจอ

แต่ตัวผู้เขียนบทความไม่รู้ว่ามันจะไปปรากฏที่ตรงไหน ดังนั้นผู้อ่านโปรดช่วยเหลือตัวเองโดยมองหาหรือใช้นิ้วกวาดควานหาที่หน้าจอ

สำหรับคนตาบอด ถ้ากวาดนิ้วหาจนเจอแล้ว มันจะบอกให้เรารู้ด้วยเสียงว่า

เมนู AssistiveTouch

ส่วนวิธีการใช้งาน เราก็แค่กดเปิด เมนู AssistiveTouch ขึ้นมา จากนั้นมันก็จะแสดงหน้าต่างให้เราเลือกการทำงานที่เป็นทางลัดต่างๆ

ตัวอย่างเช่น ผู้เขียนบทความอยู่หน้าจอหลัก วันนี้น้องชายคนเล็กร้องขอเอาไอโฟนไปเล่น ตัวผู้เขียนจึงกวาดนิ้วไปทั่วหน้าจอ จนกระทั่งเจอปุ่มจำลอง AssistiveTouch เมื่อเปิดการทำงานขึ้นมา ก็จะเจอปุ่มลัดการทำงานต่างๆ มากมาย แต่มีเพียงปุ่มเดียวที่ผู้เขียนบทความต้องการ นั่นคือ

VoiceOver

สมมุติว่ามันอยู่ตรงที่

กึ่งกลางบนของหน้าจอ

และเมื่อกดใช้งานปุ๊บ มันก็จะปิดการทำงาน VoiceOver ให้ทันที

แต่ถ้าเราไม่พอใจการตั้งค่าที่ทางแอปเปิลเลือกมาให้ เราก็สามารถปรับเปลี่ยนให้เข้ากับตัวเราได้

โดยเราต้องย้อนกลับมาที่การตั้งค่า AssistiveTouch อีกครั้ง จากนั้นเราต้องเข้าไปที่

กำหนดเมนูระดับบนสุดเอง

เมื่อเราเข้ามาก็จะพบการตั้งค่าขั้นพื้นฐานที่มีให้ ซึ่งแต่ละเครื่องนั้นอาจจะมีไม่เหมือนกัน กระนั้นก็มีเหมือนกันอยู่อย่างหนึ่งคือ เมื่อเราปัดหน้าจอไปอ่านที่การทำงานนั้นๆ มันจะอธิบายลงท้ายให้เรารับรู้ โดยเราสามารถ

เพิ่มหรือลด

ทางลัดสำหรับเข้าถึงการทำงานต่างๆ ด้วยตัวเราเอง จะอย่างใดก็ได้ที่มันมีให้

ซึ่งทุกครั้งที่เราเพิ่มหรือลดการทำงานลัด ที่ AssistiveTouch จะแสดงผลที่จัดเรียงปุ่มการทำงานลัดต่างกันออกไป เช่น มันอาจจะ อยู่ซ้ายบน อยู่กึ่งกลางบน อยู่ขวาบน ซึ่งจะไปอยู่อย่างไรก็ได้ เป็นต้น แต่ทั้งหมดนั้น เราสามารถเปลี่ยนการทำงานได้

สมมุติว่าในเครื่องของผู้เขียนบทความ มันแสดงผลการทำงานลัดทั้งหมดสี่อย่าง ซึ่งมีตัวเลือกหนึ่งในนั้นคือ

VoiceOver

ซึ่งการทำงานลัดนี้อยู่ที่

กึ่งกลางบน

สำหรับคนตาบอดที่เปิดการทำงาน VoiceOver อยู่แล้ว ตรงส่วนนี้จะอ่านรวมกันว่า

VoiceOver กึ่งกลางบน

แต่ตัวผู้เขียนบทความไม่พอใจการทำงานนี้ อยากจะเปลี่ยนเป็น

ถ่ายภาพหน้าจอ

เราก็แค่กดเข้าไปที่

VoiceOver กึ่งกลางบน

 จากนั้นก็ไปเลือกการทำงานลัดที่ต้องการ เมื่อยืนยันแล้ว เราก็กดปุ่มเสร็จสิ้นที่อยู่มุมซ้ายบนสุด เท่านี้ก็เปลี่ยนแล้ว

แต่สำหรับคนตาบอดที่จะปิดการทำงาน VoiceOver ด้วยตัวเอง ตัวผู้เขียนบทความไม่แนะนำ เนื่องจากเราไม่สามารถกดเปิดการทำงาน VoiceOver ด้วยตตัวเองได้ ยกเว้นก็แต่มีคนที่ใช้โทรศัพท์เป็นอยู่ใกล้ เราก็ขอให้เขาช่วยกดเปิดให้ได้ แต่ว่าตรงส่วนนี้คุณต้องมั่นใจก่อนว่า คุณที่จะใช้โทรศัพท์ของเรานั้น ไว้ใจได้และใช้โทรศัพท์เป็น ไม่งั้นเราจะต้องอธิบายอีกนานว่าเปิดอย่างไร

และสำหรับคนตามองเห็นก็เช่นกัน ถ้าคุณใช้งานระบบคนตาบอดไม่เก่งมากนัก ตัวผู้เขียนบทความไม่แนะนำให้ใช้วิธีนี้ในการเปิดใช้งาน VoiceOver เนื่องจากการปิดการทำงานนั้นจะยุ่งยากมาก

++++++++++++++++++++

เปิดการทำงาน VoiceOver ด้วยปุ่มพาวเวอร์หรือที่เรียกว่าปุ่มล็อกเครื่อง

เนื่องจากทั้งไอโฟนและไอแพดยุคใหม่ไม่มีปุ่มโฮมแล้ว การทำงานบางอย่างจึงเปลี่ยนไป เช่นเปิดการทำงานทางลัด

แต่การสอนตรงส่วนนี้ ตัวผู้เขียนบทความไม่อาจสอนได้เต็มร้อย เนื่องจากปัจจุบันยังไม่มีอุปกรณ์รุ่นใหม่ ตัวผู้เขียนจึงลำบากลากสังขารไปที่ห้างแล้วลูบคลำไอโฟนอย่างคลั่งไคล้ แล้วก็แอบสำรวจเรือนร่างทุกอย่างของไอโฟน จนกระทั่งได้รู้อย่างคร่าวๆ มา ซึ่งการทำงานใหม่นั้น มันก็ไม่ต่างกับไอโฟนรุ่นเก่า

โดยเราต้องเข้าไปที่การตั้งค่า ไปที่การช่วยการเข้าถึง และเข้าไปที่ปุ่มลัดการช่วยการเข้าถึง

เมื่อเข้าไปแล้ว ลักษณะการตั้งค่าภายในก็คล้ายๆ กับปุ่มโฮมที่มีให้กดสามครั้งรัวๆ เราก็ไปกดเลือกการทำงาน VoiceOver เท่านี้ก็เรียบร้อย

ถ้าเราจะเปิดการทำงานหรือปิดการทำงาน เราก็แค่กดปุ่มพาวเวอร์สามครั้งรัวๆ เท่านั้น ซึ่งส่วนนี้เป็นการทำงานที่ดีที่สุด