อาเซียนที่คุณควรรู้

ลำดับตอนที่ #4 : กลไกบริหารงานอาเซียน

กลไกการบริหารของอาเซียน (Organs)

1. ที ่ประชุมสุดยอดอาเซียน (ASEAN Summit) เป็นองค์กรสูงสุดในการกำหนดนโยบาย และมีการประชุมปีละ 2 ครั้ง มีหน้าที ่

1) ให้แนวนโยบายและตัดสินใจเรื่่องสำคัญๆ
2) สัั่งการให้มีการประชุมระดับรัฐมนตรีเป็นการเฉพาะกิจเพื่อพิจารณาเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเสาหลักต่างๆ มากกว ่า 1 เสา

3) ดำเนินการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉินที ่กระทบต่ออาเซียน 

4) ตัดสินข้อพิพาทระหว่างรัฐสมาชิก กรณีที่่ไม่

อาจหาข้อยุติในข้อขัดแย้งได้ หรือมีการไม่ปฏิบัติตามคำตัดสินของ

กลไกระงับข้อพิพาท
5) ตั้งหรือยุบองค์กรอาเซียน
6) แต่งตั้งเลขาธิการอาเซียน

2. คณะมนตรีประสานงานอาเซียน (ASEAN Coordinating   Council) ประกอบด้วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของประเทศสมาชิกอาเซียน ทำหน้าที่เตรียมการประชุมสุดยอดอาเซียน ประสานงานระหว ่าง 3 เสาหลัก เพื่อความเป็นบูรณาการในการดำเนินงานของอาเซียน และแต ่งตั้งรองเลขาธิการอาเซียน

3. คณะมนตรีประชาคมอาเซียน (ASEAN Community  Council) สำหรับ 3 เสาหลักของประชาคมอาเซียน ประกอบด้วยผู้แทนที่แต่ละประเทศสมาชิกแต่งตั้งเพื่อทำหน้าที่ประสานงานและติดตามการดำเนินงานตามแนวนโยบายของผู้นำทั้งในเรื ่องที ่อยู ่ภายใต้เสาหลักของตน และเรื่องที่เป็นประเด็นที่เกี่ยวข้องกับหลาย

เสาหลัก และเสนอรายงานและข้อเสนอแนะในเรื่องที่อยู่ภายใต้การดูแลของตนต่อผู้นำ

4. องค์กรระดับรัฐมนตรีอาเซียนเฉพาะสาขา (ASEAN  Sectoral Ministerial Bodies) จัดตั้งโดยที่ประชุมสุดยอดอาเซียนมีหน้าที ่หลัก คือ

1) ดำเนินการตามอาณัติที ่มีอยู ่แล้ว
2) นำความตกลงและมติของผู้นำไปปฎิบัติ
3) เสริมสร้างความร่วมมือเพื่อสนับสนุนการสร้างประชาคมอาเซียน
4) เสนอรายงานและข้อเสนอแนะประเทศไทยกับอาเซียน   21ต่อคณะมนตรีประชาคมอาเซียนที่เหมาะสม และ
5) สามารถมีเจ้าหน้าที ่อาวุโส หรือองค์กรย่อยเพื่อสนับสนุนการทำงานได้

5. สำนักเลขาธิการอาเซียน (ASEAN Secretariat) อยู ่ภายใต้บังคับบัญชาของเลขาธิการอาเซียน (Secretary General of ASEAN)ซึ่งมีบทบาทมากขึ้นโดยนอกจากจะเป็นหัวหน้าเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหารของอาเซียนแล้ว เลขาธิการอาเซียนจะมีบทบาทในการติดตามการปฏิบัติตามคำตัดสินของกลไกระงับข้อพิพาทและรายงาน

ตรงต ่อผู้นำ และสนับสนุนการมีปฏิสัมพันธ์ระหว ่างองค์กรของอาเซียนกับภาคประชาสังคม ทั้งนี้ ให้มีรองเลขาธิการอาเซียน (DeputySecretary General) 4 คน โดย 2 คนจะมาจากการหมุนเวียนตามลำดับตัวอักษรประเทศ มีวาระการดำรงตำแหน ่ง 3 ปีและอีก 2คนมาจากการคัดเลือกตามความสามารถ มีวาระการดำรงตำแหน่ง3 ปีและอาจได้รับการต ่ออายุได้อีก 1 วาระ

6. คณะผู้แทนถาวรประจำอาเซียน (Committee of Permanent  Representatives (CPR) to ASEAN) ที ่กรุงจาการ์ตา โดยประเทศ22   ประเทศไทยกับอาเซียนสมาชิกจะแต่งตั้งผู้แทนระดับเอกอัครราชทูตเพื่อทำหน้าที่เป็นคณะผู้แทนถาวรประจำอาเซียน ที ่กรุงจาการ์ตา ซึ ่งเป็นคนละคนกับเอกอัครราชทูตประจำกรุงจาการ์ตา ทำหน้าที ่แทนคณะกรรมาธิการอาเซียน โดยคณะผู้แทนถาวรประจำอาเซียนจะมีบทบาทสำคัญสองด้าน ได้แก ่ การเป็นผู้แทนของประเทศสมาชิกและการเป็นผู้แทนของอาเซียน ซึ่งจะเป็นเรื่องการสนับสนุนคณะมนตรีประชาคมอาเซียนและองค์กรความร ่วมมือเฉพาะด้านต ่างๆ การประสานงานกับสำนัก

เลขาธิการอาเซียน เลขาธิการอาเซียน และสำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งชาติของแต่ละประเทศสมาชิก และการส่งเสริมความร่วมมือกับประเทศคู ่เจรจา

7. สำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ (ASEAN National  Secretariat) จัดตั้งโดยประเทศสมาชิกแต่ละประเทศ เพื่อเป็นจุดประสานงานในการประสานงานและสนับสนุนภารกิจต ่างๆ ที ่เกี ่ยวข้องกับอาเซียนภายในประเทศ รวมทั้งการเตรียมการประชุมต ่างๆ ของอาเซียนตลอดจนเป็นศูนย์กลางเก็บรักษาข้อมูลเกี ่ยวกับอาเซียนด้วย

8. องค์กรสิทธิมนุษยชนของอาเซียน (ASEAN Human Rights   Body- AHRB) มีหน้าที ่ส ่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคโดยจะมีการตั้งคณะผู้เชี ่ยวชาญขึ้นมายกร ่างเอกสารกำหนดขอบเขตอำนาจหน้าที ่ (Term Reference) ขององค์กรดังกล ่าวต ่อไป ทั้งนี้ที ่ประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศได้ให้แนวทางว ่า อำนาจหน้าที ่ขององค์กรสิทธิมนุษยชนอาเซียนไม ่ควรจำกัดแค ่การให้คำปรึกษา แต ่ควรรวมถึงการติดตามและประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในภูมิภาคการส่งเสริมการศึกษาและการตื่นตัวของหน่วยงานภาครัฐและ

ประชาชนด้วย

9. มูลนิธิอาเซียน (ASEAN Foundation) มีหน้าที ่สนับสนุนเลขาธิการอาเซียนและประสานงานกับองค์กรอื่นๆ ของอาเซียนในการเผยแพร ่ความรู้เกี ่ยวกับอาเซียน ส ่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์ระหว ่างประชาชนและความร ่วมมือกับผู้มีส ่วนได้เสียต ่างๆ ของอาเซียน