ลำดับตอนที่ #48
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #48 : การแบ่งยุคต่่าง ๆ ของ รัฐประศาสนศาตร์
Public administration ือ ารำเนินารทั้ปวอฝ่ายบริหาร ยเว้นอำนาอฝ่ายนิิบััิและุลาาร โยมีุมุ่หมายให้นโยบายอรัที่วาไว้บรรลุผล อามอไ้ทั้เป็นารปิบัิาร และารเป็นสาาวิาแนหนึ่ ในารบริหารและัารภารั ะไม่เหมือนารบริหารธุริที่เน้นำไรสูสุ (profit maximize) แ่เป็นารเน้นารให้บริารที่ให้ลู้าพึพอใ โยลู้า็ือ ประานที่มาใ้บริาร และ้อเป็นารให้บริาร่อทุนอย่าเป็นธรรม
วิวันาารทาารบริหาร
ไ้มีนัวิาารหลายท่านไ้แบ่วิวันาารทาารบริหารแ่าัน ันี้
อรุ รัธรรม ไ้แบ่วิวันาารบริหารออเป็น 3 ระยะ ือ
1. ระยะเริ่ม้น เป็นระยะอารปูพื้นานและโรสร้า
2. ระยะลาหรือระยะพฤิรรมและภาวะแวล้อม
3. ระยะที่สาม หรือ ระยะปัุบัน เป็นผู้วาราาน
นพพษ์ บุิราุลย์ ไ้แบ่วิวันาารอารบริหารออเป็น 3 ยุ ือ
1. ยุารัารแบบวิทยาศาสร์ มีนัวิาาร ไ้แ่Frederick W.Taylor, Henri Fayol เป็น้น
2. ยุารบริหารแบบมนุษยสัมพันธ์ มีนัวิาาร ไ้แ่ Mary P. Follet, Elton Mayo เป็น้น
3. ยุทฤษีารบริหาร มีนัวิาาร ไ้แ่ Chester I. Barnard และ Herbert A. Simo
นอานี้ นับริหารและนัวิาารบาลุ่มไ้แบ่ออเป็น 4 ยุ ือ
1. ยุ่อนหรือยุโบรา เริ่มั้แ่ารมีสัมมนุษย์ถึยุ่อน Classical มีบุลสำั ไ้แ่ Socrates, Plato, Aristotle เป็น้น
2. ยุ Classical เริ่มั้แ่่วแรอารปิวัิอุสาหรรมในปลายริสศวรรษที่ 18 มีารนำเรื่อัรเ้าไปใ้แทนำลัน นเิแนวิ ารัารเิวิทยาศาสร์ (Scientific Management) (ริส์ศวรรษที่ 20) เป็นารบริหารที่มุ่เน้นารผลิ บุลสำั ไ้แ่ Henry R. Towne, Woodrow wilson, Frank T. Goodnow, Leonard D. White, Max Weber, Frederick W. Taylor, Fayol Luthur Gulick and Lyndall Urwick
3. ยุ Human Relation เน้นารศึษาพันาทฤษี วิธีารและเทนิ่า ๆ ทา้านสัมศาสร์ พฤิรรมและลุ่มนในอ์าร แนวทาประสานานให้นเ้าับสิ่แวล้อมอาน เพื่อหวัผลใน้านวามร่วมมือ วามิ ริเริ่มและารเพิ่มผลผลิ โยเื่อว่า " มนุษยสัมพันธ์" ะนำไปสู่วามพอใและสะท้อนถึผลอารปิบัิาน บุลสำั ไ้แ่ Elton Mayo, Mary Follette, Likert เป็น้น
4. ยุ Behavioral Science เป็นยุที่มีวามพยายามศึษา และวิเราะห์วิัย ปรับปรุ เปลี่ยนแปล และ้นว้าทฤษีใหม่ ๆ เพื่อนำไปเป็นประโยน์่อารบริหารให้เิประสิทธิภาพมาที่สุ นับริหารที่สำั ไ้แ่ Chester I. Barnard, Herbert A. Simon, Abraham Maslow เป็น้น
วามหมายอารบริหาร
ไ้มีผู้ให้วามหมายไว้มามาย ันี้
- ารบริหาร (Administration) หมายถึ ารบริหารานใ ๆ ออ์ารที่ไม่้อารำไร โยผู้บริหาระ้อพยายามทุวิถีทาที่ะทำให้เป้าหมายออ์ารที่วาเอาไว้บรรลุผลสำเร็ โยมิไ้ำนึถึผลอบแทนที่นะไ้รับ ำว่า Administration ึมัใ้ในอ์ารอรับาล หรือหน่วยานสาธาระที่ไม่หวัผลำไร
- ารบริหาร หมายถึ ารใ้ศาสร์และศิลป์นำเอาทรัพยารบริหาร (administrative resource) เ่น น เิน วัสุสิ่อ และารัาร มาประอบารามระบวนารบริหาร (process of administration) เ่น POSDCoRB Model ให้บรรลุวัถุประส์ที่ำหนไว้อย่ามีประสิทธิภาพ (สมพศ์ เษมสิน, 2514)
- ารบริหาร หมายถึ ิรรมที่บุลั้แ่ 2 นึ้นไป ร่วมันำเนินารเพื่อให้บรรลุวัถุประส์ (Herbert A. Simon, 1947)
- ารบริหาร ือ ศิลปะในารทำานให้บรรลุเป้าหมายร่วมับผู้อื่น ารทำาน่า ๆ ให้ลุล่วไปโยอาศัยนอื่นเป็นผู้ทำภายในสภาพอ์ารที่ล่าวนั้น ทรัพยาร้านบุละเป็นทรัพยารหลัออ์ารที่เ้ามาร่วมันทำานในอ์าร ึ่นเหล่านี้ะเป็นผู้ใ้ทรัพยาร้านวัถุอื่น ๆ เรื่อัร อุปร์ วัถุิบ เินทุน รวมทั้้อมูลสารสนเทศ่า ๆ เพื่อผลิสิน้าหรือบริารออำหน่ายและอบสนอวามพอใให้ับสัม (Peter F. Drucker,2523)
แนวิารบริหาร
โยมีารสืบเนื่อามนุษย์เป็นสัว์สัม ึ่หมายถึ มนุษย์โยธรรมาิย่อมอยู่รวมันเป็นลุ่ม ไม่อยู่อย่าโยเี่ยว แ่อามี้อยเว้นน้อยมาที่มนุษย์อยู่โเี่ยวามลำพั เ่น ฤษี ารอยู่รวมันเป็นลุ่มอมนุษย์อามีไ้หลายลัษะและเรีย่าัน เป็น้นว่า รอบรัว (family) เผ่าพันธุ์ (tribe) ุมน (community) สัม (society) และประเทศ (country) เมื่อมนุษย์อยู่รวมันเป็นลุ่มย่อมเป็นธรรมาิอีที่ในแ่ละลุ่มะ้อมี “ผู้นำลุ่ม” รวมทั้มี “แนวทาหรือวิธีารวบุมูแลันภายในลุ่ม” เพื่อให้เิวามสุและวามสบเรียบร้อย สภาพเ่นนี้ไ้มีวิวันาารลอมา โยผู้นำลุ่มนาให่ เ่น ในระับประเทศอภารั ในปัุบันอาเรียว่า “ผู้บริหาร” ะที่ารวบุมูแลันภายในลุ่มนั้น เรียว่า ารบริหาร (administration) หรือารบริหารราาร (public administration) ้วยเหุผลเ่นนี้ มนุษย์ึไม่อาหลีเลี่ยาารบริหารหรือารบริหารราารไ้่าย และทำให้ล่าวไ้อย่ามั่นใว่า "ที่ใมีประเทศ ที่นั่นย่อมมีารบริหาร"
ทรัพยารในารบริหาร
ไ้แ่ วัถุและเรื่อใ้เพื่อประอบารำเนินาน รวมไปถึวามสามารถในารัาร ทรัพยารในารบริหารสามารถแบ่แยไ้เป็น 4 ประเภท หรือเรียย่อ ๆ ว่า 4 M ือ
(1) มนุษย์ (Man)
(2) เิน (Money)
(3) วัสุเรื่อใ้ (Material)
(4) วามสามารถในารัาร (Management)
ทฤษีารบริหาร
ในที่นี้ะล่าวถึ ทฤษีระบบ (System theory) โยทฤษีนี้เป็นทัศนะารบริหารที่มอว่า อ์ารเป็นระบบที่ำเนินานอยู่ในสภาพแวล้อม หมายถึ ารรวมันอส่วน่า ๆ ที่ำเนินานอยู่ระหว่าันเพื่อที่ะบรรลุเป้าหมายร่วมัน ึ่ทฤษีระบบสามารถแยออไ้เป็น 2 แนวให่ ือ
1. ทฤษีระบบในานะสิ่มีีวิ ทฤษีระบบเป็นระบบ (Social system) ที่มีวามสัมพันธ์เี่ยว้อันระหว่าระบบให่ับระบบย่อย ล้ายสิ่มีีวิ เ่น ร่าายมนุษย์ึ่ประอบ้วยอวัยวะ่า ๆ ที่มีวามสัมพันธ์ัน ในานะที่เป็นระบบสัมึมีวามำเป็นที่ะ้อารบาอย่า (Need) ไ้รับารอบสนอ เพื่อวามอยู่รออระบบ ือ อยู่ในภาวะุลยภาพ ันั้น ระบบอสัมึมีานะล้ายับสิ่มีีวิ ือ สามารถปรับัวให้อยู่รอไ้ ถ้าหาวาม้อาร่า ๆ ไ้รับารอบสนอ แ่ถ้าหาวาม้อารอสัมไม่ไ้รับารอบสนอเท่าที่วร็ะทำให้สัมเิภาวะไรุ้ลยภาพ ือ เสียศูนย์ระบบ็เสื่อมสลายไปในที่สุ
- สภาพแวล้อม (Environment) หมายถึ สภาพสัมและสิ่แวล้อมที่มีอิทธิพล่อระบบารเมือ
- สิ่ที่ใส่เ้าไปในระบบารเมือ (Inputs) แยเป็น้อเรียร้อที่มี่อระบบ (Demand) และารยอมรับหรือารสนับสนุนที่สมาิมี่อระบบ (Support)
- ระบบารเมือ (Political system) หมายถึ ระบบวามสัมพันธ์และพฤิรรมทาารเมือ รวมถึสถาบันและโรสร้าทาารเมือที่ทำหน้าที่ในารัสรรสิ่ที่มี่าในสัม
- ผลลัพธ์ที่ออมาาารทำานอระบบารเมือ (Output) เ่น นโยบาย ารัสินใ ารำเนินาร่า ๆ อรับาล
- ้อมูลย้อนลับ (Feedback) หมายถึ ผลสะท้อนอันเนื่อมาาารทำานอระบบารเมืออันะนำไปสู่ารสนับสนุน หรือารั้้อเรียร้อใหม่่อระบบารเมือ ถ้าระบบารเมือสามารถอบสนอ่อ้อเรียร้อ่า ๆ ไ้ ็ะไ้รับารสนับสนุนาสมาิ ระบบ็อยู่รอ หาเป็นไปในทารัน้ามระบบ็เสื่อมสลายไป
2. ทฤษีระบบในแ่อโรสร้า-หน้าที่ ึ่ไม่แ่าอะไรไปาทฤษีระบบ ล่าวือ ยัมอารทำานอระบบารเมือในแ่อ “สิ่ที่เ้าไปในระบบับสิ่ที่ออมา” (Inputs-Outputs) แ่ให้วามสำัับหน้าที่และภาริอระบบารเมือมาว่า โยเห็นว่าหน้าที่เป็นัวำหนโรสร้าในระบบารเมือหนึ่ๆ
สรุป รัประศาสนศาสร์ยุพฤิรรมศาสร์ประอบ้วยรอบเ้าโรวามิ"ารบริหารเป็นส่วนหนึ่อารเมือ ับ ารบริหารเป็นส่วนหนึ่อศาสร์ารบริหาร"
วิวันาารทาารบริหาร
ไ้มีนัวิาารหลายท่านไ้แบ่วิวันาารทาารบริหารแ่าัน ันี้
อรุ รัธรรม ไ้แบ่วิวันาารบริหารออเป็น 3 ระยะ ือ
1. ระยะเริ่ม้น เป็นระยะอารปูพื้นานและโรสร้า
2. ระยะลาหรือระยะพฤิรรมและภาวะแวล้อม
3. ระยะที่สาม หรือ ระยะปัุบัน เป็นผู้วาราาน
นพพษ์ บุิราุลย์ ไ้แบ่วิวันาารอารบริหารออเป็น 3 ยุ ือ
1. ยุารัารแบบวิทยาศาสร์ มีนัวิาาร ไ้แ่Frederick W.Taylor, Henri Fayol เป็น้น
2. ยุารบริหารแบบมนุษยสัมพันธ์ มีนัวิาาร ไ้แ่ Mary P. Follet, Elton Mayo เป็น้น
3. ยุทฤษีารบริหาร มีนัวิาาร ไ้แ่ Chester I. Barnard และ Herbert A. Simo
นอานี้ นับริหารและนัวิาารบาลุ่มไ้แบ่ออเป็น 4 ยุ ือ
1. ยุ่อนหรือยุโบรา เริ่มั้แ่ารมีสัมมนุษย์ถึยุ่อน Classical มีบุลสำั ไ้แ่ Socrates, Plato, Aristotle เป็น้น
2. ยุ Classical เริ่มั้แ่่วแรอารปิวัิอุสาหรรมในปลายริสศวรรษที่ 18 มีารนำเรื่อัรเ้าไปใ้แทนำลัน นเิแนวิ ารัารเิวิทยาศาสร์ (Scientific Management) (ริส์ศวรรษที่ 20) เป็นารบริหารที่มุ่เน้นารผลิ บุลสำั ไ้แ่ Henry R. Towne, Woodrow wilson, Frank T. Goodnow, Leonard D. White, Max Weber, Frederick W. Taylor, Fayol Luthur Gulick and Lyndall Urwick
3. ยุ Human Relation เน้นารศึษาพันาทฤษี วิธีารและเทนิ่า ๆ ทา้านสัมศาสร์ พฤิรรมและลุ่มนในอ์าร แนวทาประสานานให้นเ้าับสิ่แวล้อมอาน เพื่อหวัผลใน้านวามร่วมมือ วามิ ริเริ่มและารเพิ่มผลผลิ โยเื่อว่า " มนุษยสัมพันธ์" ะนำไปสู่วามพอใและสะท้อนถึผลอารปิบัิาน บุลสำั ไ้แ่ Elton Mayo, Mary Follette, Likert เป็น้น
4. ยุ Behavioral Science เป็นยุที่มีวามพยายามศึษา และวิเราะห์วิัย ปรับปรุ เปลี่ยนแปล และ้นว้าทฤษีใหม่ ๆ เพื่อนำไปเป็นประโยน์่อารบริหารให้เิประสิทธิภาพมาที่สุ นับริหารที่สำั ไ้แ่ Chester I. Barnard, Herbert A. Simon, Abraham Maslow เป็น้น
วามหมายอารบริหาร
ไ้มีผู้ให้วามหมายไว้มามาย ันี้
- ารบริหาร (Administration) หมายถึ ารบริหารานใ ๆ ออ์ารที่ไม่้อารำไร โยผู้บริหาระ้อพยายามทุวิถีทาที่ะทำให้เป้าหมายออ์ารที่วาเอาไว้บรรลุผลสำเร็ โยมิไ้ำนึถึผลอบแทนที่นะไ้รับ ำว่า Administration ึมัใ้ในอ์ารอรับาล หรือหน่วยานสาธาระที่ไม่หวัผลำไร
- ารบริหาร หมายถึ ารใ้ศาสร์และศิลป์นำเอาทรัพยารบริหาร (administrative resource) เ่น น เิน วัสุสิ่อ และารัาร มาประอบารามระบวนารบริหาร (process of administration) เ่น POSDCoRB Model ให้บรรลุวัถุประส์ที่ำหนไว้อย่ามีประสิทธิภาพ (สมพศ์ เษมสิน, 2514)
- ารบริหาร หมายถึ ิรรมที่บุลั้แ่ 2 นึ้นไป ร่วมันำเนินารเพื่อให้บรรลุวัถุประส์ (Herbert A. Simon, 1947)
- ารบริหาร ือ ศิลปะในารทำานให้บรรลุเป้าหมายร่วมับผู้อื่น ารทำาน่า ๆ ให้ลุล่วไปโยอาศัยนอื่นเป็นผู้ทำภายในสภาพอ์ารที่ล่าวนั้น ทรัพยาร้านบุละเป็นทรัพยารหลัออ์ารที่เ้ามาร่วมันทำานในอ์าร ึ่นเหล่านี้ะเป็นผู้ใ้ทรัพยาร้านวัถุอื่น ๆ เรื่อัร อุปร์ วัถุิบ เินทุน รวมทั้้อมูลสารสนเทศ่า ๆ เพื่อผลิสิน้าหรือบริารออำหน่ายและอบสนอวามพอใให้ับสัม (Peter F. Drucker,2523)
แนวิารบริหาร
โยมีารสืบเนื่อามนุษย์เป็นสัว์สัม ึ่หมายถึ มนุษย์โยธรรมาิย่อมอยู่รวมันเป็นลุ่ม ไม่อยู่อย่าโยเี่ยว แ่อามี้อยเว้นน้อยมาที่มนุษย์อยู่โเี่ยวามลำพั เ่น ฤษี ารอยู่รวมันเป็นลุ่มอมนุษย์อามีไ้หลายลัษะและเรีย่าัน เป็น้นว่า รอบรัว (family) เผ่าพันธุ์ (tribe) ุมน (community) สัม (society) และประเทศ (country) เมื่อมนุษย์อยู่รวมันเป็นลุ่มย่อมเป็นธรรมาิอีที่ในแ่ละลุ่มะ้อมี “ผู้นำลุ่ม” รวมทั้มี “แนวทาหรือวิธีารวบุมูแลันภายในลุ่ม” เพื่อให้เิวามสุและวามสบเรียบร้อย สภาพเ่นนี้ไ้มีวิวันาารลอมา โยผู้นำลุ่มนาให่ เ่น ในระับประเทศอภารั ในปัุบันอาเรียว่า “ผู้บริหาร” ะที่ารวบุมูแลันภายในลุ่มนั้น เรียว่า ารบริหาร (administration) หรือารบริหารราาร (public administration) ้วยเหุผลเ่นนี้ มนุษย์ึไม่อาหลีเลี่ยาารบริหารหรือารบริหารราารไ้่าย และทำให้ล่าวไ้อย่ามั่นใว่า "ที่ใมีประเทศ ที่นั่นย่อมมีารบริหาร"
ทรัพยารในารบริหาร
ไ้แ่ วัถุและเรื่อใ้เพื่อประอบารำเนินาน รวมไปถึวามสามารถในารัาร ทรัพยารในารบริหารสามารถแบ่แยไ้เป็น 4 ประเภท หรือเรียย่อ ๆ ว่า 4 M ือ
(1) มนุษย์ (Man)
(2) เิน (Money)
(3) วัสุเรื่อใ้ (Material)
(4) วามสามารถในารัาร (Management)
ทฤษีารบริหาร
ในที่นี้ะล่าวถึ ทฤษีระบบ (System theory) โยทฤษีนี้เป็นทัศนะารบริหารที่มอว่า อ์ารเป็นระบบที่ำเนินานอยู่ในสภาพแวล้อม หมายถึ ารรวมันอส่วน่า ๆ ที่ำเนินานอยู่ระหว่าันเพื่อที่ะบรรลุเป้าหมายร่วมัน ึ่ทฤษีระบบสามารถแยออไ้เป็น 2 แนวให่ ือ
1. ทฤษีระบบในานะสิ่มีีวิ ทฤษีระบบเป็นระบบ (Social system) ที่มีวามสัมพันธ์เี่ยว้อันระหว่าระบบให่ับระบบย่อย ล้ายสิ่มีีวิ เ่น ร่าายมนุษย์ึ่ประอบ้วยอวัยวะ่า ๆ ที่มีวามสัมพันธ์ัน ในานะที่เป็นระบบสัมึมีวามำเป็นที่ะ้อารบาอย่า (Need) ไ้รับารอบสนอ เพื่อวามอยู่รออระบบ ือ อยู่ในภาวะุลยภาพ ันั้น ระบบอสัมึมีานะล้ายับสิ่มีีวิ ือ สามารถปรับัวให้อยู่รอไ้ ถ้าหาวาม้อาร่า ๆ ไ้รับารอบสนอ แ่ถ้าหาวาม้อารอสัมไม่ไ้รับารอบสนอเท่าที่วร็ะทำให้สัมเิภาวะไรุ้ลยภาพ ือ เสียศูนย์ระบบ็เสื่อมสลายไปในที่สุ
- สภาพแวล้อม (Environment) หมายถึ สภาพสัมและสิ่แวล้อมที่มีอิทธิพล่อระบบารเมือ
- สิ่ที่ใส่เ้าไปในระบบารเมือ (Inputs) แยเป็น้อเรียร้อที่มี่อระบบ (Demand) และารยอมรับหรือารสนับสนุนที่สมาิมี่อระบบ (Support)
- ระบบารเมือ (Political system) หมายถึ ระบบวามสัมพันธ์และพฤิรรมทาารเมือ รวมถึสถาบันและโรสร้าทาารเมือที่ทำหน้าที่ในารัสรรสิ่ที่มี่าในสัม
- ผลลัพธ์ที่ออมาาารทำานอระบบารเมือ (Output) เ่น นโยบาย ารัสินใ ารำเนินาร่า ๆ อรับาล
- ้อมูลย้อนลับ (Feedback) หมายถึ ผลสะท้อนอันเนื่อมาาารทำานอระบบารเมืออันะนำไปสู่ารสนับสนุน หรือารั้้อเรียร้อใหม่่อระบบารเมือ ถ้าระบบารเมือสามารถอบสนอ่อ้อเรียร้อ่า ๆ ไ้ ็ะไ้รับารสนับสนุนาสมาิ ระบบ็อยู่รอ หาเป็นไปในทารัน้ามระบบ็เสื่อมสลายไป
2. ทฤษีระบบในแ่อโรสร้า-หน้าที่ ึ่ไม่แ่าอะไรไปาทฤษีระบบ ล่าวือ ยัมอารทำานอระบบารเมือในแ่อ “สิ่ที่เ้าไปในระบบับสิ่ที่ออมา” (Inputs-Outputs) แ่ให้วามสำัับหน้าที่และภาริอระบบารเมือมาว่า โยเห็นว่าหน้าที่เป็นัวำหนโรสร้าในระบบารเมือหนึ่ๆ
สรุป รัประศาสนศาสร์ยุพฤิรรมศาสร์ประอบ้วยรอบเ้าโรวามิ"ารบริหารเป็นส่วนหนึ่อารเมือ ับ ารบริหารเป็นส่วนหนึ่อศาสร์ารบริหาร"
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น