ลำดับตอนที่ #34
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #34 : กระบวนทัศน์ (Paradigm)
ำว่า ระบวนทัศน์ (Paradigm) ึ่มาาภาษารี โย para แปลว่า beside ส่วน digm แปลว่า ทฤษี ือ ุแนววามิ หรือ มโนทัศน์ (Concepts) ่านิยม (Values) วามเ้าใรับรู้ (Perceptions) และารปิบัิ (Practice) ที่มีร่วมันอนลุ่มหนึ่ ุมนหนึ่และไ้่อัวเป็นแบบแผน อทัศนะอย่าเพาะแบบหนึ่ เี่ยวับวามริ (Reality) ึ่เป็นานอวิถี เพื่อารัารนเอ อุมนนั้น ทีทำหน้าที่สอประาร ประารแรทำหน้าที่ วาหรือำหนรอบ ประารที่สอ ทำหน้าที่บอเราว่าวระประพฤิปิบัิอย่าไร ภายในรอบเพื่อให้เิวามสำเร็ รวมไปถึ เราวัวามสำเร็นั้นอย่าไร
Paradigm เป็นวิธีารหรือมุมมอ่อปราาร ์ที่แสวามสัมพันธ์ ึ่นำไปสู่ารวิัยและารปิบัิ ่วยให้เราเ้าใปราาร์ ประเ็นปัหา แนวทาแ้ไ และเ์ ในารพิสูน์้อสันนิษาน paradigm ประอบ้วยทฤษีและวิธีาร
Paradigm หรือ ระบวนทัศน์ โยมุมมอทา้านวิทยาศาสร์ไ้นิยามไว้ว่า ือัวอย่า่าๆ ที่เป็นที่ยอมรับอ ารทำาน้าน วิทยาศาสร์อย่าแท้ริ ัวอย่าที่รวมไปถึ ทฤษี ารนำไปใ้และเรื่อมือรวมัน ึ่ทั้หมนี้ไ้่อให้ เิรูปแบบที่ึ่นำไปสู่ แนวปิบัิที่เื่อมโยันอย่าเพาะพิเศษ ในานวิัยทาวิทยาศาสร์และอธิบาย่อว่า " นที่มีานวิัยอยู่ในระบวนทัศน์เียวัน ะมีและมารานารปิบัิทาวิทยาศาสร์เหมือนัน และไ้ผลออมาเหมือนัน"
ระบวนทัศน์ ็ือ ระบวนิวิเราะห์ วิธีิ วิธีปิบัิ แนวารำเนินีวิ มาทบทวนใหม่ เพื่อให้สอล้อับยุ และสถานาร์ ที่ำลัเิึ้น และที่ะเิึ้นในอนา วามเื่อพื้นานที่มีในิใอมนุษย์ทุน แ่าันามเพศ ามวัย ามสิ่แวล้อม ามารศึษาอบรม และามารัสินใเลืออแ่ละบุล วามเื่อพื้นานนี้แหละเป็นัวำหน ให้แ่ละนอบอะไร และไม่อบอะไร พอใแ่ไหนและอย่าไร เป็นัวนำร่อารัสินใ ้วยวามเ้าใ และเหุผลในัวบุลนเียวัน อาะเปลี่ยนแปลไ้ หารู้สึว่ามีเหุผล เพียพอที่ะเปลี่ยน แ่ะไม่เปลี่ยน้วยอารม์ ่อนเปลี่ยนะ้อมีวามเ้าใ ระบวนทัศน์เ่าที่มีอยู่และ ระบวนทัศน์ที่ะรับเ้ามาแทน มีารั่ในเป็นที่พอใ มิะนั้นะไม่ยอมเปลี่ยน เพราะอย่าไรเสีย ราบใที่มีสภาพเป็น นเ็มเปี่ยมะ้อ มีระบวนทัศน์ใ ระบวนทัศน์หนึ่เป็น ัวัสินใเลือว่า ะเอาหรือะปิเสธ ไม่มีไม่ไ้ ถ้าไม่มีะไม่รู้ัเลือ และัสินใไม่เป็น
ระบวนทัศน์ไม่ใ่สมรรถนะัสินใ สมรรถนะัสินใ(faculty of decision) ือ เำน (The will) ระบวนทัศน์เป็นสมรรถนะเ้าใ (understanding) และเิวนให้เำนัสินใ
ระบวนทัศน์แม้ะมีมามาย ล่าวไ้ว่าไม่มีน 2 นที่มีระบวนทัศน์เหมือนันราวับแะ
ระบวนทัศน์ารวิัย (Research Paradigm) เป็นระบวนารทาวามิและปิบัิารเี่ยวับารวิัย ที่มีารเื่อมโย ระหว่าโลทัศน์ (worldview) และมโนทัศน์ (concept) ่อวามเป็นริ หรือปราาร์ในโลอันเป็นพื้นาน ในารสร้าและทำวามเ้าใรับรู้ (perception) ่อวามเป็นริ หรือปราาร์นั้นๆ เพื่อพันาไปสู่ารสร้าแนวปิบัิ (practice) รวมทั้หาวิธีารัาร (management) ร่วมัน โยมีเป้าหมาย ในารสร้าแบบแผน (pattern) แบบำลอ (model) รวมทั้ ่านิยม (value) ที่เป็นพื้นาน ารัารนเอ อุมนหนึ่ๆ
ในเรื่ออระบวนทัศน์นี้มี้อที่น่าสัเือ ารเปลี่ยนแปลระบวนทัศน์ นั้น เิึ้นเพียไม่ี่รั้เท่านั้นในสัมมนุษย์ รั้ที่หนึ่ าที่มนุษย์เร่ร่อนหาิน โยารล่าสัว์และเ็บพืผลามธรรมาิมาทำเษรรรมแบบั้รรา และรั้ที่สอ เมื่อสมัยเรเนอ และารปิวัิอุสาหรรมามมา โยอามอเาร์-นิวัน ว่าเป็นนัิ นัวิทยาศาสร์ที่ให้วามัเน แ่ระบวนทัศน์ในยุนั้น ึ่ไ้แบ่ายออาิอย่าเ็า และนิวัน็มอสรรพสิ่ว่าเป็น้อน ัเ่นลูบิลเลียที่เลื่อนไหว ระทบระทั่ัน หรือสัมพันธ์ันแ่ภายนอ ึ่ะร้ามับทัศนะในาร มอธรรมาิแบบระบวนทัศน์ใหม่ ึ่เิึ้นในารเปลี่ยนแปลระบวนทัศน์ รั้ที่สาม ที่มนุษยาิำลัะ้าวเ้าสู่ ยุวอนัมฟิสิส์ที่วามสัมพันธ์แบบ เรือ่ายอันเป็น พลวัาภายในายับิ ือหนึ่เียวไม่อาแบ่แยันไ้ เลื่อนไหวแปรเปลี่ยนแทรึมอยู่ในทุสรรพสิ่
ะนั้น เมื่อโลำลัเปลี่ยนแปลมนุษย์ึำเป็นะ้อมีวิธีิแบบใหม่ ึ่ผู้เียนเอในานะที่เป็นส่วนหนึ่อสัม ึพยายามี้ให้เห็นว่าำลัมี ารนปะทะัน ระหว่าวิทยาศาสร์ายภาพ (mathematics philosophy) ับ universe ึ่เป็น machine ับโลธรรมาิ และอาะถึุแหั หามนุษย์ยัำเนินวิถีเ่นเิม่อไป แม้ว่าโลยัอยู่ไ้ แ่อามีมนุษยาิ หลายเผ่าพันธุ์ไม่น้อย ที่ะ้อไ้รับผลอวามวิบัิที่เิึ้น
ในเรื่อวิธีิแบบใหม่นี้ ำเป็น้อทำวามเ้าใเรื่อ ราานอารเรียนรู้ เพราะระบวนารเรียนรู้อมนุษย์ ทั้หมั้อยู่บนาน ออ์วามรู้ที่เราเื่อมั่นว่าเป็นวามริ อ์วามรู้ที่ให้ำอธิบาย หรืออบวามริที่ว่านั้น ให้ับมนุษย์เราที่สำัที่สุือ วิทยาศาสร์ที่มีราเห้าาฟิสิส์ ระบวนารเรียนารสอนทั้หมั้อยู่บนราานนั้น วิทยาศาสร์ึ่เป็นวิทยาศาสร์เ่าาฟิสิส์เ่า และในปัุบันนี้็ยัมีวิทยาศาร์ใหม่ที่ั้บนฟิสิส์ใหม่เพิ่มเิมึ้นมาอี และบาส่วนไ้พิสูน์อย่าไร้้อสสัยแล้วว่า วิทยาศาสร์เ่า แม้ว่าะนำมาใ้ไ้ริแ่็ยัหยาบมา ึ่เมื่อลไปในรายละเอียแล้ว วิทยาศาสร์เ่านั้นมีทั้ไม่ริหรือไม่็ไม่สมบูร์เลย
วิทยาศาสร์ใหม่และเป็นวามรู้ใหม่ริๆ นั้นมาาวิทยาศาสร์แห่ยุใหม่ นำมาใ้ามำเรียหาอนัวิาาระวัน ในวามหมายที่เ้าใันโยทั่วไป ้านหนึ่หมายถึ วอนัมฟิสิส์และทฤษีสัมพัทธภาพทั่วไปอไอน์สไน์ ส่วนอี้านหนึ่ือ วิทยาศาสร์ทาิ สำหรับวอนัมฟิสิส์นั้น แม้ว่ายัมีารัไว้ให้เป็นวิทยาศาสร์ายภาพ แ่ที่แน่นอนือ วอนัมฟิสิส์ ไม่ใ่ฟิสิส์ลาสสิอนิวัน หรือาลิเลโอัเ่นที่เราุ้นเยันอยู่ในะนี้ แม้ว่าะมีบาอย่าที่ไม่ริ แ่็ยันำมาใ้ไ้ เป็นเพราะวิทยาศาสร์เ่าั้บน หลัารเรื่อัรเรื่อยน์ประอบึ้น มาาิ้นส่วนอวัถุที่แปล่าัน เรื่อัรเรื่อยน์ที่ะทำานไ้็้ออาศัย พลัานาภายนอ ทำให้เราสามารถำหนหรือทำนายผลอารทำานนั้นๆ ไ้
Paradigm เป็นวิธีารหรือมุมมอ่อปราาร ์ที่แสวามสัมพันธ์ ึ่นำไปสู่ารวิัยและารปิบัิ ่วยให้เราเ้าใปราาร์ ประเ็นปัหา แนวทาแ้ไ และเ์ ในารพิสูน์้อสันนิษาน paradigm ประอบ้วยทฤษีและวิธีาร
Paradigm หรือ ระบวนทัศน์ โยมุมมอทา้านวิทยาศาสร์ไ้นิยามไว้ว่า ือัวอย่า่าๆ ที่เป็นที่ยอมรับอ ารทำาน้าน วิทยาศาสร์อย่าแท้ริ ัวอย่าที่รวมไปถึ ทฤษี ารนำไปใ้และเรื่อมือรวมัน ึ่ทั้หมนี้ไ้่อให้ เิรูปแบบที่ึ่นำไปสู่ แนวปิบัิที่เื่อมโยันอย่าเพาะพิเศษ ในานวิัยทาวิทยาศาสร์และอธิบาย่อว่า " นที่มีานวิัยอยู่ในระบวนทัศน์เียวัน ะมีและมารานารปิบัิทาวิทยาศาสร์เหมือนัน และไ้ผลออมาเหมือนัน"
ระบวนทัศน์ ็ือ ระบวนิวิเราะห์ วิธีิ วิธีปิบัิ แนวารำเนินีวิ มาทบทวนใหม่ เพื่อให้สอล้อับยุ และสถานาร์ ที่ำลัเิึ้น และที่ะเิึ้นในอนา วามเื่อพื้นานที่มีในิใอมนุษย์ทุน แ่าันามเพศ ามวัย ามสิ่แวล้อม ามารศึษาอบรม และามารัสินใเลืออแ่ละบุล วามเื่อพื้นานนี้แหละเป็นัวำหน ให้แ่ละนอบอะไร และไม่อบอะไร พอใแ่ไหนและอย่าไร เป็นัวนำร่อารัสินใ ้วยวามเ้าใ และเหุผลในัวบุลนเียวัน อาะเปลี่ยนแปลไ้ หารู้สึว่ามีเหุผล เพียพอที่ะเปลี่ยน แ่ะไม่เปลี่ยน้วยอารม์ ่อนเปลี่ยนะ้อมีวามเ้าใ ระบวนทัศน์เ่าที่มีอยู่และ ระบวนทัศน์ที่ะรับเ้ามาแทน มีารั่ในเป็นที่พอใ มิะนั้นะไม่ยอมเปลี่ยน เพราะอย่าไรเสีย ราบใที่มีสภาพเป็น นเ็มเปี่ยมะ้อ มีระบวนทัศน์ใ ระบวนทัศน์หนึ่เป็น ัวัสินใเลือว่า ะเอาหรือะปิเสธ ไม่มีไม่ไ้ ถ้าไม่มีะไม่รู้ัเลือ และัสินใไม่เป็น
ระบวนทัศน์ไม่ใ่สมรรถนะัสินใ สมรรถนะัสินใ(faculty of decision) ือ เำน (The will) ระบวนทัศน์เป็นสมรรถนะเ้าใ (understanding) และเิวนให้เำนัสินใ
ระบวนทัศน์แม้ะมีมามาย ล่าวไ้ว่าไม่มีน 2 นที่มีระบวนทัศน์เหมือนันราวับแะ
ระบวนทัศน์ารวิัย (Research Paradigm) เป็นระบวนารทาวามิและปิบัิารเี่ยวับารวิัย ที่มีารเื่อมโย ระหว่าโลทัศน์ (worldview) และมโนทัศน์ (concept) ่อวามเป็นริ หรือปราาร์ในโลอันเป็นพื้นาน ในารสร้าและทำวามเ้าใรับรู้ (perception) ่อวามเป็นริ หรือปราาร์นั้นๆ เพื่อพันาไปสู่ารสร้าแนวปิบัิ (practice) รวมทั้หาวิธีารัาร (management) ร่วมัน โยมีเป้าหมาย ในารสร้าแบบแผน (pattern) แบบำลอ (model) รวมทั้ ่านิยม (value) ที่เป็นพื้นาน ารัารนเอ อุมนหนึ่ๆ
ในเรื่ออระบวนทัศน์นี้มี้อที่น่าสัเือ ารเปลี่ยนแปลระบวนทัศน์ นั้น เิึ้นเพียไม่ี่รั้เท่านั้นในสัมมนุษย์ รั้ที่หนึ่ าที่มนุษย์เร่ร่อนหาิน โยารล่าสัว์และเ็บพืผลามธรรมาิมาทำเษรรรมแบบั้รรา และรั้ที่สอ เมื่อสมัยเรเนอ และารปิวัิอุสาหรรมามมา โยอามอเาร์-นิวัน ว่าเป็นนัิ นัวิทยาศาสร์ที่ให้วามัเน แ่ระบวนทัศน์ในยุนั้น ึ่ไ้แบ่ายออาิอย่าเ็า และนิวัน็มอสรรพสิ่ว่าเป็น้อน ัเ่นลูบิลเลียที่เลื่อนไหว ระทบระทั่ัน หรือสัมพันธ์ันแ่ภายนอ ึ่ะร้ามับทัศนะในาร มอธรรมาิแบบระบวนทัศน์ใหม่ ึ่เิึ้นในารเปลี่ยนแปลระบวนทัศน์ รั้ที่สาม ที่มนุษยาิำลัะ้าวเ้าสู่ ยุวอนัมฟิสิส์ที่วามสัมพันธ์แบบ เรือ่ายอันเป็น พลวัาภายในายับิ ือหนึ่เียวไม่อาแบ่แยันไ้ เลื่อนไหวแปรเปลี่ยนแทรึมอยู่ในทุสรรพสิ่
ะนั้น เมื่อโลำลัเปลี่ยนแปลมนุษย์ึำเป็นะ้อมีวิธีิแบบใหม่ ึ่ผู้เียนเอในานะที่เป็นส่วนหนึ่อสัม ึพยายามี้ให้เห็นว่าำลัมี ารนปะทะัน ระหว่าวิทยาศาสร์ายภาพ (mathematics philosophy) ับ universe ึ่เป็น machine ับโลธรรมาิ และอาะถึุแหั หามนุษย์ยัำเนินวิถีเ่นเิม่อไป แม้ว่าโลยัอยู่ไ้ แ่อามีมนุษยาิ หลายเผ่าพันธุ์ไม่น้อย ที่ะ้อไ้รับผลอวามวิบัิที่เิึ้น
ในเรื่อวิธีิแบบใหม่นี้ ำเป็น้อทำวามเ้าใเรื่อ ราานอารเรียนรู้ เพราะระบวนารเรียนรู้อมนุษย์ ทั้หมั้อยู่บนาน ออ์วามรู้ที่เราเื่อมั่นว่าเป็นวามริ อ์วามรู้ที่ให้ำอธิบาย หรืออบวามริที่ว่านั้น ให้ับมนุษย์เราที่สำัที่สุือ วิทยาศาสร์ที่มีราเห้าาฟิสิส์ ระบวนารเรียนารสอนทั้หมั้อยู่บนราานนั้น วิทยาศาสร์ึ่เป็นวิทยาศาสร์เ่าาฟิสิส์เ่า และในปัุบันนี้็ยัมีวิทยาศาร์ใหม่ที่ั้บนฟิสิส์ใหม่เพิ่มเิมึ้นมาอี และบาส่วนไ้พิสูน์อย่าไร้้อสสัยแล้วว่า วิทยาศาสร์เ่า แม้ว่าะนำมาใ้ไ้ริแ่็ยัหยาบมา ึ่เมื่อลไปในรายละเอียแล้ว วิทยาศาสร์เ่านั้นมีทั้ไม่ริหรือไม่็ไม่สมบูร์เลย
วิทยาศาสร์ใหม่และเป็นวามรู้ใหม่ริๆ นั้นมาาวิทยาศาสร์แห่ยุใหม่ นำมาใ้ามำเรียหาอนัวิาาระวัน ในวามหมายที่เ้าใันโยทั่วไป ้านหนึ่หมายถึ วอนัมฟิสิส์และทฤษีสัมพัทธภาพทั่วไปอไอน์สไน์ ส่วนอี้านหนึ่ือ วิทยาศาสร์ทาิ สำหรับวอนัมฟิสิส์นั้น แม้ว่ายัมีารัไว้ให้เป็นวิทยาศาสร์ายภาพ แ่ที่แน่นอนือ วอนัมฟิสิส์ ไม่ใ่ฟิสิส์ลาสสิอนิวัน หรือาลิเลโอัเ่นที่เราุ้นเยันอยู่ในะนี้ แม้ว่าะมีบาอย่าที่ไม่ริ แ่็ยันำมาใ้ไ้ เป็นเพราะวิทยาศาสร์เ่าั้บน หลัารเรื่อัรเรื่อยน์ประอบึ้น มาาิ้นส่วนอวัถุที่แปล่าัน เรื่อัรเรื่อยน์ที่ะทำานไ้็้ออาศัย พลัานาภายนอ ทำให้เราสามารถำหนหรือทำนายผลอารทำานนั้นๆ ไ้
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น