คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #10 : กัปตันฝรั่งกลับใจ
อนที่ 10 ัปันฝรั่ลับใ
ที่ทำารปรออัฤษในอนุทวีปอินเีย ( บริิรา British Raj [1]) สาาร่าุ้ ประเทศพม่า อาานิมใหม่อเรือัรภพอัฤษ[2]
ายาวะวันในุนายทหารอัฤษราวสิบนนั่ประุมที่โ๊ะยาว ผนัห้อ้านหลัอประธานารประุมมีพระสาทิสลัษ์อพระเ้าอร์ที่ 5 ษัริย์ผู้ปรอสหราอาาัร ประับ้วยธัรวรริอินเีย ธนาวี และธ้าหลว่าพระอ์
“ระยะนี้เราไ้รับาร่อ้านาลุ่มนัศึษาและพระส์าวพม่า โยเพาะอู โอมะ และอู เสนทะ สอแนนำส์ที่ไม่พอใารัระบบารศึษาอบริิรา ในารแยระบบโรเรียนออาวั และนำมิันนารีเ้าไปสอนศาสนาริส์ โยไม่ให้วามสำัับพุทธศาสนา และยัประท้วารัเ็บภาษีอเรา้วย” ประธานในที่ประุมเปิประเ็น
“ผมเห็นว่าวรัารอย่าเ็าเพื่อไม่ให้เป็นเยี่ยอย่า นอาะลุลามบานปลายเป็นสรามลาเมือไ้ในอนา”
“ผม็ิว่าาวพม่าที่ไปศึษาในยุโรป นไ้แนวิทาารเมือแบบสมัยใหม่ อาะเป็นแนนำประานให้ลุฮือึ้นมา่อ้านารปรออเราไ้ ็สมวรำัให้สิ้นเสี้ยนหนามนะรับ”
“ถ้าเ่นนั้น็อให้ท่านเอร์วิลเลี่ยม เอร์วิน (Sir William Sherwin) นำอำลัทหารบ ไปวาับแนนำผู้่อารประท้ว และลอร์ เมส์ สมิธ ( Lord James Smith) นำอเรือรบออไปสัารหลบหนีทาเรืออพวนั้น แล้วับุมมาลโทษให้ไ้”
“รับทราบรับ” นายทหารทั้สอรับำสั่
“ปิประุม”
หมู่เาะหัวะโหล
าไหู่ำลัวบุมารฝึ้อมาร่อสู้อไพร่พลในอำลัอนา บรราสรีสาวน้อยสาวให่ในุรัุม ำลัฝึอาวุธทั้าบ หอ ปืนสั้น ปืนยาว าร่อสู้้วยมือเปล่า ส่วนผู้าย็ฝึำน้ำ ารปีนเา ารำลอสถานาร์รบในป่าและอเา
มีผู้หิลุ่มหนึ่ ไม่ั้ใในารฝึ้อม พาันล้อเล่นหัวเราะิั ไม่ทำามำสั่อรูฝึ าไหู่เห็นันั้น ึสั่ให้ับมาลโทษ
“ารที่ันให้พวเราฝึ้อมเหล่านี้ ็เพื่อให้พวเราสามารถป้อันุมนอัวเอไ้ หาว่ามี้าศึบุมา แล้วเราไม่มีระเบียบวินัย ารรบไม่เป็นระบวน เรา้อพ่ายแพ้เาแน่ ๆ และนั่นหมายถึวามายะมาเยือนเราแน่นอน ันั้น นที่บัอาล้อเล่นับวามหวัีอัน ือนที่ไม่รัีวิอัวเอและรอบรัว เอามันไปประหาร”
ว่าแล้วายรร์ในอาวุธรบมือราวยี่สิบน็ลาัวสาว ๆ ลุ่มนั้นออไปนั่เรียแถวยัายหา ท่ามลาเสียร้ออีวิอนัโทษ ่อนะมัมือ ปิา แล้ว่อยิ้วยปืนทีละน
บรรานที่เหลือ่าเรลัว ไม่ล้าัืนำสั่อาไหู่อีเลย ่า็รัษาวินัย และั้ใฝึ้อมระบวนรบอย่า่ำอ
หลายวัน่อมา
อเรืออาไหู่ลับาไป้าายที่อินเีย ผ่านเ้ามายัน่านน้ำอพม่า ็มาพบับอเรืออบริิอินเีย
“ูม ูม”
เสียปืนให่ระมยิใส่อเรือออาู ทำให้มีเรือบาลำที่เสียหาย มีเพลิลุไหม้ และนบนเรือเสียีวิ ผู้รอีวิที่เหลือ่าพาันวิ่ลนลานบนเรือ บ้า็ระโลทะเล ว่ายไปหาเรือให่ลาบวนอเ้าเาะหัวะโหล
“นั่นมันธบริิอินเีย เราไม่เยบาหมาับฝรั่อัฤษ มันมายิเรืออเราทำไม” าไหู่ร้อลั่น แล้วหันไปสั่ลูน้อว่า
“ยธาวึ้น สั่ารลไป ให้หันหัวเรือออ อย่าไปเ้าใล้มัน เอาเรือเล็ล้วย ันะไปเราับมัน”
ว่าแล้วุนโรมุทะเล ที่ประเทศโวันน่าเพิ่แ่ั้็ระโึ้นาเรือเล็ไปบนเรืออบริิรา
ทหารฝรั่เห็นหิสาวในุำ เสื้อลุมสีแ บุรุึ้นเรือมา็ยปืนยาวึ้นยิ แ่าไหู่สะบัปลายเสื้อลุมเบา ๆ ระสุนปืน็ย้อนืนไปหาผู้ยิ พาันบาเ็บ นอนราโอโอยร้อหาพระเ้า แล้วนาโร็บุเ้าไปยัห้อัปัน เอาปืน่ออนายทหารอัฤษ
“Why did you shoot my ship?” (แมายิเรือันทำไม) อาูพูภาษาอัฤษไ้ เพราะเยอยู่สิโปร์ ที่เป็นอาานิมออัฤษ
“It's the Burmese people like you who are planning to rebel against the British government.” ( ็พวพม่าอย่าแ ิ่อารบับรับาลอัฤษ)
“I am not Burmese, but Singaporean. I just brought a cargo ship through this area.” (ันไม่ใ่นพม่า แ่เป็นนสิโปร์, ันแ่นำเรือสิน้าผ่านมาแถวนี้) อาูถลึาใส่
“Oh, then I apologize for the misunderstanding.” (โอ้ ถ้าเ่นนั้นัน้อออภัย ที่เ้าใผิ) นายพลฝรั่ทำหน้าเหรอหรา
“Then how will you compensate me for the damages?” ( แล้วุะใ้วามเสียหายให้ันยัไ)
“It was an accident, my girl.” (มันเป็นอุบัิเหุนะ แม่สาวน้อย) ฝรั่ยไหล่สอ้า แล้วทำมือแบบว่า บ่อมิไ๊
“เิร์ลพ่อสิ” อาูิในใ แล้วถามว่า
“Does that mean you won't take responsibility?” (หมายวามว่าุะไม่รับผิอบั้นหรือ)
“In war there are casualties, my dear.” (ารสรามย่อมมีารสูเสียนะ ที่รั)
าไหู่ไ้ฟัันั้น็ลมออหู
“Okay, if we can't talk, I'll take your ship instead of paying for the damages.” (โอเ ถ้าุยันไม่รู้เรื่อ ันะยึเรืออุแทน่าเสียหาย)
“No !!!” ฝรั่ร้อไ้ำเียว ็โนาไหู่ฟา้วย้ามปืนนสลบไป
านั้นแมุ่นโร็ส่สัาให้ลูน้อมายึเรือรบฝรั่แล้วับไปอที่ปาอ่าวเมือร่าุ้ โยับัวัปันไว้เป็นัวประัน
ที่ทำารบริิรา
“ท่าน้าหลวรับ หัวหน้าโรสลัื่อาไหู่ ให้นนำหนัสือมาแ้ว่า ะนี้ัปันเรือรบอเราถูับไว้เป็นัวประันพร้อมเรือรบับลูเรือำนวนหนึ่ เนื่อาเรือสิน้าอเาถูยิไ้รับวามเสียหาย มีนเสียีวิ โยที่เาเป็นาวสิโปร์ ไม่ใ่พม่า อให้เรารับผิอบ่าเสียหายอเรือและสิน้า ่าเยียวยาอรอบรัวผู้เสียีวิ แล้วะปล่อยัวประันพร้อมเรือรบืนให้เรารับผม” นายทหารนหนึ่รายาน
“มันเป็นวามสะเพร่าอลอร์เมส์นเียว ็ให้เารับผิอบไปสิ แ่เรือลำเียว ไม่้อไปเสียายหรอ มันะยึ็ยึไป ไม่้อไป่วยหรอ ทำหนัสืออบไป เราไม่เราใ ๆ ับนใ้อาานิม” ้าหลวล่าวแล้วเินหลีไป
เมื่อาไหู่ไ้รับหนัสืออบลับ็นำไปให้ัปันเรือที่นาับมาไ้อ่าน แล้วล่าวว่า
“You see, your boss sees you as just another hunting dog. When you are no longer useful, he is ready to abandon you.” ( เห็นหรือไม่ เ้านายอุเาเห็นุเป็นแ่สุนัล่าเนื้อัวหนึ่ เมื่อหมประโยน์แล้ว ็พร้อมะทอทิ้)
ฝรั่อ่านหนัสือและฟัอาูล่าวเ่นนั้น็ร้อไห้้วยวามน้อยใ แล้วล่าวว่า
“I have served the British government since King Edward VII. I never thought you would treat me like this.” (ันอุส่าห์รับใ้รับาลอัฤษมานานั้แ่ิเอ็เวิร์ที่ 7 , ไม่นึว่าะทำับันเ่นนี้)
“In this case, will you still be loyal to them?” (เ่นนี้แล้ว ุยัะรัภัี่อพวเาอีหรือ) าไหู่เริ่มล้าสมอเลย
“From now on, I will follow and serve you. You can order as you please.” (่อไปนี้ผมอิามรับใุ้ แล้วแ่ะสั่ารมาไ้เลย) ัปันล่าวทั้น้ำา
“I need some warships and speedboats. Can you find them for me?” ( ัน้อารเรือรบและเรือเร็วำนวนหนึ่ ุหาให้ันไ้หรือไม่)
“That's a small matter for me, I know how to get it.” (นั่นเรื่อเล็สำหรับัน ันรู้ว่าะเอามันมาไ้อย่าไร)
ืนวัน่อมา อู่อเรือ อบัาารทัพเรือัรภพอัฤษ ปาน้ำร่าุ้
บุลในุำสอร้อยน บาส่วนบุเ้าไปในห้อสำนัานอานทัพเรือ แล้วเปิู้เ็บุแเรือ วาเอาุแใส่ถุส่ให้ฝรั่แปรพัร์
“ัปันพานไปเอาเรือให้หมทุลำนะ ใรัืนยิทิ้ไ้เลย อาเินับบัเลาะามันมา อยยิสัพวทหาร้วย” เป็นเสียาไหู่ที่สั่าร
“เฮ้ย นั่นใร หยุนะ” ทหารเรือถืออาวุธรูันเ้ามานับสิบนายระมยิผู้บุรุ
ุนโรมุทะเลเบี่ยัวหลบ แล้วไถลร่าไปบนโ๊ะยาวที่พว่าเอาไว้่อมอุปร์ พร้อมับยิปืนลสั้นเ้าใส่พวทหารรัษาารล้มายลไปเป็นแถบ ๆ แล้วโยนระเบิมือถล่มอาารนั้นนไฟลุโิ่ว ่อนะเินออมาพบเ้าหน้าที่รัษาวามปลอภัยอีน เาร้อะโนและเรียมะัปืนยิ แ่็โนอาูีนิ้วใส่นร่าลอยละลิ่วหายหลัไปสลบเหมือ อาเินและบัเลาะ็ับุมนเฝ้าเรือ ัปันฝรั่อาศัยวามุ้นเยสถานที่พาพวโรสลัยึเรือรบหลายสิบลำ เรือเร็วนาเล็อีว่าร้อยลำ อาวุธปืน น้ำมันเื้อเพลิ และยุทธปััยอื่น ๆ นหม ่อนะเผาานทัพเรือนั้นนเพลิโหมไหม้ ท้อฟ้ายาม่ำืนลายเป็นสีแานไปทั่วเมือร่าุ้ แล้วทีมผู้บุรุ็ับเรือแล่นหนีออมาทาปาอ่าวมุ่ไปยัหมู่เาะหัวะโหล
“อเรือรบไว้่อน รอสร้าท่าเทียบเรือและโรเ็บเรือภายหลั”
าไหู่สั่ลูน้อ ่อนะหันไปุยับัปันฝรั่ว่า
“Lord James Smith , I appointed you as the Admiral to defeat the British.” ( ลอร์ เมส์ สมิธ ันแ่ัุ้เป็นแม่ทัพเรือปราบอัฤษ)
“ Thank you. It is an honor.” ( อบุ นับเป็นเียริอย่ายิ่)
และแล้ว อเรืออาไหู่็ไ้รับารเสริมวามแ็แร่เรียไรมายิ่ึ้น
บรรานัศึษาและประานาวพม่า่าีใที่ไ้ทราบ่าวารปล้นานทัพเรืออัฤษ ึแอบลอันเียบ ๆ ในวั มีารร้อรำทำเพลและินเลี้ย โยอ้าว่าเป็นพิธีบูาผีนั
เือน่อมา
เรือสิน้าอาไหู่ แล่น้าายนมาอพัที่ภูเ็ เธอึพาลูน้อบาส่วนึ้นไปเที่ยวเล่นในานประำปีวัลอ ึ่มีมหรสพมามาย ทั้โนราห์ ลิเ โน เป่าลูอ ปาเป้า ยิปืนลม และที่อาูสนใือเมสาวน้อยน้ำ นาไม่เยเล่น ึวัสั์่าย่าบริารแล้วรับลูบอลมาสามลู ่อนะปาไปโนแป้นทำให้สาวน้อยในุนาเือาที่นั่ลในถัน้ำใบให่ัูม น้ำระายเปียปอน แล้วอาู็ปาอีนรบสามลู ็ไ้ผลเ้าเป้าทั้หม ่อนะเินไปรับราวัลนั้น เือสาว็ร้อเรียเธอว่า
“พี่สาวะ ่วยหนู้วย่ะ หนูถูเาับมา”
าไหู่ไ้ยิน็หันลับไปมอ เห็นสายาวิวอนอสาวน้อย หล่อนึเ้าไปถาม
“เาับหนูมาาไหน บ้านหนูอยู่ที่ไหน ันะไปส่”
“หนูเป็นเือริ ๆ นะ นี่ไม่ใุ่เือนะ พี่มาับูสิ เนี่ยเล็ปลาริ ๆ บ้านหนูอยู่อาาัรเือในมหาสมุทรอินเีย ใ้ประเทศศรีลัาโน่น พวนั้นมันไปื้อหนูมาาเรือประมที่หนูไปิอวน แล้วนำมาเร่แสามานวัเนี่ยแหละ”
“อ้าว แบบนี้ทำไม่ถูนี่ เี๋ยวัน่วยเอ ะพาไปส่บ้าน” อาูยัล่าวไม่ทันบ เ้าอร้าน็มาถึ
“ุยอะไรัน หมเมแล้ว ถ้าะเล่น่อ็ื้อลูบอลนะรับ”
“พี่าย ไปื้อน้อเามาเท่าไหร่ ันอื้อ่อ”
“โอ้ย ื้อมาแพ ผมไม่ายหรอ ยัหาเินให้ผมไ้อีนาน ุะื้อไหวเหรอ ผมายห้าล้าน”
“ห้าล้านัน็ื้อ เินันอยู่ในเรือ ามไปเอาสิ”
“ไม่าย ไม่าย บอแล้วว่าไม่าย ไป ๆ ะ อย่ามาเ้าี้”
ายนั้นล่าวแล้วหันหลัไป อาูโมโห ึใ้สันมือัเ้า้านอเานล้มล แล้วุนโราไหู่็รีบอุ้มเือน้อยไปวาในรถเ็นที่ออยู่ใล้ ๆ ่อนะเ็นออาวัไปพร้อมลูน้อ นถึเรือนเอ
“อบุนะะพี่ ที่่วยหนู” เือน้อยล่าวะเรือแล่นออาฝั่
“ไม่เป็นไร้า พี่ไม่อบเห็นใรับนมาเป็นทาส”
“แ่หนูไม่ใ่นนะ หนูเป็นรึ่นรึ่ปลา”
“มัน็สิ่มีีวิเหมือนัน ่อให้หนูเป็นปลา ็มีิใเหมือนัน ะับมาทรมานแบบนี้ไม่ไ้” ุนโรล่าวแล้วมอไปที่เือน้อย ึ่มีเรือนผมยาวมพู นัยน์าสีฟ้า ปารูประับสีแส
“เี๋ยวไปถึบ้านหนูแล้ว ะพาเที่ยวให้ทั่วเมือเลย”
“บ้านหนูอยู่ใ้ทะเลเหรอ แล้วพี่ะลไปไ้ยัไ ะหายใยัไ”
“ไม่้อห่ว หนูมีมน์วิเศษ ให้พี่อยู่ในน้ำเหมือนอยู่บนบ”
“ริหรือ แล้วทำไมไปถูาวประมับไ้่าย ๆ ล่ะ”
“อ้าว ็เาเล่นอไสยศาสร์เหมือนันนี่ เป็นมน์ินามี เอาไว้เรียปลา ับปลา ที่พระสั์ทอใ้นั่นแหละ”
“อ่อ เป็นเ่นนี้นี่เอ”
แล้วเรืออาไหู่็มุ่หน้าสู่มหาสมุทรอินเีย
รั้นไปถึเาะแห่หนึ่ลามหาสมุทรแล้วเือน้อย็บอาไหู่ว่า
“พี่สั่ให้ลูน้อหยุเรือไว้ที่เาะนั้น่อนนะ เราะยโยันลไปทั้สอร้อยลำแบบนี้ไม่ไหว เี๋ยวาิหนูะื่นใหม ให้หนูับพี่ แล้ว็ลูน้ออีสอสามนลไป็พอ”
รั้นแล้ว เือน้อย็ร่ายมน์เปิทะเล บัเิน้ำวนนาให่ าไหู่ับลูน้อสามนที่นั่ในเรือน้อย ็โนระแสน้ำูลไปพร้อมับเือน้อยที่ว่ายน้ำนำทา เที่ยวมุ้หอยปูปลานานานิแหวว่ายเ็มท้อมหาสมุทร มีสาหร่ายและปะารัสวย ๆ อไม้ทะเลสารพัสีที่พริ้วไหวไปับระแสน้ำนไปถึอาาัรใ้ท้อทะเล
ที่หน้าประูเ้าวัเ้านรปุรีูยุ[3]
“พวเ้ามาหาใร” นเฝ้าประูถามพวเือน้อย
“เ้าำเราไม่ไ้เหรอ เราือเ้าหิอเมือนี้ไล่ะ”
“้าเพิ่มาอยู่ใหม่ ยัไม่รู้ัใรมานัหรอ หลัาเปลี่ยนพระราาแล้วไม่นาน เา็เปลี่ยนเ้าพนัานทั้หม”
“ว่ายัไนะ เปลี่ยนพระราา แล้วนเ่าไปไหน” เือน้อยถามอย่าื่นระหน
“อ๋อ อำมาย์ับลูายยึอำนาไ้ ับพระราาไปัไว้ รอท่านลับมา แล้วะให้แ่านับลูายเา มิะนั้น็ะสำเร็โทษไปพร้อมันทั้พระราาและเ้าหิ”
“อะไรนะ แบบนี้ะทำยัไีล่ะ พี่อาู” เือน้อยหันไปถามนาโรมุทะเล
โรสาวใ้เวลาิั่วูแลบลิ้น แล้วว่า
“ลอยอมามเาไป่อน รอให้ไ้พบบิาอท่านแล้วเรื่ออื่น่อยิเอา้าหน้า”
“ล ท่านนายทวาร่วยเ้าไปเรียนเ้าเมือว่า้าเ้าหิมูเทียร่า[4] ลับมาแล้ว”
“โปรรอรนี้่อน ้าะไปนำเรียนบัเี๋ยวนี้”
นายทวารหายไปสัรู่ให่็ลับออมาเปิประูให้แล้วว่า
“อเิท่านและะเ้าเฝ้าพระราาไ้แล้ว”
เ้าหิเือและะเ้าไปถึท้อพระโรใ้สมุทร ็พบอีอำมาย์หนวเราสีาว ร่าายท่อนล่าเป็นปลา นั่บนบัลลั์รูปเปลือหอย โยมีลูายนั่ถัมา พร้อมุ้ล็อบสเอร์อรัษ์ยืนถือรีศูล้ามยาวเป็นอยู่้า ๆ
“้ามูเทียร่า อารวะฝ่าบาท”
บอนที่ 10 โปริามอนที่ 11 ู้บัลลั์อาาัรเือ
เิอรรถ
[1] บริิรา (อัฤษ: British Raj) เป็นารปรออพระมหาษัริย์อัฤษในอนุทวีปอินเีย เรียอีอย่าว่า ารปรอส่วนพระอ์ในอินเีย (อัฤษ: Crown rule in India) หรือ ารปรอโยรในอินเีย (Direct rule in India) โยำรอยู่ั้แ่ .ศ. 1858 นถึ 1947 ภูมิภาที่อยู่ภายใ้ารปรออบริเนแห่นี้เรียันโยทั่วไปว่า อินเีย ามารใ้านในปัุบัน รวมถึพื้นที่ในปรออสหราอาาัรโยร ึ่เรียแบบโยรวมว่าบริิอินเีย ลอนรัในปรออเ้าพื้นเมือ แ่เนื่อาบรรารััล่าวอยู่ภายใ้อธิปไยั้นสูสุโยบริเน ึทำให้พื้นที่ัล่าวเรียว่ารัมหาราา บารั้ภูมิภาแห่นี้เรียว่า บริิ-อินเีย หรือ ัรวรริอินเีย ถึแม้ว่าะเป็นื่อเรียอย่าไม่เป็นทาาร็าม
่อนหน้ายุบริิรา อัฤษไ้ปรอบรราินแนในอนุทวีปอินเียผ่านบริษัทอินเียะวันออว่าร้อยปี ึ่บริษัทนี้มีอเรือและอทหารเป็นอนเอ ารปรอโยบริษัทฯไ้สิ้นสุลเมื่อมีารราพระราบััิรับาลอินเีย .ศ. 1858 ในารนี้ สมเ็พระราินีนาถวิอเรียไ้สถาปนาพระอ์เป็นัรพรรินีนาถแห่อินเีย ทรสุ่นนาไปปรออินเียในำแหน่อุปราและ้าหลว่าพระอ์ ่อมาภายหลัสรามโลรั้ที่สอ ็ไ้มีารแบ่อินเียแบ่ออเป็นสอประเทศในเรือัรภพืออินเีย (ประเทศอินเียในปัุบัน) และปาีสถาน (ประเทศปาีสถานและประเทศบัลาเทศในปัุบัน) ส่วนพม่านั้นไ้แยัวออารับาลบริิอินเียในปี .ศ. 1937 และรับาลสหราอาาัรปรอโยรั้แ่บันั้น (้อมูลา วิิพีเีย)
บริิราประอบไป้วยินแนที่เป็นประเทศอินเียและบัลาเทศในปัุบัน อีทั้ยัมีเอเน (1839-1937), พม่าอนบน (1885-1937), และพม่าอนล่า (1853-1937), โมาลิแลน์อบริเน (1884-98), โอมานและมัสั (1892-1947), บาห์เรน (1861-1947), าาร์ (1916-47), ูเว (1899-1947), รัทรูเียล (1820-1947), และ สเรส์เเทิลเมน์ (1826-67) นอานี้ บริิรายัมีเอำนาถึินแนในปรออัฤษในะวันออลา เินรารูปีอินเียใ้ันอย่าแพร่หลายในอนุทวีปอินเีย อย่าไร็าม ในบรราินแนในบัับออัฤษเหล่านี้ บริิีลอน (ประเทศศรีลัาในปัุบัน) มีานะเป็นราวน์โโลนีที่ไม่ึ้นับรับาลอุปราแห่อินเีย
[2] พระเ้าสีป่อ ษัริย์อ์สุท้ายอพม่าส่ะทูไปยัฝรั่เศสเมื่อ 30 เมษายน พ.ศ. 2426 และไ้มีารเราเี่ยวับารทำสัาทาาร้า ยินยอมให้ฝรั่เศสเ้ามาทำสัมปทานป่าไม้ึ่ไ้สร้าวามหวาระแวให้อัฤษ ในเือนสิหาม พ.ศ. 2428 พม่าเรีย่าปรับาบริษัทบอมเบย์เบอร์มาเทริเป็นเินำนวน 2.3 ล้านรูปี อัฤษึัสินใยื่นำา่อพม่าในวันที่ 22 ุลาม พ.ศ. 2428 โยให้พม่าล่าปรับ ให้วามสะวแอัฤษในาร้าายับีนและให้อัฤษวบุมนโยบาย่าประเทศอพม่า พม่าปิเสธมาในวันที่ 9 พฤศิายน อทัพอัฤษึเลื่อนทัพออาย่าุ้ไปยัพม่าเหนือในวันที่ 14 พฤศิายนและยึมัะเลย์ไ้ในวันที่ 28 พฤศิายน พระเ้าสีป่อและพระนาศุภยาลัยอมแพ้ในวันนี้ ทั้สอพระอ์เส็ลเรือไปยัย่าุ้และถูเนรเทศไปอินเีย ถือเป็นารสิ้นสุระบอบษัริย์อพม่านับแ่นั้น (้อมูลา วิิพีเีย)
[3] (Putri Duyung ปุรี ูยุ ภาษาอินโนีเีย แปลว่าเือ)
[4] (Mutiara มุิอะร่า ภาษามาเลย์แปลว่าไ่มุ )
ความคิดเห็น