คู่มือการทำหนังสืออินดี้สำหรับนักเขียนอินดี้ by peecee

ตอนที่ 25 : [Trip] ตั้งราคาหนังสืออย่างไรถึงเหมาะสม

[Trip] ตั้งราคาหนังสืออย่างไรถึงเหมาะสม

ก่อนอื่นคงต้องขอพูดถึงโครงสร้างราคาหนังสือเสียก่อน โดยปกติแล้วราคาหนังสือบนปกนั้น ไม่ใช่รายรับเต็มๆ ของผู้ผลิตหนังสือ ซึ่งผมจะขอยกตัวอย่างเพื่อให้ผู้อ่านผู้เขียนที่คิดจะทำหนังสือของตัวเองได้เข้าใจง่ายๆ ถึงโครงสร้างราคาของหนังสือแต่ละเล่ม (โดยขอพูดถึงโครงสร้างของหนังสือทั่วไปที่พิมพ์ในระดับอุตสาหกรรมหรือสำนักพิมพ์)

สมมติว่าหนังสือเล่มละ 200 บาท ใน 200 บาทนั้นจะถูกแบ่งออกไปอีก โดยมันจะประกอบด้วย

1.       ต้นทุนการพิมพ์ ในอุตสาหกรรมการพิมพ์ ต้นทุนการพิมพ์ก็จะประกอบด้วย ค่าพิมพ์หนังสือ (ที่ต้องจ่ายโรงงาน) ค่าอาร์ตเวิร์ค ค่าจัดหน้า โดยจะมีมูลค่าอยู่ที่ประมาณ 25-30% หรือประมาณ 60 บาท

2.       ค่าลิขสิทธิ์นักเขียน 10% ของราคาปก

3.       ค่าสายส่งหรือค่าวางจำหน่าย 45% ของราคาปก เช่นขายตามร้านหนังสือนายอินทร์ ซีเอ็ด หรือเคล็ดไทย แต่ถ้าวิ่งส่งหนังสือเองก็ข้ามข้อนี้ไปที่ข้อ 4

4.       ค่าคอมมิชชั่นฝากขายหรือค่าวางบนชั้น โดยปกติร้านค้าจะคิดอยู่ที่ 30-35% (ซึ่งเมื่อร้านค้าหักส่วนลดของทางร้านก็จะมีรายรับอยู่ที่ 15-20% เพียงเท่านั้น) หรือถ้าฝากขายตามงานหนังสือฯ บูธส่วนใหญ่ก็จะหักค่าฝากขายอยู่ที่ 20% (ในกรณีที่เราตั้งราคาขายในงานมาแล้วหรือก็คือเราลดราคามาล่วงหน้าแล้ว)

5.       กำไรสำนักพิมพ์ ส่วนต่างที่เหลือก็คือรายได้ของสำนักพิมพ์ครับ ซึ่งรวมๆ แล้วจะได้รายได้อยู่ที่ประมาณ 20% ของราคาปก แต่ในงานหนังสือฯ จะถือได้ว่าเป็นช่วงเวลาแห่งการกอบโกยรายได้ของสำนักพิมพ์ เพราะสำนักพิมพ์จะได้กำไรจากหนังสืออยู่ที่ 45-55% เลยทีเดียว

แต่ทว่าในกรณีของนักเขียนอิสระหรือนักเขียนอินดี้ที่คิดจะทำหนังสือทำมือนั้น จะมีโครงสร้างราคาที่แตกต่างออกไปเล็กน้อย เริ่มตั้งแต่

ข้อที่ 1 เนื่องจากปริมาณการพิมพ์ที่น้อยกว่าในระดับอุตสาหกรรม (ที่พิมพ์ขั้นต่ำก็ 2,000-3,000 เล่มต่อการพิมพ์หนึ่งขั้น) ซึ่งเราอาจจะสั่งในปริมาณหลักสิบหลักร้อย ทำให้ต้นทุนหนังสือสูงขึ้น โดยหนังสือมูลค่า 200 บาท อาจจะมีต้นทุนอยู่ที่ 90-100 บาท หรือราวๆ 50% เลยทีเดียว

ข้อที่ 3-4 เราจะเสียค่าฝากขายเหมือนเดิม แต่ทางเลือกของเราจะมีแค่เพียงฝากขายกับร้านหนังสืออิสระขนาดเล็ก หรือฝากขายตามบูธงานหนังสือ ยกเว้นนักเขียนจะมีทุนสูงพิมพ์หนังสือจำนวนมาก ก็จะสามารถฝากขายตามร้านหนังสือชั้นนำอย่าง ร้านนายอินทร์หรือซ๊เอ็ดบุ๊คได้ (1,000-1,500 เล่มขึ้นไป)

ดังนั้นเราจะต้องคำนึงถึงเม็ดเงินที่ต้องเสียไปในการตั้งราคาหนังสือ

นักเขียนบางคนอาจจะตั้งคำถามว่า “แล้วถ้าจะขายแบบพรีออเดอร์ (Print on Demand) ล่ะ ควรตั้งราคาเท่าไหร่ เพราะเรายังไม่ทราบต้นทุนหนังสือ)”

ต้นทุนหนังสือในการพิมพ์ นักเขียนสามารถกะประมาณได้ง่ายๆ โดยปกติจะอยู่ที่ราวๆ 0.4-0.5 สตางค์ต่อหนึ่งหน้ากระดาษ (อาจจะ +/- จากอัตรานี้เล็กน้อยตามปริมาณการผลิต) นักเขียนส่วนใหญ่ก็จะตั้งราคาปกง่ายๆ โดยคิดตามจำนวนหน้า โดยใช้เกณฑ์ 1 บาท / 1 หน้า (ซึ่งไม่ควรเกินนี้ เพราะจะทำให้หนังสือมีราคาที่สูงเกินไป)

ทั้งนี้ทั้งนั้น ควรสำรวจราคาหนังสือตามท้องตลาดที่มีขนาดพอๆ กับหนังสือเราว่าขายอยู่ที่เท่าไหร่ จะช่วยในการตั้งราคาหนังสืออินดี้ของเราได้ง่ายขึ้น